فهرست مطالب
تشخیص ژنیکوماستی به بررسی دقیق علائم، معاینه فیزیکی و انجام آزمایشهای تکمیلی نیاز دارد. این عارضه ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی، بیماریهای زمینهای مانند مشکلات کبد و کلیه، مصرف داروها یا حتی وجود تودههای سرطانی باشد. بنابراین پزشک علاوه بر معاینه بالینی، از آزمایش خون، تصویربرداری و گاهی بیوپسی استفاده میکند تا علت اصلی را مشخص کرده و بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهد. در ادامه این مطلب از دکترتو، با مهمترین روشهای تشخیص ژنیکوماستی آشنا میشوید.
آزمایش تشخیص ژنیکوماستی چیست؟
برای تشخیص ژنیکوماستی تنها معاینه فیزیکی کافی نیست و پزشک معمولاً مجموعهای از آزمایشها و تصویربرداریها را برای بررسی دقیقتر تجویز میکند. این آزمایشها بهویژه برای تشخیص علت اصلی بزرگی سینهها اهمیت دارند؛ چراکه ژنیکوماستی میتواند ناشی از تغییرات هورمونی، بیماریهای کبدی و کلیوی، مصرف داروها یا حتی مشکلات بیضه باشد. به همین دلیل پزشک با کمک آزمایش خون، تصویربرداری و بررسی عملکرد اندامهای داخلی، تفاوت ژنیکوماستی واقعی را از سایر علل احتمالی مانند تجمع چربی یا وجود توده سرطانی تشخیص میدهد. در ادامه مهمترین آزمایشهای تشخیصی ژنیکوماستی عبارتاند از:
- آزمایش خون
- آزمایش عملکرد کبد و کلیه
- آزمایش تیروئید
متن انگلیسی:
mayoclinic
A diagnosis of gynecomastia is based on a review of your symptoms and a medical exam that includes a careful evaluation of your breast tissue, abdomen and genitals. Your doctor will likely order tests to identify a possible cause of gynecomastia, to screen for possible breast cancer and to rule out other conditions
ترجمه متن:
تشخیص ژنیکوماستی بر اساس بررسی علائم شما و یک معاینه پزشکی است که شامل ارزیابی دقیق بافت سینه، شکم و اندام تناسلی شماست. در مراحل بعدی پزشک تستهای دیگری را برای شناسایی علت احتمالی ژنیکوماستی انجام میدهد که میتوان به غربالگری سینه اشاره کرد.
| روش تشخیص | هدف اصلی | کاربرد در تشخیص ژنیکوماستی |
|---|---|---|
| آزمایش خون (تستوسترون، استروژن، LH، FSH) | بررسی تعادل هورمونی | شناسایی علت هورمونی ژنیکوماستی و مشکلات بیضه یا هیپوفیز |
| آزمایش عملکرد کبد و کلیه | بررسی بیماریهای زمینهای | تشخیص ژنیکوماستی ناشی از اختلالات کبدی یا کلیوی |
| آزمایش تیروئید (TSH، T4) | ارزیابی پرکاری یا کمکاری تیروئید | تشخیص ژنیکوماستی ناشی از مشکلات هورمونی تیروئید |
| ماموگرافی یا سونوگرافی پستان | تصویربرداری از بافت پستان | افتراق ژنیکوماستی واقعی از سرطان پستان یا لیپوما |
| سونوگرافی بیضه | بررسی وضعیت بیضهها | تشخیص ژنیکوماستی ناشی از تومور یا مشکلات بیضه |
| MRI یا CT اسکن | بررسی دقیق بافتها | تشخیص موارد پیچیده یا تودههای غیرطبیعی کوچک |
آزمایش خون برای تشخیص ژنیکوماستی
آزمایش خون یکی از مهمترین روشهای تشخیص ژنیکوماستی است. در این تست سطح هورمونهایی مثل تستوسترون، استروژن، LH و FSH اندازهگیری میشود. اختلالات هورمونی نشان میدهد مشکل از بیضهها یا غده هیپوفیز است و میتواند دلیل اصلی بزرگ شدن پستان در مردان باشد.
آزمایش عملکرد کبد و کلیه در روند تشخیص ژنیکوماستی
اختلال در عملکرد کبد یا کلیه میتواند باعث افزایش غیرطبیعی هورمونها و در نهایت ژنیکوماستی شود. آزمایشهایی مثل AST، ALT، کراتینین و اوره کمک میکنند بیماریهای زمینهای شناسایی شوند و مسیر درمان دقیقتر باشد.
آزمایش تیروئید برای تشخیص ژنیکوماستی
آزمایش تیروئید در تشخیص ژنیکوماستی نقش مهمی دارد، زیرا اختلالات تیروئیدی میتوانند بر تعادل هورمونهای جنسی تأثیر بگذارند. پرکاری تیروئید باعث افزایش سطح استروژن و کاهش تستوسترون میشود و همین عدم تعادل هورمونی یکی از دلایل بزرگ شدن بافت پستان در مردان است. با انجام تستهای TSH و T4 میتوان وضعیت عملکرد غده تیروئید را بررسی کرد و در صورت وجود مشکل، درمان مناسب برای کنترل ژنیکوماستی و بیماری زمینهای آغاز شود.
تصویربرداری برای تشخیص ژنیکوماستی
تصویربرداری یکی از روشهای کلیدی در تشخیص ژنیکوماستی است و به پزشک کمک میکند تا بین رشد طبیعی بافت پستان و بیماریهای دیگر مانند سرطان یا تودههای چربی (لیپوما) تمایز قائل شود. بسته به شرایط بیمار، از روشهای مختلف تصویربرداری استفاده میشود که هر کدام کاربرد خاصی دارند:
- ماموگرافی یا سونوگرافی پستان
- سونوگرافی پستان در تشخیص ژنیکوماستی
- سونوگرافی بیضه
- MRI یا CT اسکن

سونوگرافی پستان در تشخیص ژنیکوماستی
سونوگرافی در تشخیص ژنیکوماستی یکی از روشهای پرکاربرد و غیرتهاجمی است که به پزشک امکان میدهد بافت پستان را بهصورت دقیق بررسی کند. این روش میتواند بین ژنیکوماستی واقعی (رشد بافت غدهای) و سایر تودههای پستان مانند لیپوما یا حتی تودههای مشکوک سرطانی تفاوت قائل شود. سونوگرافی علاوه بر ایمنی و سرعت بالا، در مواردی که معاینه فیزیکی کافی نباشد یا نیاز به بررسی بیشتر وجود داشته باشد، دقت تشخیص را افزایش میدهد و مسیر درمانی مناسبتری را مشخص میکند.
سونوگرافی بیضه برای تشخیص ژنیکوماستی
سونوگرافی بیضه یکی از روشهای دقیق در تشخیص ژنیکوماستی است، بهویژه زمانی که پزشک احتمال وجود تومور یا اختلالات بیضهای را مطرح میکند. این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، ساختار داخلی بیضهها را بررسی کرده و میتواند تودهها، کیستها یا ناهنجاریهای احتمالی را شناسایی کند. از آنجاییکه برخی تومورهای بیضه باعث تغییر در سطح هورمونها و بروز ژنیکوماستی میشوند، انجام سونوگرافی بیضه به تشخیص علت اصلی بیماری و انتخاب بهترین روش درمان کمک زیادی میکند.
متن انگلیسی:
news-medical
The secondary sexual characteristics like pubic hair, and axillary hair, penis and testes would be examined thoroughly for changes in patterns, tumors, masses and abnormalities of development respectively
ترجمه متن:
در تشخیص ژنیکوماستی ویژگیهای جنسی ثانویه مانند موهای ناحیه تناسلی و موهای زیر بغل، آلت تناسلی و بیضهها به ترتیب از نظر تغییرات در الگوها، تومورها، تودهها و ناهنجاریهای رشد مورد بررسی قرار میگیرند.
MRI و CT اسکن برای تشخیص ژنیکوماستی در موارد پیچیده
اگر نتایج سایر آزمایشها کافی نباشد، پزشک برای تشخیص ژنیکوماستی از MRI یا CT اسکن استفاده میکند. این روشها تصاویر بسیار دقیقی از بافت پستان و اندامهای اطراف ارائه داده و به شناسایی تودههای غیرطبیعی کوچک کمک میکنند.
ماموگرافی و تشخیص ژنیکوماستی
ماموگرافی یکی از روشهای تصویربرداری پرکاربرد در تشخیص ژنیکوماستی است. در این روش با استفاده از اشعه ایکس، تصویر دقیقی از بافت پستان گرفته میشود و پزشک میتواند تفاوت بین ژنیکوماستی واقعی (رشد بافت غدهای پستان) و سایر تودهها مانند سرطان پستان یا لیپوما را مشخص کند. ماموگرافی بهویژه زمانی توصیه میشود که بیمار یک توده سفت، غیرعادی یا یکطرفه داشته باشد، زیرا در چنین شرایطی احتمال بیماریهای جدیتر وجود دارد. این آزمایش بهعنوان یک ابزار مکمل در کنار سونوگرافی و معاینه فیزیکی، به تشخیص دقیق خطرات احتمالی کمک میکند.

بیوپسی برای تشخیص ژنیکوماستی
بیوپسی در تشخیص ژنیکوماستی زمانی بهکار میرود که تصویربرداری یا معاینه فیزیکی نتواند بین رشد طبیعی بافت پستان و تودههای مشکوک مثل سرطان سینه یا لیپوما تفاوت ایجاد کند. در این روش، پزشک با استفاده از سوزن ظریف یا جراحی نمونه کوچکی از بافت پستان را برمیدارد و زیر میکروسکوپ بررسی میکند. بیوپسی معمولا برای همه بیماران لازم نیست و بیشتر در مواردی انجام میشود که توده پستان یکطرفه، سفت، دردناک یا همراه با علائم غیرطبیعی دیگر باشد. این تست به پزشک کمک میکند تشخیص قطعی داده و بهترین روش درمان را انتخاب کند.

تشخیص ژنیکوماستی در خانه
ارزیابیهای فیزیکی در خانه میتواند به تشخیص ژنیکوماستی در مراحل اولیه کمک کند. شما میتوانید بافت سینه را بررسی کنید. هر گونه تورم یا حالت غیرعادی آنها را جدی بگیرید. اگر بافت سینه متورم و خصوصاً سفت باشد یا برجستگی سینهها بهصورت متقارن یا نامتقارن باشد، میتوانید مدتی نشانهها را تحتنظر داشته باشید و اگر همچنان پیشرفت ژنیکوماستی ادامه داشت، برای تشخیص نهایی از یک پزشک کمک بگیرید.
نتیجه گیری
تشخیص ژنیکوماستی نیازمند ترکیبی از معاینه بالینی، آزمایشهای خون، بررسی عملکرد اندامهای داخلی و روشهای تصویربرداری است. هدف اصلی این روند، افتراق ژنیکوماستی واقعی از سایر علل بزرگ شدن سینه مانند تجمع چربی یا تودههای سرطانی است. استفاده از آزمایشهایی مثل بررسی هورمونها، تیروئید، کبد و کلیه در کنار سونوگرافی، ماموگرافی یا حتی بیوپسی، به پزشک کمک میکند علت دقیق بیماری مشخص شده و مناسبترین مسیر درمان انتخاب شود. مراجعه به پزشک متخصص غدد یا جراح، بهترین راه برای رسیدن به تشخیص قطعی و پیشگیری از عوارض احتمالی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!