فهرست مطالب
درد ناف یک وضعیت نسبتا رایج است که گاهی باعث نگرانی افراد می‌شود. زمانی که این درد مداوم و شدید باشد و به خودی خود برطرف نشود، نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای است که به درمان نیاز دارد. این درد اغلب داخل یا اطراف ناف رخ می‌دهد اما گاهی فراتر از شکم گسترش می‌یابد و باعث تداخل در زندگی روزمره می‌شود. اگر شما هم درد ناف را تجربه می‌کنید و می‌خواهید بدانید که علت آن چیست و چه درمانی دارد، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید. در صورت تشدید این درد حتما با متخصص داخلی یا دکتر عمومی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
درد ناف چیست؟
درد ناف یا درد پریومبیلیکال (Periumbilical pain) یک مشکل رایج است که شدت آن از خفیف تا شدید متفاوت است و دلایل گوناگونی در بروز آن نقش دارند. این درد به اشکال مختلفی خود را نشان می‌دهد و اغلب به صورت تیر کشیدن، درد ناگهانی یا درد مداوم ظهور پیدا می‌کند. در برخی از افراد، درد ناف تنها ناحیه اطراف ناف را درگیر می‌کند؛ اما در برخی از بیماران این درد کل شکم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علت درد ناف
درد ناف می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و شدت آن بسته به علت متفاوت است. یکی از شایع‌ترین علت‌ها، مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ، یا عفونت‌های معده و روده است. همچنین، بیماری‌های جدی‌تری مانند آپاندیسیت نیز ممکن است درد ناف را به همراه داشته باشند که معمولاً با درد شدید و پیشرونده در ناحیه شکم همراه است. در زنان، درد ناف می‌تواند به مشکلات مربوط به سیستم تولید مثل مانند کیست‌های تخمدان یا عفونت‌های لگنی مرتبط باشد. برخی بیماری‌های مزمن مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) نیز می‌توانند موجب درد ناف شوند. علاوه بر این، فشارهای عصبی و استرس می‌تواند دردهای ناحیه شکم و ناف را تشدید کند. در صورت ادامه‌دار بودن یا شدت یافتن درد، مراجعه به پزشک ضروری است. در اینجا به برخی از رایج‌ترین این علل اشاره کرده‌ایم:
۱. درد زیر ناف در زنان نشانه چیست؟
زنان اغلب بیش از مردان در معرض درد زیر ناف هستند. درد ناف در زنان به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که رایج‌ترین آن‌ها شامل این مواردند: تخمک‌گذاری، وجود کیست تخمدان، فیبروم رحم و بارداری.
متن انگلیسی:
medicalnewstoday
Anyone who has abdominal surgery can experience bellybutton pain
ترجمه متن:
هر کسی که جراحی شکم داشته باشد ممکن است درد ناف را تجربه کند.
۲. درد ناف در بارداری (درد ناف در اواخر بارداری)
علت درد ناف در بارداری چیست؟ از آنجایی که در دوران بارداری جنین در حال رشد در داخل رحم است، به شکم فشار زیادی وارد می‌کند. به‌علاوه زنان در سه‌ماهه دوم بارداری، کشش رباط گرد رحمی را نیز تجربه می‌کنند. این رباط، نواری از بافت هم‌بند است که بین رحم و کشاله ران قرار دارد و از رحم در حال گسترش پشتیبانی می‌کند. کشش این رباط می‌تواند باعث دردهای ناگهانی و تیز در ناف و اطراف آن شود که این دردها هنگام خنده، سرفه یا انجام حرکات ناگهانی، تشدید می‌شوند.
در بارداری دچار درد ناف شدی و نگرانی؟
برای بررسی بیشتر و درمان سریع کلیک کن.
۳. درد دور ناف بعد از سزارین
اگر درد ناف پس از سزارین ادامه‌دار بود، ممکن است دچار فتق ناف شده باشید. این عارضه باعث پارگی بافت شکم و برآمده شدن این بافت روی ناف یا اطراف آن می‌شود.
متن انگلیسی:
health
While umbilical hernias are most common in infants, they can also occur in adults, especially those with obesity or previous pregnancies
ترجمه متن:
اگر چه فتق ناف در نوزادان شایع‌تر است، اما می‌تواند در بزرگسالان نیز رخ دهد، خصوصا در افراد دچار چاقی و کسانی که سابقه بارداری دارند.
۴. درد ناف در پریودی
درد قبل از پریود می‌تواند شامل درد در قسمت ناف هم شود. در واقع درد ناف و شکم در دوران پریود دور از انتظار نیست، اما اگر این درد با شدت بالایی رخ دهد ممکن است نشان‌دهنده آندومتریوز باشد.
۵. درد ناف در مردان
هر فردی با هر سن و جنسیتی ممکن است دچار درد ناف شود. مردان نیز در معرض درد ناف قرار دارند. معمولا مردان بیشتر به خاطر مشکلات داخلی نظیر عفونت و اختلالات گوارشی، درد ناف را تجربه می‌کنند.
۶. درد ناف در کودکان
احتمال بروز درد ناف در کودکان و نوزادان بسیار بالاست. از آنجایی که نوزادان و کودکان کم‌سن قادر به حرف زدن و بیان مشکل خود نیستند، تشخیص علت این عارضه در آن‌ها دشوار است. اما معمولا کودکان به این دلایل دچار درد ناف می‌شوند:
- آپاندیسیت که شامل التهاب ناگهانی آپاندیس است و باعث درد شدیدی در ناحیه شکم و اطراف ناف می‌شود.
- کولیک که نوعی قولنج بی‌خطر در نوزادان است.
- عدم تحمل لاکتوز که طی آن کودک قادر به هضم لاکتوز موجود در شیر نیست و دچار نفخ، اسهال و دل‌درد می‌شود.
- مسمومیت غذایی که به خاطر مصرف مواد غذایی آلوده، فست‌فود یا میوه‌های نشسته رخ می‌دهد.
- عفونت دستگاه ادراری
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- فتق ناف
- یبوست
۷. علت درد دور ناف در دختر بچه ها
علت دل‌درد در دختر بچه‌ها می‌تواند پرخوری، استرس، نجویدن درست غذا و ویروس گوارشی باشد. اگر درد دور ناف در فرزندتان مداوم و اذیت‌کننده بود و با علائم دیگری همچون تب و استفراغ همراه بود، حتما برای تشخیص علت دقیق و تجویز درمان مناسب، به یک پزشک مراجعه کنید.
۸. درد ناف در هنگام ادرار کردن
عفونت دستگاه ادراری (UTI) می‌تواند هر بخشی از سیستم ادراری را تحت تاثیر قرار دهد. اگر عفونت در بخش تحتانی سیستم ادراری باشد، مثانه و مجرای ادرار را درگیر می‌کند و باعث درد زیر شکم و لگن می‌شود. اما اگر عفونت به داخل حالب‌ها و کلیه‌ها منتشر شود، درد می‌تواند به بخش بالایی شکم از جمله ناف حرکت کند. در این شرایط هنگامی که ادرار می‌کنید، درد تیز و مبهمی را در ناف تجربه می‌کنید.
۹. علت درد بالای ناف بعد از غذا خوردن
معمولا درد بالای ناف بعد از غذا خوردن به خاطر مشکلات گوارشی رخ می‌دهد. انواع گوناگونی از اختلالات گوارشی نظیر مشکلات روده و معده یا سوءهاضمه می‌توانند سبب بروز این درد شوند. این درد خصوصا پس از خوردن غذاهای تند، اسیدی یا چرب و مصرف الکل، کافئین یا نوشیدنی‌های گازدار تشدید می‌شود و می‌تواند ناگهانی یا همراه با سوزش باشد.
۱۰. درد بالای ناف
درد در بالای ناف معمولا به دلایلی همچون بیماری کبدی، حمله قلبی یا پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) اتفاق می‌افتد. اغلب درد در این ناحیه نشان‌دهنده یک بیماری جدی است و نباید نادیده گرفته شود. پس اگر متوجه هرگونه درد آزاردهنده‌ای در این ناحیه شدید، حتما به دنبال تشخیص و مداخله پزشکی باشید.
۱۱. درد ناف سمت چپ
علت درد ناف در سمت چپ می‌تواند گاستریت (ورم معده)، کولیت روده، انسداد روده، سنگ در کلیه چپ، عفونت یا تومور در کلیه چپ، وجود کیست در تخمدان چپ، بیماری التهابی لگن، پیچ‌خوردگی بیضه چپ یا بزرگ شدن طحال باشد.
۱۲. درد ناف سمت راست
درد ناف در سمت راست در بسیاری از موارد ناشی از آپاندیس است. اما گاهی دلایل دیگری همچون کشیدگی عضلات سمت راست شکم، سنگ کیسه صفرا، وجود عفونت یا سنگ در کلیه راست و پیچ‌خوردگی بیضه راست سبب بروز این درد می‌شوند.
۱۳. درد دور ناف و سرطان
شاید تا الان نمی‌دانستید که میان انواع مختلف سرطان و درد در ناحیه ناف، ارتباط مستقیمی وجود دارد. از آنجایی که بسیاری از اندام‌های حساس در ناحیه شکم و پایین آن قرار گرفته‌اند، بروز سرطان در هر یک از آن‌ها، باعث درد گرفتن شکم می‌شود. برای مثال سرطان تخمدان، سرطان رحم، سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سرطان معده، همگی می‌توانند باعث درد شدیدی در قسمت ناف شوند.
تشخیص علت درد ناف
برای تشخیص علت درد ناف باید آزمایش‌های مختلفی انجام شود. پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و پس از بررسی سوابق پزشکی آزمایش‌های لازم را تجویز می‌کند. پروسه تشخیص درد ناف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک از شما می‌خواهد که توضیح دهید درد ناف شما چگونه است، آیا این درد به سایر نواحی شکم منتشر می‌شود، چند بار در روز رخ می‌دهد و چه فعالیت‌هایی باعث بدتر شدن یا تسکین دردتان می‌شوند. پزشک همچنین از شما می‌پرسد که آیا اخیرا آسیب فیزیکی به شکمتان وارد شده یا علائم دیگری دارید.
- معاینه فیزیکی: زمانی که به سوالات پزشک پاسخ دادید، پزشک شکم شما را از نظر علائمی همچون ورم یا نفخ معاینه می‌کند. همچنین هرگونه حساس شدن غیرطبیعی شکم نسبت به لمس و علائم ناهنجاری‌هایی مانند فتق را نیز بررسی می‌کند.
- تست‌های آزمایشگاهی: انواع مختلفی از آزمایش خون وجود دارند که می‌توانند به بررسی علائم عفونت یا التهاب کمک کنند. همچنین با کمک این تست‌ها می‌توان نحوه عملکرد اندام‌های داخلی را هم ارزیابی کرد. آزمایش ادرار نیز می‌تواند به تشخیص عفونت ادراری کمک کند. در شرایطی که پزشک به التهاب یا عفونت در روده‌ها شک کند نیز آزمایش مدفوع را تجویز می‌کند.
- اسکن تصویربرداری: اشعه ایکس شکم، سونوگرافی، CT اسکن و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) روش‌های تصویربرداری هستند که ساختارهای داخلی شکم را بازسازی می‌کنند. این اسکن‌ها برای شناسایی ناهنجاری‌هایی مانند فتق یا آپاندیسیت استفاده می‌شوند و تصویر واضح و دقیقی از ارگان‌های داخلی ایجاد می‌کنند تا پزشک بتواند بر اساس آن‌ها، علت درد ناف را تشخیص دهد.
نافت درد می‌کنه و شک داری فتق ناف باشه؟ تا دیر نشده مشاوره بگیر.
درمان درد ناف
گزینه‌های درمانی به علت درد ناف بستگی دارند. اگر علت آن خیلی جدی نباشد، داروهای مختلف تجویز می‌شود؛ اما در غیر این صورت ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. به‌طورکلی درمان‌ها شامل این مواردند:
- آنتی‌بیوتیک: در صورتی که عفونت علت درد ناف باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها برای مبارزه با باکتری‌ها تجویز می‌شوند.
- داروهای ضدالتهابی: در صورت وجود بیماری‌های خودایمنی (نظیر بیماری التهابی روده)، داروهای ضدالتهاب و کرم‌های استروئیدی تجویز می‌شوند.
- جراحی: در صورتی که اختلالات جدی‌تری همچون فتق و آپاندیسیت علت درد ناف باشند، جراحی توصیه می‌شود.
درمان خانگی درد دور ناف در کودکان
برای بهبود درد ناف در کودکان بهتر است از درمان‌های خانگی که کم‌خطر هستند استفاده کنید. برخی از اقداماتی که می‌توانید انجام دهید شامل این مواردند:
| درمان خانگی درد ناف | توضیحات |
|---|---|
| گرمادرمانی | قرار دادن یک کیسه آب گرم یا حوله گرم روی شکم ممکن است به طور موقت درد ناف کودکان را تسکین دهد. |
| دریافت آب کافی | برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و حمایت از هضم سالم، مصرف مایعات فرزندتان را افزایش دهید. |
| تغییر رژیم غذایی | از دادن مواد غذایی تند و چرب یا لبنیات به فرزندتان خودداری کنید. در عوض میوه‌هایی همچون موز و مواد غذایی سالمی همچون عسل را در رژیم غذایی او بگنجانید. |
عوارض درد ناف
درد ناف در مواردی که خفیف تا متوسط باشد در زندگی روزمره تداخل ایجاد می‌کند و باعث می‌شود در طول روز ساعت‌ها با درد دست‌وپنجه نرم کنید. اما در مواردی که این درد، ناشی از یک مشکل زمینه‌ای جدی باشد می‌تواند سبب بروز عوارض جبران‌ناپذیری شود. برای مثال اگر درد ناف ناشی از سرطان باشد، در صورت عدم پیگیری ممکن است سبب از دست رفتن اندام مربوطه یا حتی مرگ شود.
پیشگیری از درد ناف
در بسیاری از شرایط نمی‌توان از درد ناف پیشگیری کرد. اما سالم و تمیز نگه داشتن ناف برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. در اینجا چند نکته وجود دارد که به شما در رعایت بهداشت این ناحیه کمک می‌کنند:
- از یک پارچه یا اسفنج برای تمیز کردن داخل ناف استفاده کنید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ که ممکن است ناف یا شکم را تحریک و اذیت کنند خودداری کنید.
- از هیچ کرمی در داخل ناف استفاده نکنید، زیرا ممکن است این کرم‌ها حاوی مواد شیمیایی مضری باشند که سبب ایجاد عفونت‌های باکتریایی می‌شوند.
- بعد از دوش گرفتن، داخل ناف را کاملا خشک کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
درد ناف یک عارضه رایج است که افرادی با هر سنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا این درد پس از مدتی به‌خودی‌خود از بین می‌رود. اما گاهی این درد در حقیقت هشدار وجود یک عارضه جدی یا خطرناک را به شما می‌دهد. به همین خاطر توصیه می‌کنیم در صورت تجربه درد ادامه‌دار در ناف که با علائم دیگری همچون تب، تغییر در اشتها و استفراغ همراه بود، فورا به پزشک مراجعه کنید.
شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصص داخلی و پزشک عمومی در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر داخلی آنلاین و همچنین ویزیت آنلاین پزشک عمومی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!