فهرست مطالب
خار پاشنه زائدههای دردناک روی استخوان پاشنه پا (کالکانئوس) هستند که باعث ناراحتی، التهاب و ورم میشوند. عللی همچون افزایش سن، برخی از انواع ورزش، ناهنجاری در ساختار پا و اضافه وزن میتوانند منجر به بروز این عارضه شوند. امروزه از درمانهای متعددی برای خار پاشنه استفاده میشود که جراحی خار پاشنه یکی از آنها است. اگر شما هم اخیرا دچار خار پاشنه شدهاید و قصد آشنایی با انواع جراحی، مراقبتهای ضروری و مراحل انجام آن را دارید، ما را تا انتهای این مقاله از دکترتو همراهی کنید. چنانچه این روش درمانی به شما توصیه شده و از این بابت نگران هستید میتوانید با متخصصین ارتوپدی دکترتو در این باره مشورت کرده و یا نوبت حضوری خود را تعیین نمایید.
جراحی خار پاشنه چیست؟
اکثر افراد مبتلا به خار پاشنه نیازی به جراحی ندارند. وضعیت این افراد با درمانهای محافظه کارانه مانند ورزش، فیزیوتراپی، مصرف دارو و استفاده از کفیهای طبی، به طور چشمگیری بهبود پیدا میکند. با این حال، اگر این روشها پس از مدتی (معمولا ۶ تا ۱۲ ماه) نتوانستند باعث بهبودی شما شوند، پزشک ممکن است انجام جراحی را پیشنهاد دهد.
جراحی خار پاشنه یک درمان با میزان اثرگذاری بسیار بالا است که طی آن، پزشک خار پاشنه را با کمک ابزار مخصوصی برمیدارد. هدف جراحی این است که فشار از روی رباطها و عضلات پاشنه پا برداشته شود و فرد بتواند دوباره سلامت خود را به دست آورد.
ویژگی | جراحی خار پاشنه |
---|---|
هدف | برداشتن خار استخوانی و آزادسازی بافتهای التهابی اطراف آن برای کاهش درد و بهبود عملکرد پا |
انواع جراحی | – جراحی باز: ایجاد برش برای دسترسی مستقیم به خار استخوانی و بافتهای اطراف – جراحی آرتروسکوپی: استفاده از دوربین کوچک برای مشاهده داخل مفصل و انجام عمل با ابزارهای مخصوص |
موارد نیاز به جراحی | درد شدید و مزمن که با درمانهای دیگر بهبود نیابد: – محدودیت شدید در فعالیتهای روزانه – عدم پاسخ به درمانهای محافظهکارانه به مدت طولانی |
مزایا | – تسکین درد موثر – بهبود عملکرد پا – بازگشت سریع به فعالیتهای روزمره (در مقایسه با جراحی باز) |
معایب | – خطر عفونت – خطر آسیب به عصبها و رگهای خونی – دوره نقاهت – هزینه بالا |
آمادگی قبل از عمل | – انجام آزمایشات خون و تصویربرداری – قطع مصرف برخی داروها – رعایت رژیم غذایی خاص – استحمام با صابون ضدعفونیکننده |
دوره نقاهت | – استفاده از عصا یا واکر – استراحت و بالا نگه داشتن پا – فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی مفاصل |
عوارض جانبی | – عفونت – خونریزی – لخته شدن خون – آسیب به عصبها – درد مزمن |
مراقبتهای بعد از عمل | – تعویض پانسمان – مصرف داروهای تجویز شده – شرکت در جلسات فیزیوتراپی |
عکس جراحی خار پاشنه
مشاهده تصاویر جراحی خار پاشنه میتواند در درک بهتر از روند درمان و آمادهسازی ذهنی به بیماران کمک کند. این تصاویر مراحل مختلف از برشهای جراحی گرفته تا نحوه برداشتن خار را نشان میدهند و بیمار با روند کار آشنا میشود. این آشنایی باعث کاهش ترس و اضطراب ناشی از ناآگاهی از فرآیند جراحی میشود و بیماران را برای تجربه بهتری از درمان آماده میسازد. علاوه بر این، دیدن نتایج قبل و بعد از جراحی میتواند به بیماران کمک کند تا انتظارات واقعبینانهتری از نتایج جراحی داشته و بهبودی خود را به درستی ارزیابی کنند.
انواع روش های جراحی خار پاشنه
چندین تکنیک جراحی برای درمان خار پاشنه وجود دارد. قبل از جراحی، ابتدا متخصص شما را معاینه میکند و در صورت لزوم از شما میخواهد که تستهای آزمایشگاهی یا تصویربرداری خاصی را انجام دهید. سپس بر اساس نتیجه تستها، وضعیت پاشنه پای شما و فاکتورهای دیگر، تصمیم میگیرد که کدام نوع جراحی برای شما مناسبتر است.
۱. جراحی خار پاشنه با روش سنتی
اکثر افرادی که در ناحیه فاشیای پلانتار دچار ناهنجاری هستند، پس از مدتی دچار خار پاشنه میشوند. در این عارضه فاشیای پلانتار که یک بافت فیبری است و انگشتان پا را به استخوان پاشنه متصل میکند دچار التهاب میشود. این التهاب و فشار نیز رباطها و بافتهای اطراف را تحریک کرده و خار پاشنه را ایجاد میکند.
در این موقعیت، ممکن است پزشک از روش جراحی باز یا سنتی برای ایجاد یک برش نسبتا بزرگ در پاشنه پا و بریدن بخشی از رباط فاشیای پلانتار استفاده کند. این جراحی باعث کاهش تنش و التهاب در بافت میشود و خار پاشنه را اصلاح میکند.
۲. جراحی خار پاشنه با آرتروسکوپی
بیشتر پروسههای جراحی با هدف جدا کردن رباط فاشیای پلانتار (فاشیای کف پا) از محل اتصال آن به استخوان پاشنه انجام میشوند. طی جراحی خار پاشنه با آرتروسکوپی نیز پزشک یک یا چند برش کوچک در پایین پاشنه یا در کنار پاشنه ایجاد میکند.
در یکی از برشها دوربین آرتروسکوپی قرار میگیرد. جراح از طریق همین برش یا برشهای دیگر نیز تیغه جراحی یا سایر ابزار را وارد میکند تا فاشیای پلانتار را احساس کند. هنگامی که جراح مطمئن شد که فاشیای کف پا را شناسایی کرده، رباط را با کمک این تیغه از استخوان پاشنه پا جدا میکند و خار پاشنه را برمیدارد.
این جراحی نسبت به جراحی باز، کم تهاجمیتر است زیرا طی این روش برشهای کوچکتری ایجاد میشوند. در نتیجه طول مدت ریکاوری و بهبود نیز در جراحی با آرتروسکوپی کوتاهتر است. یکی از مزایای این پروسه این است که با وجود کم تهاجمی بودن، جراح میتواند به طور دقیق کنترل کند که کجا و چه مقدار از رباط را از استخوان پاشنه آزاد کند.
۳. عمل جراحی خار پاشنه با لیزر
یک روش درمانی نوین و اثرگذار برای خار پاشنه، استفاده از لیزر است. برخی از مزایای استفاده از لیزر در درمان خار پاشنه شامل بدون درد بودن این پروسه، دوره نقاهت بسیار کوتاه، هزینه درمانی کمتر و عوارض محدودتر هستند.
طی این پروسه، پرتوهای نور به ناحیهای از پا که دچار خار پاشنه شده فرستاده میشوند تا به قسمتهای عمیقتر بافت نفوذ پیدا کنند. زمانی که پرتوها، توسط بافت جذب شدند، سبب تحریک واکنشهای طبیعی بدن نظیر افزایش تولید مولکولی به نام آدنوزین تری فسفات (ATP) میشوند. این مولکول که نقشی اساسی در تامین انرژی سلولی ایفا میکند، میتواند درد شدید پاشنه پا و التهاب را برطرف کند و باعث شود رگهای جدیدی در ناحیه پاشنه پا شکل بگیرند. در نهایت با شکلگیری رگهای جدید، گردش خون افزایش پیدا میکند و مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به این ناحیه میرسد. به همین خاطر است که پس از لیزر اکثر بیماران درد و علائم کمتری را تجربه میکنند.
دلایل نیاز به جراحی خار پاشنه
گاهی درمانهای دیگر نمیتوانند خار پاشنه را به طور کامل درمان کنند. در این شرایط پزشک برای این که کیفیت زندگی فرد را بالا ببرد از راه حلی همچون جراحی استفاده میکند که نتایج قطعیتری را به همراه دارد.
این روش در مقایسه با روشهای غیرجراحی میتواند نتایج دائمی و بهتری را ارائه دهد. بهعلاوه در صورتی که جراحی موفقیتآمیز باشد، پا را به وضعیت سالم و قبلی خود بازمیگرداند و به شما کمک میکند فعالیتهای خود از جمله ورزش را مجددا از سر بگیرید.
مراحل جراحی خار پاشنه (عمل جراحی خار پاشنه چگونه است؟)
عمل خار پاشنه بسته به شرایط بیمار، به اشکال گوناگونی انجام میشود، اما مراحل کلی آن معمولا بین تمام بیماران یکسان هستند. اگر میخواهید بدانید که عمل جراحی خار پاشنه چگونه است، ما در اینجا به مراحل این پروسه اشاره کردهایم:
- چند روز قبل از عمل خار پاشنه، پزشک با کمک تصویربرداری اشعه ایکس، محل دقیق خار پاشنه را مشخص میکند و بر اساس آن در مورد نوع جراحی تصمیمگیری میکند.
- در روز جراحی، پزشک از بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی استفاده میکند و دستگاههای مخصوصی را به بدن متصل میکند تا حین جراحی علائم حیاتیتان را زیر نظر بگیرد.
- سپس بعد از تمیز کردن پا، محل جراحی را علامتگذاری میکند.
- بعد از آن برشهای مورد نظر ایجاد میشوند تا جراح به رباط فاشیای کف پا دسترسی بهتری داشته باشد و بتواند آن را از استخوان پاشنه جدا کند و خار پاشنه را بردارد. این جراحی معمولا ۱ الی ۲ ساعت طول میکشد.
- در پایان جراحی، پزشک با گاز پانسمان، پا را میپوشاند و دستورالعملهای لازم را در اختیار شما یا همراهتان قرار میدهد.
- ممکن است در جلسات بعدی مراجعه، پزشک پای شما را گچ بگیرد تا به بهبودی سریعتر آن کمک کند.
آمادگی قبل از جراحی خار پاشنه
برای اینکه این جراحی با موفقیت انجام شود و دوران نقاهت به خوبی سپری شود، آمادهسازیهای خاصی قبل از عمل ضروری است. برخی از اقداماتی که قبل از جراحی خار پاشنه باید انجام دهید شامل این مواردند:
- پزشک به شما توصیه میکند که دو هفته قبل و بعد از عمل، مصرف داروهایی که باعث خونریزی و ممانعت از بهبود زخم میشوند را قطع کنید. برخی از این داروها شامل آسپیرین، پلاویکس، ایبوپروفن، سلبرکس (سلکوکسیب)، ملوکسیکام و وارفارین هستند.
- به شما توصیه میشود که از ساعت ۱۲ شب قبل از جراحی، چیزی نخورید. اما صبح روز جراحی میتوانید چند جرعه آب بنوشید. چهار ساعت پس از جراحی نیز نباید هیچ غذا یا مایعاتی مصرف کنید.
- قبل از جراحی علاوه بر پوشیدن لباس بیمارستان، باید گیره مو، دندان مصنوعی، سمعک یا پیرسینگ را هم بردارید.
- بسته به وسعت و محل جراحی، پای شما ممکن است بانداژ شود یا با آتل پوشانده شود. به همین خاطر بهتر است لباسهای راحت و گشاد و کفش مناسب همراهتان بیاورید که بعد از جراحی خار پاشنه، به راحتی و بدون مشکل آنها را بپوشید.
- بهتر است با یک همراه به کلینیک یا بیمارستان مراجعه کنید تا شما را بعد از عمل خار پاشنه به خانه برساند. همچنین باید مدارک شناسایی، مدارک بیمه و هزینهای که در مورد آن صحبت کردید را نیز همراهتان بیاورید.
مراقبت های بعد از جراحی خار پاشنه
هنگامی که پس از عمل جراحی خار پاشنه به خانهتان برمیگردید، باید بقیه روز را درحالیکه پای عمل شده را روی بالش قرار دادهاید استراحت کنید. علاوه بر این، بهتر است در روز اول حمام نکنید و دوش نگیرید.
در صورتی که درد دارید، میتوانید استامینوفن یا سایر داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشکتان را مصرف کنید. برای رفع کبودی یا ورم نیز یک کیسه یخ را به مدت حداکثر ۱۵ دقیقه چندین بار در روز روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. البته یخ را به طور مستقیم روی پوست قرار ندهید و آن را در یک پارچه تمیز بپیچید تا باعث تحریک و اذیت شدن پوست نشود.
در چند روز اول پس از جراحی، تاحدامکان کمتر کارهایی را انجام دهید که به پاها فشار وارد میکنند. همچنین برای جلوگیری از اذیت شدن پا، پزشکتان ممکن است به شما توصیه کند که برای راه رفتن از عصا یا واکر استفاده کنید.
تا زمانی که زخم به میزان زیادی بهبود پیدا کند و بخیهها برداشته شوند، باید پوست ناحیه جراحی شده را تا حد ممکن خشک نگه دارید. برای مثال هنگام دوش گرفتن، پا را با یک کیسه پلاستیکی که با یک کش لاستیکی محکم شده بپوشانید تا راه نفوذی برای آب وجود نداشته باشد. ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند که از محافظ باند گچی حین حمام استفاده کنید.
پانسمان زخم نیز باید هر روز با گاز استریل و ضدعفونیکنندههای موضعی عاری از الکل تعویض شود. هر روز تغییرات زخم یا پوست را بررسی کنید و در صورت مشاهده تغییرات غیرطبیعی، فورا به پزشکتان اطلاع دهید.
عوارض جراحی خار پاشنه
جراحی خار پاشنه نیز همچون بسیاری از انواع جراحی میتواند با خطرات و عوارض کوتاه مدت و بلند مدتی همراه باشد. برخی از عوامل همچون بالا بودن سن، سابقه اختلالات خونریزی، مصرف داروهای رقیقکننده خون، ضعیف بودن سیستم ایمنی و سابقه بیماریهای خودایمنی، احتمال بروز این عوارض را افزایش میدهند. این عوارض ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتند و برخی از رایجترین مواردی که بیماران پس از جراحی گزارش دادهاند شامل این مواردند:
- درد موقت یا دائمی در پاشنه پا
- عفونت
- آسیب عصبی
- بی حسی دائمی ناحیه تحت درمان
- تاندونیت (التهاب تاندون)
- متاتارسالژی (درد زیر پنجه پا)
- صاف شدن اکتسابی کف پا
- گرفتگی پا
- بیثباتی پا
- شکستگی پاشنه پا
- چکشی شدن انگشتان پا (به دلیل انقباض رباط فاشیای کف پا)
عوارض جدیای که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند عبارتاند از:
- افزایش درد در اطراف محل جراحی
- ورم و قرمزی شدید
- خونریزی یا خروج ترشحات از زخم
- علائم عفونت بدن، مانند تب بالا
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
جراحی خار پاشنه یک پروسه درمانی با اثرات چشمگیر است که نتایج آن مدت کوتاهی پس از عمل قابل مشاهده هستند. بیمارانی که سایر درمانها برای آنها موثر نبودهاند، با انجام جراحی میتوانند سلامت خود را به دست آورند و دوباره زندگی فعالی داشته باشند. در حقیقت بسته به محل خار پاشنه و نتایج آزمایشات بیمار، جراحی را میتوان به صورت باز یا آرتروسکوپی انجام داد که هر دوی این روشها اثرات اثبات شدهای دارند. البته برای دریافت بهترین نتیجه و جلوگیری از بروز عوارض جانبی، حتما تمام دستورالعملهای دکتر متخصص ارتوپد و مراقبتهای قبل و بعد از عمل که در این مقاله ذکر کردیم را رعایت کنید. اما اگر به پزشک دسترسی ندارید میتوانید سوالات خود را از طریق وبسایت دکترتو از پزشکان جویا شوید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!