فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
زخمهای دیابتی یکی از عوارض جدی و نگرانکنندهی بیماری دیابت هستند که بیشتر در نواحی تحت فشار مانند پاها دیده میشوند. با این حال، دستها نیز میتوانند در معرض زخمهای دیابتی قرار گیرند؛ بهویژه در افرادی که کنترل قند خون مناسبی ندارند. این زخمها میتوانند بهسرعت پیشرفت کرده و منجر به عفونتهای شدید، ناتوانی عملکردی و حتی در موارد حاد قطع عضو شوند. درک علل، علائم، روشهای تشخیص، درمان و پیشگیری از زخم دست دیابتی اهمیت زیادی دارد. اگر میخواهید درباره زخم دست دیابتی بیشتر بدانید، در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید.
زخم دست دیابتی چیست؟
زخم دست دیابتی که از عوارض دیابت است، به آسیبهای پوستی یا بافتی در ناحیه دست گفته میشود و در بیماران دیابتی معمولا بهدلیل عوامل مختلفی مانند نوروپاتی، اختلال در گردش خون و ضعف سیستم ایمنی ایجاد میشود. این زخمها ممکن است بهصورت خراشهای سطحی آغاز شده و در صورتی که درمان نشوند، به زخمهای عمیق و عفونی تبدیل شوند.
اگرچه زخمهای دیابتی معمولا در پا دیده میشوند، در برخی بیماران دیابتی زخم یا عفونت دست هم رخ میدهد اما در گزارشها نسبت به زخم پای دیابتی کمشیوعتر است.
علائم زخم دست دیابتی
زخم دست دیابتی ممکن است در ابتدا بدون درد باشد؛ بهویژه در افرادی که دچار نوروپاتی هستند. با پیشرفت زخم، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
- قرمزی و التهاب: ناحیه زخم ممکن است قرمز و متورم شود
- ترشح مایع یا چرک: وجود ترشحات ممکن است نشانه عفونت باشد
- بوی نامطبوع: بوی بد از زخم میتواند نشاندهنده عفونت باکتریایی باشد
- درد یا بیحسی: بسته به میزان آسیب عصبی، ممکن است درد یا بیحسی در ناحیه زخم احساس شود
- تب و لرز: در صورت گسترش عفونت، احتمالا علائم سیستمیک مانند تب بروز میکند
| علل زخم دست دیابتی | علائم زخم دست دیابتی | روش درمان زخم دست دیابتی (خلاصه) |
|---|---|---|
| نوروپاتی دیابتی | دیر خوب شدن زخم یا باز ماندن طولانیمدت | کنترل دقیق قند خون و مدیریت عوامل خطر |
| اختلال گردش خون و کاهش اکسیژنرسانی بافتی | قرمزی، گرمی و تورم اطراف زخم | شستوشوی ملایم با آب و صابون ملایم |
| خشکی پوست و ترکهای پوستی (ورود میکروبها) | ترشح شفاف یا چرکی، بوی بد | پانسمان استریل و غیرچسبنده با تعویض منظم |
| فشار و اصطکاک تکراری (کار دستی، تماس با ابزار) | درد با وجود شدت زخم | کاهش فشار و اصطکاک، محافظت با دستکش و پوشش مناسب |
| پینه و ضخیم شدن پوست (زخم پنهان زیر پینه) | ترک عمیق، خونمردگی زیرپوستی | برداشت بافت مرده یا پینه توسط پزشک در صورت نیاز |
| عفونت باکتریایی ثانویه | گسترش قرمزی، خطوط قرمز روی دست، تب | آنتیبیوتیک طبق نظر پزشک (در صورت شواهد عفونت) |
| آسیبهای شیمیایی یا سوختگی (آب داغ و مواد شوینده) | تاول، تغییر رنگ پوست، سوزش یا بیحسی | ارزیابی پزشکی در سوختگی و تاولهای بزرگ و مراقبت تخصصی زخم |
علت زخم دست دیابتی
زخمهای دست دیابتی معمولا به دلیل ترکیبی از مشکلات متابولیکی و عروقی مانند اختلال در جریان خون یا نوروپاتی دیابتی به وجود میآیند. این مشکلات بهویژه در بیماران با قند خون بالا یا کنترلنشده میتوانند آسیبهای جدی به بافتهای دست وارد کنند. در ادامه، علل اصلی این نوع زخمها را توضیح دادهایم:
- اختلال در جریان خون
- نوروپاتی دیابتی
- اختلال در سیستم ایمنی
- فشار و اصطکاک دست
- عفونت
- آسیب و سوختن پوست دست
عکس انواع زخم دیابتی دست
مشاهده عکسهای انواع زخم دیابتی دست کمک میکند تفاوت بین خراش ساده، زخم فشاری، تاول، ترک پوستی و عفونت را بهتر بشناسید و تغییرات خطرناک بهدلیل دیابت و بیماری پوستی را زودتر جدی بگیرید. عکسها معمولا الگوهایی مانند حاشیههای نامنظم، قرمزی منتشر، ترشح، سیاهی یا زردی بافت و تورم را نشان میدهند که میتواند هشداردهنده باشد. با این حال، عکس انواع زخم دیابتی دست بهتنهایی تشخیص قطعی نمیدهد؛ عمق زخم، درگیری عصب و عروق و نیاز به آنتیبیوتیک با معاینه مشخص میشود.
۱. عکس زخم دست دیابتی
در تصویر زیر، نمونهای از زخم دست دیابتی را مشاهده میکنید. با آگاهی از این بیماری میتوانید در صورت بروز علائم آن خیلی خوب متوجه ابتلا به آن شوید و اقدامی برای شروع بررسی بیشتر و درمان آن کنید.

۲. عکس زخم انگشت دست
زخم دیابتی انگشت دست میتواند از یک بریدگی کوچک تا یک زخم عمیقتر متغیر باشد. معمولا اطراف زخم خشک و ترکخورده یا براق و متورم دیده میشود، گاهی مرکز زخم زرد یا تیرهتر است و ممکن است ترشح شفاف یا چرکی داشته باشد.

۳. عکس پینه های دیابتی در دست
پینههای دیابتی دست معمولا به صورت نواحی ضخیم، زبر و زرد قهوهای روی نقاط پرفشار مانند کنار انگشتان، کف دست یا روی مفاصل دیده میشوند. در عکس ممکن است ترکهای ریز، پوستهریزی و گاهی نقاط تیره کوچک (خونمردگی زیرپوستی) هم دیده شود. در قسمت زیر پینه میتواند زخم پنهان شکل بگیرد. اگر پینه همراه با قرمزی، درد، گرمی، ترشح یا ترک عمیق باشد، باید بررسی شود. کندن پینه با تیغ یا ابزار تیز در خانه ریسک زخم و عفونت را بالا میبرد.

۴. عکس زخم تاول دست دیابتی
تاول مرتبط با دیابت میتوانند به شکل حبابهای پر از مایع شفاف یا کمی زرد روی انگشت یا کف دست دیده شوند؛ گاهی پوست اطراف طبیعی و گاهی قرمز و ملتهب است . در عکس زخم تاول دست دیابتی، تاول ممکن است بزرگ و کشیده باشد و بدون ضربه واضح هم ایجاد شود. نکته مهم این است که ترکاندن تاول میتواند راه ورود میکروبها را باز کند.

راه های تشخیص زخم دست دیابتی
تشخیص زخم دست دیابتی نیازمند ارزیابی بالینی دقیق توسط پزشک متخصص است. پزشک ابتدا با مشاهده ظاهری زخم، بررسی علائم موضعی و عمومی و گرفتن شرححال بیمار نوع زخم و سطح خطر آن را تعیین میکند.
در موارد مشکوک به عفونت یا گسترش زخم هم از آزمایشهای تکمیلی مانند کشت ترشحات زخم، آزمایش خون، رادیوگرافی برای تشخیص استئومیلیت (عفونت استخوان) یا داپلر برای بررسی جریان خون استفاده میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت oakbendmedcenter
Diabetic ulcers are open wounds or sores usually found on the bottom of feet. These ulcers affect many people with diabetes and experts suggest that about 15 percent of diabetics will develop one or more at some point in their lifetime.
ترجمه فارسی:
زخمهای دیابتی، زخمهای باز یا زخمی هستند که معمولا در کف پا دیده میشوند. این زخمها بسیاری از مبتلایان به دیابت را تحت تاثیر قرار میدهند و متخصصان معتقدند که حدود ۱۵ درصد از افراد دیابتی در بازهای از زندگی خود به یک یا چند مورد از این زخمها مبتلا میشوند.
راه های درمان زخم دست دیابتی
درمان زخم دست دیابتی باید بهصورت چندوجهی و تحت نظر پزشک انجام شود تا از پیشرفت زخم و بروز عوارض جدی جلوگیری شود. مراقبت صحیح از زخم، کنترل دقیق قند خون، آنتیبیوتیک در صورت عفونت و استفاده از پانسمانهای مناسب از اصول اولیه درمان هستند.
در برخی موارد پیشرفتهتر، استفاده از روشهایی مانند دبریدمان (برداشتن بافت مرده) و حتی جراحی برای بازسازی بافت یا جلوگیری از انتشار عفونت توصیه میشود.

۱. پماد برای زخم دست دیابتی
پمادهای مخصوص برای زخم دیابتی نقش مهمی در کاهش التهاب، پیشگیری از عفونت و تسریع ترمیم زخم دارند. پمادهای حاوی آنتیبیوتیک موضعی (فقط در صورت شواهد عفونت و با نظر پزشک) و حتی ترکیبات طبیعی مانند عسل یا ژل آلوئهورا هم در این زمینه کاربرد دارند.
همچنین، برخی از پمادهای حاوی فاکتورهای رشد یا آنزیمهای تجزیهکننده بافت مرده برای کمک به بازسازی بافت زخم توسط پزشک تجویز میشوند. استفاده خودسرانه از داروها ممکن است منجر به بدتر شدن زخم شود، بنابراین مشورت با پزشک ضروری است.

زخم پای دیابتی چگونه است؟
۲. درمان زخم دیابتی در منزل
درمان خانگی زخم دیابتی به معنی مراقبت اصولی تا زمانی است که پزشک آن را ارزیابی کند، نه روشی برای جایگزین درمان. برای قدم اول قند خون را تا حد ممکن کنترل کنید. زخم را روزانه با آب ولرم و صابون ملایم بشویید، سپس پانسمان استریل و غیرچسبنده بگذارید و مرتب تعویض کنید. از بتادین غلیظ، الکل و کندن دلمه خودداری کنید. اگر قرمزی رو به گسترش، ترشح چرکی، بوی بد، تب، سیاهی پوست یا بیحسی دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
۳. درمان عفونت انگشت دست دیابتی
عفونت انگشت در دیابت میتواند سریع پیشرفت کند. مراقبت اولیه شامل شستوشوی ملایم، بالا نگه داشتن دست و پانسمان تمیز است اما معمولا کافی نیست. اگر قرمزی، گرمی، تورم، درد ضرباندار، ترشح چرک، محدودیت حرکت یا رگه قرمز روی دست دیدید، نیاز به معاینه فوری دارید. خوددرمانی با آنتیبیوتیک یا ترکاندن چرک در خانه میتواند خطرناک باشد.
عوارض زخم دست دیابتی
زخم دست دیابتی اگر درمان نشود، میتواند منجر به بروز عوارض جدی و حتی برگشتناپذیر شود. از جمله این عوارض میتوان به گسترش عفونت به بافتهای عمیقتر، تشکیل آبسه، سلولیت و حتی عفونت استخوان (استئومیلیت) اشاره کرد. در موارد شدیدتر، زخم ممکن است منجر به نکروز و گانگرن شود که نیاز به قطع بخشی از دست یا حتی کل آن دارد. همچنین، این نوع زخمها میتوانند باعث کاهش کیفیت زندگی، ناتوانی در انجام امور روزمره و افزایش هزینههای درمانی شوند.
راه های پیشگیری از ابتلا به زخم دست دیابتی
پیشگیری از زخم دست دیابتی یکی از مهمترین مراحل در مدیریت دیابت است. با رعایت برخی اصول ساده میتوان تا حد زیادی از بروز این عارضه جلوگیری کرد. از جمله:
- کنترل قند خون
- معاینه روزانه دستها
- مرطوب نگه داشتن پوست
- پرهیز از تماس با مواد شیمیایی یا داغ
- پوشیدن دستکش هنگام کار
- استفاده از کرم یا پماد برای جلوگیری از خشک شدن پوست
نتیجه گیری
زخمهای دست دیابتی میتوانند پیامدهای جدی برای بیماران داشته باشند اما با تشخیص بهموقع، درمان مناسب و مراقبت مداوم، میتوان از گسترش و بروز عوارض آنها جلوگیری کرد. در صورتی که متوجه هرگونه تغییر در پوست دست، قرمزی، ترشح، بیحسی یا درد غیرمعمول شدید، حتما به پزشک متخصص غدد یا پوست مراجعه کنید. مراجعه زودهنگام نقش مهمی در موفقیت روند درمان بیماری دارد. بهترین راه برای مدیریت و درمان زخم دست دیابتی، مشاوره با یک متخصص غدد و پوست است تا برنامه درمانی دقیق و مناسبی برای هر بیمار ارائه شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
دیابت دارم دستام شبها خیلی اتیش میگیره قندم بالا تر سیصد دستام شبها خارشوسوزشهم دارم.
سلام. سوزش و خارش شدید دستها در دیابت معمولاً ناشی از آسیب عصبی (نورپاتی دیابتی) یا خشکی و عفونت پوست است و وقتی قند خون بالاست، شدت علائم بیشتر میشود. مهم است قند خون به خوبی کنترل شود، دستها با کرم مرطوبکننده محافظت شوند و در صورت ادامه سوزش شدید یا تغییر رنگ و زخم، به پزشک یا متخصص غدد مراجعه کنید تا درمان مناسب از جمله داروهای کنترل درد عصبی آغاز شود.
متخصص غدد
من دیابتی نوع اول ام دستام شبها خیلی اتیش میگیره قندم بالا ی سیصد است ناشتا چشمام خوریزی کردهوشبکیه چشمم پاره شده وعمل کردم وشبها تادمصبح ازدرد زیادروی دستم یخ میزارم قرمزوخارش شدید مکنه پولم ندارم دکتر برم.