فهرست مطالب
سوختگی درجه یک یکی از شایع‌ترین و خفیف‌ترین انواع سوختگی است که تنها لایه سطحی پوست یا اپیدرم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولاً با علائمی مانند قرمزی، التهاب، درد خفیف و گاهی خشکی یا خارش پوست همراه است. این نوع سوختگی اغلب بر اثر تماس کوتاه‌مدت با حرارت، نور مستقیم خورشید، بخار یا اجسام داغ ایجاد میشود و برخلاف سوختگی‌های شدیدتر، به بافت‌های عمیق پوست آسیب نمی‌زند و معمولاً طی چند روز تا یک هفته بدون جای زخم بهبود می‌یابد. اگر می‌خواهید بدانید چه عواملی باعث این نوع سوختگی می‌شوند و بهترین روش‌های درمان و مراقبت از آن چیست، ادامه مقاله دکترتو را بخوانید.
سوختگی درجه یک چیست؟
سوختگی درجه یک خفیف‌ترین نوع سوختگی است که تنها لایه سطحی پوست یا اپیدرم را درگیر می‌کند و با علائمی مانند قرمزی، درد خفیف تا متوسط، التهاب و گاهی خشکی پوست همراه است. این نوع سوختگی معمولاً بر اثر تماس مستقیم با حرارت، نور خورشید، بخار یا وسایل داغ ایجاد میشود و برخلاف سوختگی‌های شدیدتر، تاول یا آسیب عمیق پوستی به همراه ندارد. بهبود آن معمولاً طی چند روز تا یک هفته انجام میشود و اغلب جای زخم باقی نمی‌گذارد.
متن انگلیسی:
به نقل از childrenshospital
What is a first-degree burn? A first-degree burn, also called a superficial burn, only affects the epidermis, or outer layer of skin. The burn site appears red, painful, dry, and absent of blisters. Scarring is rare or minimal. The most common type of first-degree burn is mild sunburn.
ترجمه فارسی:
سوختگی درجه یک، که به آن سوختگی سطحی هم گفته میشود، فقط لایه بیرونی پوست (اپیدرم) را درگیر می‌کند. محل سوختگی معمولاً قرمز، دردناک، خشک است و تاول ندارد. این نوع سوختگی به‌ندرت باعث ایجاد جای زخم میشود یا اصلاً اثری باقی نمی‌گذارد. شایع‌ترین نمونه‌ی آن آفتاب‌سوختگی خفیف است.
علائم سوختگی درجه یک
معمولا علائم سوختگی درجه یک خفیف بوده و در عرض چند روز برطرف می‌شوند. اما گاهی ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. از رایج‌ترین علائم سوختگی درجه ۱ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- قرمزی شبیه آفتاب‌سوختگی
- درد هنگام لمس ناحیه سوختگی (معمولا تا ۷۲ ساعت ادامه دارد.)
- التهاب جزئی
- خشکی پوست
- خارش
- لایه‌برداری پوست (حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از آسیب، لایه‌های پوست بلند میشود.)
- تغییر رنگ پوست به دلیل لایه‌برداری
- در افراد دارای پوست سفید، محل سوختگی در صورت فشار، سفید میشود.
برای درمان سوختگی، دکترت رو انتخاب کردی؟
همین حالا از دکترتو نوبت بگیر
علت و عوامل سوختگی درجه یک
سوختگی درجه یک معمولاً بر اثر تماس سطحی پوست با منابع گرما یا عوامل محیطی ایجاد میشود و تنها لایه بیرونی پوست را درگیر می‌کند. این نوع سوختگی بیشتر به دلیل شرایط روزمره اتفاق می‌افتد و در بیشتر موارد خطر جدی ندارد. مهم‌ترین علل و عوامل ایجاد سوختگی درجه یک عبارت‌اند از:
- قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور مستقیم خورشید (آفتاب‌سوختگی)
- تماس کوتاه‌مدت با اجسام یا مایعات داغ مانند قابلمه، بخار یا چای داغ
- تماس پوست با وسایل حرارتی مثل اتو یا اجاق گاز
- برخورد با شعله یا جرقه‌های کوچک آتش
- تماس سطحی با مواد شیمیایی ضعیف یا ملایم تحریک‌کننده پوست
- قرار گرفتن در معرض تابش‌های خفیف (مانند لامپ‌های حرارتی یا اشعه خفیف)
این عوامل معمولاً باعث قرمزی و التهاب خفیف پوست می‌شوند و در بیشتر مواقع با مراقبت‌های خانگی بهبود پیدا می‌کنند.
تشخیص سوختگی درجه ۱
تشخیص سوختگی درجه یک معمولاً بر اساس ظاهر زخم و علائم بالینی انجام میشود. پزشک با معاینه متوجه قرمزی، التهاب خفیف، خشکی یا لایه‌برداری سطحی پوست میشود و در بیشتر موارد تاول وجود ندارد. درد معمولاً خفیف تا متوسط است و در لمس یا فشار ناحیه تشدید میشود. برای سوختگی‌های سطحی و کوچک نیازی به آزمایش یا تصویربرداری نیست و تشخیص صرفاً با معاینه فیزیکی انجام میشود.
درمان سوختگی درجه یک
سوختگی درجه یک معمولا با درمان‌های خانگی بهبود پیدا می‌کند. این نوع سوختگی خفیف بوده و نیازی به اقدامات پزشکی ندارد. اما اگر کودک شما دچار سوختگی شده است و نگران زخم او هستید، بهتر است با متخصص اطفال مشورت کنید. همچنین درصورتی‌که سوختگی بعد از ۴۸ ساعت بهبود پیدا نکرد یا علائم آن بدتر شد، نیاز به مداخله پزشکی دارد. پزشک باید ابتدا سوختگی را معاینه کند تا موارد زیر بررسی شود.
- سوختگی تا چه حد به لایه‌های پوست نفوذ کرده است.
- اگر سوختگی بزرگ باشد یا در ناحیه حساسی مانند چشم، بینی یا دهان باشد، نیاز به درمان فوری دارد.
- علائم عفونت مانند چرک، تورم و ترشح باید بررسی شوند.
| مرحله درمان | توضیحات | نکات مهم |
|---|---|---|
| خنک کردن محل سوختگی | ۱۰ تا ۲۰ دقیقه محل سوختگی را زیر آب خنک (نه خیلی سرد) بگیرید. | از یخ یا آب بسیار سرد استفاده نکنید چون باعث آسیب بیشتر پوست میشود. |
| پاکسازی ملایم | محل را به‌آرامی با آب تمیز و صابون ملایم بشویید. | از مالیدن شدید یا مواد شیمیایی قوی خودداری کنید. |
| استفاده از پماد یا کرم | می‌توان از کرم مرطوب‌کننده، آلوئه‌ورا یا پماد مخصوص سوختگی استفاده کرد. | از کره، روغن یا خمیردندان استفاده نکنید. |
| پوشاندن (در صورت نیاز) | اگر محل سوختگی در معرض آلودگی است، آن را با گاز استریل نازک بپوشانید. | پانسمان باید سبک و بدون فشار باشد. |
| کنترل درد | در صورت درد می‌توان از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد. | مصرف دارو طبق دستور پزشک یا بروشور دارو باشد. |
| مراقبت و پیگیری | پوست را مرطوب نگه دارید و از قرار گرفتن مجدد در معرض آفتاب خودداری کنید. | اگر سوختگی گسترده، در صورت یا اندام تناسلی بود یا علائم عفونت دیده شد، به پزشک مراجعه کنید. |
درمان دارویی سوختگی درجه یک
اگر برای درمان سوختگی درجه یک به پزشک مراجعه کنید، ابتدا پزشک ناحیه آسیب‌دیده را تمیز می‌کند. پمادهای موضعی مخصوص سوختگی به کاهش علائم کمک زیادی می‌کنند. معمولا پزشک پمادهای حاوی آلوئه‌ورا یا عسل را تجویز می‌کند. اگر درد شدید باشد، استامینوفن یا ایبوپروفن هم تجویز میشود. دقت داشته باشید که نباید از کورتیکواستروئیدهای موضعی برای درمان سوختگی استفاده کنید. زیرا تحقیقات نشان داده‌اند که این داروها هیچ تاثیری روی سوختگی ندارند.
درمان خانگی سوختگی درجه یک
درمان خانگی سوختگی درجه یک معمولاً ساده است و اگر به‌موقع انجام شود، به بهبود سریع‌تر پوست کمک می‌کند. در قدم اول باید لباس یا وسایلی مانند انگشتر و دستبند را از ناحیه آسیب‌دیده خارج کنید تا فشار بیشتری به پوست وارد نشود. سپس می‌توانید از روش‌های زیر برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید:
- استفاده از آب خنک: به‌محض بروز سوختگی، پوست را حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه زیر آب خنک (نه خیلی سرد) بگیرید تا دمای پوست پایین بیاید و تورم کاهش یابد.
- کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی محل سوختگی به مدت ۵ تا ۱۵ دقیقه می‌تواند درد و التهاب را کم کند، اما هرگز یخ مستقیم روی پوست قرار ندهید.
- محصولات حاوی آلوئه‌ورا: ژل یا کرم‌های حاوی آلوئه‌ورا و عسل خاصیت ترمیم‌کنندگی و ضدالتهابی دارند و روند بهبود سوختگی درجه یک را سریع‌تر می‌کنند. از مالیدن روغن یا کره روی زخم خودداری کنید، زیرا روند ترمیم را کند می‌کند.
این اقدامات خانگی در بیشتر موارد کافی هستند، اما اگر سوختگی وسعت زیادی داشته باشد یا در نواحی حساس ایجاد شود، مراجعه به پزشک ضروری است.
پماد سوختگی درجه یک
برای درمان سوختگی درجه یک معمولاً از پمادهای ملایم و ترمیم‌کننده استفاده میشود تا درد و التهاب کاهش یافته و روند بهبودی سریع‌تر شود. پزشک ممکن است بسته به شرایط پوست یکی از این داروها را تجویز کند:
- پماد آلوئه‌ورا یا ژل آلوئه‌ورا برای خنک‌کردن و ترمیم پوست
- پماد هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و خارش
- پماد سیلور سولفادیازین در مواردی که احتمال عفونت وجود دارد (با تجویز پزشک)
- کرم‌های مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده حاوی ویتامین E یا لانولین
این پمادها تنها برای سوختگی‌های سطحی مناسب هستند و در صورت گستردگی یا عفونت زخم باید حتماً به پزشک مراجعه شود.
جلوگیری از ایجاد اسکار در سوختگی درجه یک
معمولا در سوختگی درجه یک جای زخم باقی نمی‌ماند. سوختگی‌هایی که به لایه زیرین پوست آسیب می‌زنند، اسکار ایجاد می‌کنند. اما بااین‌حال باید مراقب پوست‌های حساس و آسیب‌دیده بود. زمانی که پوست ناحیه سوخته شروع به لایه‌برداری می‌کند، از کندن آن خودداری کنید. این کار باعث ایجاد درد شده و جای زخم باقی میماند. ممکن است در طول روند بهبود زخم دچار خارش بدن شوید. سعی کنید تا جای ممکن زخم را نخارانید. زیرا این کار باعث میشود، به پوست آسیب بیشتری وارد شود. در این شرایط می‌توانید از مرطوب‌کننده یا آنتی‌هیستامینی مانند دیفن‌هیدرامین استفاده کنید.
به دنبال سریع‌ترین راه درمان سوختگی درجه ۱هستی؟ همین الان مشاوره بگیر.
عوارض سوختگی درجه یک
هر نوع سوختگی ممکن است باتوجه‌به ابعاد سوختگی و نوع پوست اثرات ماندگاری داشته باشد. همچنین گاهی ممکن است مدیریت نادرست زخم باعث بروز عوارضی شود. البته در سوختگی درجه یک احتمال بروز عوارض زیر بسیار کم است.
- عفونت پوست
- خارش شدید پوست
- درد عصبی
پیشگیری از سوختگی درجه یک
پیشگیری از سوختگی درجه یک بسیار ساده‌تر از درمان آن است و با رعایت چند نکته می‌توان احتمال بروز این نوع سوختگی را به حداقل رساند. مهم‌ترین راهکارها شامل دور نگه داشتن کودکان از وسایل داغ مانند اجاق‌گاز و اتو، استفاده از دستگیره و وسایل ایمنی هنگام آشپزی، دقت در کار با وسایل گرمایشی یا برقی، و پرهیز از قرار گرفتن طولانی‌مدت زیر نور مستقیم خورشید بدون استفاده از ضدآفتاب یا پوشش مناسب است. همچنین بهتر است مایعات داغ مانند چای و قهوه دور از دسترس قرار گیرند و هنگام حمل آن‌ها دقت کافی داشته باشید. رعایت این نکات ساده می‌تواند تا حد زیادی از ایجاد سوختگی سطحی جلوگیری کند و سلامت پوست را حفظ نماید.
۴.۶ (۸۷۴ نظر)۴.۵ (۸۵۲ نظر)۴.۴ (۸۶۲ نظر)۳.۸ (۸۳۱ نظر)۴.۶ (۶۷۹ نظر)۴.۲ (۶۸۴ نظر)نتیجه گیری
سوختگی درجه یک خفیف‌ترین نوع سوختگی است که فقط لایه سطحی پوست را درگیر می‌کند و اغلب با قرمزی، التهاب و درد خفیف همراه است. این نوع سوختگی معمولاً در اثر تماس با حرارت، نور خورشید یا اجسام داغ ایجاد میشود و در بیشتر موارد با درمان‌های ساده خانگی مانند خنک کردن پوست، استفاده از کمپرس سرد و پمادهای ترمیم‌کننده بهبود پیدا می‌کند. اگرچه اغلب جای زخم باقی نمی‌گذارد، اما در صورت گستردگی سوختگی، بروز علائم عفونت یا سوختگی در کودکان و نواحی حساس بدن، مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان تخصصی ضروری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
با سلام:
88 ساله ام . پشت دستم با تماس با قوری سوخت و حدود یکسانتیمتر مربع به رنگ عنابی در آمد هم اکنون نه تاول و نه سوزش احساس نمیکنم . با توجه به سن آیا تا جه مدتی خوب میشود و آیا اثر سوختگی باقی میماند؟
قبلا از پاسخ شما تشکر میکنم.
سلام، در سن شما به دلیل کاهش خاصیت ترمیمی پوست، سوختگی حتی کوچک ممکن است طولانی‌تر از حالت عادی بهبود پیدا کند و چند هفته تا چند ماه زمان ببرد. اگر سوختگی سطحی باشد و بدون تاول یا عفونت است، معمولاً جای آن کم‌رنگ یا صورتی شده و به مرور بهتر میشود، اما ممکن است رد یا تغییر رنگ پوست تا مدت طولانی باقی بماند. بهتر است برای پیشگیری از عفونت و کمک به ترمیم، محل سوختگی را با پانسمان سبک و مرطوب نگه دارید و در صورت تغییر رنگ شدید، درد یا ترشح، به پزشک مراجعه کنید.
متخصص پوست و مو
با سلام
88 ساله هستم پشت دستم با تماس با قوری داغ سوخت و حدود یک سانتیمتر مربع به رنگ عنابی در امد . فعلا درد و سوزش نداره . تا چه مدت با توجه به سن من طول میکشد تا خوب شود؟ آیا اثری از آن باقی میماند؟
قبلا از پاسخ شما سپاسگزاری میشود.
سلام، با توجه به سن شما و سوختگی سطحی که حدود یک سانتیمتر مربع است و فعلاً درد و سوزش ندارد، به احتمال زیاد این سوختگی درجه یک یا سطحی محسوب میشود. معمولاً چنین سوختگی‌ها در عرض ۷ تا ۱۴ روز بهبود پیدا می‌کنند، اما در سن بالا روند ترمیم کمی کندتر است و ممکن است تا حدود ۲ هفته طول بکشد. اگر مراقبت مناسب انجام شود و عفونت ایجاد نشود، معمولاً جای سوختگی به صورت لک کوچک یا تغییر رنگ پوست باقی میماند که با گذر زمان کم‌رنگ‌تر میشود، اما ممکن است کاملاً برطرف نشود. بهتر است محل را تمیز نگه دارید و در صورت بروز تورم، درد یا ترشح، به پزشک مراجعه کنید.
سلام من و دوستم رفتیم استخر روباز ، ساعت ۱۰صبح تا ۱۴ظهر ، از جلو قفسه سینه تا پشتِ سر شونه هام سوخته، تاول های کوچکی و سوزش زیاد داره، رفتیم دکتر عمومی گفتش که سوختگی سطح یک هستش پماد و سرم شستشو داد ، چه مدت زمان میبره برای بهبودی ؟
سلام وقت شما بخیر؛ با توجه به توضیحات شما، در آفتاب‌سوختگی درجه یک همراه با تاول‌های کوچک و سوزش، معمولاً روند بهبودی بین ۷ تا ۱۰ روز طول میکشد، به شرطی که مراقبت مناسب، شامل مصرف منظم پماد تجویز‌شده، شست‌وشوی ملایم با سرم و پرهیز از قرار گرفتن مجدد در معرض آفتاب، رعایت شود. در صورت افزایش درد، گسترش تاول‌ها یا علائم عفونت، توصیه میشود به پزشک مراجعه نمایید.
پسرم لپش خورده بخاری سوخته بردم متخصص پماد داد ولی الان یکم ورم داره طبیعه این ورم؟نگرانم
سلام
بله، بعد از سوختگی، کمی ورم در ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند طبیعی باشد، زیرا پوست در حال واکنش به آسیب و بهبودی است. با این حال، اگر ورم شدیدتر شد، قرمزی گسترش یافت، تاول‌های بزرگ ایجاد شد یا علائمی مانند تب یا ترشح از زخم ظاهر شد، بهتر است دوباره به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشانه عفونت باشد. در این مدت، از پماد تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده کنید و ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید.
پس لپش خورده بخاری سوخته
من هفت روزه پای چپ بالای مچ پا وزیر زانو از سمت چپ وران سمت چپ و روی پای راستم که تاوول شدید داره وزیر ران راستم و روی سینه راستم که الان تاوول نداره خشک شده دکتر پماد سیلور سولفاد یارین وپماد موپیروسین برام نوشته فقط روی پای چپم تاوولش خشک نشده البته کپسول خشک کننده هم برام تجویز شده حمام اگر برم ضرر ندارد برام لطفا
سلام، ورم و تاول‌های شما ممکن است به دلیل عفونت یا التهاب ایجاد شده باشد. استفاده از پمادهایی مانند سیلور سولفادیازین و موپیروسین به کاهش عفونت کمک می‌کند، اما هنوز ممکن است فرآیند بهبودی به زمان نیاز داشته باشد. در مورد حمام رفتن، معمولاً تا زمانی که تاول‌ها به طور کامل خشک نشده‌اند یا پوست به درستی ترمیم نشده است، از شستن مناطق آسیب‌دیده با آب گرم و صابون خودداری کنید تا از تحریک بیشتر یا گسترش عفونت جلوگیری شود.
من پسرم انگشتش به یک چیز داغ خورد نوکش قرمز شده و تاول زده چیکار کنم زودی تاول برطرف بشه و کسی نفهمه