از شیر گرفتن کودک : چه زمانی و چگونه شیردهی را قطع کنیم؟

پزشک تاییدکننده:
آنچه در این مقاله می‌خوانید

از شیر گرفتن کودک یک مرحله طبیعی در رشد، است. طی این فرآیند تدریجی، باید کودک را با غذاهای جامد آشنا کنید و به آهستگی شیردهی را قطع کنید.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 14 دقیقه
How to wean a baby

از شیر گرفتن کودک یک مرحله طبیعی در رشد، کودک شما است. این کار، یک فرآیند تدریجی است که باید در آن همراه با شیردهی، رفته‌رفته کودک را با غذاهای جدید آشنا کنید.

از شیر گرفتن می‌تواند با احساسات زیادی همراه باشد. ممکن است از استقلال جدیدی که هم شما و هم کودکتان را در بر می‌گیرد، لذت ببرید و هیجان‌زده شوید. البته ممکن است کمی احساس غم و اندوه داشته باشید از اینکه متوجه می‌شوید کودکتان به مرحله دیگری از زندگی خود می‌رود. تمام این احساسات کاملا طبیعی هستند و می‌‍توانند در هر مادری دیده شوند، اما گاها در برخی موارد این احساسات ممکن است به اختلالات روانی همچون افسردگی منجر شود.

شیر دادن تا زمانی که می‌توانید این کار را انجام دهیدُ بهترین منبع تغذیه برای کودک شماست. سازمان بهداشت جهانی تغذیه انحصاری با شیر مادر را برای ۶ ماه اول زندگی توصیه می‌کند. ادامه شیردهی تا زمانی که برای شما و کودکتان راحت باشد، حتی تا سنین کودکی هم توصیه می‌شود.

در ادامه با دکترتو همراه باشید تا بهترین شکل از شیر گرفتن کودک را یاد بگیرید. برای راهنمای‌های تخصصی‌تر بهتر است با یک متخصص کودکان مشورت کنید. دکترتو اینجاست تا تمام راه‌ها را برای شما هموار سازد. شما می‌توانید از بخش مشاوره تلفنی دکترتو، با برترین پزشکان اطفال به طور مستقیم ارتباط برقرار کنید. و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

چه زمانی می‌توانم کودکم را از شیر بگیرم؟

همان‌طور که اشاره کردیم از شیر گرفتن کودک، یک فرآیند تدریجی است و شما باید در بازه‌های زمانی متفاوت، از شیوه‌های مختلف کمک بگیرید تا کودک شما برای از شیر گرفتن کاملا آماده شود. در اولین مرحله باید تشخیص دهید چه زمانی کودک شما برای خوردن غذاهای دیگر آماده است. این اتفاق معمولا در حدود ۶ ماهگی رخ می‌دهد، اما می‌توانید برای اطمینان، نشانه‌های زیر را دنبال کنید. اگر کودکتان:

  • زودتر از حد معمول گرسنه به نظر برسد.
  • می‌تواند بدون تکیه گاه بنشیند و کنترل خوبی بر عضلات گردن خود دارد.
  • غذا را در دهان خود نگه می‌دارد بدون اینکه فورا آن را روی زبانش بیرون بیاورد.
  • زمانی که دیگران در حال غذاخوردن هستند به غذا علاقه نشان دهد.
  • وقتی می‌بیند غذا به سمتش می‌آید دهانش را باز می‌کند.
  • می‌تواند با خم‌شدن به عقب یا برگرداندن سر به شما بفهماند که غذا نمی‌خواهد.

در ادامه روند از شیر گرفتن کودک را در سنین مختلف بررسی می‌کنیم.

weaning in 6 months old kid
در حدود شش ماهگی باید به کودک غذاهای پوره شده، دهید.ز شیر

شروع فرایند از شیر گرفتن نوزاد در حدود ۶ ماهگی

برای شروع فرآیند، کودک شما به مقدار کمی غذا نیاز دارد. سعی کنید در حدود ۶ ماهگی نوزاد، به او روزانه یک بار در روز غذا دهید. منظور از غذا‌دادن این است که همراه با شیردهی غذاهای جدید را در رژیم کودک قرار دهید.

برای شروع از شیر گرفتن کودک می‌توانید از سبزیجات و میوه‌ها شروع کنید. ترکیبی از میوه‌ها و سبزیجات له‌شده و نرم همانند جعفری، کلم بروکلی، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، هویج، سیب و گلابی را امتحان کنید. همچنین می‌توانید مقداری برنج را با شیر معمولی کودک‌ مخلوط کنید. قبل از غذا دادن به کودک، اطمینان حاصل کنید که غذا خنک شده باشد.

مهم است غذاهایی را که ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک شوند را در مقادیر بسیار کم به کودک بدهید تا بتوانید هر واکنش آلرژیک احتمالی را تشخیص دهید. این غذاها را می‌توان از حدود ۶ ماهگی به عنوان بخشی از رژیم غذایی کودکتان مانند سایر غذاها معرفی کرد:

  • شیر گاو (در پخت و پز یا مخلوط با غذا)
  • تخم‌مرغ (تخم‌مرغ نباید نیم پز یا مقداری خام باشد، باید آن را کاملا بپزید)
  • غذاهای حاوی گلوتن، از جمله گندم و جو
  • آجیل و بادام زمینی (آنها را خرد‌شده یا آسیاب‌شده سرو کنید)
  • دانه‌ها همچون باقلا
  • سویا
  • ماهی.

پس از معرفی غذا و در صورت تحمل، به استفاده آن غذاها به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی معمول کودک خود (برای به‌حداقل‌رساندن خطر آلرژی) ادامه دهید. درباره آلرژی غذایی و علائمی که باید مراقب آنها باشید اطلاعات بیشتری کسب کنید.

از شش ماهگی کودک را با غذاهای جدید آشنا کنید. برای شروع از میوه و سبزیجات استفاده کنید. در این دوره باید حواستان به غذاهایی که آلرژی ایجاد می‌کنند، باشد.

ادامه روند از شیر گرفتن نوزاد در سن ۷ تا ۱۰ ماهگی

در حال حاضر، کودک شما تمرین خوبی برای یادگیری نحوه غذا‌خوردن داشته است! تا جایی که ممکن است همراه با کودک غذا بخورید. کودکان از تماشای شما چیزهای زیادی یاد می‌گیرند.

کودک شما به‌تدریج به سمت خوردن ۳ وعده غذایی در روز (صبحانه، ناهار و عصرانه) می‌رود. ارائه طیف گسترده‌ای از غذاهای مختلف برای اطمینان از دریافت انرژی و مواد مغذی کافی (مانند آهن) مهم است. نوزادان نیازی به نمک یا شکر ندارند که به غذایشان اضافه شود. غذای شور برای کلیه‌های آنها خوب نیست و شکر می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.

به یاد داشته باشید، ممکن است ۱۰ بار یا حتی بیشتر طول بکشد تا کودک شما به غذاها، طعم‌ها و بافت‌های جدید عادت کند. در برخی روزها ممکن است کودک شما بیش از حد معمول غذا بخورد و در مواردی دیگر حتی ممکن است غذا نخورد و همه چیز را رد کند! این اتفاق یک بخش کاملا طبیعی از رشد کودک است و جای هیچ نگرانی نیست. فقط صبور باشید، به ارائه انواع غذاها ادامه دهید، حتی غذاهایی که به نظر می‌رسد کودک شما دوست ندارد. کودکان در زمان درست به خوردن هر غذایی عادت خواهند کرد!

نوزادان زیر ۱۲ ماه نیازی به میان‌وعده ندارند، اگر فکر می‌کنید کودک شما در بین وعده‌های غذایی گرسنه است، به او شیر اضافی بدهید.

weaning baby
نوزادان زیر ۱۲ ماه نیازی به میان‌وعده ندارند، اگر فکر می‌کنید کودک شما در بین وعده‌های غذایی گرسنه است، به او شیر اضافی بدهید.

ادامه روند از شیر گرفتن در ۱۱ تا ۱۲ ماهگی

اکنون کودک نوپا شما ۱۲ ماهه است، او باید ۳ وعده غذایی در روز داشته باشد. آنها همچنین ممکن است به ۲ میان وعده سالم برای از شیر گرفتن نیاز داشته باشند (مثلا میوه، سبزیجات، نان تست، نان یا ماست ساده).


جدا شدن از شیر در سن ۱۲ ماهگی به بالا

نوزادان ۱۲ ماه به بالا، کاملا برای جدا شدن از شیر آماده هستند. البته باید توجه داشته باشید که جداسازی کودک از شیر فقط به سن او بستگی ندارد. در واقع اصلی‌ترین فاکتور از شیر گرفتن کودک، این است که کودک رشد مناسب را داشته باشد. برخی از مادران ترجیح می‌دهند نوزاد را در شش ماهگی از شیر جدا کنند، تا بتوانند به محل کار برگردند. اما برخی دیگر این فرآیند را تا سه سالگی ادامه می‌دهند.

بهترین زمان برای از شیر گرفتن، بین یک تا دو سالگی است. معمولا کودکان یک تا دو ساله به خوبی از شیر مادر تغذیه کرده‌اند و آمادگی کامل برای جدا شدن از شیر را دارند. جداسازی زودهنگام نوزاد از شیر ممکن است باعث عدم رشد صحیح کودک شود.

چگونه کودکم را از شیر بگیرم؟

قبل از هر اقدامی برای جداسازی کامل کودک از شیر، باید او را از نظر ذهنی و جسمی آماده این کار کرده باشید. نوزاد باید منابع تغذیه‌ای دیگری به جز شیر مادر داشته باشد تا بتواند راحت‌تر با جدا شدن از شیر کنار بیاید.

۱. تشخیص دهید کودک چه زمانی برای توقف شیردهی آماده است.

کودکان با سرنخ‌ به شما نشان می‌دهند که برای از شیر گرفتن آماده هستند. در بخش قبل اشاراتی به این علائم و سرنخ‌ها داشتیم برای مثال، کودک بتواند سر خود را به حالت عمودی نگه دارد یا با کمک شما بتواند بشیند و به آنچه شما می‌خورید، علاقه نشان دهد یا اینکه در طول جلسات معمول شیردهی بی‌تفاوت باشد یا بدخلقی کند.


۲. برنامه‌ای برای از شیر گرفتن تنظیم کنید.

یک ماه کامل به خود فرصت دهید تا با موفقیت شیردهی را متوقف کنید. این کار به کودک و مادر فضای بیشتری می‌دهد، تا بتوانند با موانع و مشکلات راحت‌تر کنار بیایند. از شیر گرفتن کودک نباید در طول یک تغییر عمده زندگی (برای مثال، دندان درآوردن، خانه تکانی، شروع مهدکودک و غیره) صورت بگیرد. زمانی که کودکان در یک تغییر زندگی قرار می‌گیرند، شیر بیشتری را درخواست می‌کنند. کودکان زمانی که بیش‌از‌حد خسته یا گرسنه نیستند، در فرآیند جدا شدن از شیر همکاری بیشتری می‌کنند.


۳. از شیر گرفتن را به آرامی پیش ببرید.

فرآیند شیردهی نباید به یک‌باره قطع شود. این کار هم شما و هم کودک‌تان را در شرایط بدی قرار خواهد داد. سعی کنید به طور تدریجی هر هفته یک جلسه شیردهی را حذف کنید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که کودک‎‌تان به شیر خوردن از بطری یا فنجان عادت کند.( اگر کودک شما ۹ ماهه یا بزرگتر است، بهتر است مستقیما با فنجان به او شیر بدهید تا مجبور نباشید ظرف چند ماه او را از شیشه شیر جدا کنید.)

با آهسته پیش رفتن در فرآیند از شیر گرفتن، شیر کمتری تولید خواهید کرد، در نتیجه در زمان قطع کامل شیردهی درد کمتری خواهید داشت. همچنین از شیر گرفتن کودک شما خوشایندتر می‌شود، چرا که آنها به‌تدریج با شیر دادن کمتر و نوشیدن بیشتر از شیشه یا فنجان سازگار می‌شوند.


۴. آرامش عاطفی ایجاد کنید.

نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند عاشق تماس فیزیکی نزدیک با مادرشان هستند، بنابراین وقتی او را از شیر می‌گیرید، مهم است که از راه‌های دیگر برای ایجاد آرامش استفاده کنید. برای مثال، می‌توانید یک زمان باکیفیت را با فعالیت‌هایی بگذرانید که آنها را از نظر عاطفی تحریک می‌کند. آن‌ها را در حین کتاب خواندن یا لالایی در آغوش بگیرید، یا پشت‌شان را ماساژ دهید.

Let the baby lead the weaning
از شیر جدا شدن به رهبری نوزاد به این معنی است که به کودک اجازه دهید خودش غذا بخورد.

۵. اجازه دهید کودک، از شیر جدا شدن را رهبری کند.

از شیر جدا شدن به رهبری نوزاد به این معنی است که به کودک اجازه دهید خودش غذا بخورد. به جای اینکه با قاشق به او غذای پوره‌شده دهید، سعی کنید غذاهای انگشتی یا فینگرفود در اختیار او قرار دهید تا بتواند خودش غذا را در دهانش قرار دهد.

اگر با اجازه دادن به کودکتان موافق نیستید می‌توانید از تکنیک “پیشنهاد ندادن و رد نکردن” استفاده کنید. این ترفند به این صورت است که تا زمانی که کودکتان به خوردن شیر علاقه نشان نداده است، به او شیر پیشنهاد نکنید. این تکنیک سریع‌ترین استراتژی برای از شیر گرفتن کودک نیست، اما تضمین می‌کند که نیازهای کودک شما برآورده می‌شود.


۶. روال شیردهی خود را تغییر دهید.

اگر کودک شما در برابر خوردن شیر از شیشه شیر مقاومت می‌کند، می‌توانید روال شیردهی خود را تغییر دهید. این کار نیاز به آزمون و خطا دارد. امتحان کنید، کودکتان زمانی که در اتاق نیستید، شیر را از شخص دیگری همچون پدر یا مادربزرگ قبول می‌کند یا خیر. اگر شیر را از شخص دیگری نپذیرفت، سعی کنید مکان شیردهی را تغییر دهید. برای مثال اگر شیردهی را در اتاق خواب انجام می‌داده‌اید، اکنون در موقعیت‌های دیگری همچون اتاق نشیمن این کار را امتحان کنید. اگر تغییر روال کار نکرد، به روش‌های قبلی خود برگردید، سپس چند هفته دیگر دوباره امتحان کنید.


۷. با قطع شیردهی انتظار مقاومت از سمت کودک را داشته باشید.

طبیعی است که نوزادان در مقابل از شیر گرفتن مقاومت کنند. فقط بدانید که بعد از یک یا دو روز سوگواری برای از دست دادن سینه، اکثر کودکان بدون مشکل شروع به خوردن غذاهای جامد و نوشیدن مایعات از فنجان می‌کنند. نوزادان سالم معمولا زمانی که به اندازه کافی گرسنه هستند غذا می‌خورند، مهم نیست چقدر دوست دارند از سینه شیر بگیرند.


۸. با احساسات خود کنار بیایید.

کودک تنها کسی نیست که باید با از شیر گرفتن کنار بیاید. شما به‌عنوان مادر هم طوفانی از احساسات را در پیش خواهید داشت که باید با آن‌ها کنار بیایید. برخی از مادران زمانی که کودکشان دیگر از سینه شیر نمی‌گیرد، احساس طردشدگی می‌کنند. اگرچه ممکن است از پایان دادن به شیردهی یک بار برای همیشه خوشحال باشید، اما این کاملا طبیعی است که در مورد بزرگ‌شدن کودک خود احساس دلتنگی کنید.

از شیر گرفتن یک تجربه احساسی است که در صورت عدم مدیریت می‌تواند به افسردگی منجر شود. برای پیشگیری از این مشکل می‌توانید با مادران شیرده دیگری که می‌توانند ارتباط برقرار کنند، صحبت کنید.

How to wean my baby
کودکان معمولا در برابر ترک شیر مقاومت می‌کنند، اما پس از چند روز سوگواری شروع به خوردن غذاهای دیگر می‌کنند.

ترفندهای سریع و صحیح از شیر گرفتن کودک

زمانی که به طور کامل، خود و کودکتان را برای از شیر گرفتن آماده کردید، باید سراغ مرحله آخر، یعنی قطع کامل شیر بروید. این کار سخت‌ترین مرحله در فرآیند از شیر گرفتن است، چرا که کودک باید قبول کند که دیگر نباید برای شیر سراغ سینه برود.

بیشتر مادران برای اینکه کودک دیگر سراغ سینه نرود، روی سینه را با استفاده از یک ماده خارجی می‌پوشانند. راه‌های مختلفی برای ایجاد بی میلی کودک نسبت به سینه مادر وجود دارد، که در ادامه برخی از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

۱. از شیر گرفتن کودک با صبر زرد

صبر زرد صمغ سیاهرنگ درختی خاص است که معمولا در نواحی گرم هندوستان و شمال آفریقا رشد می‌کند. از گذشته تا به امروز مادران زیادی از این ماده برای از شیر گرفتن کودک خود استفاده کرده‌اند و نتایج خوبی را به دست آورده‌اند. صبر زرد موجب بدرنگی و بدمزگی سینه می‌شود، در نتیجه کودک تمایل خود را برای گرفتن سینه از دست می‌دهد.

مقدار كمی صبر زرد را در مقدار اندكی آب حل كنید و روی سینه بمالید. رنگ سیاه صبر زرد باعث خواهد شد كه كودک، رغبتی به گرفتن سینه نداشته باشد. كودكان سمج‌تر، معمولا به محض چشیدن طعم تلخ صبر زرد، از شیر خوردن منصرف خواهند شد. باید توجه داشته باشید که صبر زرد مسهل است و در صورت مصرف زیاد ممکن است، شکم کودک را روان کند.


۲. از شیر گرفتن کودک با عصاره زنجبیل

عصاره زنجبیل محلولی است که از خود زنجبیل استخراج می‌شود. عصاره زنجبیل بو و طعم تندی دارد و کودک را نسبت به گرفتن سینه بی‌میل می‌کند. مالیدن عصاره زنجبیل روی سینه را به مدت چند روز ادامه دهید، تا جایی که کودک متقاعد شود که سینه شما برای همیشه با گذشته تغییر کرده‌است.

برخی از مادران فکر می‌کنند که کودکان با خوردن شیر آرام می‌شوند. در حالی که این نگرش اشتباه است. گرما، بو و صدای مادر همگی عواملی هستند که به کودک حس امنیت می‌بخشند. زمانی که کودک را از شیر گرفتید، سعی کنید بیشتر در کنار او باشید. با این کار کودک درک می‌کند که ازدست‌دادن شیر به معنای از‌دست‌دادن مادرش نیست.


۳. استفاده از چسب و ماژیک برای از شیر گرفتن کودک

برخی از مادران سعی می‌کنند با استفاده از چسب یا رنگ آمیزی سینه با ماژِیک، کودک را نسبت به گرفتن سینه بی‌میل کنند. در بیشتر اوقات این گزینه‌ها کاملا مؤثر هستند، اما ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشند. اگر از چسب برای مسدودکردن مسیر شیر، استفاده کنید ممکن است سینه‌تان دچار ورم شود و مدتی شما را آزار دهد.

اگر بعد از رنگ کردن سینه با ماژیک کودک به خوردن شیر ادامه دهد، مواد شیمیایی ماژیک وارد بدن کودک شما خواهد شد و ممکن است او را مریض کند.

می‌خوای براحتی کودکتو از شیر بگیری؟ با متخصص تغذیه کودکان مشورت کن.

از شیر گرفتن کودک در شب

نوزادان زمانی که به دنیا می‌آیند، در نیمه شب هم نیاز به تغذیه دارند و مادران باید نیمه شب از خواب بیدار شوند تا به نوزاد شیر دهند. از شیر گرفتن کودک در شب به این معنی است که دیگر کودک نیازی به تغذیه در نیمه شب نداشته باشد.

بیشتر نوزادان در ۴ تا ۶ ماهگی به وزن و رشد مناسب می‌رسند، به طوری که دیگر نیازی به تغذیه شبانه ندارند. با این حال برخی مادران ترجیح می‌دهند برای از شیر گرفتن کودک به دنبال سرنخ‌هایی از سمت خود کودک باشند. البته نظر قطعی درباره از شیر گرفتن کودک در شب باید توسط پزشک اطفال صادر شود.

بیشتر نوزادان در ۴ تا ۶ ماهگی به وزن و رشد مناسب می‌رسند، به طوری که دیگر نیازی به تغذیه شبانه ندارند.

روش های خواباندن کودک بعد از شیر گرفتن

بی‌قراری و ناآرامی کودک بعد از جدا کردن او از شیر، امری کاملا طبیعی است و در برخی مواقع ممکن است خواب کودک دچار اختلال شود. خواباندن کودکان بعد از شیر گرفتن کار سختی است، اما می‌توانید با یاد گرفتن تکنیک‌های آرام‌سازی کودک قبل از خواب، این مشکل را حل کنید. برای این منظور دستورالعمل‌های زیر را دنبال کنید:

  • کودک خود را به غذا خوردن و نوشین مایعات عادت دهید. سعی کنید از سرویس غذای مخصوص برای کودک استفاده کنید تا این کار برایشان هیجان انگیز باشد.
  • فرآیند از شیر گرفتن را آهسته شروع کنید و به پیش ببرید تا با طوفانی از اعتراض مواجهه نشوید.
  • برای کودکتان قبل از خواب کتاب قصه کودکانه، بخوانید.
  • هنگامی که کودکتان را در تخت‌خواب قرار دادید، برایش لالایی بخوانید یا اینکه موسیقی بی‌کلام و آرام پخش کنید.
  • دو ساعت قبل از خواب کودک شروع به کم کردن روشنایی کنید. با این کار کودک متوجه می‌شود که زمان خواب فرا رسیده است. برای کم کردن نور چراغ‌ها می‌توانید از چراغ خواب کمک بگیرید.
  • قبل از اینکه کودک خوابش ببرد او را در تختش قرار دهید تا با فضای خواب خود آشنا شود. با این کار به کودک می‌آموزید که ورود به تخت‌خواب به معنای فرا رسیدن زمان خواب است.
  • از همسرتان برای خواباندن کودک، کمک بگیرید.
  • قبل از خواب کودک، به او وعده اضافی دهید تا مطمئن شوید در طول شب به دلیل گرسنگی از خواب بیدار نمی‌شود.
Mastitis and duct obstruction
مجاری مسدود شده، به شکل یک ناحیه سفت و حساس (به اندازه یک نخود) حس می‌شوند. گاهی اوقات می‌توانید این مجاری را با مالش یا کمی فشار باز کنید.

عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر

از شیر گرفتن کودک می‌تواند عوارض جانبی برای مادر و نوزاد داشته باشد. همه مادران با قطع شیردهی، کمی ناراحتی همراه با عوارض دیگر را تجربه می‌کنند. کاهش سطح پرولاکتین و اکسی توسین باعث تغییرات هورمونی می‌شود که می‌تواند منجر به درد فیزیکی هم شود. در ادامه چند مورد از عوارض ترک شیردهی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

۱. ماستیت و گرفتگی مجاری

زمانی که شما شیردهی را متوقف می‌کنید، ممکن است مجاری سینه شما دچار گرفتگی شوند. مجاری بسته موجب حساسیت شدید و درد در قسمت سینه می‌شوند.

بسته شدن مجاری معمولا موضعی است و در مدت کوتاه رفع می‌شود. اما در برخی مواقع ممکن است منجر به عفونت سینه شود. عفونت سینه عوارضی همچون درد شدید، تب و قرمزی را به دنبال دارد. گرفتگی مجاری و ماستیت را می‌توان با استفاده از پدهای گرم‌کننده و مقداری آنتی‌بیوتیک درمان کرد.


۲. احساس پر بودن سینه‌ها

از شیر گرفتن کودک می‌تواند علت احساس پری سینه‌ها باشد. سینه‌ها به دلیل جمع‌شدن شیر دردناک و سنگین می‌شوند. دوشیدن شیر می‌تواند این احساس سنگینی را کاهش دهد.


۳. بیماری جسمی

برخی از مشکلاتی که پس از قطع شیردهی ظاهر می‌شوند عبارت‌اند از:

  • سردرد
  • حالت تهوع
  • نوسانات خلقی.

این موارد می‌توانند اثر تغییرات هورمونی باشد که در نتیجه قطع شیردهی ایجاد می‌شوند. گاهی اوقات این مشکلات شبیه علائم اولیه بارداری هستند. قبل از تصمیم‌گیری برای از شیر گرفتن با دکتر کودکان خود مشورت کنید.


۴. افزایش باروری

هورمون‌های ترشح‌شده در بدن هنگام شیردهی احتمال تخمک‌گذاری را کاهش می‌دهند. زمانی که مادر شیردهی را متوقف می‌کند، این هورمون‌ها تغییر می‌کنند. مادر ممکن است ظرف شش هفته پس از قطع شیردهی پریود شود، به این معنی که تخمک‌گذاری یک بار دیگر آغاز شده‌است و احتمال بارداری وجود دارد.


۵. افسردگی پس از قطع شیر دهی

پرولاکتین هورمونی است که مسئول تولید شیر در بدن مادر است. این هورمون می‌تواند احساس آرامش و شادی را در مادر ایجاد کند. زمانی که فرآیند از شیر گرفتن کودک آغاز می‌شود، دیگر هورمون پرولاکتین در بدن ترشح نمی‌شود. کاهش سطح پرولاکتین ممکن است، احساس غم را در مادر ایجاد کند. زمانی که مادر این حس را با پایان پیوند بین خود و نوزادش مرتبط کند، ممکن است به افسردگی منجر شود.

افسردگی بعد از قطع شیردهی در تمام مادران به وجود نمی‌آید، با این حال اگر احساس افسردگی می‌کنید باید از یک روانشناس کمک بگیرید. از شیر گرفتن اثرات زیادی روی مادر هم دارد و با چالش‌های فیزیکی و روانی همراه است، پس اگر احساس افسردگی و غم کردید حتما با روانشناس صحبت کنید.

آیا کودکتو از شیر گرفتی و دچار افسردگی شدی؟

حتما از روانپزشک مشاوره بگیر

مراقبت از سینه‌ها بعد از گرفتن کودک از شیر

همانطور که می‌دانید، تولید شیر پس از زایمان شروع می‌شود. همانگونه که در ابتدای تولد نوزاد تلاش می‌کنید تا شیر خود را افزایش دهید، در زمان از شیر گرفتن کودک باید عکس این فرآیند را دنبال کنید تا در زمان قطع کامل شیردهی، دچار درد و تورم نشوید. برای جلوگیری از افزایش شیر در زمان قطع شیردهی، باید از خوردن بعضی غذاها همچون سیر و جو، اجتناب کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره عواملی که باعث افزایش شیر مادر می‌شوند، می‌توانید مطلب اختصاصی آن را مطالعه کنید.

اگر در زمان از شیر گرفتن کودک احساس سنگینی در سینه‌تان دارید، سعی کنید با دوشیدن شیر این ناراحتی را کاهش دهید. مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن و کمپرس سرد می‌توانند کمک‌کننده باشند.

زمانی که از شیر گرفتن کودک را شروع کردید، نباید سینه‌های خود را ببندید. همچنین نوشیدن مایعات را افزایش دهید. در این مدت سینه‌های خود را به طور مرتب چک کنید تا مطمین شوید مجاری مسدود نشده‌اند. مجاری مسدود‌شده، به شکل یک ناحیه سفت و حساس (به اندازه یک نخود) حس می‌شوند. گاهی اوقات می‌توانید این مجاری را با مالش یا کمی فشار، باز کنید. اگر این کار برای شما دردناک است باید به پزشک زنان مراجعه کنید. مسدود شدن مجاری معمولا در هنگام از شیر گرفتن ناگهانی رخ می‌دهد.

اگر کودک از گرفتن سینه امتناع کند به این معنی است که برای از شیر گرفتن آماده است؟

خیر، لزوما به این معنا نیست که کودک شما آماده از شیر گرفتن است. گاهی اوقات نوزادان “اعتصاب پرستاری” می‌کنند و ناگهان از شیر خوردن خودداری می‌کنند. دلایل زیادی می‌تواند پشت این اتفاق باشد، مانند دندان درآوردن، عفونت گوش یا سایر بیماری‌ها، شروع قاعدگی، تغییر در رژیم غذایی، صابون یا حتی دئودورانت مادر. اگر کودک شما از خوردن شیر امتناع می‌کند، باید با استفاده از تکنیک‌های زیر او را به خوردن شیر تشویق کنید.

  • زمان تغذیه را خاص و آرام کنید. سعی کنید عامل حواس‌پرتی را محدود کنید. گاهی اوقات وقتی نوزادان بزرگ‌تر می‌شوند، علاقه بیشتری به اتفاقات اطراف خود دارند و سپس روی مکیدن شیر تمرکز می‌کنند.
  • کودک خود را تا حد امکان در آغوش بگیرید و آرام کنید.
  • هنگامی که کودک شما بسیار خواب‌آلود است یا تازه از خواب بیدار می‌شود، سینه خود را به او بدهید.
  • اگر نمی توانید دلیل اعتصاب شیردهی نوزادتان را بفهمید، به متخصص کودکان مراجعه کنید یا با یک مشاور شیردهی صحبت کنید. ناامید و عصبانی نشوید. به یاد داشته باشید که اعتصاب پرستاری به این معنی نیست که کودک شما را طرد کرده‌است.
  • اگر این اتفاق افتاد، مطمئن شوید که شیر خود را پمپاژ کنید تا مجاری مسدود یا گرفته نداشته باشید و به تولید شیر مادر به اندازه کافی برای زمانی که کودک شما آماده شیردهی مجدد است ادامه دهید.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

از شیر گرفتن کودک، فرآیندی است که برای همه مادران و کودکان اتفاق می‌افتد. این فرآیند باید به صورت تدریجی دنبال شود تا بهترین نتیجه مطلوب حاصل شود. در ابتدای از شیر گرفتن سعی کنید، کودک را با غذاهای جامد بند انگشتی آشنا کنید. رفته‌رفته جلسات شیردهی را کاهش دهید. به‌طوری‌که کودک از شیر گرفته شدن را به رهبری خودش ادامه دهد.

پس از قطع کامل شیردهی، خود را برای مقابله با احساسات دردناک آماده کنید. ممکن است پس از جدا کردن کودک از شیر احساس عذاب و طردشدگی داشته باشید. این احساسات کاملا طبیعی هستند و باید به درستی مدیریت شوند تا به بیماری‌های بزرگ‌تری همچون افسردگی منجر نشوند.

مشکلات جسمی، یکی دیگر از عارضه‌های از شیر گرفتن کودک است. ممکن اس پس از قطع شیردهی دچار تورم یا عفونت در ناحیه سینه شوید. این عارضه معمولا در کسانی که به طور ناگهانی شیردهی را قطع می‌کنند، بروز می‌کند.

اگر در شرایطی هستید که مجبور به از شیر گرفتن اجباری هستید، بهتر است با یک متخصص کودکان مشورت کنید. دکترتو اینجاست تا تمام راه‌ها را برای شما هموار سازد. شما می‌توانید از بخش مشاوره تلفنی دکترتو، با برترین پزشکان اطفال به طور مستقیم ارتباط برقرار کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

ورم پستان یا ماستیت، یک بیماری عفونی است که باعث درد، تورم و قرمزی در ناحیه سینه می‌شود. این بیماری معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک از بین می‌رود. در صورت ابتلا به ماستیت می‌توانید به شیردهی ادامه دهید.

همانطور که اشاره کردیم، سن معیار اصلی برای از شیر گرفتن نیست. در واقع برای قطع شیردهی، کودک باید به رشد طبیعی خود دست پیدا کرده باشد. در برخی مواقع نیاز است که کودک بیش از دو سال توسط شیر مادر تغذیه شود تا به رشد صحیح خود دست پیدا کند.

 از شیر گرفتن ناگهانی می‌تواند برای شما و کودکتان ناراحت‌کننده باشد، پس تا جای ممکن از انجام این کار اجتناب کنید. اما در برخی موارد شما مجبور به انجام این کار خواهید بود. برای مثال:
۱. اگر مجبور به مصرف دارو هستید، با پزشک خود صحبت کنید. داروهای بسیار کمی وجود دارند که شما را ملزم به قطع شیردهی می‌کنند.
۲. اگر بیماریتان وخیم است، یا اگر شما و کودکتان مجبور به جدایی طولانی‌مدت هستید. به برخی از راه‌های مراقبت از سینه در این مواقع، اشاراتی داشتیم. اگر مجبور به قطع ناگهانی شیردهی شدید، تمام موارد را به درستی انجام دهید تا دچار ورم پستان، آبسه سینه و مسدودی مجاری شیر دهی نشوید.
۳. نوزادانی که بیمار هستند نباید به طور ناگهانی از شیر گرفته شوند. می‌توانید شیر مادر را پمپاژ و ذخیره کنید تا زمانی که کودک شما بتواند دوباره آن را بخورد.

امتیاز شما به مقاله:
(4.1از5)
دسته بندی:
منبع:
من رضا قشلاقی رحیمی 22 سالمه و دانشجوی رشته مهندسی IT هستم. به فعالیت در زمینه رشته درسیم علاقمندم و دوس دارم هرچه سریعتر تجربه بیشتری رو کسب کنم. دلیل انتخاب دکتر تو بیشتر بخاطر حرفه‌ای شدن توی بخش سئو هست و خوشحالم که با این تیم حرفه‌ای و منظم دارم همکاری می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره از شیر گرفتن کودک

  1. ناشناس گفت:

    سلام خسته نباشید پسر من ۱۳ماهشه اصلا تمایلی به خوردن شیر نداره غذا رو خوب میخوره ولی شیر خودم به زور بهش میدم موردی ندارد از شیر بگیرمش براش ضرر نداره زود نیست

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      به تدریج باید این عمل صورت گیرد
      و بهتر است زیر نظر متخصص باشد
      تا عوارض گوارشی کمتری ایجاد کند

      متخصص اطفال

  2. اعظم گفت:

    باسلام من دخترم الان یک سال هشت ماهشه میخوام ازشیربگیرم غذاهم زیادنمیخوره سرلاک خوبه بهش بدم ممنون میشم راهنمایی کنین مخصوصن واسه شباخیلی برای شیربلندمیشه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      برای از شیر گرفتن تدریجی، می‌توانید آرام و کم‌کم شروع کنید. برای انجام این کار، ابتدا و با رعایت فواصل زمانی معین، شیردهی در شب را حذف کنید. در مرحله‌ی بعدی شیردهی در میانه‌ی روز، از مراحل شیردهی کم کنید و بعد از آن شیردهی در صبح و آخرین مرحله قطع شیردهی قبل از خواب شب کودک است.

  3. Zahra گفت:

    سلام. خسته نباشید. برای قطع شیردهی باید در فصل خاصی باشه؟ مثلا: تعدادی میگن تو تابستان نباشه یا تو زمستان روده ها بچه یخ میکنه. آیا این نظریه درسته؟ 🤔

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      فصل پاییز بهترین زمان برای قطع شیردهی است
      ولی بهتر است زیر نظر متخصص اطفال صورت گیرد

      متخصص اطفال

  4. طناز گفت:

    سلام ممنون از توضیحاتتون
    دختر من دوسالش تموم شده اول شیر دادن طول روز و اول خوابش قطع کردیم و در طول شب چند بار شیر میدم ولی خیلی اذیت میشه برا خواب رفتن چی صلاح میدونین؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
      ندادن یک نوبت شیر
      کم کردن زمان شیر دادن
      عقب انداختن زمان شیر دادن
      شیر مادر را با شیرخشک جایگزین کنید
      از علاقه شیرخوار به غذای جامد استفاده کنید
      به او پوره های شیردار بدهید
      برای کمک به قطع شیردهی کودکان شب‌ها به او پستانک بدهید

  5. سبحان گفت:

    سلام
    پسرم زمانی که دو سال کاملش شد از شیر گرفتم اما ۲۰ روز شیر ندادم ولی بعد از اون آنقدر گریه کرد و شبها موقع خواب بی قراری میکرد که مجبور شدم دوباره شیرش بدهم لطفا راهنمایی کنید چگونه این کودک سمج را میتوانم از شیر بگیرم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      نیاز به مکمل مخصوص دارید
      در چنین مواقعی فقط زیر نظر متخصص اطفال از شیربگیرید
      متخصص اطفال

  6. سارا20 گفت:

    سلام،دخترم ۱۹ ماهشه و امروز شروع به قطع شیردهیش کردم،عذاب وجدان دارم که زود نباشه
    چون به شیرم خیلی وابستس(غذا کم میخوره) و شیرشبشو تاالان قطع نکردم(بعد ۶ ساعت خواب شبانه برای شیر بیدارمیشه)میخوام از شیر بگیرمش
    البته به شیر پاستوریزه خوردن اشتیاق داره

    میشه بگید چکارکنم که با خودم کنار بیام و دردسینه نگیرم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      برای قطع شیر
      و همچنین مصرف مکمل های لازم
      زیر نظر متخصص اطفال باشید
      متخصص اطفال

  7. سارا20 گفت:

    سلام،دخترمن یکسال و هفت ماهشه،امروز اولین روزیه که شروع کردم شیرمو ازش قطع کنم،چون به شیرم خیلب وابستس و کم غذا میخوره و شبابعد شش ساعت خواب شیر میخوره، اینکارو کردم،
    الان عذاب وجدان دارم که کاش میشد بیشتر بهش شیر میدادم
    چکار کنم باخودم کنار بیام و سینه درد نگیرم

  8. حسنا گفت:

    سلام ببحشید دخترم ۲۳ ماهش هست و علاقه زیادی به خوردن غذا نداره و اصلا میوه و بسیاری از غذاها رو نمیخوره ودر هرشرایطی میاد سراغ شیر ومن الان دو روز هست که دارم از شیر میگیرم ولی اطرافیانم میگن زود هست نمیدونم چکار کنم میشه راهنمایی کنید عذاب وجدان داره اذیتم میکنه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در این سن زود نیست و کم کم باید از شیر بگیرید
      نیاز به مکمل های جایگزین دارد
      زیر نظر پزشک باشید

      متخصص اطفال

  9. فاطمه گفت:

    سلام
    من دخترم ۱۷ ماهشه و خیلی خیلی ب شیر وابستس طوری ک باید ۲۴ساعته سینم تو دهنش باشه همه بهم میگن از شیر بگیرش ولی من میترسم یعنی نمیدونم چجوری شروع کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با توجه به سن بهتر است کم کم از شیرمادر گرفته شود
      برای این منظور باید اصولی رفتار کنید
      زیر نظر پزشک باشید

      متخصص اطفال

  10. مامان فندق گفت:

    من باردارم و می‌خوام کودک یکسال و نیمه خودمو از شیر بگیرم آیا تو این فرایند ممکنه آسیبی ب من برسه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      سعی کنید به طور تدریجی هر هفته یک جلسه شیردهی را حذف کنید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که کودک‎‌تان به شیر خوردن از بطری یا فنجان عادت کند. ( اگر کودک شما ۹ ماهه یا بزرگتر است، بهتر است مستقیما با فنجان به او شیر بدهید تا مجبور نباشید ظرف چند ماه او را از شیشه شیر جدا کنید.)