فهرست مطالب
سینوس‌ها حفره‌هایی درون جمجمه هستند که نقش مهمی در تنفس، تنظیم دما و رطوبت هوای ورودی دارند. التهاب ناگهانی این حفره‌ها که با ترشح مخاط و گرفتگی همراه است، یکی از شایع‌ترین مشکلات تنفسی محسوب می‌شود. سینوزیت حاد معمولاً پس از سرماخوردگی یا آلرژی ایجاد می‌شود و در اثر بسته‌شدن مسیر تخلیه سینوس‌ها، فشار زیادی در نواحی پیشانی، چشم یا گونه ایجاد می‌کند. این وضعیت اغلب با علائمی مانند سردرد، ترشحات غلیظ و کاهش بویایی همراه است و در صورت تشدید یا طولانی شدن نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. در این مطلب از دکترتو، با علائم سینوزیت حاد و روش‌های درمان این بیماری آشنا می‌شوید.
سینوزیت حاد چیست؟
سینوزیت حاد التهاب کوتاه‌مدت در حفره‌های سینوسی اطراف بینی است که معمولاً در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی پس از سرماخوردگی ایجاد می‌شود. این بیماری باعث تورم مخاط سینوس‌ها، انسداد مسیر تخلیه ترشحات و تجمع مخاط غلیظ می‌شود. علائم آن شامل گرفتگی بینی، ترشحات زرد یا سبز، درد یا فشار در صورت، سردرد و گاهی تب است و معمولاً کمتر از چهار هفته طول می‌کشد. سینوس‌ها حفره‌های هواداری در استخوان‌های صورت هستند که وظیفه مرطوب و گرم نگه داشتن هوای تنفسی را بر عهده دارند، اما در زمان التهاب عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهند. اگرچه این نوع از سینوزیت معمولاً منشأ ویروسی دارد، اما در برخی موارد ممکن است به‌دنبال عفونت باکتریایی یا عوامل محیطی مانند آلودگی هوا یا تحریک شیمیایی نیز بروز کند.
انواع سینوزیت حاد
در سینوزیت حاد، التهاب می‌تواند یک یا چند سینوس را درگیر کند و بر اساس محل التهاب یا نوع عامل بیماری‌زا به چند گروه تقسیم می‌شود. شناخت نوع درگیری به پزشک کمک می‌کند تا درمان مناسب‌تری انتخاب کند و از بروز عوارض جلوگیری شود. انواع سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- سینوزیت فکی (ماگزیلاری)
- سینوزیت پیشانی
- سینوزیت غربالی (اتموئید)
- سینوزیت اسفنوئید
- سینوزیت ویروسی حاد
- سینوزیت باکتریایی حاد
| نوع سینوزیت حاد | محل درگیری | ویژگی شاخص |
|---|---|---|
| فکی (ماگزیلاری) | سینوس‌های گونه | درگیری شایع، معمولاً بعد از سرماخوردگی یا عفونت دندانی |
| پیشانی | سینوس‌های بالای چشم | درد یا فشار در پیشانی، تشدید هنگام خم شدن |
| غربالی (اتموئید) | بین چشم‌ها | احساس فشار اطراف چشم و بینی |
| اسفنوئید | پشت چشم و عمق جمجمه | سردرد عمیق در پشت سر یا بین چشم‌ها |
| ویروسی | تمام سینوس‌ها ممکن است درگیر شوند | بهبود خودبه‌خود طی کمتر از ۱۰ روز |
| باکتریایی | هر سینوس ممکن است درگیر باشد | علائم شدیدتر و طولانی‌تر از ۱۰ روز، نیاز به آنتی‌بیوتیک (در صورت تشخیص پزشک) |
متن انگلیسی:
به نقل از houstonadvancedsinus
When the sinus symptoms continue longer than four weeks, the diagnosis might be subacute sinusitis. Symptoms can last as long as eight weeks, and basic treatments won’t be sufficient to knock out the infection
ترجمه متن:
هنگامی که علائم سینوسی بیش از چهار هفته ادامه یابد، تشخیص ممکن است سینوزیت نیمه حاد باشد. علائم می‌تواند تا هشت هفته ادامه داشته و درمان‌های اولیه برای از بین بردن عفونت کافی نخواهد بود.
نشانه های سینوزیت حاد؛ علائم سینوزیت شدید چیست؟
علائم و نشانه‌های سینوزیت حاد معمولاً پس از سرماخوردگی یا عفونت ویروسی دستگاه تنفسی ظاهر می‌شوند و ناشی از التهاب و انسداد مجاری سینوس‌ها هستند. این علائم اغلب طی ۱۰ روز تا ۴ هفته طول می‌کشند و در صورت تداوم یا تشدید، ممکن است نشان‌دهنده عفونت باکتریایی باشند. مهم‌ترین علائم و نشانه‌های سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- گرفتگی یا انسداد بینی
- ترشحات غلیظ زرد یا سبز از بینی یا پشت حلق
- احساس فشار یا درد در اطراف چشم، پیشانی، گونه‌ها یا دندان‌های بالا
- کاهش یا از بین رفتن حس بویایی
- سردرد یا سنگینی سر، به‌ویژه هنگام خم شدن به جلو
- تب خفیف تا متوسط
- بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند در دهان
- خستگی و احساس سنگینی در سر
- گاهی سرفه خشک یا تحریک‌آمیز (به‌خصوص در شب)
آیا علائم سینوزیت داری؟
تا دیر نشده از دکتر گوش و حلق و بینی نوبت بگیر.
علل سینوزیت حاد
علل سینوزیت حاد معمولاً به عواملی مربوط می‌شود که باعث انسداد مجاری سینوس‌ها و تجمع ترشحات در آن‌ها می‌شوند. این انسداد محیط مناسبی برای رشد ویروس‌ها و باکتری‌ها ایجاد کرده و التهاب را تشدید می‌کند. سینوزیت حاد می‌تواند پس از سرماخوردگی ساده، آلرژی یا عفونت دندانی بروز کند و در اغلب موارد، با شناسایی و درمان علت اصلی به‌طور کامل برطرف می‌شود. مهم‌ترین علل سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- عفونت ویروسی دستگاه تنفسی (شایع‌ترین علت)
- عفونت باکتریایی ثانویه پس از سرماخوردگی
- آلرژی‌های فصلی یا دائمی که باعث تورم و انسداد بینی می‌شوند
- پولیپ یا توده‌های خوش‌خیم در بینی
- انحراف تیغه بینی و مشکلات ساختاری در مسیر تخلیه سینوس‌ها
- عفونت یا التهاب ریشه دندان‌های بالایی
- قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا یا دود سیگار
- ضعف سیستم ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
تشخیص سینوزیت حاد
تشخیص سینوزیت حاد بر پایه بررسی علائم بالینی مانند گرفتگی بینی، ترشحات غلیظ، درد یا فشار در ناحیه صورت و تب انجام می‌شود. پزشک با معاینه داخل بینی، تورم مخاط و ترشحات چرکی را بررسی می‌کند و در صورت تداوم علائم یا پاسخ ندادن به درمان، ممکن است سیتی‌اسکن سینوس‌ها یا آندوسکوپی بینی برای مشاهده مستقیم و ارزیابی میزان التهاب انجام شود. در موارد مشکوک به عفونت باکتریایی نیز نمونه‌گیری از ترشحات جهت کشت میکروبی کمک می‌کند تا درمان دقیق‌تری انتخاب شود.
بهترین درمان سینوزیت حاد
بهترین درمان سینوزیت حاد به علت آن بستگی دارد، اما هدف اصلی همیشه کاهش التهاب، باز کردن مسیر سینوس‌ها و تخلیه ترشحات است. در بیشتر موارد که منشأ بیماری ویروسی است، درمان شامل استراحت، نوشیدن مایعات فراوان، بخور آب گرم، شست‌وشوی بینی با محلول نمکی و استفاده از مسکن‌ها یا داروهای ضداحتقان برای کاهش تورم و درد است. اگر علائم بیش از ۱۰ روز ادامه داشته باشند یا شدت یابند، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک (مانند آموکسی‌سیلین-کلاوولانات) تجویز کند. در صورت وجود آلرژی یا التهاب شدید، اسپری‌های کورتونی بینی نیز برای کاهش التهاب مؤثرند. رعایت بهداشت تنفسی، پرهیز از دود سیگار و مرطوب نگه داشتن محیط، روند بهبودی را سریع‌تر می‌کند و از تبدیل سینوزیت حاد به مزمن جلوگیری می‌کند.
داروی سینوزیت حاد
داروی سینوزیت حاد بسته به شدت علائم و نوع عامل ایجادکننده (ویروسی یا باکتریایی) انتخاب می‌شود. در بیشتر موارد، سینوزیت حاد ویروسی است و با درمان‌های علامتی بهبود می‌یابد؛ اما اگر علائم بیش از ۱۰ روز طول بکشند یا بدتر شوند، احتمال عفونت باکتریایی مطرح است و نیاز به داروی اختصاصی وجود دارد رایج‌ترین داروهای مورد استفاده در درمان سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند آموکسی‌سیلین–کلاوولانات (Augmentin)، سفیکسیم یا آزیترومایسین برای درمان عفونت‌های باکتریایی
- داروهای ضداحتقان (دکونژستانت): مانند سودوافدرین برای کاهش تورم مخاط بینی و بهبود تنفس (مصرف کوتاه‌مدت)
- اسپری‌های بینی کورتونی: مثل فلوتیکازون و مومتازون برای کاهش التهاب و گرفتگی بینی
- مسکن‌ها و ضدالتهاب‌ها: مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد، تب و فشار صورت
- آنتی‌هیستامین‌ها: مانند لوراتادین یا سیتریزین در موارد سینوزیت ناشی از آلرژی
قرص برای سینوزیت حاد
قرص‌های مورد استفاده در درمان سینوزیت حاد با هدف کاهش التهاب، رفع عفونت و تسکین علائم تجویز می‌شوند و انتخاب آن‌ها بستگی به شدت بیماری و نوع عامل ایجادکننده دارد. در موارد ویروسی معمولاً درمان علامتی کافی است، اما اگر عفونت باکتریایی تشخیص داده شود، پزشک داروهای هدفمندتری تجویز می‌کند. رایج‌ترین قرص‌ها برای درمان سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- قرص آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند آموکسی‌سیلین–کلاوولانات، سفیکسیم یا آزیترومایسین برای درمان عفونت‌های باکتریایی
- قرص‌های ضداحتقان (دکونژستانت): مثل سودوافدرین یا فنیل‌افرین برای کاهش تورم و باز شدن مجاری بینی (مصرف کوتاه‌مدت)
- قرص‌های ضدالتهاب و مسکن: مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک یا استامینوفن برای تسکین درد و تب
- قرص‌های آنتی‌هیستامین: مانند سیتریزین یا لوراتادین برای کنترل آلرژی و جلوگیری از التهاب بیشتر مخاط بینی
متن انگلیسی:
به نقل از mayoclinic
For sinusitis caused or made worse by allergies, allergy shots might help. This is known as immunotherapy
ترجمه متن:
برای سینوزیت ناشی از آلرژی یا علائم شدید آن، واکسن آلرژی ممکن است کمک کند. این درمان به عنوان ایمونوتراپی شناخته می‌شود.
درمان سینوزیت حاد در طب سنتی
درمان سینوزیت حاد در طب سنتی بیشتر بر پایه کاهش التهاب، بهبود تخلیه ترشحات و تقویت سیستم ایمنی بدن است. در این دیدگاه، علت اصلی سینوزیت تجمع رطوبت و سردی در ناحیه سر و مجاری تنفسی است؛ بنابراین درمان‌ها بر گرم و خشک کردن محیط سینوس‌ها و باز کردن مسیر تنفس تمرکز دارند. این روش‌ها معمولاً به‌صورت کمکی در کنار درمان دارویی انجام می‌شوند و نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. روش‌های رایج درمان سینوزیت حاد در طب سنتی عبارت‌اند از:
- بخور گیاهی: بخور با گیاهانی مانند بابونه، آویشن، اکالیپتوس یا نعناع برای باز کردن مجاری بینی و کاهش التهاب
- شست‌وشوی بینی با آب نمک ولرم یا جوشانده بابونه: برای پاکسازی ترشحات و ضدعفونی سینوس‌ها
- دمنوش‌های ضدالتهاب: مانند دمنوش زنجبیل، دارچین، آویشن یا پونه برای گرم کردن بدن و تقویت ایمنی
- روغن‌مالی اطراف بینی و پیشانی: با روغن‌های گیاهی مانند روغن سیاه‌دانه یا کنجد برای کاهش درد و گرفتگی
- استنشاق بخار سرکه یا گلاب: جهت باز شدن مسیر تنفس و کاهش احتقان
- پرهیز غذایی: اجتناب از غذاهای سرد و مرطوب مانند لبنیات زیاد، ترشی‌ها و فست‌فود و افزایش مصرف غذاهای گرم مثل سوپ، سیر و پیاز
سریع‌ترین راه درمان سینوزیت حاد چیست؟ با بهترین پزشکان مشورت کن
عوارض سینوزیت حاد
سینوزیت حاد در بیشتر موارد با درمان به‌موقع و مناسب به‌طور کامل برطرف می‌شود، اما در صورت بی‌توجهی یا درمان ناقص ممکن است عفونت گسترش یافته و عوارض خطرناکی ایجاد کند. از آن‌جا که سینوس‌ها در مجاورت چشم و مغز قرار دارند، عفونت مزمن یا درمان‌نشده می‌تواند این نواحی را درگیر کند و به مشکلات جدی منجر شود. مهم‌ترین عوارض سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- گسترش عفونت به اطراف چشم و ایجاد ورم یا آبسه چشمی
- مننژیت یا التهاب پرده‌های مغز در اثر انتشار عفونت به حفره جمجمه
- استئومیلیت یا عفونت استخوان‌های صورت و پیشانی
- آبسه مغزی در موارد نادر اما خطرناک
- کاهش یا از بین رفتن حس بویایی
- تبدیل به سینوزیت مزمن در صورت تکرار یا درمان ناقص
- خستگی، بی‌خوابی و سردردهای مداوم ناشی از التهاب طولانی‌مدت
پیشگیری از سینوزیت حاد
پیشگیری از سینوزیت حاد با رعایت چند عادت ساده و مراقبت از سلامت دستگاه تنفسی امکان‌پذیر است. هدف اصلی، جلوگیری از التهاب و انسداد مجاری بینی و کاهش احتمال عفونت‌های تنفسی است. رعایت بهداشت فردی، تقویت سیستم ایمنی و پرهیز از عوامل تحریک‌کننده، مهم‌ترین اصول پیشگیری محسوب می‌شوند. راه‌های پیشگیری از سینوزیت حاد عبارت‌اند از:
- شست‌وشوی منظم بینی با سرم یا محلول نمکی برای پاکسازی ترشحات و آلودگی‌ها
- پرهیز از تماس طولانی با سرما، دود سیگار، گردوغبار و مواد شیمیایی تحریک‌کننده
- نوشیدن آب و مایعات کافی برای مرطوب نگه داشتن مخاط بینی
- استفاده از دستگاه بخور در فصول سرد و خشک برای جلوگیری از خشکی بینی
- درمان سریع سرماخوردگی، آلرژی یا عفونت‌های دندانی پیش از گسترش به سینوس‌ها
- رعایت بهداشت دست‌ها و خودداری از تماس مکرر با صورت و بینی
- تغذیه سالم، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم برای تقویت سیستم ایمنی
۴.۷ (۱۲۱۹ نظر)۴.۸ (۹۲۸ نظر)۴.۹ (۸۴۴ نظر)۴.۶ (۸۹۳ نظر)۴.۸ (۸۲۷ نظر)۴.۸ (۶۶۴ نظر)نتیجه گیری
سینوزیت حاد معمولاً در اثر التهاب کوتاه‌مدت سینوس‌ها پس از عفونت‌های تنفسی ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد با مراقبت‌های ساده و درمان‌های دارویی بهبود می‌یابد. بررسی دقیق علائم مانند گرفتگی بینی، سردرد و تب در تشخیص سریع و پیشگیری از عوارض احتمالی اهمیت دارد. تشخیص این بیماری بر پایه معاینه بالینی و در صورت لزوم تصویربرداری انجام می‌شود. گرچه اغلب موارد خودبه‌خود رفع می‌شوند، اما در صورت تداوم یا شدت علائم باید تحت نظر پزشک ارزیابی شوند. نتیجه آنکه شناخت به‌موقع و درمان صحیح، از مزمن شدن یا گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقتتون بخیر
من سینوزیت دارم و یکبار رفتم دکتر گفت شدیده اصلا وقتی میگیره در حد مرگ درد دارم سرم در حال ترکیدنه و دماغم استخونای صورتم درد شدیدی می‌کنه مشتم بزنم به صورتم در برابر اون درد هیچی نیست همین چند روز پیش ساعت چهار صبح از درد سرو صورتم بیدار شدم دماغم یکم خون بود
میشه عمل کرد
سلام. در صورتی که سینوزیت شدید باعث درد شدید و خونریزی بینی می‌شود و با دارو بهبود پیدا نمی‌کند، جراحی سینوس (مثل اندوسکوپی سینوس) ممکن است گزینه مناسبی باشد. قبل از عمل لازم است توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه کامل و تصویربرداری انجام شود تا علت درد و شدت بیماری مشخص شود و بهترین روش درمان تعیین گردد.
متخصص گوش و حلق و بینی