بیماری سرطان روده بزرگ و نکاتی که درباره آن باید بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

سرطان روده بزرگ (CRC) که به‌عنوان سرطان رکتوم، سرطان کولون یا سرطان کولورکتال هم شناخته می‌شود، در روده بزرگ یا راست روده شکل می‌گیرد و بخشی از سیستم گوارش است. علائم و نشانه‌های این بیماری ممکن است شامل خون در مدفوع، تغییر در حرکات روده، کاهش وزن یا درد و خستگی شکم باشد که معمولا به دلیل نوع سبک زندگی و اختلالات ژنتیکی ایجاد می‌شوند. خوشبختانه سرطان روده بزرگ با غربالگری قابل پیشگیری است و با تشخیص به‌موقع قابل درمان است. اگر به دنبال دکتر متخصص گوارش یا متخصص داخلی برای بررسی علائم خود هستید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در سایت دکترتو علاوه بر مشاوره حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصصان وجود دارد.

سرطان روده بزرگ چیست؟

سرطان روده بزرگ یکی از انواع سرطان در بخش انتهایی سیستم گوارش است که از راست روده شروع می‌شود. این بیماری معمولا با تشکیل توده‌های کوچک و خوش‌خیمی به نام پولیپ در قسمت داخلی روده بزرگ آغاز می‌شود که در ابتدا پولیپ‌ها کوچک و بی‌علامت هستند. به همین دلیل پیگیری و غربالگری منظم برای کنترل و برداشتن پولیپ‌‌ها قبل از سرطانی‌شدن آن‌ها ضروری است. در صورت تبدیل پولیپ‌‌ به سرطان روده‌ بزرگ، درمان‌هایی مانند جراحی،‌ پرتودرمانی، درمان‌های دارویی، شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی برای کنترل بیماری استفاده می‌شود.

۱. سرطان روده بزرگ بدخیم

سرطان بدخیم روده بزرگ نوعی سرطان روده پیشرفته است که سرعت تقسیم سلول‌ها و تغییر شکل آنها زیاد است و معمولا در زمان کوتاهی کل روده را در بر می‌گیرد. علائم سرطان بدخیم روده بزرگ در مراحل پیشرفته بروز می‌کند و سخت‌تر از سرطان‌های دیگر به درمان جواب می‌دهد. همچنین احتمال متاستاز در این بیماری بیشتر است.

سرطان روده بزرگ بدخیم درمان دارد؟

اگر سرطان در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، احتمال نجات بیمار و درمان آن ۹۰٪ است. جراحی گزینه اصلی درمان سرطان روده بدخیم است با این حال عود بیماری بعد از عمل جراحی یک مشکل بزرگ است که متاسفانه در برخی افراد می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.

۲. سرطان روده بزرگ خوش خیم

سرطان روده بزرگ خوش خیم معمولا پولیپ‌هایی هستند که سرطانی شده‌اند اما اندازه کوچکی دارند و به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهند. این تومورها را با اقدامات درمانی ساده‌تر می‌توان رفع کرد.

سرطان روده بزرگ چگونه شروع میشود؟

در بیشتر مواقع سرطان کولورکتال با رشد سلول‌ها در پوشش داخلی کولون یا راست‌روده شروع می‌شود. به این سلول‌های رشدیافته پولیپ می‌گویند. برخی از انواع پولیپ‌ها با گذشت زمان می‌توانند به سرطان تبدیل شوند. احتمال تبدیل پولیپ به سرطان، به نوع پولیپ بستگی دارد. انواع مختلف پولیپ شامل پولیپ آدنوماتوز (آدنوم)، پولیپ هایپرپلاستیک و پولیپ‌های التهابی و پولیپ‌های دندانه‌دار هستند.

عواملی که می‌توانند پولیپ‌ها را به سلول‌های سرطانی تبدیل کنند یا خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند، شامل موارد زیر هستند:

• اگر پولیپ بزرگتر از یک سانتی‌متر باشد.
• اگر بیش از ۳ پولیپ پیدا شود.
• اگر بعد از برداشتن دیسپلازی، پولیپ مشاهده شود (دیسپلازی یکی دیگر از عوامل ایجاد سرطان است).

سرطان روده چند مرحله دارد؟

مراحل سرطان روده با اعداد ۰ تا ۵ نشان داده می‌شوند. در اولین و پایین‌ترین مرحله، سرطان محدود به پوشش داخلی روده است. در مرحله چهارم سرطان پیشرفت کرده و در سایر نواحی گسترش پیدا می‌کند. تعیین مرحله‌ی سرطان، میزان گسترش سرطان را مشخص می‌کند و در انتخاب مناسب‌ترین گزینه‌ی درمانی کمک‌کننده است.

در ۴۰ درصد موارد، سرطان کولورکتال در مراحل پیشرفته که نیازمند درمان جراحی است، تشخیص داده می‌شود. به طور کلی مراحل مختلف سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از:

• مرحله‌ی ۰: اولین مرحله‌ی سرطان کولون زمانی است که سرطان محدود به مخاط و لایه‌ی داخلی کولون و رکتوم است و به آن کارسینوم درجا می‌گویند.
• مرحله‌ی ۱: سرطان در لایه‌ی داخلی کولون یا رکتوم رشد کرده اما از دیواره‌ی روده‌ی بزرگ فراتر نرفته است.
• مرحله‌ی ۲: سرطان از دیواره‌ی روده بزرگ عبور کرده اما به گره‌های لنفاوی مجاور نرسیده است.
• مرحله‌ی ۳: سرطان به گره‌های لنفاوی مجاور رفته اما هنوز به سایر قسمت‌های بدن متاستاز نداده است.
• مرحله‌ی ۴: در این مرحله، سرطان به سایر ارگان‌‌های بدن مانند کبد، غشای پوشاننده حفره شکم، ریه و تخمدان‌ گسترش یافته است.
• مرحله‌ی راجعه: در این مرحله، سرطان پس از درمان عود می‌کند و می‌تواند دوباره روی راست روده، روده‌ی بزرگ و دیگر قسمت‌های بدن تاثیر بگذارد.

متاستاز سرطان روده بزرگ

در مواردی که سلول‌های سرطانی به اندام‌ها و بافت‌های دیگر مهاجرت می‌کند، آنجا ساکن می‌شود و ایجاد سرطان می‌کند، متاستاز می‌گویند. در مرحله‌های بالا و پیشرفته سرطان کولورکتال (مثلا مرحله ۴) متاستاز روده بزرگ اتفاق می‌افتد.

متاستاز سرطان روده بزرگ به غدد لنفاوی

در مرحله ۳ و ۴ گره‌ها و غدد لنفاوی مجاور درگیر سرطان می‌شوند. در چنین مواقعی احتمال درمان و نرخ زندگی ۵ ساله‌ی بیمار ۷۳٪ است. اگر سرطان روده بزرگ به غدد لنفاوی نزدیک گسترش یافته اما به سایر قسمت‌های بدن متاستاز نکرده باشد، ممکن است پزشک ابتدا جراحی و سپس شیمی درمانی را پیشنهاد کند.

علائم سرطان روده بزرگ چيست؟

در اکثر موارد، در مراحل اولیه‌ی سرطان روده بزرگ، علائمی وجود ندارد. علائمی که فرد تجربه می‌کند با توجه به اندازه‌ و مکان توده سرطانی متغیر است. حتی ممکن است علائم سرطان روده بزرگ با علائم بیماری‌های دیگر مشترک باشد. اگر علائم زیر را بیشتر از ۴ هفته تجربه کردید، به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• اسهال، یبوست یا تغییر در قوام مدفوع
• دفع خون قرمز روشن از مقعد یا وجود خون در مدفوع که باعث سیاه شدن مدفوع می‌شود
• خارش مقعد
• ناراحتی گوارشی مداوم مانند دفع گاز یا درد شکم
• احساس عدم تخلیه کافی روده بعد از اجابت مزاج
• ضعف و خستگی
• احساس پر بودن شکم
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• وجود توده در شکم
• فقر آهن غیر قابل توضیح در مردان و در زنان پس از یائسگی

دچار علائم سرطان روده بزرگ هستی؟

برای تشخیص دقیق با متخصص گوارش مشورت کن.

دکتر گوارش آنلایندکتر متخصص گوارش و کبد

دلایل سرطان روده بزرگ و عوامل موثر در ابتلا به سرطان کولون

اگرچه علت دقیق سرطان کولون هنوز به‌خوبی مشخص نشده است اما به طور کلی، سرطان روده بزرگ به علت بروز تغییراتی (جهش) در دی ان ای (DNA) سلول‌های سالم روده بزرگ ایجاد می‌شود. دی ان ای سلول، شامل مجموعه‌ای از دستورالعمل‌هایی است که وظایف سلول را مشخص می‌کند.

برای عملکرد طبیعی بدن، به رشد منظم و طبیعی سلول‌های سالم نیاز است. اما زمانی‌که دی ان ای سلول آسیب‌دیده و سرطانی می‌شود، سلول‌ها بدون دلیل خاصی تقسیم می‌شوند (حتی زمانی که بدن به سلول‌های جدید نیاز ندارد). تجمع این سلول‌ها باعث تشکیل تومور و سرطان می‌شود.

با گذشت زمان، سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کنند، به بافت‌های طبیعی مجاور حمله کرده و آن‌ها را نابود کنند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند به قسمت‌های دیگر بدن که نسبت به محل اولیه تومور فاصله دارند، مهاجرت کنند و متاستاز بدهند.

متن انگلیسی:
Smoking cigarettes and drinking alcohol has also been found to increase your risk of getting colon cancer.
ترجمه فارسی:
مشخص شده است که سیگار کشیدن و نوشیدن الکل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند.

به نقل از سایت mountsinai

۱. فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ

سرطان کولون در هر سنی رخ می‌دهد اما اکثر افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ بیشتر از ۵۰ سال سن دارند. همچنین اگر قبلا سرطان روده بزرگ یا پولیپ‌های سرطانی روده بزرگ را داشتید، خطر ابتلا به سرطان کولون در شما بیشتر است. سایر مواردی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• جنسیت: سرطان کولون زنان و مردان را به‌طور مساوی درگیر می‌کند.
• سابقه‌ی دیگر سرطان‌ها: وجود سرطان سینه، تخمدان یا رحم با افزایش احتمال متاستاز و سرطان کولون همراه است.
• سابقه‌ی خانوادگی سرطان روده‌ی بزرگ: وجود سرطان کولون در افراد درجه یک خانواده، احتمال ابتلا به سرطان کولون را افزایش می‌دهد. اگر بیش از یک عضو خانواده به سرطان روده بزرگ مبتلا باشند، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال بیشتر است.
• التهاب در روده: بیماری‌های التهابی مزمن کولون، مانند کولیت زخمی، بیماری کرون یا بیماری التهابی روده (IBD) خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
• سندروم‌های ژنتیکی: شایع‌ترین سندروم‌های ارثی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌شوند شامل پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندروم لینچ، که به عنوان سرطان کولورکتال غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) نیز شناخته می‌شود، هستند.

۲. فاکتورهای قابل کنترل ابتلا به سرطان روده بزرگ

رژیم غذایی حاوی فیبر کم، چربی اشباع‌شده، کالری بالا، پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده، از مواد غذایی مضر برای سرطان کولورکتال هستند. استفاده بیش‌ازحد الکل و سیگار کشیدن نیز خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد. سایر موارد عبارت است از:

• شیوه‌ی زندگی غیرفعال: فعالیت بدنی منظم خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
• افزایش وزن و چاقی: افراد چاق در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان کولورکتال هستند.
• دیابت: ریسک ابتلا به سرطان کولون در افراد مبتلا به دیابت و افراد دارای مقاومت انسولین بالاتر است.
• پرتو درمانی: رادیوتراپی در ناحیه شکم برای درمان سرطان‌های قبلی، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
• نژاد آفریقایی آمریکایی: نژاد آفریقایی آمریکایی بیشتر از سایر نژادها در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند.

بررسی و تشخیص سرطان روده بزرگ

آزمایش غربالگری سرطان برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ و پولیپ‌، در افراد سالم بدون علامت از سن ۵۰ تا ۷۵ سالگی توصیه می‌شود. افرادی که دارای خطر بیشتری هستند، مانند افرادی با سابقه‌ی خانوادگی سرطان کولون یا نژاد آفریقایی آمریکایی، باید زودتر بررسی شوند.

غربالگری می‌تواند پولیپ‌ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان تشخیص دهد. تشخیص سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه، شانس موفقیت درمان را بالاتر می‌برد. روش‌های تشخیصی و غربالگری سرطان کولورکتال متفاوت هستند. هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارد. اگر علائم بیمار نشان‌دهنده ابتلا به سرطان کولون است، با توجه به سن و شرایط فرد، دکتر گوارش از انواع روش‌های تشخیصی مختلف استفاده می‌کند.

علائم	علت	تشخیص
وجود خون در مدفوع	جهش سلولی	آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA)
ناراحتی گوارشی مداوم	سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان رکتوم	آزمایش دی ان ای مدفوع
احساس عدم تخلیه کافی روده بعد از اجابت مزاج	جنسیت	سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر
ضعف و خستگی	افزایش سن	کولونوسکوپی

۱. آزمایش بررسی خون در مدفوع

تست خون در مدفوع یکی از روش‌های تشخیص کولورکتال است اما کاملا دقیق نیست. زیرا خون در مدفوع ممکن است به دلیل بیماری‌های دیگری مانند هموروئید هم دیده شود. برخی از غذاها نیز ممکن است باعث خونریزی گوارشی شوند.

۲. آزمایش دی ان ای مدفوع

آزمایش DNA مدفوع چندین نشانگر دی ان ای که در سرطان کولون یا سلول‌های پولیپ پیش سرطانی در مدفوع رها می‌شوند را بررسی می‌کند. این تست برای تشخیص سرطان روده بزرگ از پولیپ دقیق‌تر است، اما نمی‌تواند تمام جهش‌های دی ان ای ایجاد کننده‌ی تومور را تشخیص دهد.

۳. سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر

پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپ (لوله‌ی انعطاف‌پذیر، بلند، باریک و دارای پروژکتور و دوربین کوچکی در انتهای آن) رکتوم و سیگموئید بیمار را بررسی می‌کند. کولون سیگموئید آخرین بخش روده بزرگ، قبل از مقعد است. این آزمایش چند دقیقه طول می‌کشد و دردناک نیست اما ممکن است ناراحت کننده باشد.

در صورت تشخیص پولیپ یا سرطان روده بزرگ، پس از آن کولونوسکوپی برای بررسی کل کولون انجام می‌شود. سیگموئیدوسکوپی تنها پولیپ و سرطان را در یک سوم انتهایی روده و راست روده تشخیص می‌دهد و ضایعه در بخش‌های دیگر دستگاه گوارش را تشخیص نخواهد داد.

۴. عکس اشعه ایکس به همراه تنقیه باریم

باریم رنگی است که از طریق تنقیه در روده بیمار تزریق شده و در اشعه‌ی ایکس ظاهر می‌شود. در صورت وجود یافته غیر طبیعی در عکس اشعه ایکس به همراه تنقیه باریم، انجام کولونوسکوپی توصیه می‌شود.

۵. کولونوسکوپی

در حال حاضر بهترین روش تشخیص سرطان روده‌ی بزرگ، کولونوسکوپی روده است. لوله کولونوسکوپی طولانی‌تر از لوله‌ی سیگموئیدوسکوپی است و به پزشک این امکان را می‌دهد که تمام کولون و رکتوم را ببیند. می‌توان طی کولونوسکوپی، پولیپ کشف شده را برداشت و نمونه بافتی یا بیوپسی را تهیه کرد.

کولونوسکوپی بدون درد است و قبل از انجام آن داروی مسهل برای تخلیه روده تجویز می‌شود. خونریزی و سوراخ شدن دیواره روده بزرگ، از عوارض بسیار نادر کولونوسکوپی هستند.

۶. CT کولونوگرافی

بعد از تخلیه کولون، دستگاه عکس برداری از کولون تصویربرداری می‌کند. اگر مورد غیر طبیعی پیدا شود، انجام کولونوسکوپی ضروری است. این روش کمتر تهاجمی و تحمل‌پذیر‌تر است. همچنین دقت تشخیصی خوبی دارد و جایگزین مناسبی برای کولونوسکوپی در بیماران در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال است.

۷. روش های تصویربرداری

سونوگرافی، ام آر آی (MRI) و سی تی اسکن شکمی، سی تی اسکن لگنی و سی تی اسکن قفسه‌ی سینه، می‌توانند مرحله‌ی سرطان و گسترش (متاستاز) سرطان به قسمت‌های دیگر بدن را نشان دهند.

۸. آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA)

آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA) پروتئینی است که در سطوح بسیار پایینی از خون بزرگسالان پیدا می‌شود. سطح CEA ممکن است در انواع خاصی از سرطان‌ها افزایش یابد. آزمایش CEA معمولا برای سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود.

همین الان بهترین دکتر برای درمان سرطان روده بزرگ را پیدا کن.

دکتر سرطان روده بزرگ

مدیریت و درمان سرطان روده بزرگ

درمان سرطان روده به عوامل زیادی از جمله اندازه، موقعیت و مرحله سرطان بستگی دارد. اگر تومورهای بدخیم درمان نشوند، ممکن است به سایر قسمت‌های بدن متاستاز دهند. شانس درمان کامل به میزان زیادی به تشخیص زودهنگام سرطان بستگی دارد و گزینه‌های درمانی شامل شیمی درمانی، پرتودرمانی و عمل جراحی هستند.

انواع روش درمانی	توضیحات
جراحی	با هدف برداشتن تومور همراه با حاشیه بافت سالم انجام می‌شود.
شیمی درمانی	از داروهای قدرتمند برای کشتن سلول‌های سرطانی یا مهار رشد آنها استفاده می‌کند.
پرتودرمانی	از پرتوهای پر انرژی برای هدف قرار دادن و از بین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی	درمانی است که از سیستم ایمنی بدن فرد برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند.

درمان قطعی سرطان روده بزرگ

معمولا جراحی از درمان‌های موثر برای سرطان کولون است که همراه با شیمی درمانی و پرتودرمانی انجام می‌شود. توجه‌داشته‌باشید که نمی‌توان برای سرطان روده بزرگ درمان قطعی در نظر گرفت و احتمال برگشت سرطان وجود دارد.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ

بهترین راه پیشگیری از سرطان کولورکتال غربالگری است که از سن ۵۰ سالگی به بعد در افراد عادی و افراد با سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ انجام می‌شود. تغییر در سبک زندگی و انجام فعالیت‌‌های بدنی به مدت ۳۰ دقیقه در روز نیز در پیشگیری از سرطان کولون موثر است. اگر تاکنون فعالیت بدنی منظم نداشتید، با انجام فعالیت‌های سبک شروع کنید و به مرور مدت زمان آن را به نیم ساعت در روز برسانید. ترک سیگار، کاهش مصرف الکل و داشتن وزن مناسب نیز بسیار مهم هستند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرطان روده بزرگ نوعی بیماری گوارشی است که از روده بزرگ یا راست روده (انتهای روده بزرگ) شروع می‌شود. این بیماری با علائمی مانند وجود توده در شکم، ضعف و خستگی و خون در مدفوع همراه است. اگر علائم سرطان روده بزرگ یا سابقه ‌خانوادگی ابتلا به انواع سرطان را دارید، حتما با دکتر متخصص گوارش و کبد یا دکتر داخلی مشاوره داشته باشید. پزشک با توجه به علائم و نشانه‌ها تست غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام می‌دهد و در صورت نیاز برای بررسی دقیق نتایج فرد مبتلا را به متخصص انکولوژی ارجاع می‌دهد.

برای پیدا کردن بهترین متخصص می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر مشاوره حضوری با متخصصان امکان مشاوره با دکتر گوارش آنلاین، دکتر داخلی آنلاین و دکتر خون و سرطان آنلاین نیز وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!