فهرست مطالب
دیابت بارداری از مشکلات شایع بارداری است که می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. تشخیص زودهنگام علائم این بیماری برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است. آگاهی از نشانه‌ها به مادر کمک می‌کند درمان را به موقع شروع کند و دوران بارداری امن‌تری داشته باشد. در این مقاله از دکترتو با شما هستیم تا به طور مفصل به بررسی علائم دیابت بارداری بپردازیم.
علائم دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری با علائمی مانند تشنگی زیاد، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید و افزایش اشتها خود را نشان می‌دهد. این علائم ممکن است با تغییرات طبیعی بارداری اشتباه گرفته شوند. در ادامه به طور دقیق‌تری به بررسی این موارد می‌پردازیم.
- تشنگی زیاد و مداوم
- تکرر ادرار بیش از حد
- خستگی و ضعف عمومی
- تاری دید یا مشکلات بینایی
- افزایش اشتها همراه با کاهش وزن یا بدون تغییر وزن
- عفونت مکرر مثانه یا واژن
- کاهش سرعت بهبود زخمها
- حالت تهوع و استفراغ (در موارد شدید)
- افزایش عفونت‌های پوستی و قارچی
۱. تشنگی زیاد و مداوم
یکی از شایع‌ترین نشانه های دیابت بارداری، احساس تشنگی شدید و مداوم است. این وضعیت به‌دلیل افزایش قند خون رخ می‌دهد که باعث می‌شود بدن تلاش کند با نوشیدن مایعات، سطح قند خون را متعادل کند. اگر زنی در دوران بارداری ناگهان متوجه افزایش بی‌دلیل تشنگی شد، باید این نشانه را جدی بگیرد.
در شرایط عادی، بدن نیاز به میزان مشخصی از مایعات دارد؛ اما در صورت ابتلا به دیابت بارداری، این نیاز به‌صورت غیرمعمول افزایش می‌یابد. ممکن است فرد حتی با نوشیدن آب زیاد، همچنان احساس خشکی دهان و گلو داشته باشد. این وضعیت در صورتی که همراه با سایر علائم باشد، می‌تواند نشانه هشداردهنده‌ای باشد. نادیده گرفتن این علامت ممکن است باعث اختلال در تعادل الکترولیت‌ها و عملکرد کلیه‌ها شود. همچنین، تشنگی مداوم می‌تواند مادر را نسبت به سایر مشکلات مرتبط با قند خون حساس‌تر کند و کیفیت زندگی روزمره‌اش را کاهش دهد.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Most of the time, gestational diabetes doesn’t cause symptoms that are easy to notice. Being thirsty and urinating more often are possible symptoms.
ترجمه متن:
در بسیاری از موارد دیابت بارداری علائمی ندارد که به راحتی قابل تشخیص باشد. تشنگی زیاد و تکرر ادرار از علائم احتمالی آن هستند.
۲. تکرر ادرار بیش از حد
تکرر ادرار یکی دیگر از علایم دیابت بارداری است که معمولا با تشنگی شدید همراه می‌شود. افزایش میزان گلوکز در خون باعث می‌شود کلیه‌ها فعالیت بیشتری داشته باشند تا این قند اضافه را دفع کنند. این روند منجر به افزایش حجم ادرار و تکرار آن در طول روز و حتی شب می‌شود.
با اینکه تکرر ادرار در بارداری امری نسبتاً شایع است، زمانی که بیش از حد معمول و همراه با تشنگی زیاد و خستگی باشد، می‌تواند نشانه‌ای از دیابت بارداری تلقی شود. همچنین در برخی موارد، فرد ممکن است دچار کم‌آبی بدن نیز شود که خود باعث تشدید علایم می‌شود. این علامت ممکن است روی کیفیت خواب و استراحت مادر تأثیر منفی بگذارد. بی‌خوابی ناشی از بیدار شدن مکرر برای دفع ادرار می‌تواند خستگی مادر را افزایش دهد و در نهایت عملکرد سیستم ایمنی او را نیز کاهش دهد.
۳. خستگی و ضعف عمومی
احساس خستگی مفرط در دوران بارداری ممکن است یکی از علائم دیابت بارداری باشد. وقتی گلوکز به درستی وارد سلول‌ها نشود، بدن انرژی کافی ندارد و فرد دچار ضعف می‌شود. این خستگی با استراحت بهبود نمی‌یابد و می‌تواند روی خلق‌وخو تأثیر بگذارد. در صورت تداوم، توان انجام کارهای روزمره نیز کاهش می‌یابد.
علائم دیابت بارداری داری و نگرانی؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
۴. تاری دید یا مشکلات بینایی
تغییرات سطح قند خون در دیابت بارداری می‌تواند باعث تاری دید یا دید مبهم شود. این مشکل معمولاً به‌صورت ناگهانی بروز می‌کند و به‌دلیل تجمع مایع در عدسی چشم ایجاد می‌شود. مادران ممکن است در دیدن اجسام دور، خواندن متن یا تحمل نور مشکل داشته باشند. این علائم اغلب با کنترل قند خون بهبود می‌یابند. تداوم یا شدت تاری دید نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک دارد.
| علائم | توضیحات |
|---|---|
| تشنگی زیاد و مداوم | احساس تشنگی غیرطبیعی و خشکی دهان؛ نشانه تلاش بدن برای تعادل قند خون |
| تکرر ادرار | دفع مکرر ادرار به‌ویژه شب‌ها؛ ناشی از تلاش کلیه‌ها برای دفع گلوکز اضافی |
| خستگی و ضعف عمومی | کمبود انرژی به‌علت نرسیدن گلوکز به سلول‌ها؛ خستگی با استراحت بهبود نمی‌یابد. |
| تاری دید یا مشکلات بینایی | دید مبهم و ناگهانی به‌علت تجمع مایع در عدسی چشم؛ معمولاً با کنترل قند خون بهتر می‌شود. |
| افزایش اشتها با کاهش/ثبات وزن | افزایش میل به غذا بدون افزایش وزن یا با کاهش وزن؛ به‌علت مصرف چربی‌ها و پروتئین‌ها به‌جای گلوکز |
| عفونت مکرر مثانه یا واژن | بروز مکرر عفونت‌های ادراری و واژینال؛ ناشی از وجود قند بالا در ادرار و ایجاد محیط مناسب برای باکتری و قارچ |
| کاهش سرعت بهبود زخمها | تأخیر در ترمیم زخمها به‌دلیل اختلال در گردش خون و ضعف سیستم ایمنی؛ حتی خراش‌ها ممکن است دیر خوب شوند. |
| تهوع و استفراغ شدید | در موارد شدید یا زمان‌های غیرعادی؛ ممکن است نشانه‌ای از دیابت کنترل‌نشده و کتواسیدوز دیابتی باشد. |
| افزایش عفونت های پوستی و قارچی | خارش، قرمزی و التهاب در نواحی مرطوب بدن؛ ناشی از افزایش قند و رشد قارچ‌ها و میکروب‌ها |
| عدم وجود علائم واضح در برخی موارد | گاهی علائم دیابت بارداری خفیف یا غیرقابل تشخیص هستند؛ به همین دلیل ممکن است با تغییرات طبیعی بارداری اشتباه گرفته شوند. |
۵. افزایش اشتها همراه با کاهش وزن یا بدون تغییر وزن
افزایش اشتها در بارداری معمول است، اما اگر با کاهش وزن یا بدون تغییر وزن همراه باشد، ممکن است نشانه دیابت بارداری باشد. در این حالت بدن نمی‌تواند از قند خون استفاده کند و به مصرف چربی‌ها و پروتئین‌ها روی می‌آورد. این وضعیت باعث می‌شود مادر با وجود خوردن غذای بیشتر، کاهش وزن داشته باشد. برخی مادران احساس می‌کنند هیچ‌وقت سیر نمی‌شوند و دائماً میل به خوردن دارند. این علامت می‌تواند نشانه اختلال در متابولیسم گلوکز باشد. تشخیص و پیگیری به‌موقع آن توسط پزشک ضروری است.
۴.۱ (۲۰۹۸ نظر)۴.۹ (۱۵۸۵ نظر)۴.۹ (۱۴۱۹ نظر)۴.۲ (۱۶۱۲ نظر)۴.۱ (۱۱۳۸ نظر)۴.۶ (۹۱۸ نظر)۶. عفونت مکرر مثانه یا واژن
دیابت بارداری می‌تواند زمینه‌ساز بروز عفونت‌های مکرر، به‌ویژه در ناحیه دستگاه ادراری مانند عفونت مثانه و واژن باشد. قند بالا در ادرار محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌کند. مادر ممکن است دچار سوزش، درد هنگام ادرار یا ترشحات غیرطبیعی شود. اگر این عفونت‌ها به‌صورت مکرر تکرار شوند، باید بررسی‌های بیشتری از نظر قند خون انجام شود. برخی موارد ممکن است بدون علایم آشکار باشند و تنها با آزمایش‌های دوره‌ای شناسایی شوند. عفونت‌های مکرر، به‌ویژه در بارداری، می‌توانند عوارض جدی برای جنین ایجاد کنند. در نتیجه، توجه به این علامت و درمان به‌موقع آن اهمیت زیادی دارد.
۷. کاهش سرعت بهبود زخم ها
در دیابت بارداری، روند بهبود زخمها کند می‌شود که علت آن اختلال در گردش خون و تضعیف سیستم ایمنی است. حتی خراش‌ها و بریدگی‌های سطحی ممکن است چندین روز طول بکشد تا ترمیم شوند. برخی مادران متوجه می‌شوند که زخم‌های پوستی یا جوش‌ها دیرتر از حد معمول خوب می‌شوند. این علامت به‌ویژه وقتی همراه با سایر نشانه‌های دیابت باشد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. تأخیر در بهبود زخمها می‌تواند احتمال عفونت‌های جدی را بالا ببرد. در دوران بارداری که بدن تحت فشار بیشتری است، این موضوع باید جدی گرفته شود.
۸. حالت تهوع و استفراغ (در موارد شدید)
اگرچه تهوع و استفراغ در اوایل بارداری شایع است، در دیابت بارداری ممکن است این علائم در شدت بیشتر و زمان‌های غیرعادی دیده شوند. حالت تهوع مداوم یا استفراغ‌های مکرر پس از هفته‌های اول بارداری می‌تواند نشانه‌ای از بالا بودن قند خون و به‌طور عمده ناشی از کتواسیدوز دیابتی باشد. این وضعیت می‌تواند با حالت تهوع شدید و استفراغ همراه باشد و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. اگر تهوع و استفراغ در بارداری به‌گونه‌ای است که مانع تغذیه مناسب مادر می‌شود یا با سایر علائم همراه است، باید آزمایش‌های قند خون انجام شود تا وضعیت کنترل شود.
۹. افزایش عفونت های پوستی و قارچی
پوست در بارداری حساس‌تر است، اما در دیابت بارداری احتمال بروز عفونت‌های قارچی یا باکتریایی بیشتر می‌شود. قند بالا محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها و میکروب‌ها فراهم می‌کند که در نواحی مرطوب مثل زیربغل، کشاله ران یا بین انگشتان شایع‌تر هستند. ممکن است فرد دچار خارش، التهاب، قرمزی و زخم‌های پوستی شود. برخی از این عفونت‌ها ممکن است به‌صورت مکرر تکرار شوند و نیاز به درمان مداوم داشته باشند. توجه به بهداشت پوست، استفاده از لباس‌های نخی و تهویه‌دار و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده این نشانه‌ها برای پیشگیری از عوارض بیشتر ضروری است.
متن انگلیسی:
nhs
Most cases are only discovered when your blood sugar levels are tested during screening for gestational diabetes.
ترجمه متن:
اکثر موارد دیابت بارداری فقط زمانی کشف می‌شوند که در آزمایش‌های غربالگری قند خون بررسی شوند.
علائم دیابت در ماه های مختلف بارداری
فردی که در دوران بارداری دچار دیابت باشد، در ماه‌های مختلف با علائم نسبتا متفاوتی رو‌به‌رو می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
۱. علائم دیابت بارداری در سه ماه اول
در سه ماهه اول، بیشتر علائم خفیف هستند و به‌راحتی با علائم معمول بارداری اشتباه گرفته می‌شوند. حالت تهوع خفیف، افزایش ادرار و گاهی خستگی می‌تواند دیده شود. در این زمان، کنترل قند خون به‌طور مرتب انجام نمی‌شود مگر اینکه سابقه خانوادگی یا عوامل خطر وجود داشته باشد. برخی از زنان ممکن است متوجه افزایش اشتهای زودهنگام، افزایش وزن ناگهانی یا تغییر در بینایی شوند. اگرچه نادر است، اما در صورت سابقه دیابت در خانواده، بهتر است از همان ابتدا آزمایش‌های لازم انجام شود. این مرحله بهترین زمان برای آگاه شدن از نشانه‌های اولیه و انجام تغییرات سبک زندگی برای پیشگیری از پیشرفت بیماری است.
سه ماهه دوم بارداری هستی و علائم دیابت نگرانت کرده؟ مشاوره بگیر.
۲. علائم دیابت بارداری در سه ماه دوم
در سه‌ماهه دوم، دیابت بارداری معمولاً تشخیص داده می‌شود. تشنگی شدید، تکرر ادرار، افزایش اشتها و خستگی بیش از حد از علائم شایع در این مرحله هستند. بیشتر زنان در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ تحت آزمایش غربالگری گلوکز قرار می‌گیرند. در این دوره، ممکن است نشانه‌های شدیدتری مانند عفونت‌های مکرر واژینال یا ادراری ظاهر شود. تغییرات وزنی نیز واضح‌تر می‌شود، مخصوصاً اگر فرد با وجود تغذیه مناسب، کاهش یا تثبیت وزن داشته باشد. کنترل رژیم غذایی، ورزش و در صورت نیاز انسولین از این مرحله به‌صورت جدی آغاز می‌شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
۳. علائم دیابت بارداری در سه ماهه سوم
در سه ماهه پایانی، فشار جنین بر کلیه‌ها و افزایش وزن مادر می‌تواند علائم دیابت بارداری را تشدید کند. تورم، مشکلات بینایی، خستگی شدید و بالا رفتن قند خون پس از وعده‌های غذایی از نشانه‌های اصلی هستند. برخی مادران در این مرحله ممکن است دچار افت فشار، سردرد و مشکلات خواب نیز شوند. همچنین عفونت‌های پوستی و قارچی در این بازه بیشتر دیده می‌شوند. مراقبت‌های دقیق و پیگیری‌های مکرر در این زمان ضروری است، چراکه دیابت کنترل‌نشده می‌تواند باعث ماکروزومی یا همان درشت بودن نوزاد و زایمان پرخطر شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شناخت و توجه به علائم دیابت بارداری از مهم‌ترین گام‌ها در حفظ سلامت مادر و جنین است. اگرچه برخی نشانه‌ها با علائم رایج بارداری هم‌پوشانی دارند، اما تداوم و شدت آن‌ها می‌تواند زنگ خطری جدی باشد. در صورت مشاهده این نشانه‌ها، مراجعه سریع به پزشک برای انجام آزمایش‌های غربالگری دیابت بارداری و ارزیابی وضعیت سلامتی مادر و جنین ضروری است.
کنترل دیابت بارداری با رژیم غذایی مناسب، فعالیت فیزیکی سبک، پیگیری‌های منظم و در موارد خاص استفاده از دارو امکان‌پذیر است. در صورت تشخیص زودهنگام، بسیاری از عوارض قابل پیشگیری هستند و مادر می‌تواند بارداری سالمی را تجربه کند. اگر در دوران بارداری دچار هر یک از علائم غیرعادی شدید، بهتر است با پزشک زنان یا غدد مشورت کنید. تشخیص به‌موقع و درمان مؤثر، ضامن سلامت مادر و نوزاد در این مسیر پرچالش خواهد بود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!