فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
گواتر یکی از اختلالات شایع تیروئید است که با افزایش اندازه غده و گاهی تغییر کارکرد هورمونی همراه میشود. تظاهرهای بالینی آن از بدون علامت تا احساس فشار در گردن، سرفه خشک، یا دشواری خفیف در بلع و تنفس متغیر است. تصمیم‌های تغذیه‌ای و رفتاری می‌توانند بر علائم و سیر بیماری اثر بگذارند. از این رو، در کنار درمان‌های پزشکی، شناخت چارچوبی دقیق برای درمان خانگی گواتر اهمیت دارد. این چارچوب بر تعادل ید، دریافت کافی ریزمغذی‌ها، زمان‌بندی صحیح دارو و غذا، و پرهیز از افراط در فرآورده‌های فاقد پشتوانه استوار است. تأکید میشود که تناسب هر اقدام با علت زمینه‌ای گواتر تعیین‌کننده است و رویکرد یکسان برای همه مناسب نیست. در این مطلب از دکترتو، با اقدامات حمایتی ایمن برای گواتر آشنا می‌شوید.
درمان خانگی گواتر چیست؟
درمان خانگی گواتر اقداماتی است که در خانه به کاهش علائم گواتر (مثل سرفه خشک، احساس گیرکردن لقمه یا تنگی نفس خفیف) و نیز بهبود سبک زندگی کمک کند. رژیم متعادل ید (نه کم، نه زیاد)، دریافت کافی سلنیوم و روی از غذا، کاهش استعمال سیگار و مدیریت وزن از جمله اقدامات درمان خانگی هستند. این توصیه‌ها جایگزین تشخیص یا درمان‌های پزشکی نیستند. از روش‌های درمان خانگی گواتر در کنار مصرف داروی تجویزی پزشک و اصلاح سبک زندگی بیمار استفاده میشود.
نکته‌ی کلیدی این است که همه‌ی خوراکی‌ها و گیاهان برای همه‌ی انواع گواتر مناسب نیستند. مثلاً در گواتر ناشی از کمبود ید، افزایش ملایم ید غذایی مفید است اما در هاشیموتو یا پرکاری، ید اضافی می‌تواند علائم را بدتر کند. همچنین برخی خوراکی‌های خام حاوی گواتروژن‌ها ممکن است روی تیروئید اثر بگذارند که معمولاً با پختن و رژیم متعادل بی‌اهمیت میشود. مصرف مکمل‌های حاوی سلنیوم نیز راه درمان خانگی است که می‌تواند در کاهش اندازه گواتر مفید باشد. اگر ورم گردن شدید شده، صدا تغییر کرده، یا بلع و تنفس مشکل‌دار است، از خوددرمانی پرهیز کرده و زودتر به پزشک مراجعه کنید. در ادامه جدول رژیم غذایی مناسب گواتر را مشاهده می‌کنید.
| رژیم غذایی مناسب گواتر | نمونه مواد غذایی |
|---|---|
| ماهی چرب | مانند سالمون، تن، ماهی ماکرل و ساردین حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به سلامت عمومی تیروئید کمک می‌کنند. |
| مصرف سبزیجات و میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها | مانند سبزی‌های پهن برگ، بروکلی، کلم، گوجه فرنگی، هویج و توت‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند. |
| غلات کامل | مانند گندم کامل، جو و برنج قهوه‌ای سفید حاوی مواد مغذی و فیبر هستند که نقش بسزایی در بهبود عملکرد تیروئید دارند. |
| مصرف محصولات لبنی غنی از کلسیم | مانند شیر، ماست و پنیر می‌تواند به حفظ سلامت استخوان و عملکرد تیروئید کمک کند. |
| مصرف منابع سالم پروتئین | مانند گوشت سفید، مرغ، تخم مرغ، حبوبات و سویا در بهبود تیروئید موثر است. |
| برخی غذاها حاوی ید طبیعی | از جمله ماهی، خرچنگ، جلبک‌ها و نمک غنی شده با ید میزان ید مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. |
سرکه سیب برای درمان گواتر در خانه
سرکه سیب از خوراکی‌های محبوب طب سنتی است که برای درمان خانگی بیماری‌های مختلفی تجویز میشود. یکی از کاربردهای سرکه سیب برای کمک به درمان گواتر است که می‌توانید هر روز صبح همراه با آب و عسل میل کنید. البته دقت داشته باشید که شواهد معتبری برای کوچک کردن گواتر با سرکه سیب وجود ندارد. اگر دوست دارید آن را به‌عنوان طعم‌دهنده مصرف کنید، اشکالی ندارد. اما به‌عنوان درمان روی آن حساب نکنید. مصرف زیاد سرکه می‌تواند مینای دندان و معده را تحریک کند. اگر دارو می‌خورید (مثل لووتیروکسین)، فاصله‌ی مطمئن بین دارو و نوشیدنی‌های اسیدی را رعایت کنید.
با روش‌های خانگی میشه گواتر رو درمان کرد؟
جواب این سوال رو از متخصص غدد بگیر.
درمان خانگی گواتر با روغن کرچک
برخی افراد معتقدند که روغن کرچک می‌تواند میزان ورم غده تیروئید را کاهش دهد. کافی است هر شب چند قطره روغن کرچک را به آرامی روی ناحیه متورم گردن به صورت چرخشی ماساژ دهید. شواهدی برای کوچک‌کردن تیروئید با ماساژ یا مصرف روغن کرچک وجود ندارد. مصرف خوراکی آن هم می‌تواند باعث اسهال و دل‌درد شود. برای تسکین خشکی پوست گردن میتوان از مرطوب‌کننده‌های ملایم استفاده کرد، اما اثر روی اندازه‌ی غده انتظار نداشته باشید.
لیمو برای درمان خانگی گواتر
لیمو یک میوه اسیدی است که ممکن است در برخی درمان های سنتی گواتر استفاده شود. همچنین لیمو حاوی ویتامین C و مواد معدنی مانند پتاسیم است که می‌تواند به تنظیم فعالیت غده تیروئید و درمان گواتر کمک کند. اگر رفلاکس معده دارید یا دارو می‌خورید، شدت اسیدیته را در نظر بگیرید و آن را جایگزین درمان‌های اصلی نکنید. قبل از شروع هر ماده غذایی به عنوان درمان بهتر است با متخصص غدد برای درمان گواتر مشورت کنید.
برگ قاصدک
مصرف برگ قاصدک گاهی برای سم‌زدایی مطرح میشود، اما داده‌ی معتبر برای تاثیر آن بر درمان خانگی گواتر وجود ندارد. برگ قاصدک شامل ترکیباتی مانند الکالوئیدها، تانن‌ها و گلیکوزیدها است که با تنظیم فعالیت غده تیروئید درمان گواتر را تسریع می‌کند. قبل از استفاده از برگ قاصدک یا هر روش درمان خانگی گواتر دیگری، بهتر است با پزشک مشورت کنید. اگر به‌صورت سبزی مصرف می‌کنید، به تداخل با داروهای رقیق‌کننده‌ی خون و حساسیت‌ها توجه کنید. درمان علت گواتر (مثلاً کمبود ید یا التهاب خودایمنی) مهم‌تر از گیاه‌درمانی‌های اثبات‌نشده است.
استفاده از جلبک دریایی به جای نمک
جلبک دریایی حاوی ید طبیعی است که نقش تعیین کننده در ساخت هورمون‌های تیروئید دارد و کمبود آن باعث تشدید گواتر میشود. بنابراین یکی از روش‌های درمان خانگی گواتر استفاده از جلبک دریایی است که به تنظیم فعالیت غده تیروئید و درمان گواتر کمک می‌کند. جلبک‌ها سرشار از ید هستند و مصرف بی‌برنامه‌شان می‌تواند زیادی ید ایجاد کند و حتی پرکاری یا کم‌کاری را تشدید کند به‌ویژه در هاشیموتو و گواترهای سمی. اگر کشور شما نمک یددار استاندارد دارد، معمولاً همان کافی است. مصرف جلبک یا مکمل‌های ید فقط با نظر پزشک انجام شود. قبل از استفاده از هر روش درمانی خانگی، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
درمان خانگی گواتر با مصرف ید در رژیم غذایی
برای بهبود یا پیشگیری از گواتر، مهم‌ترین اصل تعادل ید است؛ یعنی نه کمبود و نه زیاده‌روی. کمبود ید می‌تواند باعث بزرگ‌شدن تیروئید شود و زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است علائم را بدتر کند. بهترین راه، تامین ید از غذاهای معمول و مطمئن است. فقط در صورت تشخیص پزشک سراغ مکمل‌ها بروید. اگر دارو (مثل لووتیروکسین) مصرف می‌کنید، زمان‌بندی تغذیه را طوری تنظیم کنید که جذب دارو مختل نشود. در بارداری و شیردهی هم مقدار ید باید فردمحور و زیر نظر پزشک تعیین شود. خوراکی‌های حاوی ید که به‌طور معمول برای گواتر (در صورت کمبود ید) مفیدند شامل موارد زیر است:
- نمک یددار استاندارد
- لبنیات پاستوریزه (شیر، ماست، دوغ، پنیر)
- تخم‌مرغ (به‌ویژه زرده)
- ماهی‌های دریایی کم‌جیوه مثل کاد، هالیبوت، تن سبک، سالمون و میگو: ۱–۲ وعده در هفته
- نان و غلات غنی‌شده با ید
مصرف ماهی تن
ماهی تن منبع خوبی از پروتئین با کیفیت و سلنیوم است که برای آنزیم‌های تیروئیدی اهمیت دارد. سعی کنید ماهی تن کم‌جیوه مصرف کنید و مصرف را متنوع نگه دارید (ماهی‌های چرب دیگر، تخم‌مرغ، لبنیات). مصرف تن ماهی درمان خانگی گواتر به شکل قطعی نیست، اما می‌تواند جزئی از الگوی غذایی مفید باشد.
آجیل و خشکبار
مصرف آجیل و خشکبار به طور معمول به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم توصیه میشود، زیرا حاوی مواد مغذی مفیدی هستند. بعضی آجیل و خشکبارها مانند گردو و بادام، سبب افزایش مصرف ید در بدن می‌شوند که ماده ضروری برای ساخت هورمون‌های تیروئید در بدن است، و کمبود آن باعث تشدید گواتر میشود. اگر لووتیروکسین می‌خورید، خوردن مغزها را با فاصله از دارو انجام دهید تا جذب دارو کم نشود.
درمان خانگی گواتر با روغن نارگیل
ادعاهایی درباره‌ی اثر روغن نارگیل بر تیروئید مطرح شده، اما پشتوانه‌ی بالینی قوی ندارد. روغن نارگیل کالری و چربی اشباع بالایی دارد و اگر قصد کاهش وزن دارید، مصرف کم و حساب‌شده داشته باشید. استفاده‌ی محدود در آشپزی مانعی ندارد، ولی راهی قطعی برای درمان گواتر نیست. برخی شواهد نشان می‌دهند که مصرف روغن نارگیل می‌تواند میزان ورم ناشی از گواتر را کاهش دهد.
درمان خانگی گواتر با شاهی
شاهی و بخشی از سبزی‌های خانواده‌ی کلم حاوی ترکیبات گواتروژن هستند که با پختن، اثرشان کاهش می‌یابد. مصرف معمولِ پخته در رژیم متنوع، برای بیشتر افراد بی‌اشکال است. اگر کمبود ید دارید یا مصرف خامِ بسیار زیاد دارید، تعادل و پختن را رعایت کنید. مصرف شاهی روش قطعی برای ٖدرمان گواتر نیست اما ماده غذایی مفیدی است.
گل بنتونیت
مصرف خوردن بنتونیت به عنوان روش پاکسازی توصیه نمی‌شود، چون پشتوانه علمی قابل اعتمادی برای سود آن در تیروئید وجود ندارد. این ماده می‌تواند آلاینده‌های فلزی داشته باشد و مصرف خوراکی‌اش به دستگاه گوارش آسیب برساند یا با جذب داروها تداخل ایجاد کند. اگر به فکر سلامت تیروئید هستید، تمرکز بر رژیم متعادل، تأمین کافی ید و سلنیوم از غذا و پیگیری علت زمینه‌ای بسیار ایمن‌تر و مؤثرتر است. در صورت داشتن گواتر یا مصرف هرگونه دارو، قبل از استفاده از فرآورده‌های این‌چنینی با پزشک مشورت کنید.
گیاه مورینگا (گز روغنی)
داده‌ی پشکی باکیفیت درباره‌ی اثر مستقیم مورینگا بر درمان گواتر محدود است. در مورد مصرف گز روغنی به‌صورت سبزی یا دمنوش، در حد متعادل مشکلی گزارش نشده، اما روش درمانی محسوب نمی‌شود. اگر در دوران بارداری و شیردهی هستید از مصرف زیاد آن یا فرآورده‌های غلیظ گیاهی بدون نظر پزشک خودداری کنید.
متن انگلیسی:
livestrong
there are some foods and nutrients that are classified as thyroid-healing foods. If you have a thyroid problem, no matter what the cause, you may want to increase your intake of these nutrients: Tyrosine (amino acid), Selenium, Zinc, Copper, Iron, Vitamins B2, B3 and B6, Vitamin E
ترجمه متن:
برخی غذاها و مواد مغذی وجود دارند که به عنوان غذاهای شفابخش تیروئید طبقه بندی می‌شوند. اگر مشکل تیروئید دارید، صرف نظر از علت آن، ممکن است بخواهید مصرف این مواد مغذی را افزایش دهید: تیروزین (اسید آمینه)، سلنیوم، روی، مس، آهن، ویتامین های B2، B3 و B6، ویتامین E.
زردچوبه و عسل
زردچوبه خاصیت ضدالتهابی ملایمی دارد و عسل انرژی و طعم فراهم می‌کند. مصرفشان به عنوان مواد غذایی کمکی یا دمنوش می‌تواند مفید باشد، اما انتظار کوچک‌شدن گواتر با آنها واقع‌بینانه نیست. اگر قند خون بالا دارید، در مصرف عسل احتیاط کنید.
دانه های کتان
دانه کتان منبع امگا–۳ و فیبر است و به سلامت قلب و روده کمک می‌کند. تأثیر مستقیم دانه‌های کتان بر کوچک‌شدن گواتر ثابت نشده است، اما می‌تواند بخشی از رژیم سالم غذایی در درمان خانگی گواتر باشد. برای مصرف دارویی تخم کتان با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر دارو (از جمله لووتیروکسین) مصرف می‌کنید، فیبر بالای کتان را با فاصله از دارو بخورید تا جذب دارو مختل نشود.
به دنبال بهترین راه خونگی برای درمان گواتر هستی؟ همین حالا از دکتر نوبت بگیر.
درمان خانگی گواتر با سیر
سیر می‌تواند به‌صورت خوراکی معمول، بخشی از یک الگوی غذایی سالم باشد و به سلامت قلب و عروق و کاهش التهاب خفیف کمک کند. بااین‌حال، برای کوچک‌کردن گواتر یا اصلاح کارکرد تیروئید درمان اختصاصی محسوب نمی‌شود. اگر داروی رقیق‌کننده خون یا ضدپلاک مصرف می‌کنید، یا پیش روی عمل جراحی هستید، زیاده‌روی در سیر و مکمل‌های پرغلظت آن را محدود کنید چون خطر خون‌ریزی را بالا می‌برد. در مجموع، استفاده از سیر در حد طبیعی ضرر ندارد، اما جایگزین تشخیص علت گواتر، تنظیم ید و درمان پزشکی نیست.
درمان خانگی چای سبز و عسل
چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و در حد متعادل می‌تواند نوشیدنی مفیدی باشد ولی کافئین و برخی ترکیبات آن ممکن است در افراد حساس باعث تپش، بی‌قراری یا اختلال خواب شوند. اگر پرکاری تیروئید دارید، به‌ویژه مصرف پرکافئین را کم کنید. برای جلوگیری از تداخل با دارو، چای سبز را با فاصله از لووتیروکسین بنوشید. عسل نیز فقط نقش طعم‌دهنده دارد و درمان گواتر نیست. اگر دیابت دارید یا کالری دریافتی‌تان باید کنترل شود، مقدار عسل را محدود نگه دارید.
بهترین دمنوش برای درمان گواتر
دمنوش‌ها درمان اختصاصی گواتر نیستند، اما برای تسکین علائم عمومی یا کمک به آرامش مفیدند. دمنوش‌های ملایم و بدون کافئین مانند بابونه، به‌لیمو یا زنجبیل سبک می‌توانند به بهترشدن حس گلو یا خواب کمک کنند. اگر ریفلاکس دارید، از دمنوش‌های خیلی اسیدی یا تند پرهیز کنید. در هر صورت، دمنوش‌ها را با فاصله از داروها (به‌ویژه لووتیروکسین) بنوشید تا جذب دارو کم نشود.
اگر گواتر شما به دلیل کم‌کاری تیروئید است، نوشیدنی خاصی قادر به اصلاح هورمون‌ها نیست و درمان آن جایگزینی هورمون لازم است. اگر پرکاری تیروئید دارید، از دمنوش‌های پرکافئین که تپش قلب را بیشتر می‌کنند دوری کنید. هر دمنوش گیاهی غلیظ یا ناشناخته را در بارداری، شیردهی و بیماری‌های زمینه‌ای فقط با نظر پزشک مصرف کنید. چند نوع دمنوش گیاهی که برای درمان خانگی گواتر تجویز می‌شوند عبارتند از:
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش گل رزماری
- دمنوش نعناع
- دمنوش گل بابونه
متن انگلیسی:
palomahealth
Some studies show that that teas may also help decrease benign and malignant thyroid disease. For example, a small Greek study found that drinking 2-6 cups of chamomile tea can lower your risk of thyroid disease over several years of consumption
ترجمه متن:
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که دمنوش‌ها ممکن است به کاهش بیماری های خوش خیم و بدخیم تیروئید کمک کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه کوچک یونانی نشان داد که نوشیدن ۲ تا ۶ فنجان چای بابونه می تواند خطر ابتلا به بیماری تیروئید را طی چندین سال مصرف کاهش دهد.
چه مواد غذایی برای گواتر خوب نیست؟
برای بیشتر افراد مشکل اصلی پرهیز کامل از مواد غذایی نیست بلکه افراط و زمان‌بندی نادرست است. اگر گواتر دارید یا قرص تیروئید مصرف می‌کنید بهتر است تغذیه را هوشمندانه مدیریت کنید تا هم علائم تشدید نشوند و هم جذب دارو مختل نشود. مقدار ید باید متعادل باشد چون کمبود آن می‌تواند گواتر را بدتر کند و زیاده‌روی هم در برخی وضعیت‌ها مانند هاشیموتو یا پرکاری دردسرساز میشود.
زمان خوردن لبنیات و مکمل‌ها نسبت به قرص تیروئید اهمیت دارد و پختن برخی سبزی‌ها اثرات احتمالی آنها بر تیروئید را کاهش می‌دهد. برای گواتر، برخی مواد غذایی به دلیل محتوای بالای ید یا تداخل با عملکرد تیروئید، بهتر است به میزان معقول مصرف شوند یا در برخی موارد از آنها پرهیز شود. به‌طورکلی مواد غذایی زیر برای گواتر خوب نیستند:
- سویا و محصولات سویا مانند توفو، شیر سویا و سس سویا می‌تواند عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار داده و جذب ید را کاهش دهد
- برخی میوه‌ها مانند هلو، گوجه‌فرنگی، هلوی شیرین
- برخی سبزیجات مانند ریحان، شوید و تربچه دارای مقادیر قابل توجهی آراکیدها هستند که ممکن است تاثیر منفی بر تیروئید داشته باشند
- ید زیاد از جلبک‌های دریایی و مکمل‌های ید به ویژه در هاشیموتو یا پرکاری
- لبنیات و مکمل‌های کلسیم و آهن تا چهار ساعت اطراف قرص تیروئید
۴.۶ (۱۷۵۳ نظر)۴.۶ (۱۰۲۶ نظر)۴.۷ (۷۸۱ نظر)۴.۸ (۶۵۸ نظر)۴.۶ (۶۵۳ نظر)۴.۸ (۴۷۰ نظر)نتیجه گیری
درمان خانگی گواتر نقشی حمایتی و تکمیلی دارد و هدفش کاهش علائم خفیف و همراهی با درمان تخصصی است. اصل بنیادین، رعایت تعادل ید و تأمین ریزمغذی‌های کلیدی مانند سلنیوم و روی از الگوی غذایی معمول، همراه با مدیریت زمان‌بندی مصرف دارو نسبت به لبنیات، فیبر یا مکمل‌های کلسیم و آهن است. استفاده محتاطانه از دمنوش‌های ملایم می‌تواند آرام‌بخش باشد، اما راهکارهای عامیانه و مکمل‌های پرُید یا گیاهان پرادعا شواهد کافی برای کوچک‌کردن تیروئید ندارند. با توجه به ناهمگونی علل گواتر، هر اقدام خانگی باید با تشخیص علت و تحت نظر پزشک سنجیده شود تا از تشدید بیماری پیشگیری و کیفیت زندگی به شکل ایمن بهبود یابد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
شلغم چغندر کلم برای گواتر خوب نیست
سلام
شلغم، چغندر و کلم‌ها جزو غذاهای گواترزا محسوب می‌شوند، به ویژه برای افرادی که از کم‌کاری تیروئید رنج می‌برند. این مواد غذایی حاوی ترکیباتی به نام گواتروژن هستند که می‌توانند جذب ید را مختل کرده و به عملکرد تیروئید آسیب بزنند. اگر شما دچار گواتر یا مشکلات تیروئیدی هستید، بهتر است مصرف این مواد را محدود کنید یا تحت نظر پزشک مصرف کنید.