فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
لب
برای اینکه پوست شما جوان بماند و شفافیت و کشسانی خود را حفظ کند، به پروتئینی نیاز دارد که نام آن کلاژن است. کلاژن بعد از مدتی در پوست شما کاهش پیدا میکند و روند ساخت آن کند میشود. برای اینکه کلاژن سازی پوست خود را تحریک کنید، لازم است که فعالیتهایی را انجام دهید. برخی از این فعالیتها شامل خوردن مکمل کلاژن سازی میشود و برخی دیگر شامل ایجاد برخی از تغییرات در زندگی شماست. برای اینکه بیشتر با کلاژن و اثراتی که در پوست شما دارد آشنا شوید، با ما همراه باشید.
در صورتیکه میخواهید پوست جوان و زیبایی داشتهباشید، بهتر است که تحت نظر یک متخصص پوست باشید. برای دریافت نوبت دکتر پوست و یا دریافت مشاوره تلفنی و متنی از دکتر پوست میتوانید وارد سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو شوید و با جستجوی تخصص پوست و مو و زیبایی، در شهر مورد نظر خود، به یک لیست از پزشکان متخصص پوست دسترسی داشتهباشید و از بهترین آنها نوبت دریافت کنید.
کلاژن چیست؟
کلاژن فراوانترین پروتئین در بدن است. این پروتئین یکی از مهمترین عناصر سازندهی استخوانها، پوست، عضلات، تاندونها و رباطها است. همچنین در بسیاری از قسمتهای دیگر بدن از جمله رگهای خونی، قرنیه و دندان نیز یافت میشود. میتوان آن را به عنوان چسبی در نظر گرفت كه سلولهای مختلف را در کنار یک دیگر قرار میدهد. در واقع، واژهی Collagen، از کلمهی یونانی kólla گرفتهشدهاست که به معنی چسب است. حداقل ۱۶ نوع کلاژن وجود دارد. ۴ نوع اصلی آن ۱، ۲، ۳ و ۴ هستند.
برای درک کلاژن (Collagen)، ابتدا باید با ساختار پوست آشنا شوید. پوست از سه لایه تشکیل شدهاست:
- اپیدرم: بالاترین لایه، معروف به اپیدرم، مسئول کنترل از دستدادن آب سلولها و بافتها است. بدون این لایهی محافظ، آب بدن به سرعت از دست میرود.
- درم: درست در زیر اپیدرم، لایهی دوم یعنی درم قرار دارد. درم حاوی رگهای خونی، اعصاب و فولیکولهای مو است و از پروتئینی به نام کلاژن تشکیل شدهاست. این پروتئین شبکهای از فیبرها را تشکیل میدهد که چارچوبی برای رشد سلولها و رگهای خونی فراهم میکند. در واقع، Collagen به عنوان ساختار پشتیبانی پوست عمل میکند.
- هیپودرم (بافت زیر جلدی): هیپودرم، لایهای از چربی و بافت همبند است که حاوی رگهای خونی بزرگتر، عصبها، غدد عرق و غدد چربی است. این لایه وظیفهی حفظ گرمای بدن و محافظت از اندامهای حیاتی بدن را بر عهده دارد.
دکتر ساناز صالحی – داروساز – در این ویدیو در موردنقش کلاژن در پیری پوست توضیح میدهند.
انواع کلاژن کدامند؟
کلاژن طبیعی بدن انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را معرفی کردهایم:
- کلاژن نوع ۱: کلاژن نوع اول از بیشترین انواع کلاژن است که از فیبرهای محکمی ساختهشدهاست که در ساختار دندانها، استخوانها، غضروفها و پوست کاربرد دارد. این کلاژن در ساختار بافت همبند بیشتری ترکیب را میسازد.
- کلاژن نوع ۲: بیشتر در غضروف دیده میشود و در ساختار آن کاربرد دارد.
- کلاژن نوع ۳: بیشتر در ساختار عروق و عضلات دیده میشود.
- کلاژن نوع ۴: در لایههای مختلف پوست دیده میشود و در این ساختار شرکت میکند.
انواع مختلف کلاژن مصنوعی هم وجود دارد که از جنبهی دیگری تقسیمبندی آن را انجام میدهیم. مثلا کلاژن تزریقی یا کلاژن خوراکی از این انواع است.
کلاژن خوراکی چیست؟
یکی از روشهایی که برای کلاژن سازی پوست مورد استفاده قرار میگیرد، کلاژن خوراکی است. کلاژن خوراکی به شکل قرص و یا پودر وجود دارد. پودر کلاژن و یا قرص کلاژن خوراکی برای تحریک کلاژن سازی پوست مورد استفاده قرار میگیرد.
کلاژن به شکل قرص و یا پودر وجود دارد و به جوان سازی و یا چاقی صورت کمک میکند. با کمک این مکمل میتوانید در بهبود ظاهر پوست خود موثر واقع شوید. از طرفی نه تنها این مکمل در سلامت پوست موثر است بلکه برای سلامت استخوانها هم کاربرد دارد. زیرا کلاژن در استخوانها هم وجود دارد. برای همین میتوان از این مکمل برای ورزشکاران هم استفاده کرد.
از کلاژن همچنین برای سلامت مفاصل هم استفاده میشود. برای اینکه پوست سالمتری داشتهباشید میتوانید از این مکمل استفاده کنید و همزمان هم به زیبایی پوست خود برسید و هم برای سلامت استخوان و مفاصل خود قدم مناسبی بردارید.
فواید کلاژن چیست؟
آیا تا به حال فکر کردهاید که چرا پوست چروک میشود؟ در پوست جوان، چارچوب کلاژن سالم است و پوست مرطوب و الاستیک و انعطافپذیر باقی میماند. با گذشت زمان، ساختار این پروتئین ضعیف میشود و پوست قابلیت ارتجاعی خود را از دست میدهد. با ازبینرفتن نقش حفاظتی آن، پوست شروع به ازدستدادن قوام خود میکند. هر بار که لبخند میزنید، اخم میکنید و یا چشمتان را میبندید، به Collagen موجود در پوست استرس وارد میشود. حالتهای چهره، بر پوست تاثیر گذاشته و چروکهای پوستی شروع به ظاهرشدن میکند. بنابراین، هرچه سطح این مادهی موجود در پوست بیشتر باشد، پوست دیرتر چروک میشود و چهرهی زیباتری خواهید داشت.
رادیکالهای آزاد دشمن پوست ما هستند و به این ماده آسیب میرسانند. عوامل محیطی مانند اشعهی ماورا بنفش یا آلودگی هوا، عادات نامناسب در زندگی مانند استعمال دخانیات و رژیم غذایی نامناسب، به عنوان مثال مصرف غذاهای دارای قند بالا، همگی باعث تشکیل رادیکالهای آزاد میشوند که تجزیهی آن را سرعت میبخشند. برخی از اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس نیز میتواند به آن آسیب برساند.
۶ مزیت مصرف مکمل های حاوی Collagen
برخی از مطالعات مقدماتی نشان میدهند که ممکن است مکملهای کلاژن، کیفیت پوست و عملکرد عضلات را بهبود ببخشند. آنزیمهای گوارشی کلاژن موجود در غذا را به اسیدهای آمینه و پپتیدهای جداگانه تجزیه میکنند. Collagen موجود در مکملها از قبل تجزیه یا هیدرولیز شدهاند. به همین دلیل تصور میشود مکملهای این ماده با کارایی بیشتری نسبت به کلاژن موجود در مواد غذایی جذب میشود. به بررسی ۶ مزیت مصرف این ماده میپردازیم:
۱. سلامت پوست را بهبود ببخشد
کلاژن یکی از اجزای اصلی پوست است که در تقویت خاصیت ارتجاعی و آبرسانی پوست نقش مهمی دارد. با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید میکند که منجر به خشکی پوست و ایجاد چین و چروک میشود. چندین مطالعه نشان دادهاند که پپتیدهای کلاژن یا مکملهای حاوی کلاژن با رفع چین و چروک و خشکی پوست میتوانند به کاهش سرعت پیری پوست کمک کنند. علاوه بر این، مصرف مکملهای کلاژن ممکن است باعث تولید پروتئینهای دیگری از جمله الاستین و فیبریل میشود که به حفظ ساختار پوست کمک میکنند. کلاژن در بسیاری از محصولات پوستی و روشهای جوانسازی پوست استفاده میشود و نقش مهمی در زیبایی و کیفیت پوست شما دارد.
۲. به تسکین دردهای مفصلی کمک می کند
تحقیقات نشان میدهند که مصرف مکملهای کلاژن باعث کاهش التهاب و تحریک ساخت کلاژن در بدن میشود. این موضوع ممکن است به تسکین درد مفاصل در افراد مبتلا به اختلالات مفصلی مانند آرتروز کمک کند.
۳. از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری می کند
مصرف مکملهای کلاژن به کاهش خطر ابتلا به اختلالات استخوانی مانند پوکی استخوان کمک میکنند. یکی دیگر از تاثیرات کلاژن بر استخوان، کاهش سطح پروتئینهای موجود در خون است که تجزیهی استخوان را تحریک میکنند.
۴. باعث افزایش توده عضلانی شود
تحقیقات نشان میدهند که مصرف مکملهای کلاژن باعث افزایش رشد و قدرت عضلانی در افرادی میشود که به علت افزایش سن دچار کاهش تودهی عضلانی شدهاند.
۵. سلامت قلب را بهبود می بخشد
مصرف مکملهای کلاژن ممکن است به کاهش بیماریهای قلبی مانند تصلب شرایین کمک کند.
۶. سایر فواید مکمل کلاژن
در برخی تحقیقات ادعا شدهاست که مکملهای کلاژن باعث تقویت سلامت مغز، قلب و روده میشوند. همچنین به کنترل وزن و سلامت مو و ناخن نیز کمک میکنند. با این حال، شواهد کمی برای حمایت از این نظریه وجود دارد.
چگونه می توان از تخریب کلاژن در پوست جلوگیری کرد؟
شاید پرهیز از عادتهای نامناسب در زندگی، مهمترین قدم برای جلوگیری از تخریب کلاژن باشد:
- خودداری از خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده. شکر در ترمیم Collagen اختلال ایجاد میکند. مصرف شکر و کربوهیدرات را به حداقل برسانید.
- با قرار گرفتن در مقابل آفتاب، اشعهی ماورا بنفش میتواند تولید این ماده را کاهش دهد. از قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید خودداری کنید. همچنین میتوانید از کرمهای ضد آفتاب با spf بالا (حداقل ۳۰) استفاده کنید.
- سیگار کشیدن تولید کلاژن را کاهش میدهد، بهبود زخم را مختل کرده و منجر به چین و چروک شود. یکی از بهترین کارهایی که میتوانید برای بهبود وضعیت پوست خود انجام دهید این است که هرگز سیگار نکشید یا اگر سیگار میکشید سیگار را ترک کنید. تحقیقات نشان میدهد که سیگار کشیدن به رادیکالهای آزاد اجازه میدهد تا به فیبرهای کلاژن حمله کنند. بنابراین جای تعجب نیست که پوست یک فرد سیگاری، به ویژه در اطراف دهانش، آسیب دیده و چروک به نظر میرسد.
آیا رژیم غذایی بر تولید کلاژن در پوست تاثیر دارد؟
پیروی از یک رژیم غذایی متنوع و حاوی غذاهای کامل (مانند میوهها، سبزیجات، غلات سبوسدار، لوبیا، گوشت بدون چربی، غذاهای دریایی و مغزها)، برای به حداکثر رساندن تولید Collagen در پوست، از اهمیت زیادی برخوردار است. با این حال، تاثیر مصرف غذاهای غنی از این ماده، بر افزایش سطح این پروتئین در بدن نیازمند تحقیقات بیشتری است. کلاژن در بافتهای پیوندی حیوانات یافت میشود. بنابراین غذاهایی مانند پوست مرغ، گوشت گاو و ماهی از منابع آن هستند.
یک رژیم غذایی سالم میتواند به بدن در تولید این ماده کمککند. مواد مغذی که ممکن است از تشکیل آن پشتیبانی کنند عبارتند از:
۱. پرولین
در سفیدهی تخم مرغ، گوشت، پنیر، سویا و کلم یافت میشود.
۲. آنتوسیانیدین
در توت سیاه، بلوبری، گیلاس و تمشک وجود دارد.
۳. ویتامین C
پرتقال، توت فرنگی، فلفل، و کلم بروکلی منابع غنی ویتامین C هستند.
۴. مس
در صدف، آجیل، گوشت قرمز و مقداری نیز در آب آشامیدنی یافت میشود.
۵. ویتامین A
در غذاهای حیوانی و غذاهای گیاهی با عنوان بتاکاروتن مقدار زیادی ویتامین A وجود دارد.
آیا تزریق کلاژن بر زیبایی شما تاثیری دارد؟
- تزریق کلاژن نوعی عمل زیبایی است که با تزریق ماده ساخته شده از کلاژن گاو، در زیر پوست انجام میشود.
- بعد از تجزیهی آن در بدن با افزایش سن، تزریق میتواند جایگزین منبع اصلی کلاژن بدن شود.
- از آنجا که کلاژن مسئول انعطاف پذیری پوست است، تزریق آن باعث میشود پوست ظاهر جوانتر، نرم و لطیفی داشته باشد.
- قبل از تزریق، به آزمایش پوستی نیاز دارید. مقدار کمی کلاژن در بازو تزریق میشود و برای ۱ ماه آینده بعد از تزریق، پوست آن ناحیه کنترل میشود. اگر هیچ نشانهای از آلرژی ایجاد نشود، پزشک میتواند تزریق را ادامه دهد.
- ممکن است برای بی حس کردن ناحیهی مورد نظر، بیحسی موضعی تزریق شود.
- تزریق کلاژن میتواند ظاهر زخم را بهبود ببخشد.
- پرکنندههای لب حاوی کلاژن به لبها حجم بیشتری میدهند. استفاده از پرکنندههای حاوی کلاژن زمانی رایج بود، اما اکنون پرکنندههای حاوی اسید هیالورونیک محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند.
- تزریق باعث کاهش چین و چروک در مناطق خاصی از صورت مانند بینی، اطراف چشم، اطراف دهان و پیشانی نیز میشود.
- درست مانند کلاژن طبیعی، پس از این تزریق، کلاژنهای مصنوعی نیز شروع به از دست دادن فرم میکنند و در نهایت از بین میروند.
- ممکن است لازم باشد ۲ تا ۴ بار در سال تزریق را تکرار کنید تا اثرات تقویت کنندهی آن حفظ شود.
راهنمای دکترتو برای مراجعه به دکتر پوست
در صورتیکه میخواهید پوست جوانتری داشتهباشید، بهتر است که به متخصص پوست مراجعه کنید. اگر لازم باشد با تزریق کلاژن به پوست و تحریک کلاژن سازی این فرایند برای شما انجام می شود. در صورتیکه نیازی به این کار نباشد برای شما تغذیه و توصیههای بهداشتی در تغییر سبک زندگی در نظر گرفته میشود.
برای دریافت نوبت از دکتر پوست می توانید وارد سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو شوید و با واردکردن نام تخصص پوست و شهر مورد نظر خود به لیستی از دکترهای پوست دسترسی داشتهباشید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
متاسفانه این مردم بیسواد همیشه فکر میکنن که کلاژن برای پوست لازم و موثر هست!!
پودر کلاژن رو میشه دراب جوش حل کرد ومصرف کرد؟؟؟؟
سلام
بله
روزانه ۱ تا ۲ پودر کلاژن در نوشیدنی مورد علاقه ( سرد یا گرم ) حل شود. جهت حلالیت بهتر از نوشیدنی های در دمای محیط استفاده گردد.
با سلام و وقت بخیر
من کپسول کلاژن رو ناشتا میخورم
اشکالی ندارد ؟
سلام
خیر
مصرف روزانه و مدت دوره ی استفاده از مکمل کلاژن باید توسط پزشک متخصص تجویز شود. اما برای اثر گذاری معمولا استفاده از این مکمل، به میزان یک تا دو قرص ( ۲.۵ گرم) در روز همراه با وعده های غذایی، توصیه می شود. برای اثر بخشی کامل نیز بهتر است افراد حدود ۳ ماه دوره ی مصرف را ادامه دهند.
عالی
سپاس از توجه شما نورهان عزیز
تندرست باشید