فهرست مطالب
اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder) شایع ترین اختلال روانی در کودکان، ناشی از اختلال رشد عصبی است که علائم مختلفی را نشان میدهد. کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه، بیش از حد فعال هستند و قادر به کنترل انگیزههای ناگهانی و برانگیختگی و تحریک پذیری خود نیستند و یا در توجه کردن و تمرکز مشکل دارند. این رفتارها میتواند در زندگی روزانه و مدرسه اختلال ایجاد کند. این اختلال معمولا در سالهای ابتدایی مدرسه، هنگامی که کودک در توجه کردن دچار مشکلاتی میشود، تشخیص داده میشود. بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه ممکن است در زمینهی مدیریت زمان، سازماندهی، تعیین هدف و ادامه دادن کار مشخصی مشکلاتی داشته باشند. این افراد در روابط و عزت نفس نیز مشکلاتی دارند و دچار اعتیاد نیز میشوند. اصطلاح اختلال کاهش توجه (ADD:Attention Deficit Disorder ) که در واقع زیرمجموعهای از اختلال بیش فعالی و کاهش توجه (ADHD) است، اولین بار برای اشاره به کسانی که مشکل تمرکز داشتند اما بیش فعال نبودند، استفاده شد.
کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه، بیش از حد فعال هستند و قادر به کنترل انگیزههای ناگهانی و برانگیختگی و تحریک پذیری خود نیستند و یا در توجه کردن و تمرکز مشکل دارند.
با گذر از دورهی کودکی، اختلال بیش فعالی و کم توجهی خود به خود بهبود مییابد اما در ۶۰% موارد این اختلال به بزرگسالی نیز منتقل میشود. در حالی که در کودکی، اختلال بیش فعالی و کم توجهی در پسران شایع تر از دختران است اما در بزرگسالان به طور مساوی بر مردان و زنان تاثیر میگذارد. در ایالات متحده به طور متوسط از هر ۲۰ کودک یک نفر به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه مبتلا است. این بیماری میتواند در یادگیری و فعالیت فرد اختلالاتی ایجاد کند.
علائم و نشانههای اختلال بیش فعالی و کاهش توجه
علائم و نشانههای اختلال بیش فعالی و کم توجهی بسته به نوع اختلال متفاوت است. این اختلال میتواند بر بسیاری از جنبههای زندگی فرد در خانه، محل کار و مدرسه اثر بگذارد. درمان و یادگیری راههای مدیریت ADHD میتواند به بهبود وضعیت زندگی فرد کمک کند. بزرگسالان مبتلا به ADHD میتوانند نقاط قوت شخصیت خود را پیدا کنند و موفق شوند. برای سهولت در تشخیص میتوانید علائم فرزندتان را یادداشت کنید، تهیهی چک لیستی از علائم او جهت پیگیری درمان علائم مفید خواهد بود. تشخیص فرزند شما به علائم خاص او بستگی دارد. در اینجا نشانههایی کلی که باید در کودک به دنبال آنها باشید را معرفی خواهیم کرد:
۱. بی توجهی: شامل بی نظمی، مشکل در ادامهی وظایف، مدام خیال بافی کردن و عدم توجه هنگامی که به طور مستقیم با او سخن میگویید.
۲. تکانشگری و تحریک پذیری: شامل تصمیم گیری وسیع و لحظهای بدون درنظر گرفتن احتمال آسیب یا اثرات طولانی مدت آن، به سرعت عمل کردن برای به دست آوردن پاداش فوری، به طور مرتب صحبتهای معلمان و دوستان و خانواده را قطع میکند.
۳. بیش فعالی: شامل پیچ و تاب خوردن، تکان دادن، ضربه زدن به چیزی، صحبت کردن مداوم و حرکت مداوم، به ویژه در شرایط نامناسب است.
انجمن روانپزشکی آمریکا، در سال ۲۰۱۳، نسخهی پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) را منتشر کرد که چک لیستی است که معیارهای تشخیصی برای طیف وسیعی از بیماریهای روحی روانی، از جمله ADHD را معرفی میکند. اگر کودک با سن زیر ۱۶ سال، حداقل ۶ مورد (حداقل ۵ مورد برای نوجوانان با سن بیش از ۱۶ سال) از علائم زیر را برای حداقل ۶ ماه متوالی داشته باشد تشخیص ADHD مطرح میشود.
طبق DSM-5 سه زیرگروه اصلی برای اختلال بیش فعالی و کاهش توجه (ADHD) تعریف شده است، شامل:
۱. اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) با بی توجهی غالب
فرد مبتلا، به طور کلی دارای ویژگیهای فراموشی، بی نظمی و عدم تمرکز است اما ویژگی بیش فعالی ندارد، که با عنوان اختلال کاهش توجه (ADD) شناخته میشود. کودکان مبتلا به این اختلال بیش فعال نیستند و سطح بالای انرژی موجود در دیگر افراد مبتلا به ADHD را ندارند. در واقع این کودکان خجالتی و در دنیای خودشان هستند. بدون نشانههای بیش فعالی و تکانشگری و تحریک پذیری، تشخیص ADD مطرح میشود. علائم آن عبارتند از:
- حواس پرتی: به راحتی از وظیفهی خود منحرف شده و دچار حواس پرتی میشود.
- به تعویق انداختن کارها: اجتناب، تنفر یا به تعویق انداختن وظایف ذهنی طولانی(مانند مشق شب) یا فعالیتهایی که نیاز به نشستن طولانی مدت دارد یا فعالیتهایی که برای فرد جالب نیستند.
- کاهش تمرکز: مکررا در انجام وظایف مدرسه، خانه و یا محل کار تمرکزش را از دست میدهد.
- بی نظمی: فراموش کاری و مشکل در سازماندهی فعالیتهای روزانه.
- بی توجهی: به نظر میرسد که هنگام صحبت با وی، به شما گوش نمیدهد.
- بی دقت: به جزئیات توجه نمیکند.
- بی دقتی: مکررا در اثر بی دقتی اشتباهاتی انجام میدهد و چیزهایی را که برای تکمیل وظایف به آنها نیاز دارد، گم میکند.
- سردرگمی: مسیرهای واضح و مشخص را دنبال نمیکند.
- کاهش توجه: مشکل در حفظ توجه و تمرکز در انجام وظایف یا فعالیتهای اجتماعی.
علائم بزرگسالان مبتلا به ADD شامل مواردی مانند فراموش کردن انجام وظایف معمول مانند بیرون گذاشتن زبالهها، برگرداندن بچهها از مدرسه و یا پر کردن فرمها، فراموش کردن یا گم کردن چیزهایی که به طور مرتب از آنها استفاده میکنند از قبیل کلید، شماره تلفن و کاغذهای مهم است. به علاوه بزرگسالان مبتلا به ADD ممکن است مشکلاتی در اعتماد به نفس و انگیزه نیز داشته باشند.
۲. اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) با بیش فعالی غالب
فرد دارای ویژگیهایی شامل بی قراری و تصمیم گیریهای ناگهانی و حرکات تکانشی است، اما مشکلی در توجه و تمرکز ندارد. این فرم اختلال، بیشتر از ADD قابل تشخیص است. کودکان مبتلا به این اختلال دارای انرژی زیادی هستند و به طور مداوم در حال حرکتهایی هستند که اغلب مشکل ساز میشوند. اگر کودک با سن زیر ۱۶ سال، حداقل ۶ مورد (حداقل ۵ مورد برای نوجوانان با سن بیش از ۱۶ سال) از علائم بیش فعالی و تکانشگری زیر را برای حداقل ۶ ماه متوالی داشته باشد، تشخیص اختلال بیش فعالی و کاهش توجه (ADHD) با بیش فعالی غالب، مطرح میشود.
- تحرک بیش از حد: همیشه در حال حرکت بودن و تمایل برای رفتن و ترک کردن مانند دویدن یا صعود از جایی، که این حالت در نوجوانان و بزرگسالان، بیشتر با عنوان خستگی ناپذیری توصیف میشود.
- آرام نبودن: پیچ و تاب خوردن در صندلی، تکان دادن اشیاء هنگام نشستن پشت میز، ضربه زدن با دست یا پا.
- یک جا ننشستن: مکررا صندلی خود را در زمان نامناسب مانند جلسات کاری، کلاسها و یا سخنرانیها ترک میکند.
- پر حرفی: بیش از حد صحبت کردن.
- عدم تحمل و انتظار: مشکل در انتظار برای رسیدن نوبت.
- پرید وسط صحبت دیگران: قطع کردن مکالمه و صحبت دیگران یا دخالت در فعالیتهای آن ها.
- قبل از اینکه سؤالی به پایان برسد پاسخ آن را میگوید.
- پر سر و صدا بودن: قادر به بی سر و صدا بودن در بازی و فعالیتهای اوقات فراغت، نیست.
در بزرگسالان بیش فعالی ممکن است به شکل خستگی ناپذیری و علائم دیگری شامل ضربه زدن مداوم با پا، بازی با مداد، بی قراری، دشواری در نشستن برای مدت طولانی بروز کند. این افراد به علت عدم علاقه و سررفتن حوصله، پروژهها را ناتمام ترک میکنند.
۳. اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) مرکب
فرد دارای ترکیبی از مشکلات شامل عدم توجه، بیش فعالی و فعالیتهای تکانشی است. فرد مبتلا به این اختلال دارای هردو دسته علائم بی توجهی و بیش فعالی و تحریک پذیری است. با بررسی پیشینهی بزرگسالان مبتلا به ADHD متوجه میشویم که در گذشته دارای مشکلاتی در مدرسه بوده اند از قبیل: سابقهی ناکامی و افت تحصیلی در مدرسه، سابقهی تکرار کلاس به علت مردود شدن و اخراج از مدرسه. از نظر مشکلات کاری، بزرگسالان مبتلا به ADHD، به کرات تغییر شغل و ضعف در شغلشان داشته اند و از شغل خود خوشحال نیستند و در محل کار موفقیت کمی کسب کرده اند. آنها همچنین دارای مشکلاتی در زندگی اجتماعی هستند مانند جریمه به علت سرعت بالا، تعلیق مجوزها و گواهی نامهها و یا تصادفات زیاد، سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر، درآمد کم، مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب. مشکلات زناشویی، طلاق یا ازدواجهای متعدد، از مشکلات در روابط است که بزرگسالان مبتلا به ADHD با آنها روبرو هستند. اگر فرد علائم بالا را نشان میدهد و به نظر میرسد که این علائم مانع پیشرفت وی در مدرسه یا محل کار شده یا در روابط وی اختلالی ایجاد شده، به دنبال کمک پزشکی باشد.
عوامل موثر در ابتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه
اگرچه علل دقیق اختلال بیش فعالی و کاهش توجه شناخته شده نیستند اما محققان معتقدند موارد زیر ممکن است در ایجاد آن تاثیر داشته باشد:
وراثت: تحقیقات حاکی از آن است که ADHD در خانوادهها به شکل ارثی منتقل میشود.
عدم تعادل شیمیایی: مواد شیمیایی در مغز افراد مبتلا به ADHD ممکن است از تعادل خارج شود.
تغییرات مغزی: نواحی مغزی که مسئول کنترل توجه و تمرکز هستند، در کودکان مبتلا به ADHD کمتر فعال هستند.
عواملی که بر رشد جنین در دوران بارداری تاثیر میگذارند: تغذیهی نامناسب، عفونتها، سیگار کشیدن، مصرف الکل و سوء مصرف مواد در دوران بارداری.
سموم: سمومی مانند سرب بر رشد مغز کودک تاثیر منفی میگذارند.
آسیب مغزی یا اختلال مغزی: آسیب به قسمت جلویی مغز به نام لوب فرونتال، میتواند مشکلاتی در کنترل احساسات و برانگیختگیها ایجاد کند.
ADHD به علت تماشای بیش از حد تلویزیون، زندگی در وضعیت اقتصادی ضعیف، تحصیل در مدارس فقیر، آلرژی غذایی و مصرف شکر ایجاد نمیشود.
ADHD به علت تماشای بیش از حد تلویزیون، زندگی در وضعیت اقتصادی ضعیف، تحصیل در مدارس فقیر، آلرژی غذایی و مصرف شکر ایجاد نمیشود.
بررسیهای تشخیصی اختلال بیش فعالی و کاهش توجه
ترکیبی از علائمی که بالاتر گفته شد به تنهایی برای تشخیص ADHD کافی نیست. فردی که قرار ملاقات را فراموش میکند و یا بیش از حد صحبت میکند لزوما ADHD ندارد. همه کلیدهای خود را گاهی فراموش میکنند و بسیاری از کودکان دوست ندارند تکلیفشان را انجام دهند اما در فرد مبتلا به ADHD این علائم به شدت بر زندگی اجتماعی، مدرسه یا زندگی شخصی او تاثیر میگذارند. ADHD را نمیتوان پیشگیری یا درمان کرد. اما تشخیص زودهنگام آن و داشتن برنامهی درمانی و آموزش صحیح میتواند به مدیریت علائم فرد مبتلا به ADHD کمک کند. برای تشخیص صحیح به روانپزشک باتجربه مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینهی فیزیکی اطمینان حاصل میکند که علائم فرد در اثر بیماریهای دیگری نباشد، بررسی پیشینهی پزشکی و علائم دوران کودکی، انجام آزمایش خون و انجام برخی تستهای روانشناسی نیز به تشخیص کمک میکند. در مورد بزرگسالان بررسی دوران کودکی نیز مهم است زیرا روانشناسان معتقدند علائم به طور ناگهانی در دوران بزرگسالی بروز نمیکند به همین دلیل پزشک با والدین فرد نیز در مورد دوران کودکی و مدرسه صحبت خواهد کرد و سوالاتی در مورد مشکلات رفتاری، تمرکز ضعیف، عدم تلاش در امور درسی، افت تحصیلی برخلاف پتانسیل بالای فرد، مشکل در کنار آمدن با دیگر دانش آموزان و دعوا با آنها، نیاز به بیشتر کار کردن معلم با کودک در دوران تحصیل یا نشستن در ردیف اول، خواهد پرسید. روانشناس مدرسه با مشاهدهی رفتار کودک در محیط کلاس به تشخیص صحیح کمک میکند. همچنین باید به دیگر نکات نیز توجه کنید که آیا کودک به سادگی در برابر سلطه گری مقاومت میکند؟ آیا رفتار کودک برای جلب توجه است؟ وجود اختلال بیش فعالی و کاهش توجه در بستگان نیز مهم است زیرا این اختلال ارثی است. شدت علائم نیز مهم است. بر اساس جهت تشخیص اختلال بیش فعالی و کاهش توجه معیارهایی وجود دارد از جمله:
- کودک باید حداقل شش مورد از علائم اختلال بیش فعالی و کاهش توجه را داشته باشد.
- نوجوانان یا بزرگسالان باید حداقل پنج مورد از علائم اختلال بیش فعالی و کاهش توجه را داشته باشند.
- حداقل ۶ ماه قبل از تشخیص، علائم باید وجود داشته باشند.
- سه مورد یا بیشتر، از علائم رفتار بیش فعالی یا تحریک پذیری بیش از حد، باید قبل از سن ۱۲ سالگی بروز کند.
مدیریت و درمان اختلال بیش فعالی و کاهش توجه
در صورت ابتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه، با پزشک خود برای تعیین برنامهی درمانی مناسب همکاری نمایید. برنامهی درمانی شامل دارو درمانی، درمان مشاوره ای، آموزش و یادگیری بیشتر در مورد ADHD و حمایت خانواده است که میتواند زندگی روزمره را آسان تر کند و باعث شود که به طور کلی احساس بهتری در مورد خودتان داشته باشید. افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی و کاهش توجه اغلب با بیماریهای دیگری همچون ناتوانی در یادگیری، اضطراب، اختلال خلقی، اختلال وسواس فکری و یا وابستگی به مواد مخدر و الکل روبرو هستند. داشتن تصویر کلی از بیماری میتواند در تعیین بهترین طرح درمانی برای فرد کمک کننده باشد.
درمان دارویی ADHD در بزرگسالان
داروهای محرک
این داروها به کنترل رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی کمک میکنند و توجه را افزایش میدهند. مطالعات نشان میدهد که در حدود دو سوم بزرگسالان مبتلا به ADHD که داروهای محرکی مانند ربوکستین را مصرف میکنند، شاهد بهبودی علائم بوده اند. نمونههایی از داروهای محرک عبارتند از:
- Dextroamphetamine: دکس متیل فنیدات (Focalin)
- Dextroamphetamine: دکسترو آمفتامین (Dexedrine: دکسیدرین، Adderall، Adderall XR)
- Amphetamine: آمفتامین (Adzenys XR ODT, Dyanavel)
- Lisdexamfetamine: لیسدکس آمفاتامین (Vyvanse)
- Ritalin: داروی ریتالین
- Methylphenidate: متیل فنیدات (Aptensio, Cotempla, Concerta, Daytrana, Jornay, PM, Metadate, Methylin, Quillivant, Ritalin)
اما داروهای محرک همیشه ایده آل نیستند. زیرا میتوانند دارای عوارضی به شرح زیر باشند:
- اعتیاد آور: داروهای تحریک کننده میتوانند مورد سوء استفاده قرار گیرند.
- فراموش کردن مصرف دارو: داروهای محرک کوتاه اثر هستند و در مقایسه با داروهای طولانی اثر به سرعت از بین میروند و از بدن دفع میشوند. از آنجا که افراد مبتلا به ADHD باید چندین بار در روز دارو مصرف کنند، یادآوری دفعات مصرف دارو برای آنها میتواند یک چالش باشد.
- مشکلات زمانی: اگر فرد تصمیم به مصرف داروها در شب داشته باشد، میتواند مشکلات زیادی در انجام کارهای خانه، پرداخت صورتحساب، کمک به بچهها در تکالیفشان یا رانندگی داشته باشد. اما اگر داروها را در روز مصرف کند، ممکن است وسوسه شود از الکل یا سایر موارد برای آرامش استفاده کند.
داروهای غیر محرک
معمولا برای افراد بالای ۶ سال تجویز میشوند. پزشک ممکن است داروهای غیر محرک را به تنهایی یا همراه با داروهای محرک تجویز کند. برخی از این داروهای غیر محرک عبارتند از:
- Atomoxetine: اتوموکستین (Strattera)
- Guanfacine: گوانفاسین (Intuniv)
- Clonidine: کلونیدین (Kapvay)
مکملهای غذایی حاوی امگا ۳ در درمان اختلال بیش فعالی و کاهش توجه مزایایی را نشان داده اند. Vayarin (وایارین) مکمل غیر دارویی است که حاوی امگا ۳ میباشد و فقط با نسخهی پزشک قابل دسترسی است.
روان درمانی و دیگر درمانهای رفتاری
درمان شناختی و رفتاری: میتواند به افزایش اعتماد به نفس، کنترل احساسات، غلبه بر ناامیدی، جایگزینی رفتارهای بد با مفاهیم خوب و آموزش رعایت نوبت و به اشتراک گذاری کمک کند.
آموزش آرام سازی و مدیریت استرس: میتواند اضطراب و استرس را کاهش دهد.
مربیگری زندگی فردی: به فرد در تنظیم اهداف و یادگیری راههای جدید برای داشتن سازمان یافتگی در خانه و محل کار کمک میکند.
مربیگری شغلی و نظارتی: میتواند به فرد در ایجاد روابط بهتر و بهبود عملکرد در محل کار کمک کند.
گروههای پشتیبانی: از افراد با مشکلات و نیازهای مشابه حمایت میکنند. این گروهها همچنین میتوانند آموزشهای بیشتری در مورد ADHD ارائه دهند که برای بزرگسالان مبتلا به ADHD و والدین کودکان مبتلا به ADHD مفید هستند.
آموزش خانواده: میتواند به فرد و خانوادهی او در درک بهتر ADHD و پیدا کردن راههایی برای کاهش میزان تاثیر آن بر زندگی فرد کمک کند. والدین میتوانند از طریق انجام کارهای زیر کودکان خود را تشویق کرده و به روند درمانی آنها کمک کنند:
- تنظیم و پیگیری قانون نظام مند و نگه داشتن خانه به شکل سازمان دهی شده
- ایجاد فضای آرام
- ستایش و تشویق فرزند
- حذف وظایف غیر ضروری از برنامهی هفتگی
- پیدا کردن فعالیتها و سرگرمیهایی که متناسب با علایق و توانمندیهای فرزندشان است.
- کمک به فرزندان برای ایجاد و پیروی از برنامه منظم و ایجاد فهرستی از چیزهایی که باید به یاد بیاورد.
- اجازه دهید فرزندتان هر مقدار زمان که نیاز دارد برای تکمیل وظایفش صرف کند.
- اگر بیماری و شرایط محیطی بر کودک تاثیر میگذارد، مدرسه را از وضعیت او آگاه کنید.
در این قسمت بعضی کارهایی که میتوانید به تنهایی انجام دهید تا زندگی خود را بهتر مدیریت کنید، برایتان توضیح خواهیم داد:
داروها را طبق دستور العمل مصرف کنید: داروهای تجویزی برای ADHD یا هر بیماری دیگری را دقیقا طبق دستور العمل تجویز شده مصرف کنید.
مصرف دو دوز باهم در یک وعده، برای جبران دوزهای که فراموش کرده اید میتواند زیان آور باشد. اگر دچار عوارض جانبی یا سایر مشکلات شدید، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید.
نظم داشتن: لیستی معقولانه و منطقی از کارهای روزانه تهیه کنید و برای تکمیل آنها تلاش کنید. داشتن برنامه ریزی روزانه، گذاشتن یادداشت و تنظیم ساعت برای یادآوری قرار ملاقات یا فعالیتهای دیگر، به زندگی شما نظم خواهد بخشید.
به آرامی نفس کشیدن: اگر کارهایی را انجام میدهید که پس از انجامشان احساس پشیمانی میکنید، مانند عصبانی شدن و یا قطع کردن صحبت دیگران، برانگیختگی هایتان را با وقفهی کوتاهی مدیریت کنید. به جای عکس العمل نشان دادن، در حالی که تا ۱۰ میشمارید به آرامی نفس بکشید. به طور معمول، این حملههای عصبی به همان سرعت که ظاهر شده بودند، به همان سرعت نیز از بین میروند.
کاهش حواس پرتی: اگر موسیقی با صدای بلند و یا تلویزیون باعث حواس پرتی شما میشود، آن را خاموش کنید یا از گوش گیر استفاده کنید، به یک مکان آرام بروید و از دیگران برای برطرف کردن چیزهایی که باعث حواس پرتی شما میشوند کمک بخواهید.
سوزاندن انرژی اضافی: اگر بیش از حد فعال هستید یا احساس بی قراری دارید، ورزش و سرگرمیهایی که انرژِی زیادی لازم دارند، انتخابهای خوبی برای از بین بردن انرژی هستند.
از دیگران کمک بخواهید: همهی ما گاهی وقتها به کمک نیاز داریم و نباید به خاطر درخواست کمک از دیگران بترسیم. اگر افکار یا رفتارهای ناخوشایند دارید، میتوانید برای برطرف کردن آنها از مشاور کمک بگیرید.
تغییر شیوهی زندگی: در آخر رژیم غذایی مناسب و سالم، ورزش زیاد، خواب کافی به روند درمانی کمک بسیاری میکند.
بیماریهای همراه اختلال بیش فعالی و کاهش توجه
علائم و رفتارهای اختلال بیش فعالی و کاهش توجه نباید به علت اختلالات دیگری ایجاد شده باشند، برای مثال اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، اختلالات شخصیتی و اختلالات تجزیهای میتوانند علائمی مشابه علائم ADD یا ADHD را ایجاد کنند. کودکان مبتلا به ADHD در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به دیگر اختلالات هستند. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) حدود دو سوم کودکان مبتلا به ADHD اختلالات دیگری نیز دارند که برخی از آنها عبارتند از:
- اختلال نافرمانی و مقابله ای
- اختلال سلوک
- اختلالات یادگیری
- اضطراب و افسردگی
وجود دیگر اختلالات ممکن است تشخیص یا درمان ADHD را دشوار سازند و عملکرد مناسب و فعالیت کودک را مختل کنند و باعث افزایش فشار بر والدین و معلمان نیز شوند. تشخیص صحیح، شانس شروع درمان مناسب در مراحل اولیه را افزایش میدهد. درمان مناسب توسط دکتر اعصاب و روان میتواند مدیریت علائم و عوارض ADHD را آسان تر کند.
آقا من ۳۶ سالمه تازه فهمیدم بعد از این همه سال مشکل عدم تمرکز من تو محل کار و منزل برای چیه
سلام
امکان adhd وجود دارد
ولی تشخیص این اختلالات بعد از تست های تخصصی مشخص می شود
برای بررسی و کنترل این اختلال به پزشک مراجعه کنید
روانشناس خوب
بسیار سپاسگزارم از جامع و کامل بودن اطلاعاتی که در مورد این اختلال در اختیار ما گذاشتید.خدا قوت.
سپاس از همراهی شما.
مطالب خوب و مفید برایم بود سپاس از شما و دیگر دست اندرکاران
سلام و سپاس از شما مرضیه ی عزیز