داروی آلپرازولام چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف آلپرازولام

نام رایج دارو: آلپرازولام – Alprazolam

اسامی تجاری داروی آلپرازولام: زاناکس

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آلپرازولام چیست و چه کاربردی دارد؟

از داروی آلپرازولام برای درمان اضطراب و اختلال هراس استفاده می‌شود. آلپرازولام به خانواده‌ی بنزودیازیپن‌ها تعلق دارد که برای ایجاد تأثیر آرام‌بخش بر روی مغز و اعصاب (دستگاه عصبی مرکزی) اثر می‌کند.

نحوه‌ی عملکرد داروی آلپرازولام

عملکرد آلپرازوالام به شکل تقویت یک ماده‌ی شیمیایی طبیعی در بدن به نام گابا (گاما آمیتو نوتریک اسید GABA) است.

نحوه‌ی مصرف آلپرازولام و دوز مصرفی

پیش از شروع مصرف داروی آلپرازولام یا قبل از هربار مصرف مجدد این دارو، حتماً راهنمای مصرف دارویی را که پزشک داروخانه به شما می‌دهد مطالعه کرده و از دستورات درج‌شده در آن پیروی کنید. دوز مصرف داروی آلپرازولام به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. تا زمانی که عملکرد و اثربخشی دارو رضایت‌بخش باشد، ممکن است پزشک شما دوز مصرفی داروی آلپرازولام را به‌تدریج افزایش دهد.

اگر برای مدتی طولانی دوز بالایی از آلپزازولام مصرف شود، احتمال بروز علائم ترک ناگهانی دارو، بالا می‌رود، در نتیجه قطع ناگهانی دوز مصرفی این دارو ممکن است به علائمی نظیر تشنج منجر شود. برای جلوگیری از پدیدار شدن این علائم و نشانه‌ها، پزشک شما دوز مصرفی آلپرازولام را تدریجی افزایش می‌دهد. هر کدام از علائم ترک ناگهانی را فوراً با پزشکتان در میان بگذارید.

هرچند مصرف داروی آلپرازولام به درمان بیماران زیادی کمک کرده است، اما گاهی منجر به اعتیاد داوریی شده است. سابقه‌ی هرگونه سوء مصرف مواد (مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر)، خطر اعتیاد به داروی آلپرازولام را افزایش خواهد داد. پیروی دقیق از دستورات پزشک، موجب کاهش خطر اعتیاد دارویی می‌شود.

مصرف طولانی‌مدت از داروی آلپروازولام ممکن است عملکرد و اثربخشی دارو را کاهش دهد؛ در چنین شرایطی حتماً این مسئله را با پزشکتان در میان بگذارید.

تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان اضطراب یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

عوارض جانبی آلپرازولام

مصرف آلپرازوالام ممکن است منجر به عوارضی مثل خواب‌آلودگی، گیجی، افزایش تولید بزاق و تغییر در میل یا توان جنسی شود. در صورت تشدید یا تداوم هرکدام از این علائم با پرشکتان صحبت کنید. برای کاهش خطر سرگیجه و عدم تعادل به‌آرامی از جایتان بلند شوید.

دررصورتی که پزشک داروی آلپرازولام را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی آلپرازولام را مصرف کرده اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند. چنانچه با عوارضی نظیر تغییر خلق (توهم، افکار خودکشی)، لکنت زبان یا اختلال گفتاری، عدم تعادل، اختلال در هنگام راه رفتن یا مشکلات حافظه مواجه شدید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر این نشانه‌های خیلی نادر اما خطرناک را مشاهده کردید، بلاقاصله از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید: زردی پوست و چشم، تشنج.

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی آلپرازولام نادر است. با وجود این اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعاً از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

موارد احتیاط مصرف داروی آلپرازولام

قبل از مصرف، اگر به داروی آلپرازولام یا سایر بنزودیازیپین‌ها (مثل دیازپام یا لورازپام) حساسیت دارید این موضوع و سایر حساسیت‌هایتان را با پزشک درمیان بگذارید. داروی آلپرازولام ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.

چنانچه سابقه‌ی بیماری‌های شدید تنفسی یا ریوی (مثل آپنه‌ی خواب/ وقفه‌ی تنفسی در خواب یا بیماری مزمن انسداد ریه COPD)، بیماری‌های کبد، بیماری‌های کلیوی و آب سیاه دارید یا شما یا سابقه‌ی سوء مصرف مواد (الکل یا مواد مخدر) در خانواده‌تان وجود دارد، حتماً این موارد را با پزشکتان در میان بگذارید.

داروی آلپرازولام ممکن است موجب گیجی و ناهوشیاری شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می‌کند، لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی‌که در هوشیاری کامل به‌سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف آلپرازولام از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری‌جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمناً قبل از هرگونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید. سالمندان در مقابل عوارض جانبی دارو، خصوصاً خواب‌آلودگی و عدم تعادل، حساس‌ترند.

استفاده از این دارو در زمان بارداری و شیردهی اصلاً توصیه نمی‌شود و ممکن است به جنین یا نوزاد آسیب برند. مصرف آلپرازولام بر پرستاری و مراقبت از نوزدان اثر نامطلوب می‌گذارد.

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

تداخلات دارویی آلپرازولام با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی آلپرازولام را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی آلپرازولام نفرمایید.

داروهای زیر ممکن است با داروی آلپرازولام تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید.

• کاوا
• سدیم اکسی‌بات

این داروها می‌توانند عملکرد داروی آلپرازولام را تحت تاثیر قرار دهند:

• داروهای ضد قارچ آزول (کتوکونازول ایتراکونازول)
• سایمتیدین
• برخی داروهای ضد افسردگی (فلووکسامین، فلوکستین، نفازودون)
• داروهای درمان HIV (دلاویریدین یا داروهای بازدارنده‌ی پروتئاز ایندیناویر)
• آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (اریترومایسین)
• ریفامایسین‌ها (ریفابوتین)
• سنت جونر ورت / عصاره‌ی گل راعی
• داروهای درمان تشنج (فنی‌توئین)

اگر داروی آلپرازولام را همزمان با داروهایی مصرف کنید که عوارضی همچون خواب‌آلودگی و بروز مشکلات تنفسی دارند، خطر عوارض جانبی جدی داروی آلپرازولام (خواب‌آلودگی شدید، کند دمی و تنفس کم‌عمق) ممکن است افزایش پیدا کند. اگر از مسکن‌های اپیوئیدی، داروهای ضدسرفه (کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری‌جوانا، داروهای خواب‌آور یا ضداضطراب دیگر (لورازپام، دیازپام و زولپیدم) داروهای شل‌کننده‌ی عضلات (کاریسوپردول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی‌هیستامین‌هایی مثل (سیتریزین و دیفن‌هیدرامین) استفاده می‌کنید، حتماً پیش از مصرف آلپرازولام با پزشکتان مشورت کنید.

برچسب تمام داروهایی را که مصرف می‌کنید بررسی کنید، چون داروهای سرماخوردگی، ضدحساسیت و ضدسرفه ممکن است حاوی عناصری باشند که منجر به خواب‌آلودگی شوند.

تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان اضطراب یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

علائم اوردوز آلپرازولام

مصرف بیش از اندازه‌ی داروی آلپرازولام ممکن است موجب بروز علائمی مثل خواب‌آلودگی شدید، بالارفتن زمان عکس‌العمل، کند دمی و کاهش سطح هوشیاری شود.

به اشتراک گذاشتن این دارو با سایرین خلاف قانون است.

اگر دکتر اعصاب و روان توصیه کرده داروی آلپرازولام را طبق برنامه‌ای منظم و نه فقط در وقت نیاز مصرف کنید و شما یکی از نوبت‌های مصرف دارو را فراموش کرده‌اید، در اولین فرصت آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به‌یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر داروی آلپرازولام نیست و کافی‌ست فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

داروی آلپرازولام باید در دمای اتاق و دور از رطوبت و نور و خارج از دسترس کودکان نگه‌داری شود. از داروی آلپرازولام در حمام نگه‌داری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

منبع: WebMD