فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
آلفنتانیل چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
نام انگلیسی:
- Alfentanil
نام تجاری:
- Alfenta
داروی آلفنتانیل یک اوپیوئید بیهوشیِ کوتاه اثر و از مشتقات بیهوش کننده ی فنتانیل است که برای بیهوشی مریض های بحرانی از آن استفاده می شود. این دارو یک پیک بیهوشی سریع ایجاد می کند و برگشت به هوشیاری آن به نسبت سریع است.
این دارو ممکن است تحمل درد بیمار را بالا ببرد و میزان رنج بیمار از درد را کم می کند. آلفتانیل باعث سرکوب مرکز سیستم تنفسی و رفلاکس سرفه و تنگ شدن مردمک ها می شود.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص بیهوشی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
نحوه عملکرد این دارو:
داروی آلفتانیل یک اوپیوئید بیهوش کننده است که با گیرنده Mu واکنش می دهند. این گیرنده ها در مغز و نخاع و بقیه ی بافت های بدن پخش شده اند. همچنین این دارو ترشح وازوپرسین، سوماتواستاتین، انسولین و گلوکاگون را هم مهار میکند. این دارو اثر خود برا سیستم اعصاب مرکزی می گذارد و اولین اثر آن بیهوشی و آرامبخشی است.
نحوه ی مصرف آمپول آلفتانیل و دوز مصرفی آن
دوز مصرفی باید بر اساس وزن بیمار، شرایط فیزیکی، داروهای قلبی مصرفی، نوع و مدت زمان عمل جراحی محاسبه شود. همچنین دوز کلی به مدت زمان عمل جراحی بستگی دارد.
ضمنا زمانی که از دوز بیهوشی این دارو استفاده می شود باید پرسنل اتاق عمل آماده ی درمان هرگونه نارسایی تنفسی در حین عمل یا بعد از آن را داشته باشند.
در نظر داشته باشید این دارو در درمان نوروپاتی های مرتبط با ایدز هم به کار می رود و همچنین در درد بعد از زونا در ۱۵-۱۰ دقیقه ی آخر جراحی باید دارو را قطع کنیم.
توجه کنید استفاده از این دارو در افراد زیر ۱۲ سال توصیه نمی شود.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص بیهوشی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
عوارض جانبی آلفتانیل
شایع ترین عارضه جانبی آلفتانیل نارسایی تنفسی (درمان با نالوکسان) و سفتی عضلات اسکلتی است. مشکلات تنفسی از قبیل هیپوکسی (کاهش سطح اکسیژن)، آپنه، کاهش تعداد تنفس می باشد.
دیگر عوارض جانبی شایع:
- تهوع
- کاهش فشارخون
- استفراغ
- گیجی
- التهاب پلورا
- بی قراری
- آریتمی و کاهش ضربان قلب که با آتروپین می توان آن را بهبود بخشید
- بالا رفتن فشار خون
- بالا رفتن ضربان قلب
- تاری دید
- سرگیجه
- یوفوریا
- اختلال حرکتی
- اثر آرامبخشی
- لرز
- خستگی
برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.
عوارض جانبی نادر:
- شوک آنافیلاکتیک
- سردرد
- خارش
- درد
- بالا رفتن سطح کربن دی اکسید
- کهیر
- تشنج
- تنگی مردمک
- اسپاسم در حلق
- سکسکه
- اریتم و راش
- احتباس ادراری.
موارد احتیاط مصرف آلفتانیل
- داروی آلفنتانیل باید در افرادی که صدمه ای به سر داشته اند یا فشار درون مغزی بالایی دارند، به دلیل افزایش ریسک نارسایی های تنفسی با احتیاط مصرف شود.
- در بیمارانی که نارسایی کبد یا کلیه دارند هم باید با احتیاط مصرف شود، چون این بیماران در انجام متابولیسم این دارو مشکل دارند.
- مصرف آلفنتانیل در بیمارانی که سابقه حساسیت یا عدم تحمل آن را دارند ممنوع است.
- آلفتانیل در بیمارانی که هرنوع بیماری نارسایی تنفسی یا بسته شدن راه های هوایی دارند استفاده نمی شود.
بارداری و شیردهی:
- داروی آلفنتانیل در گروه c دارو های حاملگی قرار دارد، اما شواهدی بر تراتوژن بودن آن یافت نشده است.
- آلفنتانیل می تواند باعث سندروم ترک در نوزادان شود.
- این دارو در شیر هم ترشح می شود و ممکن است باعث سرکوب تنفسی در نوزاد شود پس توصیه می شود تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف دارو، از شیردهی خودداری شود.
تداخلات دارویی داروی آلفنتانیل با دیگر داروها
-
داروهای سرکوب کننده ی سیستم عصبی:
داروهایی مثل باربیتورات ها، بیهوشی های تنفسی، اوپیوئیدهدر صورتی که با اریترومایسین استفاده شود، اریترومایسن باعث کاهش کلیرانس این دارو شده و شانس عوارضی مثل سرکوب تنفسی را بالا می برد. همچنین سایمتیدین هم باعث افزایش سطح این دارو می شود.
-
MAO inhibitors:
در صورتی که بیماری در طی ۱۴ روز گذشته از داروهای MAO inhibitors استفاده کرده است بهتر است برای بالا رفتن فشارخون مانیتور شود و در صورت مشاهده این عارضه با داروهای بتا بلاکر و گشاد کننده های عروق درمان شود.
برخی داروهای روان پزشکی:
- استفاده از دیازپام به همراه آلفنتانیل باعث گشاد شدن عروق، کاهش فشار خون و افزایش مدت زمان بهبود بیمار می شود.
- مصرف داروهایی مثل: SSRI، SNRI، MAO inhibitors همزمان با آلفنتانیل باعث ایجاد سندروم سرتونین می شود.
علائم اوردوز داروی آلفنتانیل
علامت هایی مثل:
- سفتی ماهیچه ها
- نارسایی قلبی و ریوی
- کوچک شدن مردمک ها
- نارسایی تنفسی
- کاهش ضربان قلب.
نکته ی مهم:
داروی آلفتانیل می تواند مورد سو استفاده قرار گیرد و وابستگی ایجاد کند.
علامت های سندروم ترک:
- بی خوابی
- آبریزش بینی و چشم
- لرز
- خمیازه های متعدد
- گشادی مردمک
- تحریک پذیری
- بی قراری
- لرزش
- ضعف
- بی اشتهایی
- کرامپ شکمی
- اسهال
- تهوع
- استفراغ
- بالا رفتن فشار خون و ضربان قلب.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص بیهوشی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.