سینوزیت حاد و علائم آن را چگونه از بین ببریم؟

در مورد سینوزیت حاد یا مزمن چیزی شنیده‌اید؟ آیا احساس می‌کنید یک نفر روی قسمت پیشانی شما را فشار می‌دهد؟ یا در پشت چشم خود احساس درد و فشار شدید می‌کنید؟ این مسئله ممکن است ناشی از سینوزیت باشد. سینوزیت یک اصطلاح پزشکی برای التهاب و تورم بینی و سینوس‌ها است. سینوس‌ها نواحی تو خالی در استخوان‌های صورت در پشت پیشانی، چشم‌ها و گونه‌ها هستند که به دهانه بینی وصل می‌شوند. سطح درونی این حفره‌ها همانند سطح درونی بینی با غشاهای مخاطی پوشیده شده است.

درصورتی‌که علائم سینوزیت شما طی یک ماه از بین رفت احتمالا به سینوزیت حاد یا کوتاه‌مدت مبتلا شده‌اید، اما چنانچه علائم پس از سه ماه همچنان پابرجا بود سینوزیت شما از نوع مزمن بوده و این مشکل درصورتی‌که درمان نشود تا مدت‌های طولانی با شما همراه خواهد بود. برای درمان سینوزیت حاد بهتر است سریعا به یک متخصص سینوزیت مراجعه کنید. برای این منظور لازم است با یک دکتر گوش و حلق و بینی مشاوره داشته باشید. در پنل دکترتو می‌توانید به راحتی اقدام به دریافت نوبت حضوری یا آنلاین کنید.

سینوزیت حاد چیست؟

سینوزیت به معنای التهاب و تورم سینوس‌ها و بینی است. سینوس‌ها حفره‌هایی در قسمت پیشانی، چشم و گونه‌ها هستند. التهاب سینوزیت موجب جلوگیری از خروج این مخاط شده و در نتیجه فرد با احساس گرفتگی در این نواحی روبه‌رو می‌شود. سرماخوردگی یا آلرژی می‌تواند از دفع مخاط سینوس‌ها جلوگیری کرده و احساس گرفتگی دهد. باکتری‌ها یا ویروس‌ها نیز می‌توانند با رشد بیش از حد درون محوطه سینوس‌ها موجب التهاب آنها، جلوگیری از خروج مخاط و در نتیجه بروز سینوزیت شوند.

انواع سینوزیت حاد

تشخیص اینکه علت عفونت سینوس‌ها ناشی از باکتری یا ویروس است تا حدودی دشوار است. یکی از مواردی که می‌تواند برای تشخیص نوع عفونت به کار رود مدت زمان علائم است. معمولا گفته می‌شود چنانچه علائم سینوزیت بیش از ۱۰ روز به طول انجامد یا فرد دچار علائمی باشد که در ابتدا بهبود می‌یابند و در کمتر از ۷ روز مجددا عود می‌کنند، منبع عفونت سینوس‌ها احتمالا باکتریایی است. البته تحقیقات نشان می‌دهد که از این مسئله نمی‌توان برای تشخیص قطعی منبع عفونت استفاده کرد.

۱. سینوزیت حاد ویروسی

ویروس‌ها شایع‌ترین علت بروز سینوزیت حاد هستند. سینوزیت‌های حاد ویروسی عموما پس از یک دوره سرماخوردگی با منشا ویروسی در فرد ظاهر می‌شوند.

۲. سینوزیت حاد باکتریایی

عامل اصلی بروز سینوزیت و عفونت در سینوس‌ها در این مورد باکتری است. در چنین شرایطی باکتری‌ها در حفره‌های سینوس‌ها بیش از حد رشد می‌کنند که این مسئله موجب گرفتگی مجرای سینوس‌ها می‌شود. در این نوع عفونت‌ها مصرف آنتی‌بیوتیک می‌تواند در بهبود علائم و ازبین‌رفتن بیماری مفید باشد. سینوزیت‌های باکتریایی عموما بیش از ۱۰ روز طول می‌کشند و گاهی نیز بهبود یافته و مجددا بازمی‌گردند.

 سینوزیت حاد در کودکان

از جمله علائم سینوزیت حاد در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرماخوردگی یا بیماری تنفسی که بهبود یافته و مجددا بدتر می‌شود.
• تب بالا همراه با ترشحات تیره رنگ از بینی که بیش از ۳ روز به طول انجامد.
• ترشحات بینی، همراه با سرفه یا بدون آن که بیش از ۱۰ روز ادامه داشته و بهبود نیابد.

علائم سینوزیت حاد

یکی از اصلی‌ترین علائم سینوزیت احساس درد و فشار در ناحیه پیشانی و چشم‌ها است. چنانچه به‌تازگی یک دوره بیماری سرماخوردگی را پشت سر گذاشته‌اید و احساس فشار در این نواحی می‌کنید احتمالا به سینوزیت مبتلا شده‌اید. از دیگر علائم سینوزیت حاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حساسیت در صورت یا دندان‌ها
• تب بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد. گاهی علت تب در کودکان می‌تواند سینوزیت باشد.
• خستگی
• سرفه‌هایی که در شب شدیدتر می‌شوند. گاهی علت سرفه های مداوم سینوزیت حاد است.
• علت کیپ شدن بینی در شب و احتقان بینی ممکن است این عارضه باشد.
• ترشحات غلیظ زرد تا سبزرنگ از بینی
• احساس درد یا فشار در ناحیه صورت
• مشکل در بویایی
• احساس فشار یا گرفتگی گوش
• سردرد
• بوی بد دهان (بوی بد دهان نشانه چیست؟)

در بسیاری از موارد این علائم در طول یک روز ایجاد می‌شوند و بین ۷ تا ۱۰ روز پس از شروع روبه‌بهبود می‌روند.

آیا علائم سینوزیت داری؟

تا دیر نشده از دکتر گوش و حلق و بینی نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین گوش و حلق و بینیپزشک گوش و حلق و بینی

علل سینوزیت حاد

سینوس‌ها فضای پر از هوا در قسمت صورت و جمجمه هستند که در پشت پیشانی، استخوان‌های بینی، گونه‌ها و چشم‌ها قرار دارند. سینوس‌های سالم هیچ‌گونه باکتری، ویروس یا میکروب دیگری ندارند. هنگامی که این سینوس‌ها مسدود می‌شوند یا مخاط بیش از حد تولید می‌شود، باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها می‌توانند راحت‌تر در این محیط رشد کرده و راه آن را مسدود کنند.

شایع‌ترین علت بروز سینوزیت حاد، عفونت ویروسی همراه با علایم سرماخوردگی است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد در این حالت سینوزیت ویروسی خواهد بود. سینوزیت باکتریایی بسیار کمتر شایع است و تنها در نیم تا دو درصد موارد رخ می‌دهد. به‌طورکلی شرایط زیر می‌توانند باعث ایجاد سینوزیت شوند:

• عدم کارایی موهای کوچک پوشاننده سطح داخلی سینوس‌ها در خارج کردن مخاط از محیط سینوس به بیرون
• مسدود شدن دهانه سینوس‌ها یا ترشح بیش از حد مخاط در اثر سرماخوردگی و آلرژی
• مسدود بودن دهانه سینوس‌ها به دلیل انحراف تیغه بینی یا پولیپ بینی. سینوزیت می‌تواند از عوارض پولیپ بینی باشد.
• تورم و التهاب مخاط سینوس‌ها در اثر عفونت مزمن

تشخیص سینوزیت حاد

تشخیص سینوزیت عموما توسط پزشک و با نگاه‌کردن به درون بینی و سینوس‌ها، یا ضربه زدن روی ناحیه سینوس‌ها و جست‌وجوی تورم یا عفونت در این ناحیه انجام می‌شود. گاهی اوقات ممکن است تشخیص سینوزیت به‌راحتی صورت نگیرد. در چنین مواردی پزشک توصیه به انجام سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی می‌کند. سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها به تشخیص سینوزیت و مشاهده دقیق‌تر استخوان‌ها و بافت‌های سینوس‌ها کمک می‌کند، درحالی‌که ‌ام آر آی وجود تومور یا عفونت قارچی را مشخص می‌کند.

گاهی اوقات این تکنیک‌ها خود به‌تنهایی امکان تشخیص سینوزیت را ندارند و در چنین مواردی ممکن است پزشک از تست‌هایی نظیر تست آلرژی، آزمایش برای تشخیص عملکرد سیستم ایمنی، تست عملکرد مژگانی، سیتولوژی بینی یا آزمایش کلرید عرق برای فیبروز کیستیک استفاده کند. یکی دیگر از مواردی که برای تشخیص سینوزیت مورد استفاده قرار می‌گیرد آندوسکوپی بینی نام دارد که عموما توسط پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی انجام می‌شود.

تفاوت سینوزیت حاد و مزمن در چیست؟

می‌توان به‌طور کلی تفاوت اصلی سینوزیت حاد و مزمن را در علت و مدت زمان بیماری دانست. در جدول زیر به طور واضح متوجه تفاوت سینوزیت حاد و مزمن در یک نگاه خواهید شد.

درمان سینوزیت حاد

از آنجایی که آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در برابر عفونت‌های باکتریایی موثر هستند و تاثیری بر عفونت‌های ویروسی ندارند، باید گفت که اکثر افراد مبتلا به سینوزیت حاد نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند. مصرف آنتی‌بیوتیک در این افراد ممکن است آنها را در معرض عوارض جانبی دارو و ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی قرار دهد. در اکثر افراد بزرگسال بسیاری از عفونت‌های باکتریایی حتی بدون مصرف آنتی‌بیوتیک نیز توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌رود.

۱. داروی سینوزیت حاد / قرص های سینوزیت حاد

استفاده از اسپری‌های ضد احتقان بینی می‌تواند به بهبود علائم سینوزیت کمک کند. اسپری‌هایی مانند اکسی متازولین (افرین) یا نئوسینفرین بدون نسخه نیز در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. درصورتی‌که از این اسپری‌ها برای سینوزیت خود استفاده می‌کنید باید بدانید که استفاده بیش از ۳ تا ۵ مرتبه در روز از این اسپری‌ها خود می‌تواند عاملی برای بدتر شدن گرفتگی بینی باشد و حتی موجب وابستگی فرد شود؛ بنابراین بهتر است استفاده از این اسپری‌ها را به ۳ تا نهایتا ۵ بار در روز محدود کنید.  

داروهایی نظیر استامینوفن (استامینوفن برای چیست؟) یا ایبوپروفن (ایبوپروفن برای چیست؟) نیز می‌توانند برای کاهش درد و فشار سینوس‌ها مفید باشند. در بیشتر موارد سینوزیت حاد خودبه‌خود توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌رود و برای درمان آن نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیست. اما گاهی اوقات در بیمارانی با شرایط زیر پزشک تشخیص به استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌دهد:

• کودکانی که ترشحات بینی زیادی داشته و بعد از ۲ الی ۳ هفته نیز بهبود نیافته‌اند. در چنین مواردی احتمالا کودکان علائمی نظیر سرفه نیز دارند.
• فرد بیمار تب بالای ۳۹ درجه سانتی‌گراد داشته باشد.
• فرد دچار سردرد شدید یا درد در ناحیه صورت باشد.
• تورم شدیدی اطراف چشم‌های بیمار وجود داشته باشد.

یکی از داروهای آنتی‌بیوتیکی که عموما توسط پزشکان برای عفونت‌های سینوسی تجویز می‌شود کپسول آموکسی‌سیلین ۵۰۰ است، البته در مواردی نیز تجویز پزشک پنلی سیلین خواهد بود. فارغ از اینکه چه آنتی‌بیوتیکی توسط پزشک برای شما تجویز شده، خیلی مهم است که دوز مصرف و نحوه مصرف آن را به‌صورت کامل و طبق دستور رعایت کنید تا عفونت‌ سینوس‌ها به‌صورت کامل از بین رود.

۲. جراحی سینوزیت حاد

یکی از روش‌های درمانی سینوزیت حاد جراحی آندوسکوپی سینوس است که به‌عنوان یک روش کم تهاجمی شناخته می‌شود. این جراحی یک عمل سرپایی بوده و بیمار در آن تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. از این جراحی برای برداشتن پولیپ‌ها و تومورهای بینی، درمان عفونت‌های مزمن سینوسی و رفع دیگر مشکلات سینوس استفاده می‌شود. پس از انجام جراحی مشاهده خونریزی جزئی، درد، احتقان، ترشح و خستگی طبیعی است و این علائم معمولا در عرض یک تا سه هفته از بین می‌روند.

۳. درمان طبی سینوزیت حاد

برای درمان سینوزیت حاد باکتریایی در بزرگسالان عموما از آموکسی‌سیلین در دوره ۱۰ الی ۱۴ روزه استفاده می‌شود. در مرحله بعدی نیز از آنتی‌بیوتیک پنی‌سیلین برای رفع عفونت استفاده می‌شود. بیماران همچنین می‌توانند از اسپری‌های بینی بدون نسخه یا سرم نمکی نیز استفاده کنند. گاهی اوقات پزشکان برای کاهش درد بیمار مسکن‌های معمولی نیز تجویز می‌کنند.

۴. درمان سینوزیت حاد در طب سنتی

تنفس بخار آب گرم موجب مرطوب شدن فضای سینوس‌ها و در نتیجه رقیق شدن مایع مخاطی می‌شود. استفاده از برخی گیاهان مانند آویشن و رازیانه می‌تواند اثربخشی بخور گرم را بیشتر کند. به‌طورکلی آویشن یکی از ترکیباتی است که در طب سنتی برای درمان سینوزیت توصیه می‌شود و استفاده از دم‌کرده و بخور آن به‌صورت هم‌زمان می‌تواند موجب بهبود علائم سینوزیت حاد شود. علاوه بر آویشن بخور گیاهانی مانند اسطوخودوس، بابونه، مرزنجوش و پرسیاوشان نیز در درمان سینوزیت تاثیر مثبت دارد.

۵. درمان سینوزیت حاد در خانه

سینوزیت حاد بیماری است که در بسیاری از افراد خود به خود و به‌وسیله سیستم ایمنی فرد درمان می‌‌شود. برای کمک به درمان و سریع‌تر شدن روند ازبین‌رفتن سینوزیت می‌توانید اقداماتی در خانه انجام دهید. به‌عنوان‌مثال کارهای زیر را انجام دهید:

• قرار دادن یک دستمال گرم و مرطوب روی صورت برای چندین مرتبه در روز می‌تواند سینوزیت حاد را تا حد زیادی کنترل کند.
• نوشیدن آب و مایعات باعث رقیق شدن مخاط بینی و سینوس‌ها و کمک به خروج آنها می‌شود.
• گرفتن دوش آب گرم نیز یکی دیگر از اقداماتی است که می‌تواند روند درمان سینوزیت را تسریع کند. توصیه می‌شود در هنگام دوش آب گرم بخار حاصل از آب گرم را تنفس کنید.
• استفاده از اسپری نمکی بینی یا بخور آب گرم نیز می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روند درمان بیماری داشته باشد. یک محلول آب‌نمک رقیق درست کرده و آن را چندین مرتبه در روز از بینی خود بالا کشیده و سپس بیرون بریزید.
• در هنگامی که دچار سینوزیت هستید بهتر است از پرواز نیز جلوگیری کنید؛ زیرا تغییرات ناگهانی فشار هوا می‌تواند علائم سینوزیت را بدتر کند.

سریع‌ترین راه درمان سینوزیت حاد چیست؟ با بهترین پزشکان مشورت کن

دکتر سینوزیت

عوارض سینوزیت حاد

اگرچه بروز عوارض سلامتی در سینوزیت بسیار نادر است؛ اما به‌طورکلی عوارض سینوزیت حاد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• آبسه
• عفونت استخوان
• مننژیت (چه چیزی باعث مننژیت می شود؟)
• عفونت پوست اطراف چشم

پیشگیری از سینوزیت حاد

بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به سینوزیت حاد، پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا یا درمان سریع این بیماری‌ها است. یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا این است که واکسن آن را به‌صورت سالیانه دریافت کنید؛ بنابراین چنانچه قصد دارید از ابتلا به سینوزیت حاد جلوگیری کنید بهتر است اطمینان حاصل کنید که هر سال در زمان مناسب و مشخص شده واکسن آنفولانزا را دریافت می‌کنید.

علاوه‌برآن درصورتی‌که مبتلا به آلرژی هستید بهتر است آن را کنترل کرده و برای درمان آن تحت‌نظر پزشک، داروهای مخصوص مصرف کنید. یکی از راه‌های انتقال ویروس سرماخوردگی و آنفولانزا از طریق تماس است؛ بنابراین بهتر است به‌صورت مرتب دست‌های خود را بشویید، مخصوصا پس ازدست‌دادن با دیگر افراد.

استرس نیز یکی از مواردی است که می‌تواند از طریق تضعیف سیستم ایمنی موجب کاهش قدرت سیستم دفاعی بدن و در نتیجه ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و در نهایت سینوزیت حاد شود. از همین رو برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها بهتر است سعی کنید سطح استرس روزانه خود را نیز کاهش دهید.

دود و آلاینده‌های دیگر می‌توانند با تحت تاثیر قراردادن سیستم تنفسی موجب بروز آلرژی و سینوزیت شوند، پس سعی کنید تا حد ممکن از محیط‌های آلوده نیز دوری کنید. درصورتی‌که به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مبتلا شدید می‌توانید با مصرف داروهای ضد احتقان (تحت‌نظر پزشک) خطر ابتلا به سینوزیت را کاهش دهید.

خشکی غشای مخاطی درون بینی و سینوس‌ها نیز یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند شانس ابتلا به سینوزیت حاد را بالا ببرد، به همین دلیل استفاده از مواد مرطوب‌کننده بینی و سینوس‌ها نیز می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به سینوزیت موثر باشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

بیشتر عفونت‌های سینوسی را می‌توان با درمان‌های خانگی و گاها داروها درمان کرد. درصورتی‌که علائم شما بیش از ۱۰ الی ۱۴ روز طول کشید یا دچار سرماخوردگی شدید که پس از ۷ روز بدتر شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید داروهای تخصصی برای درمان سینوزیت حاد دریافت کنید. در صورت بروز تب یا سردردهای شدیدی که با داروهای مسکن معمول بهتر نمی‌شود، عدم بهبود علائم حتی پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک، یا مشاهده بروز هرگونه تغییر در بینایی نیز لازم است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانید درمان‌های لازم برای بهبود سینوزیت را دریافت کنید.

درصورتی‌که به‌صورت مداوم به سینوزیت مبتلا می‌شوید بهتر است به متخصص داخلی یا دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا مواردی نظیر پولیپ بینی یا سایر مشکلات آلرژی احتمالی بررسی و درمان شود. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر متخصص داخلی و همچنین مشاوره آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!