فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
دیابت تنها یک اختلال متابولیک نیست. این بیماری میتواند بهتدریج ساختارهای حساس چشم را هم درگیر کند و باعث مشکلاتی مانند تاری دید، آسیب شبکیه، آب مروارید و حتی آب سیاه شود. بالا بودن مداوم قند خون، رگهای ظریف شبکیه و اعصاب بینایی را تحت فشار قرار میدهد و زمینه را برای بروز بیماریهای چشمی فراهم میکند. آگاهی از ارتباط دیابت و بیماری های چشم به بیماران کمک میکند نشانهها را زودتر تشخیص دهند و با درمانهای مناسب از کاهش بینایی پیشگیری کنند. در این مطلب از دکترتو، مهمترین علائم و راهکارهای کنترل این مشکلات را بررسی میکنیم.
دیابت و بیماری های چشم چه ارتباطی با هم دارند؟
دیابت میتواند بهطور مستقیم روی رگهای خونی و اعصاب چشم اثر بگذارد و همین موضوع زمینهساز بیشتر بیماریهای چشمی در افراد دیابتی است. زمانی که قند خون برای مدت طولانی بالا میماند، به رگهای ریز شبکیه آسیب میزند و مشکلاتی مانند رتینوپاتی دیابتی، ادم ماکولا، خونریزی داخل چشم و حتی کاهش بینایی ایجاد میشود.
دیابت همچنین احتمال ابتلا به آب مروارید و آب سیاه را بیشتر میکند و باعث خشکی چشم هم میشود. به همین دلیل، کنترل منظم قند خون و معاینه سالانه چشم نقش مهمی در پیشگیری از آسیبهای چشمی دارد.
انواع بیماری های چشم در دیابتی ها
در افراد دیابتی چند نوع بیماری چشمی شایعتر دیده میشود که مهمترین آن رتینوپاتی دیابتی است؛ رتینوپاتی دیابتی آسیبدیدن رگهای شبکیه است که بیشترین علت کاهش بینایی در بیماران دیابتی محسوب میشود. ادم ماکولا هم بهدلیل نشت مایع از رگهای آسیبدیده ایجاد شده و باعث تاری دید میشود. همچنین خطر آب مروارید و آب سیاه در دیابت بیشتر است.
بعضی از انواع بیماریهای چشمی در دیابت عبارت است از:
- خونریزی چشم در اثر دیابت
- رتینوپاتی دیابتی
- فلج شدن عضلات چشم
- تغییر ناگهانی نزدیک بینی و دوربینی
- سوزش چشم و قند خون
- آب مروارید
- عفونت چشم دیابتی
- تاری دید
- آب سیاه یا گلوکوم
۱. خونریزی چشم در اثر دیابت
خونریزی چشم در بیماری دیابت معمولا بهدلیل رتینوپاتی دیابتی پیشرفته و ایجاد عروق خونی جدید و شکننده در شبکیه رخ میدهد. این عروق نابالغ بهراحتی پاره شده و باعث خونریزی داخل زجاجیه یا روی سطح شبکیه میشوند. در این حالت بیمار ممکن است تاری دید، حالت مگسپران، لکههای تیره ناگهانی یا کاهش شدید بینایی را تجربه کند که معمولا کنترل نامناسب قند خون، فشار خون بالا و طولانی بودن مدت ابتلا به دیابت، مهمترین عوامل خطر آن هستند.
۲. رتینوپاتی دیابتی
رتینوپاتی دیابتی یک بیماری چشمی است که در آن رگهای خونی شبکیه آسیب میبینند. شبکیه چشم مسئول دریافت تصاویر و ارسال آنها به مغز است و آسیب به آن میتواند منجر به مشکلات بینایی شدیدی شود. در مراحل اولیه، ممکن است علائم خاصی وجود نداشتهباشد اما با پیشرفت بیماری، خونریزی و تورم در شبکیه باعث تاری دید یا ایجاد لکههای شناور در چشمها میشود.
این وضعیت معمولا در افراد دیابتی که قند خون آنها به طور مداوم بالا است، مشاهده میشود. رتینوپاتی دیابتی در صورتی که درمان نشود، میتواند به نابینا شدن منجر شود.
۳. فلج شدن عضلات چشم
فلج شدن عضلات چشم یکی از عوارض دیابت است که به دلیل آسیب به اعصاب چشم ایجاد میشود. دیابت میتواند به اعصاب حرکتی چشمها آسیب وارد کند که باعث فلج شدن عضلات چشم و مشکلات در حرکت آنها میشود. این وضعیت میتواند منجر به دوبینی یا مشکلات در تمرکز چشمها به درستی شود. این اختلالات معمولا در افرادی که دیابت کنترلنشده دارند، رخ میدهد.
۴. تغییر ناگهانی نزدیک بینی و دوربینی
دیابت میتواند به تغییرات موقتی یا دائمی در بینایی فرد منجر شود. یکی از مشکلات شایع در افراد دیابتی، تغییرات ناگهانی در قدرت بینایی است. این تغییرات میتواند شامل نزدیک بینی یا دوربینی باشد. افزایش قند خون میتواند باعث تورم عدسی چشم و در نتیجه تغییر در قدرت فوکوس چشم شود.
دنبال سریعترین راه برای درمان مشکلات چشمی در دیابت هستی؟
با مشاوره، انتخاب مطمئنتری داری.
۵. سوزش چشم و قند خون
زمانی که قند خون برای مدت طولانی بالا است، اعصاب و غدد اشکی آسیب میبینند و اشک کافی و باکیفیت تولید نمیشود. در نتیجه سطح چشم خشک میشود و فرد احساس سوزش، خارش، قرمزی، جسم خارجی و حساسیت به نور دارد. دیابت همچنین میتواند سطح قرنیه را حساستر و ترمیم آن را کندتر کند، بنابراین سوزش و ناراحتی طولانیتر میشود. کنترل منظم قند خون، استفاده از اشک مصنوعی، پرهیز از محیطهای خیلی خشک و معاینه منظم توسط چشمپزشک، اصلیترین راههای کنترل این مشکل هستند.
۶. آب مروارید
آب مروارید کدر شدن عدسی شفاف داخل چشم است. در دیابت، قند بالا وارد عدسی میشود و به الکل قندی به نام سوربیتول تبدیل میشود؛ تجمع این مواد و استرس اکسیداتیو به مرور ساختمان پروتئینهای عدسی را بههم میزند و باعث کدر شدن و تاری دید میشود. افراد دیابتی معمولا زودتر و شدیدتر از افراد عادی دچار آب مروارید میشوند. کنترل قند خون، ترک سیگار و استفاده از عینک آفتابی میتواند روند آن را آرامتر کند و در مراحل پیشرفته جراحی تعویض عدسی انجام میشود.
۷. عفونت چشم دیابتی
دیابت میتواند حساسیت به آسیبهای قرنیه و کراتوپاتی عفونی را افزایش دهد. خشکی چشم، استفاده از لنز تماسی و کنترل ضعیف قند، خطر را بیشتر میکنند. علائمی مانند درد، قرمزی، ترشح چرکی، حساسیت به نور و تاری دید نیاز به مراجعه فوری به چشمپزشک و مصرف بهموقع قطره یا داروی مناسب دارند.
۸. تاری دید
تاری دید در دیابت همیشه به معنای آسیب دائمی نیست. بالا رفتن ناگهانی قند خون باعث میشود مایع به عدسی چشم کشیده شود، عدسی متورم شده و قدرت فوکوس آن تغییر کند؛ در نتیجه دید برای چند روز تا چند هفته تار میشود. در درازمدت، آسیب به رگهای شبکیه و ایجاد ادم ماکولا (ورم ناحیه مرکزی شبکیه) میتواند تاری پایدار و کاهش دید ایجاد کند. هر تاری دید جدید یا ناگهانی در فرد دیابتی باید سریع توسط چشمپزشک بررسی شود.
تاری دید میتواند یکی از علائم اولیه مشکلات چشمی ناشی از دیابت باشد. بنابراین، افراد دیابتی حتما به تغییرات بینایی خود توجه داشتهباشند.
۹. آب سیاه
آب سیاه چشم بهتدریج عصب بینایی را تخریب میکند و معمولا با افزایش فشار داخل چشم همراه است. مطالعات نشان دادهاند که دیابت خطر ابتلا به گلوکوم زاویه باز و به خصوص نوع نئوواسکولار (بهدنبال رتینوپاتی شدید) را بالا میبرد. قند بالا، جریان خون عصب بینایی را مختل و ساختار شبکهای خروج مایع چشم را دچار تغییر میکند.
در صورتی که درمان به موقع انجام نشود، فشار داخل چشم میتواند آسیبهای غیرقابل بازگشتی به بینایی وارد کند. بنابراین، معاینات چشم برای افراد دیابتی اهمیت زیادی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cdc
Glaucoma is a group of eye diseases that damage the optic nerve, usually because of too much pressure in the eye. Many types of glaucoma don’t have symptoms, and vision loss can happen very slowly.
ترجمه فارسی:
گلوکوم به گروهی از بیماریهای چشمی گفته میشود که به عصب بینایی آسیب میزنند و معمولا به دلیل افزایش فشار داخل چشم ایجاد میشوند. بسیاری از انواع گلوکوم بدون علامت هستند و کاهش دید ممکن است بهتدریج و بسیار آهسته رخ دهد.
۱۰. دیابت و خشکی چشم
قند خون بالا برای طولانیمدت، اعصاب سطح چشم و غدد اشکی را آسیب میزند و هم تولید اشک کم میشود. نتیجه آن خشکی چشم با سوزش، خارش، قرمزی، احساس جسم خارجی، تاری گذرا و خستگی چشم است. خشکی چشم در دیابتیها بسیار شایع است و اگر درمان نشود، خراش قرنیه و عفونت را بیشتر میکند.
۱۱. دیابت و چشم درد
هر نوع چشمدرد در فرد دیابتی را باید جدی گرفت. دیابت با آسیب به رگهای شبکیه و عصب بینایی ممکن است باعث گلوکوم، التهاب، افزایش فشار داخل چشم و در مواردی سردرد و درد دور چشم شود. خشکی شدید چشم، عفونت قرنیه و التهاب داخل چشمی هم در دیابت شایعتر و دردناکترند. اگر همراه درد، تاری دید، قرمزی، هاله دور چراغها یا حالت تهوع دارید، مراجعه فوری به چشمپزشک ضروری است.
بررسی علت نوسان قند خون و پیامدهای آن
۱۲. دیابت و ورم چشم
ورم چشم در دیابت میتواند بهصورت پف پلکها یا ورم داخل خود چشم ظاهر شود. مهمترین نوع، ادم ماکولا است؛ در این عارضه ناحیه مرکزی شبکیه بهدلیل نشت مایع از رگهای آسیبدیده متورم میشود و باعث تاری دید، موجدار دیدن خطوط و سختی در خواندن و رانندگی میشود. گاهی هم نارسایی کلیه دیابتی یا عفونت، باعث ورم پلک و اطراف چشم میشود.
۱۳. ادم ماکولا
ادم ماکولا تورم بخش مرکزی شبکیه (ماکولا) بهدلیل نشت مایع از رگهای خونی آسیبدیده در دیابت است. این ناحیه مسئول دید دقیق و مرکزی است بنابراین ادم ماکولا معمولا با تاری دید، موجدار دیدن خطوط و سختی در خواندن یا رانندگی خود را نشان میدهد. ادم ماکولا یکی از مهمترین علل کاهش بینایی در دیابتیها است و با کنترل قند و درمان بهموقع معمولا قابل کنترل است.
جدول زیر خلاصهای از بیماریهای چشمی در دیابت و ویژگیهای آنها را نشان میدهد.
| عارضه چشمی در دیابت | آنچه در چشم اتفاق میافتد | مهمترین علائم |
|---|---|---|
| رتینوپاتی دیابتی و ادم ماکولا | آسیب و نشت رگهای شبکیه، تورم ماکولا و اختلال در دید مرکزی | تاری دید، دید موجدار، لکههای شناور، خونریزی داخل چشم |
| آب مروارید | کدر شدن عدسی بهدلیل تغییرات متابولیک و استرس اکسیداتیو در دیابت | کاهش تدریجی شفافیت دید، خیرگی، سختی در دید شب |
| آب سیاه (گلوکوم) | افزایش فشار چشم و آسیب تدریجی عصب بینایی | در مراحل پیشرفته کاهش دید محیطی و تاری |
| خشکی و سوزش چشم | اختلال در تولید و کیفیت اشک، همراه با دیگر عوارض دیابتی | سوزش، خارش، احساس جسم خارجی، خستگی چشم |
| تاری دید و تغییر موقت شماره عینک | نوسان سریع قند باعث تغییر موقت شکل عدسی و فوکوس چشم میشود | تاری ناگهانی یا نوسانی دید، بهویژه پس از بالا رفتن شدید قند |
| عفونتها و فلج عضلات چشم (کمتر شایع) | درگیری اعصاب حرکتی و افزایش استعداد به برخی عفونتهای چشمی در زمینه دیابت | دوبینی، محدودیت حرکت چشم، قرمزی، درد و ترشح |
علائم چشم دیابتی
افراد دیابتی ممکن است به مرور زمان علائمی را در چشمهای خود مشاهده کنند که نشانهای از وجود مشکلات چشمی هستند. از جمله این علائم میتوان به تاری دید، خونریزی، سوزش چشم، خشکی چشم و دوبینی اشاره کرد. همچنین، تغییرات ناگهانی در قدرت بینایی، مانند نزدیکبینی یا دوربینی نیز میتواند از علائم مشکلات چشمی در افراد دیابتی باشد. اگر علائم دیابت در چشم به طور مداوم ادامه داشتهباشند یا به طور ناگهانی ظاهر شوند، فرد باید فورا به پزشک مراجعه کند تا از آسیبهای جدیتر جلوگیری شود.
برای درمان بیماری چشمی در دیابت همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.
درمان بیماری های چشم و دیابت
درمان مشکلات چشمی ناشی از دیابت معمولا نیاز به مدیریت دقیق قند خون و درمانهای خاص برای هر نوع بیماری چشمی دارد. برای پیشگیری از آسیبهای جدیتر و حفظ سلامت چشمها، معاینه منظم چشم یکی از مهمترین اقدامات است. همچنین، درمانهایی مانند لیزر درمانی برای رتینوپاتی دیابتی و داروهایی برای کنترل فشار چشم در موارد آب سیاه میتوانند به حفظ بینایی کمک کنند.
۱. قطره چشم دیابت
برای درمان برخی از مشکلات چشمی ناشی از دیابت، ممکن است پزشک استفاده از قطرههای چشم را توصیه کند. این قطرهها معمولا برای کاهش التهاب، بهبود خشکی چشم یا کاهش فشار داخل چشم در بیماران مبتلا به گلوکوم (آب سیاه) تجویز میشوند. استفاده از این قطرهها معمولا همراه با کنترل دقیق قند خون میتواند به کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت مشکلات چشمی کمک کند.
۲. درمان تاری دید در دیابت
درمان تاری دید در دیابت به کنترل قند خون بستگی دارد زیرا نوسان قند میتواند باعث تغییر موقت دید شود. اگر تاری دید بهدلیل رتینوپاتی یا ادم ماکولا باشد، چشمپزشک بعد از معاینه ممکن است لیزر، تزریق دارو داخل چشم یا در موارد خاص جراحی پیشنهاد کند. تنظیم فشار خون و چربی خون، ترک سیگار و معاینه منظم، بخش مهمی از برنامه درمان هستند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
If you’re getting eyeglasses, make sure your blood sugar levels are controlled before your exam so that .you can get the most accurate glasses prescription
ترجمه فارسی:
اگر قصد تهیه عینک دارید، پیش از معاینه مطمئن شوید که قند خونتان کنترل شده باشد تا نسخه عینک با بیشترین دقت برایتان تجویز شود.
۳. درمان سوزش چشم دیابتی
سوزش چشم در دیابت معمولا با خشکی چشم مرتبط است. در این حالت، کنترل بهتر قند خون همراه با استفاده منظم از قطره اشک مصنوعی، پرهیز از محیطهای خشک و استراحتهای کوتاه هنگام کار با موبایل و کامپیوتر توصیه میشود. در معاینه ممکن است نیاز به درمانهای تکمیلی یا نوع خاصی از قطره باشد. مراجعه دورهای به چشمپزشک کمک میکند از آسیب قرنیه و عفونت پیشگیری شود.
۴. درمان خونریزی شبکیه چشم دیابتی
خونریزی شبکیه یا داخل چشم معمولا نشانه رتینوپاتی دیابتی پیشرفته است و نیاز به بررسی فوری چشمپزشک دارد. باتوجه به شدت درگیری، درمان میتواند شامل لیزر شبکیه، تزریق داروهای خاص داخل چشم برای کاهش رگهای غیرطبیعی و در موارد شدید، جراحی برای پاک کردن خون و بافتهای غیرطبیعی باشد. در کنار این درمانها، کنترل دقیق قند خون، فشار خون و قطع سیگار برای کند کردن پیشرفت بیماری ضروری است.
۴.۶ (۱۸۵۰ نظر)۴.۷ (۱۶۹۳ نظر)۴.۳ (۱۸۳۰ نظر)۴.۹ (۱۳۴۵ نظر)۳.۹ (۱۷۰۳ نظر)۴.۶ (۱۱۸۲ نظر)پیشگیری از عوارض چشمی دیابت
پیشگیری از مشکلات چشمی در افراد دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. مهمترین راه برای جلوگیری از بروز عوارض دیابت، کنترل دقیق قند خون است. این امر میتواند از بروز مشکلاتی مانند رتینوپاتی دیابتی، آب مروارید، و گلوکوم جلوگیری کند. علاوه بر این، برخی از اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر هستند:
- معاینه منظم چشمها: حداقل یکبار در سال به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.
- مصرف داروها و قطرههای تجویز شده: در صورت لزوم، داروها و درمانهای تجویز شده توسط پزشک را به طور منظم مصرف کنید.
- رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم: رعایت رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت بدنی به کنترل قند خون کمک میکند.
- پرهیز از سیگار کشیدن: سیگار کشیدن میتواند مشکلات چشمی ناشی از دیابت را تشدید کند.
- کنترل فشار خون و کلسترول: این عوامل نیز میتوانند بر سلامت چشمها تأثیر بگذارند و باید به دقت مدیریت شوند.
برای درمان مشکلات چشمی دیابتی، با متخصص غدد مشورت کنید
عوارض چشمی ناشی از دیابت، مانند رتینوپاتی، آب سیاه و کاهش بینایی، معمولا به دلیل کنترل نامناسب قند خون بروز میکنند. با مراجعه به متخصص غدد و دریافت مراقبت تخصصی، میتوان از پیشرفت این آسیبها جلوگیری کرد.
در ادامه لیستی از برجستهترین پزشکان غدد در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید.
نتیجه گیری
دیابت و بیماری های چشم میتوانند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهند و در صورتی که درمان نشود، ممکن است به نابینایی و دیگر آسیبهای دائمی منجر شوند. بنابراین، افراد دیابتی باید به هرگونه تغییر در بینایی خود توجه کنند. پیشگیری از عوارض چشمی دیابت از طریق کنترل قند خون، معاینه منظم چشمها و رعایت شیوههای زندگی سالم بسیار مهم است. اگر تغییرات ناگهانی در بینایی، تاری دید، دوبینی یا خونریزی در چشمها را تجربه کردید، باید فورا به پزشک متخصص چشم یا متخصص غدد مراجعه کنید. درمان به موقع میتواند از بروز آسیبهای بیشتر جلوگیری کند و سلامت چشمها را حفظ کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!