فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
بواسیر یا هموروئید یکی از مشکلات شایع دستگاه گوارش است که بسیاری از افراد بدون اطلاع از روشهای درست درمان با آن دستوپنجه نرم میکنند. این بیماری میتواند باعث خونریزی، خارش و ناراحتی شود و گاهی علائمش با مشکلات جدیتر اشتباه گرفته میشود. شناخت دقیق علتها و راهکارهای مؤثر درمان، کلید کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی است. در این مقاله از دکترتو با علل، نشانهها و روشهای درمانی بواسیر آشنا میشوید و میآموزید چه اقداماتی واقعاً کمککننده هستند.
هموروئید یا بواسیر چیست؟
هموروئید یا بواسیر یکی از بیماریهای شایع مقعدی است که در اثر تورم و گشاد شدن رگهای خونی ناحیه مقعد یا راستروده ایجاد میشود. این عارضه میتواند باعث درد، خارش، احساس سنگینی یا خونریزی هنگام دفع مدفوع شود. هموروئید ممکن است داخلی (درون راستروده) یا خارجی (در اطراف مقعد) باشد و معمولاً در نتیجه عواملی مانند یبوست مزمن، بارداری، اضافهوزن یا نشستن طولانیمدت ایجاد میشود.
انواع هموروئید کدامند؟
هموروئید بهطور کلی بر اساس محل ایجاد و شدت علائم به چند نوع تقسیم میشود. شناخت نوع هموروئید برای انتخاب روش درمان مناسب اهمیت زیادی دارد، زیرا هر نوع ممکن است علائم و عوارض متفاوتی ایجاد کند. انواع هموروئید عبارتاند از:
- بواسیر داخلی: در داخل راستروده ایجاد میشود و معمولاً بدون درد است، اما میتواند باعث خونریزی هنگام دفع شود
- بواسیر خارجی: در زیر پوست اطراف مقعد تشکیل میشود و معمولاً با درد، تورم و خارش همراه است
- هموروئید ترومبوزه: زمانی رخ میدهد که لخته خون در داخل هموروئید خارجی تشکیل شود و درد و التهاب شدیدی ایجاد کند
- هموروئید پرولاپس یا بیرونزده: در مراحل پیشرفته، هموروئید داخلی از مقعد بیرون میزند و ممکن است نیاز به درمان پزشکی یا جراحی داشته باشد
- بواسیر خونی: در این حالت، رگهای بواسیری پاره شده و خون روشن هنگام اجابت مزاج یا روی دستمال توالت مشاهده میشود
- بواسیر خفیف: مرحله ابتدایی بیماری است و معمولاً با خارش یا سوزش خفیف و ناراحتی هنگام نشستن یا دفع همراه است
- بواسیر شدید: در مراحل پیشرفته بروز میکند و معمولاً با درد زیاد، التهاب، خونریزی مکرر و بیرونزدگی بافت از مقعد همراه است
| نوع بواسیر | محل ایجاد | علائم اصلی |
|---|---|---|
| بواسیر داخلی | داخل راستروده | خونریزی هنگام دفع، احساس پری، معمولاً بدون درد |
| بواسیر خارجی | اطراف مقعد | درد، خارش، سوزش و برجستگی قابل لمس |
| بواسیر ترومبوزه | در بواسیر خارجی | درد شدید، تورم، کبودی و وجود لخته خون زیر پوست |
| بواسیر پرولاپسشده | بواسیر داخلی بیرونزده از مقعد | بیرونزدگی از مقعد، التهاب و خونریزی |
| بواسیر خونی | داخلی یا خارجی | خون روشن هنگام اجابت مزاج یا روی دستمال توالت |
| بواسیر خفیف | داخلی یا خارجی در مراحل اولیه | خارش یا ناراحتی خفیف بدون خونریزی یا درد شدید |
| بواسیر شدید | داخلی یا خارجی پیشرفته | درد زیاد، التهاب، خونریزی مکرر و بیرونزدگی بافت از مقعد |
بواسیر چه علائمی دارد؟
علائم بواسیر یا هموروئید بسته به نوع آن (داخلی یا خارجی) متفاوت است، اما معمولاً با نشانههایی مانند خونریزی هنگام یا بعد از دفع مدفوع، درد، سوزش، خارش و تورم در ناحیه مقعد همراه است. در موارد پیشرفتهتر، ممکن است بیرونزدگی یا برآمدگی از مقعد، ترشح مخاط و احساس پری یا ناراحتی هنگام نشستن نیز دیده شود. شدت علائم از خفیف تا آزاردهنده متغیر است و در صورت تداوم یا خونریزی مکرر، مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان ضروری است.

بواسیر چه شکلی است؟
بواسیر یا هموروئید بسته به نوع آن (داخلی یا خارجی) ظاهر متفاوتی دارد. در بواسیر داخلی معمولاً تورم در داخل راستروده ایجاد میشود و در مراحل اولیه قابل مشاهده نیست، اما اگر بیرونزده شود، به شکل برآمدگی مرطوب یا گوشتی صورتیرنگ در دهانه مقعد دیده میشود. در مقابل، بواسیر خارجی زیر پوست اطراف مقعد تشکیل میشود و معمولاً به صورت برآمدگی سفت، کبود یا بنفشرنگ ظاهر میگردد که ممکن است همراه با درد، خارش یا التهاب باشد. در موارد ترومبوزه (لختهدار)، این برآمدگیها ممکن است بزرگتر، دردناکتر و همراه با تغییر رنگ پوست ناحیه باشند.
علل ایجاد هموروئید چیست؟ (علت بواسیر)
هموروئید یا بواسیر زمانی ایجاد میشود که فشار زیادی به رگهای ناحیه مقعد و راستروده وارد شود و این رگها متورم یا ملتهب شوند. این وضعیت معمولاً بر اثر عادات نادرست در سبک زندگی یا مشکلات گوارشی ایجاد میشود و میتواند به شکل تدریجی پیشرفت کند. شناخت علل بروز بواسیر به پیشگیری و درمان مؤثر آن کمک زیادی میکند. علل شایع هموروئید عبارتاند از:
- بواسیر و یبوست: یبوست مزمن و زور زدن هنگام دفع
- نشستن طولانیمدت، بهویژه در سرویس بهداشتی
- رژیم غذایی کمفیبر و مصرف ناکافی مایعات
- بارداری و فشار رحم بر رگهای لگن
- چاقی یا اضافهوزن
- بالا رفتن سن و کاهش قدرت بافتهای نگهدارنده
- اسهال مزمن یا عادات نامنظم در اجابت مزاج
- بلند کردن مکرر اجسام سنگین

علت بواسیر بعد از زایمان
هموروئید بعد از زایمان طبیعی معمولاً بهدلیل افزایش فشار در ناحیه لگن و مقعد هنگام بارداری و روند زایمان ایجاد میشود. زور زدن در حین زایمان، وزن جنین و یبوست بارداری از عوامل اصلی تورم و التهاب رگهای مقعدی هستند. تغییرات هورمونی، کمتحرکی و رژیم غذایی کمفیبر نیز احتمال بروز این مشکل را افزایش میدهند. در بیشتر موارد، بواسیر پس از مدتی با مصرف مایعات کافی، تغذیه پرفیبر، فعالیت بدنی سبک و مراقبتهای موضعی بهبود مییابد، اما در صورت درد یا خونریزی مداوم لازم است تحت نظر پزشک درمان شود.

عوارض بواسیر چیست؟
در صورتیکه بواسیر درمان نشود، ممکن است عوارضی را ایجاد کند. علائم این بیماری شامل درد و ناراحتی هنگام نشستن میتواند فعالیتهای روزانه شما را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از عوارض نادر است، اما برای جلوگیری از آنها بهتر است از روشهای درمانی استفاده کنید. درمان هموروئید اغلب موفقیتآمیز و بدون عارضه است، بهخصوص اگر به موقع و زود درمان شود. با این حال ممکن است عوارض نادر زیر را به دنبال داشته باشد:
- هموروئید گیر افتاده: اگر جریان خون هموروئید قطع شود ممکن است در بالای آن جمع شده و باعث دردهای بسیار شدید میشود.
- کمخونی: خونریزی شدید و مزمن ناشی از هموروئید منجر به کم خونی میشود. کم خونی زمانی که میزان کافی گلبول قرمز در گردش خون بدن نباشد، رخ میدهد.
- لختههای خون: گاهی اوقات ممکن است خون در مقعد لخته شود که میتواند دردناک باشد. این ناحیه متورم و ملتهب خواهد شد.

از کجا بفهمیم بواسیر داریم؟
تشخیص بواسیر با بررسی علائم و معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام میشود. در مراحل اولیه، مشاهده دقیق علائم میتواند به تشخیص کمک کند، اما در موارد پیشرفته یا همراه با خونریزی باید بررسیهای تخصصیتری انجام شود. روشهای تشخیص بواسیر عبارتاند از:
- بررسی سابقه علائم مانند درد، خارش، خونریزی یا احساس فشار در هنگام دفع
- معاینه فیزیکی ناحیه مقعد برای مشاهده تورم یا برآمدگی
- معاینه انگشتی (Digital Rectal Exam) برای بررسی توده یا حساسیت داخل مقعد
- استفاده از آنوسکوپ برای مشاهده داخل کانال مقعد
- کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی برای رد سایر علل خونریزی مانند پولیپ یا سرطان روده

تفاوت بواسیر و سرطان مقعدی
بواسیر و سرطان مقعدی هر دو میتوانند باعث خونریزی یا ناراحتی در ناحیه مقعد شوند، اما از نظر ماهیت، علت و شدت بیماری کاملاً متفاوتاند. بواسیر ناشی از تورم و التهاب رگهای ناحیه مقعد است و معمولاً خوشخیم و قابل درمان است، در حالیکه سرطان مقعدی بهدلیل رشد غیرطبیعی سلولهای بدخیم در بافت مقعد ایجاد میشود و نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد. شناخت تفاوت این دو بیماری برای پیشگیری از تشخیص اشتباه و درمان بهموقع بسیار مهم است. تفاوتهای اصلی بواسیر و سرطان مقعدی عبارتاند از:
- ماهیت بیماری: بواسیر خوشخیم و غیرسرطانی است؛ سرطان مقعدی بدخیم و پیشرونده.
- علت بروز: بواسیر بر اثر یبوست، فشار یا نشستن طولانی ایجاد میشود؛ سرطان مقعدی ناشی از تغییرات ژنتیکی و عفونت HPV است.
- نوع خونریزی: در بواسیر خون روشن و بدون درد است؛ در سرطان مقعدی معمولاً خون تیره و همراه با درد یا ترشح است.
- علائم همراه: خارش، برآمدگی و درد از نشانههای بواسیرند؛ کاهش وزن، بیحالی، ترشحات غیرعادی یا توده سفت از علائم سرطان مقعدی محسوب میشوند.
- درمان: بواسیر با دارو یا جراحی ساده درمان میشود؛ سرطان نیازمند جراحی، شیمیدرمانی یا رادیوتراپی است.
بواسیر چگونه درمان میشود؟
درمان بواسیر به نوع و شدت آن بستگی دارد و میتواند شامل روشهای خانگی، دارویی یا جراحی باشد. در موارد خفیف، تغییر سبک زندگی و مراقبتهای خانگی میتواند به بهبود علائم کمک کند. در مراحل پیشرفتهتر، پزشک ممکن است از درمانهای تخصصیتری استفاده کند. روشهای درمان بواسیر شامل موارد زیر است:
- رژیم غذایی برای بواسیر: مصرف فیبر بیشتر از طریق میوهها، سبزیجات و غلات کامل
- نوشیدن آب کافی برای نرم شدن مدفوع
- استفاده از داروهای موضعی مانند کرمها و شیافهای ضد التهاب یا بیحسکننده یا از پماد برای بواسیر
- نشستن در وان آب گرم برای کاهش درد و التهاب
- پرهیز از زور زدن هنگام دفع و نشستن طولانیمدت
- درمانهای تخصصی مانند بستن با نوار لاستیکی، اسکلروتراپی یا لیزر
- جراحی هموروئیدکتومی در موارد شدید یا مزمن
- استفاده از بهترین قرص برای درمان بواسیر
- عمل هموروئید
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
«Hemorrhoidectomy is the most effective and complete way to treat severe or recurring hemorrhoids.»
ترجمه فارسی:
«هموروئیدکتومی موثرترین و کامل ترین راه برای درمان هموروئیدهای شدید یا عود کننده است.»
فواید خونریزی بواسیر
خونریزی بواسیر نهتنها فایدهای برای بدن ندارد، بلکه یکی از نشانههای هشداردهنده بیماری است که در صورت تداوم باید بررسی و درمان شود. این خونریزی معمولاً به دلیل پاره شدن رگهای متورم مقعد هنگام دفع مدفوع رخ میدهد و در صورت بیتوجهی میتواند عوارض جدیتری به دنبال داشته باشد. برخلاف باورهای نادرست، خروج خون از بواسیر به پاکسازی بدن کمک نمیکند، بلکه نشانهای از آسیب بافتی است. عوارض احتمالی خونریزی بواسیر عبارتاند از:
- کمخونی ناشی از از دست دادن خون در دفعات مکرر
- ضعف عمومی و خستگی مزمن
- خطر عفونت در ناحیه مقعد
- التهاب و درد بیشتر هنگام اجابت مزاج
- تأخیر در تشخیص بیماریهای جدیتر مانند شقاق یا پولیپ روده
راه های پیشگیری از هموروئید چیست؟
غذاهای سرشار از فیبر، نوشیدن مایعات زیاد، فعالیت فیزیکی مناسب و وزن متعادل، دفع مدفوع در زمان مناسب و اجتناب از زور زدن به پیشگیری از هموروئید کمک میکند. زمانی که مدفوع نرم باشد،خطر ابتلا به هموروئید به میزان قابل توجهی کاهش مییابد. اقدامات زیر میتوانند کمککننده باشند:
- تغذیه: مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر، مانند میوهها و سبزیجات، همچنین حبوبات، باعث میشود که مدفوع همیشه نرم بماند. همچنین مصرف مقدار زیاد مایعات به نرم ماندن مدفوع کمک میکند. مکملهای فیبر به بهبود یبوست کمک میکنند.
- اجتناب از زور زدن: هنگام استفاده از توالت از زور زدن اجتناب کنید. زیرا این کار باعث ایجاد فشار در وریدهای تحتانی رکتوم میشود.
- هر زمان که نیاز است به توالت بروید: هر زمان که احساس کردید باید به دستشویی بروید، چون هرچه زمان بگذرد باعث خشک شدن مدفوع میشود.
- فعالیت بدنی: نشستن یا ایستادن به مدت طولانی باعث فشار روی وریدها میشود. فعالیت فیزیکی به عبور مدفوع از روده کمک میکند و باعث میشود که حرکات روده بسیار منظم شود.
- حفظ وزن مناسب: اضافه وزن به طور قابل توجهی خطر ابتلا به هموروئید را افزایش میدهد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت my.clevelandclinic
Hemorrhoids, or piles, are a common condition. These swollen veins inside of your rectum or outside of your anus can cause pain, anal itching and bleeding. Symptoms often improve with at-home treatments. Eating more fiber and avoiding straining can help prevent hemorrhoids.
ترجمه فارسی:
بواسیر یا هموروئید یک بیماری شایع است که در آن رگهای خونی داخل راستروده یا اطراف مقعد متورم میشوند. این تورم میتواند باعث درد، خارش مقعد و گاهی خونریزی شود. معمولاً علائم با درمانهای خانگی بهبود پیدا میکنند. افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی و پرهیز از زور زدن هنگام دفع، از راههای مؤثر برای پیشگیری از بروز بواسیر هستند.
نتیجه گیری
هموروئید یا بواسیر اختلالی شایع اما قابل درمان است که اغلب بهدلیل افزایش فشار در ناحیه مقعد ایجاد میشود. علائم آن از ناراحتی خفیف تا خونریزی و التهاب متفاوت است و شدت بیماری به نوع هموروئید بستگی دارد. درمان معمولاً شامل اصلاح عادات غذایی، افزایش مصرف فیبر، رعایت بهداشت مقعد و در صورت نیاز استفاده از روشهای دارویی یا جراحی است. مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق نوع بواسیر و انتخاب بهترین روش درمان اهمیت زیادی دارد، زیرا برخی علائم ممکن است با بیماریهای جدیتر اشتباه گرفته شوند. با تشخیص بهموقع و مراقبت صحیح، میتوان از بروز عوارض جلوگیری و کیفیت زندگی را بهبود داد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!



سلام و وقت بخیر ، توی توضیحات گفتید بلند کردن چیز سنگین هم یکی از عوامل ایجاد بواسیر هست ، من الان حدود ۸ ماهه درگیر این قضیه شدم ، چند مرتبه دکتر متخصص مشهور توی شهر خودمون رو رفتم انواع دارو ها تجویز شده ، حتی کولونوسکوپی هم انجام دادم و هموروئید تشخیص داده شد ، با مصرف دارو ها خونریزی ها خیلی کم شده و رگه های خونی مدفوع هم از بین رفته ولی همچنان هنگام دفع درد بسیار شدید دارم، یک حالتی هم وجود داره انگار مدفوع به درستی هنگام خروج نمیچرخه و در موقعیت درستی خارج نمیشه مثلا فرض کنید بجای اینکه به حالت عمودی بیاد بیرون افقی میاد بیرون که وحشتناک دردناکه ، حالا میخواستم بدونم چیزی مثل افتادگی ناف که همزمان با همون بلند کردن چیز سنگین بوده میتونه عاملی بر این داستان باشه ؟ ، و اینکه درمان هایی مثل کسانی که به جا انداختن ناف مشهور هستند میشه مراجعه کرد یا خیر ، سپاس
سلام
چنین چیزی جنبه علمی ندارد
در صورت مزمن شدن علایم از نظر سلامت ستون فقرات هم باید چک شوید
پیش از هر درمان دیگری توصیه به mri می شود
https://doctoreto.com/doctors/speciality/gastroenterologist
سلام خسته نباشید
من چندسال پیش مشکل دفع مدفوع داشتم وب دکترمراجعه کردم وپمادهموروییدبرام تجویزکردتایه مدت بهترشدتااینکه چندروزپیش ازفلفل دلمه خام استفاده کردم و دوباره مشکلم برگشته سه روزدسشویی میکنم ازسمت راست رودم قبلاسمت چپ رودم بود بااینکه مزاج زیادسفت نیس خونی هست وخارج میشه وبعدیه کم خون میادوقطع میشه یکم دردمیادوموقع تمیزکردنش بااب دست میکشم احساس میکنم دورمقعده م یه چیزی اضافه داره حالانمیدونم بیرون زدگی مقعده یاچیزی دیگه زیاددسشویی طولانی نیس نمیدونم چرااینجوریه یه مدت ناراحتی دارم اعصابم بهم ریخته درضمن آب زیادمصرف نمیکنم حتمابازب پزشک مراجعه کنم یانه باهمین پمادقبلی که مصرف میکردم بزنم خوب میشه
ممنون میشم بگید چه غذاهای مصرف کنم تابهبودپیداکنه خودم حس میکنم ازفلفل دلمه اینجورشدم مصرف عسل خوبه اصلا هموروییدیابواسیریا شقاق یا چیزدیگه لطفاراهنماییم کنید خیلی ناراحتم خانم ۴۱ سالمه مجرد
سلام
بطور کلی باید از غذاهای زیر استفاده کنید
رژیم غذایی فیبردار
مصرف مایعات و آب به اندازه کافی
مصرف میوه و سبزیجات
خوراکی های حاوی مواد معدنی و ویتامین ها
اسفناج
کاهو
شلغم
شوید
کدو
فلفل دلمه ای
سیب زمینی
ولی درکل باید درمان را زیر نظر متخصص کامل کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/gastroenterologist
سلام خسته نباشید
من چندسال پیش مشکل دفع مدفوع داشتم قبلا سمت چپ رودم بود وب دکترمراجعه کردم وپمادهموروییدبرام تجویزکردتایه مدت بهترشدتااینکه چندروزپیش ازفلفل دلمه خام استفاده کردم و دوباره مشکلم برگشته سه روزدسشویی میکنم ازسمت راست رودم بااینکه مزاج زیادسفت نیس خونی هست وخارج میشه وبعدیه کم خون میادوقطع میشه یکم دردمیادوموقع تمیزکردنش بااب دست میکشم احساس میکنم دورمقعده م یه چیزی اضافه داره حالانمیدونم بیرون زدگی مقعده یاچیزی دیگه زیاددسشویی طولانی نیس نمیدونم چرااینجوریه یه مدت ناراحتم درضمن آب زیادمصرف نمیکنم حتمابازب پزشک مراجعه کنم یانه باهمین پمادقبلی که مصرف میکردم بزنم خوب میشه
ممنون میشم بگید چه غذاهای مصرف کنم تابهبودپیداکنه خودم حس میکنم ازفلفل دلمه اینجورشدم مصرف عسل خوبه اصلا هموروییدیاچیزدیگه لطفاراهنماییم کنید خانم ۴۱ سالمه مجرد
دوست عزیز
مشکل شما همورویید است که با مصرف نکردن آب مدفوع خشک شده و با فشاری که خارج می شود موجب تشدید همورویید شده و خونریزی نیز به علت زخم ایجاد شده در همورویید است. بهتره برای درمان یبوست مزمن و بررسی میزان بیرون زدگی مقعد به متخصص گوارش مراجعه کنید. از این لیست میتونید از بهترین متخصصان در شهر محل سکونت خود نوبت بگیرید.
متخصص گوارش
سلام میخاستم بدونم بواسیر خارجی رفته رفته بزرک میشود؟
سلام
بله در صورت درمان نشدن اصولی افزایش پیدا می کند
و می تواند خطرناک تلقی شود
در این موارد حتمن نیاز به متخصص دارید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/gastroenterologist
سلام!
من چند روزی میشه بیرون مقعدم گوشت اضافه بیرون زده هیچ دردی، سوزشی و خون ریزی ندارم
میشه بگویید علام چیست؟
دوست عزیز
بیرون زدگی میتونه به علت یبوست مزمن شما باشد که ایجاد بواسیر کرده است بهتره اگر یبوست دارید به متخصص گوارش مراجعه کنید تا علایم شما بیشتر نشده و زخم مقعد ایجاد نشود.
سلام من چن روزه سوزشو درد احساس میکنم از مقعد یکمم ورم داره ب نظرم
سلام
از پماد انتیهومورویید استفاده کنید
سلام من چن وقت پیش یبوست داشتم بعد اون سوزش مقعدو درد دارم یکمم ب نظرم ورم داره دور مقعدم
سلام
از پماد انتی همورویید استفاده کنید
و شیاف گلیسیرین مصرف نمایید
سلام بواسیر دارم و بیرون می زند
سلام
روزی چند بار نیاز به شستشو دارید
باید از پماد انتی هومورویید استفاده کنید
در صورت عدم بهبود انجام کلونوسکوپی الزامی است
بهترین راه برای درمان بواسیر استفاده از روغن زیتون می باشد.روغن زیتون را با پنبه روی غده داخل مقعد بمالید.بعد از چند روز بواسیر ازبین می ره.
سلام و سپاس از راهنمایی تان
سلام من ۱۸ سالمه ودر طول عمرم همیشه یبوست شدید دارم و حالا چند وقتی هست بعد از اجابت مزاج سوزش در ناحیه مقعد دارم وهمچنین پری روده دارم اما خون اصلا نمیبینم لطفا جواب من رابدین آقای دکتر
سلام
در صورت بروز یبوست مزمان باید درمان اساسی صورت بگیرد
بطور موقت می توانید از شیاف گلیسیرین یا قرص سی لاکس استفاده کنید
ولی با توجه به علایم
انجام کلونوسکوپی الزامی است