فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
پانیک یا حمله عصبی یک موج ناگهانی از ترس و اضطراب شدید است که خیلی سریع، در عرض چند دقیقه به اوج میرسد. در این حالت ممکن است فرد علائمی مانند تپش قلب، نفستنگی، سرگیجه یا فکر «الان میمیرم» را تجربه کند. این حملات معمولا خطر جانی ندارند اما میتوانند آنقدر آزاردهنده باشند که زندگی روزمره را مختل کنند. اگر این حملات تکرار شوند، به آن «اختلال پانیک» میگویند. حمله پانیک میتواند بیهشدار شروع شود یا بعد از یک موقعیت پراسترس اتفاق بیفتد. معمولا علت آن فعال شدن بیشازحد سیستم دفاعی بدن و برداشت اشتباه از نشانههای بدنی است. شناخت این وضعیت اولین قدم برای درمان و کاهش ترس از آن است.
حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک (Panic Attack) یا حمله عصبی، موجی از حملات ناگهانی و شدید ترس، هراس و ناراحتی است که در عرض چند دقیقه به اوج میرسد. افراد مبتلا به این اختلال، با اضطراب شروع مجدد حملات زندگی میکنند. در حملات پانیک ممکن است نشانههای فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب، مشکلات تنفسی و عرقکردن زیاد را تجربه کنید. اگرچه نشانههای این اختلال میتواند بسیار طاقفرسا و ترسناک باشند اما با مدیریت درست میتوان به بهبود علائم آن کمک کرد.
اختلال وحشتزدگی از اختلالات اضطراب است. حملات پانیک میتوانند در این اختلال و حتی در سایر اختلالات هم رخ دهند.
نکات مهم درباره پانیک | توضیحات |
---|---|
پانیک چیست؟ | موجی از حملات ناگهانی و شدید ترس، هراس و ناراحتی است که در عرض چند دقیقه به اوج میرسد. |
علائم | تپش قلب، تنگینفس، سرگیجه، لرزش |
علت ابتلا | ژنتیک، استرس، تغییرات شیمیایی مغز |
عوارض | کاهش کارایی، افسردگی، مصرف مواد |
روشهای درمان | رواندرمانی CBT، دارودرمانی، تمرین تنفسی |
انواع حمله عصبی پانیک
حملات پانیک را میتوان به چندین دستهی پانیک غیرمنتظره، پانیک موقعیتی، پانیک پیشبینی شده و حملات عصبی با علائم محدود طبقهبندی کرد:
- حملات پانیک غیر منتظره: این حملات بدون هیچ محرک مشخصی رخ میدهند و میتوانند به صورت ناگهانی ایجاد شوند.
- پانیک موقعیتی: در موقعیتهای خاص مانند سخنرانی عمومی یا مکانهای شلوغ ایجاد میشود.
- حملات پانیک پیشبینی شده: زمانی رخ میدهد که فرد یک رویداد ترسناک مانند ارائه درسی در آینده را پیشبینی میکند.
- حملات عصبی با علائم محدود: در مقایسه با حملات هراس کامل، علائم کم و خفیفتری را شامل میشود.
علائم حمله پانیک چیست؟
در طول حملات پانیک سطح آدرنالین افزایش مییابد. این اتفاق هوشیاری، انرژی و انقباضات بدنی را زیاد میکند که باعث آماده شدن بدن برای مبارزه یا دویدن میشود. این شرایط حمله پانیک را ایجاد میکند که علائم پانیک در بیشتر افراد شامل احساس خفگی، حالت تهوع، عرق کردن و لرزش بدن هستند. بعد از اینکه حمله پانیک اتفاق افتاد و تحریک بدنی از بین رفت، فرد احساس خستگی یا درد شدید میکند.
علت حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک یک علت ساده و واحد ندارد بلکه نتیجه ترکیب چند عامل است. ژنتیک میتواند زمینه آن را ایجاد کند و تغییرات مواد شیمیایی مغز (مانند سروتونین و نورآدرنالین) نیز نقش دارند. گاهی رویدادهای مهم زندگی مانند مهاجرت، ازدواج یا تولد فرزند باعث شروع آن میشوند.
بعضی بیماریهای جسمی مانند مشکلات تیروئید یا قلب هم میتوانند محرک باشند. مصرف زیاد یا قطع ناگهانی کافئین و مواد محرک نیز احتمال حمله را بیشتر میکند. اضطراب طولانیمدت و حساسیت بالا به تغییرات بدن هم از عوامل مهم هستند. پزشکان هنگام ارزیابی باید همه این جنبهها را بررسی کنند تا بتوانند درمانی متناسب ارائه دهند.
- حساسیت زیاد به احساسات بدنی و افکار فاجعهساز
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- تغییر در مواد شیمیایی مغز
- استرس و تروما
- مشکلات تیروئید یا قلب
متن انگلیسی:
به نقل از سایت nhsinform
Everyone feels anxious or panicky at some point in their life. A little bit of anxiety can even be helpful. For example, feeling anxious before an exam might make you more alert and improve your performance. But too much anxiety or panic can negatively affect your day-to-day life.
ترجمه فارسی:
همه ما در مقطعی از زندگیمان احساس اضطراب یا وحشت میکنیم. کمی اضطراب حتی میتواند مفید باشد. برای مثال، احساس اضطراب قبل از امتحان ممکن است شما را هوشیارتر کند و عملکردتان را بهبود ببخشد. اما اضطراب بیشازحد یا پانیک میتواند زندگی روزمرهتان را به طور منفی تحت تأثیر قرار دهد.
عوامل تشدید کننده حملات پانیک چیست؟
برخی شرایط باعث میشوند احتمال بروز حمله پانیک بیشتر شود یا شدت آن افزایش پیدا کند. این شرایط معمولا استرسزا هستند یا بدن را در حالت آمادهباش بیشازحد قرار میدهند. شناسایی و کنترل این عوامل میتواند تعداد و شدت حملات را کمتر کند. تغییر سبک زندگی، توجه به سلامت جسم و روان و در صورت نیاز استفاده از درمانهای تخصصی بهترین راه برای مدیریت آن است:
- کمخوابی یا کارهای شبانه
- مصرف زیاد کافئین، نیکوتین، الکل یا مواد محرک
- استرسهای شغلی یا خانوادگی
- نفسکشیدن سریع و سطحی (پرتنفسی) یا کمتحرکی
- مشکلات درماننشدهٔ تیروئید یا قلب
- حضور در مکانهای شلوغ یا فضاهایی مانند مترو
نحوه تشخیص پانیک یا حمله عصبی چگونه است؟
بیشتر افرادی که برای اولین بار حمله عصبی را تجربه میکنند، فکر میکنند دچار حمله قلبی شدند. در بخش اورژانس بیمارستان برای بررسی اینکه آیا علائم شما به علت حمله قلبی ایجاد شده یا خیر و برای بررسی عملکرد قلب، پزشک تستهای تشخیصی مانند آزمایش خون و نوار قلب (ECG) را درخواست میکند.
اگر هیچ علت خطرناک جسمانی وجود نداشتهباشد، پزشک در مورد علائمتان از شما سوالاتی خواهد پرسید و معاینهی سلامت روان را انجام خواهد داد. قبل از تشخیص اختلال هراس یا حمله پانیک توسط پزشک، تمام بیماریهای دیگر پزشکی باید بررسی شوند.
آیا بیماری پانیک درمان قطعی دارد؟
درمان حملات پانیک معمولا با رواندرمانی شناختی رفتاری (CBT) و در صورت لزوم داروهای SSRI/SNRI انجام میشود. در شیوه رواندرمانی، متخصص روانشناس یا روانپزشک معمولا از درمان شناختی رفتاری (CBT) یا مواجهه درمانی برای روبهرو شدن فرد با نگرانی و ترسهایش استفاده میکند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) روی تغییر الگوهای فکری و رفتارهای مرتبط با حملات عصبی با تکنیکهای آموزش تنفس عمیق و بازسازی تفکرات فرد تمرکز دارد. مواجهه درمانی نیز یکی دیگر از روشهای CBT است که به فرد کمک میکند تا با ترس خود روبهرو شود و بهتدریج آن را کاهش دهد.
داروهای خط اول (SSRI/SNRI) برای کنترل بلندمدت مؤثر هستند اما اثرشان تدریجی است. بنزودیازپینها ممکن است در کوتاهمدت کمک کنند اما گزینه اصلی و طولانیمدت نیستند.
عوارض حمله عصبی پانیک چیست؟
عوارض بعد از حمله پانیک شامل خستگی طولانی مدت، تنش عضلانی و افزایش اضطراب در مورد حملات آینده است. اگر این اختلال درمان نشود میتواند با افسردگی و مشکلات سوء مصرف مواد همراه شود.
حمله پانیک تنها یک تجربه کوتاه ترسناک نیست، بلکه در صورت تکرار میتواند پیامدهای جدی بههمراه داشتهباشد. خیلی از افراد بعد از حملات، دائما نگران حمله بعدی میشوند یا از موقعیتهایی که ممکن است محرک باشند دوری میکنند. این پرهیزها به مرور زندگی اجتماعی و شغلی را محدود میکند.
در موارد شدید، احتمال ابتلا به آگورافوبیا (ترس از مکانهای باز یا شلوغ)، افسردگی و حتی مصرف مواد بالا میرود. درمان بهموقع میتواند این روند را متوقف و حتی برعکس کند.
چگونه می توان از پانیک پیشگیری کرد؟
اقدامات پیشگیرانه برای اختلال هراس شامل حفظ یک سبک زندگی سالم با ورزش منظم و خواب کافی، مدیریت استرس و کمک گرفتن از دارودرمانی یا رواندرمانی با مشاهده علائم حمله پانیک است. تشخیص بهموقع این بیماری میتواند از ایجاد اختلالات اضطرابی شدیدتر جلوگیری کند.
پیشگیری از حملات پانیک بیشتر بر ایجاد عادتهای سالم و مدیریت استرس متمرکز است. با رعایت چند اصل ساده، میتوان احتمال وقوع حملات یا شدت آنها را کاهش داد:
- خواب کافی (۷ تا ۹ ساعت در شبانهروز)
- ورزش منظم، بهویژه فعالیتهای هوازی
- محدود کردن مصرف کافئین، نیکوتین و الکل
- تمرینهای تنفسی آرام و تکنیکهای آرامسازی
- استفاده از روشهای درمانی مانند CBT و مواجهه تدریجی
- برنامهریزی برای مدیریت استرس (یوگا یا مدیتیشن)
- مصرف منظم داروهای تجویز شده توسط پزشک
- مراجعه سریع به متخصص در صورت تکرار یا شدید شدن حملات
چند توصیه از تجربیات بیماران پانیک
تجربه هر فرد در مورد علائم حملات پانیک متفاوت است. برخی افراد مبتلا به این اختلال بهخوبی به درمان پاسخ میدهند اما برخی دیگر ممکن است در یک دوره زمانی هیچ نشانهای نداشتهباشند و در زمانی دیگر دچار نشانههای بسیار شدید حمله عصبی پانیک شوند.
کسانی که پانیک داشتند و خوب شدند معمولا مصرف منظم داروهای تجویزی پزشک را توصیه کردند. قطع مصرف دارو میتواند علائم پانیک را برگرداند. سایر تجربیات بیماران پانیک شامل دوری از افرادی که تفکرات منفی دارند (بهعنوان مثال در جمعهایی که احتمال بحث و درگیری شدید وجود دارد وارد نشوید)، بیکار نبودن در طول هفته برای کمتر فکر کردن به مسائل تلخ و انجام یوگا و مدیتیشن هستند.
برای پانیک به چه دکتری مراجعه کنیم؟
حملهٔ پانیک جزو اختلالات اضطرابی است و میتواند به صورت ناگهانی یا پس از استرس رخ دهد. علت دقیق این بیماری مشخص نیست اما وراثت و محیط میتوانند در ایجاد آن نقش داشتهباشند. پانیک میتواند روی زندگی روزمره فرد تاثیر بگذارد به همین دلیل برای مدیریت و درمان آن حتما به فوق تخصص روانشناسی یا در صورت لزوم به متخصص روانپزشک مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام و وقت بخیر
من ۲۸ سالمه و متاسفانه درگیر بیماری هستم که شاید سطحی به نظر برسه. دائما تکرر ادرار دارم و چندین ساله درگیرشم ، از طریق اورولوژی اقدام کردم ولی میگن هیچ مشکلی نداری ، واقعا کلافه ام ، وقتی این مشکلم تشدید میشه دست و پام یخ یخ میشه ، کف دستم گاهی تعریق داره ، احساس میکنم اضطراب دائمی دارم و هرجایی میرم دنبال سرویس بهداشتی هستم . تا الان هیچ کسی نتوسته کمکی بهم بکنه و بعضی مواقع که تنش کاریم بیشتر هم میشه بدتر میشم . ممنون میشم راهنمایی کنید یا حداقل بگید باید به روانشناس مراجعه کنم یا روان پزشک . تشکر
سلام! علائمی که ذکر کردید مانند تکرر ادرار، یخ زدن دست و پا، تعریق کف دست و احساس اضطراب، ممکن است به استرس و اضطراب مزمن مربوط باشد. این مشکلات میتوانند به طور غیرمستقیم از تنشهای روانی و عصبی نشأت بگیرند و حتی با افزایش استرس تشدید شوند. با توجه به اینکه هیچ مشکل فیزیکی از نظر اورولوژی مشخص نشده، مراجعه به روانشناس یا روانپزشک میتواند کمککننده باشد تا مسائل روانی و اضطرابی شما بررسی و مدیریت شود. درمانهای روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) میتواند به کاهش اضطراب و مدیریت علائم شما کمک کند.
ابتدا به روانپزشک مراجعه کنید
از لینک زیر نوبت بگیرید
متخصص روانپزشک
دقیقا منم همین مشکلو دارم وقتی اضطراب میگیرم بدتر میشه سونوگرافی و ازمایش ادرارو.. رو دادم ولی سالم بودم باید تست مثانه عصب عضله یه چیزی تو این مایه ها بدین
سلام
اگر اضطراب باعث بدتر شدن علائم شما میشود، ممکن است یک عامل عصبی یا روانی در پس این مشکل باشد. علاوه بر تستهای معمولی مانند سونوگرافی و آزمایش ادرار، ممکن است پزشک شما آزمایشهای خاصی برای بررسی عملکرد عصبی و عضلانی مثانه، مانند بررسی فعالیت عصبی مثانه (مثلاً تست urodynamics) یا مشاوره با یک متخصص نورولوژی یا روانپزشک را پیشنهاد دهد تا عوامل عصبی و روانی مؤثر بر وضعیت شما بررسی شوند. بهطور کلی، اضطراب میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد بدن بگذارد و درمانهای مختلف، از جمله مدیریت استرس، درمانهای رفتاری و دارویی، ممکن است مفید باشد. پیشنهاد میکنم که با پزشک خود مشورت کنید تا درمان بهینه برای شما تعیین شود.
متخصص مغزواعصاب
سلام خسته نباشین
من ۳۱ سالمه و امسال خیلی شرایط بدی داشتم از مرگ فامیل های نزدیکم تا بهم خوردن زندگیم و… بعضی وقتا حس میکنم الانه که قلبم واسته و ایست قلبی کنم نفسم نمیاد همون لحظه انگار یه طناب دور گردنم انداختن محکم فشار میدن و معدم ی طوری میشه دل پیچه شدید میشم قرص آلپرازولام نیم هم میخورم یه سالی هست فقط شبا ولی بازم بعضی شبا این حالت بهم دست میده چکارکنم کمکم کنین ممنون
سلام، به نظر میرسد که علائمی که تجربه میکنید مرتبط با اضطراب یا حملات پانیک باشد که میتواند به دلیل فشارهای روحی و استرسهای اخیر تشدید شده باشد. احساس تنگی نفس، فشار در گردن و دل پیچه معمولاً در چنین شرایطی رخ میدهد. اگرچه قرص آلپرازولام ممکن است کمککننده باشد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درمان مناسبی برای شما تجویز شود. علاوه بر دارو، تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا مشاوره روانشناسی میتواند کمککننده باشد. حمایت عاطفی از طرف خانواده و دوستان نیز بسیار مهم است.
متخصص روانپزشک
سلام وقت بخیر . من یه سوالی داشتم
میخواستم بدونم وقتی پانیک اتفاق میوفته
فرد مورد نظر هوشیاری خودشو از دست میده؟
داداش من افتاده بود . بدنش میلرزید به مدت ۵ دیقه هوشیاری نداشت هر چی صداش میزدم
سلام
پانیک (حمله پانیک) معمولاً باعث احساس ترس و اضطراب شدید، تپش قلب، تعریق زیاد، مشکل در نفس کشیدن، و احساس اختلال در واقعیت میشود. در حملات پانیک، فرد هوشیاری خود را از دست نمیدهد و به طور معمول همچنان قادر به درک محیط اطراف است، اگرچه ممکن است دچار احساس ترس و بیقراری شدید شود.
با این حال، اگر فرد دچار از دست دادن هوشیاری و علائم مشابه آنچنان که توصیف کردهاید (مثل لرزش بدن و هوشیاری نداشتن به مدت طولانی) میشود، این ممکن است به علت مشکلی دیگر باشد و نه فقط حمله پانیک. این علائم میتوانند نشاندهنده اختلالات دیگر مانند تشنج، افت فشار خون یا مشکلات قلبی باشند.
پیشنهاد میکنم که برای بررسی دقیقتر و تشخیص درست، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق این اتفاقات مشخص شود.
متخصص روانپزشک
خوب بود
درود و مهر بر شما
تندرست باشید همراه عزیز دکترتو
سلام من وقتی که میخوابم احساس میکنم یه چیزی منو کنترل میکنه یعنی احساس لرز ، بی حسی و تنفس سریع اینا علائم منه . و اون موقع نمیتونم فریاد بزنم نه میتونم حرکت کنم .
حتی وقتی احساسی میشم (ترس،شاد) بی حس میشم و میفتم زمین بیهوش نمیشم فقط بیحس میشم طوری که کنترل خودم رو ازدست میدم .
اوایل فکر میکردم جن منو آزار میده حتی پیش دعا نویس هم رفتم تاثیر نداشت😂 .
بعد پیش چند پزشک خوب رفتم بازم هیچی نفهمیدن خیلی دورانه سختیه برام اگه میشه یه راهنماییم بکنید که این علائم ها مال چه بیماریه ، خواهش میکنم یه جواب بدین که بتونم طبق همون درمان بشم
سلام
بسیار متاسفم که این علائم را تجربه میکنید. آنچه که شما توصیف کردهاید، میتواند به عنوان اختلالات خواب یا اختلالات اضطرابی در نظر گرفته شود. یکی از علائم رایج در این زمینه، فلج خواب (Sleep Paralysis) است که معمولاً هنگام بیدار شدن از خواب یا به خواب رفتن رخ میدهد. در این حالت، فرد ممکن است احساس کند که نمیتواند حرکت کند یا صحبت کند و در عین حال دچار احساس ترس یا بیحسی میشود.
فلج خواب معمولاً به دلیل اختلالات خواب، اضطراب، یا کمبود خواب بروز میکند و ممکن است همراه با حس لرز یا تنفس سریع باشد. این اختلال معمولاً بیضرر است، اما میتواند بسیار ترسناک و آزاردهنده باشد.
از طرفی، این علائم میتواند به دلیل استرس شدید، اضطراب مزمن یا حتی اختلالات عصبی هم ایجاد شود. در هر صورت، توصیه میکنم که به یک پزشک متخصص خواب یا روانپزشک مراجعه کنید تا علائم دقیقتر بررسی شوند و درمان مناسب برای شما تجویز گردد.
متخصص روانپزشک
سلام منم همینطور ترس وتپش قلب ولرزش بدن
چندین بار پانیک رو تجربه کردم .و توضیحات شما هم کامل بود ممنون
من ب شخصه تجربه خودم رو میگم برا کسانی ک حمله پانیک براشون اتفاق میفته شاید کمکی براشون بشه تو لحظه .
نفس عمیق زیاد کشیدن .و حتی شده تو تاریکی رفتن و حتی من گوشم رو میگرفتم هیچ صدایی نشنوم و متمرکز میشدم ب جایی مثل وسط جنگل یا جایی زیبا ک خیلی کمک میکنه این حالت تمرکز گرفتن تو با چشم بسته
سلام آوای عزیز
ممنونم از راهنمای و کامنت خوب تان
تندرست باشد همیشه
با سلام، وقتتون بخیر. من دوماه پیش بعد از یه دورهی تنش زا و سخت به طور ناگهانی حس کردم وسط سینم سقوط میکنه و از شدت ترس شروع به گریه و لرزش کردم و حس میکردم میخوام بمیر:) وقتی رفتم بیمارستان نوارقلب گرفتن و مشکلی نبود. اما از اون موقع به بعد همش مشکل معده دارم و استرس و اضطراب شذید معده پیدا کردم. انگار حملهی عصبی بهم دست داده بود ک بعد از اون از ترس زیاد، اسید معدم بیشتر از همیشه ترشح مبشه و حالمو بد میکنه. و همین مسئله باعث شده گاهی به طرز عجیبی یه ضعف وحشتناک توی معدم حس کنم. وقتی ضربانمو میگیرم آروم و معمولیه. اما خودم از ترس حس میکنم قلبم میخواد بایسته. دیشبم یهو با وحشت از خواب بیدار شدم و تپش قلبم برای چند ثانیه شدیدا بالا رفت. حس میکنم بخاطر تنشهای روانی اینطوری شدم. چون قرص معده مصرف میکنم همه چیز خوبه، ولی اون استرس معده به محض اینکه بهش فکر میکنم برمیگرده، و تو کنترلش خیلی عاجزم. دلم نمیخواد دارو مصرف کنم ولی از شدت نشخوار ذهنی واقعا دارم افسرده میشم.
سلام
در این مواقع خودتان را راضی کنید برای دوره کوتاهی دارو مصرف کنید
برخی داروهای سبک به شما کمک می کند کمتر رنج بکشید و برای حل مسایل انرژی کمتری صرف کنید
با سلام در این قسمت خلاصه و مفید بیماری پانیک توضیح داده شده و خیلی مفید است ممنون من خیلی در موردش تحقیق و مطالعه کردم که خلاصه شده مطالب را اینجا دیدم . باتشکر
سلام
ممنونم از حسن نظر شما
واقعا آرزو میکنم که همیشه سلامت باشید
افرادی که پانیک دارند بسیار چیز بدی رو حس میکنند که بقیه شاید حتی متوجه هم نشن و اونو ساده بگیرن توضیحات شما بسیار عالی و پر بار بود تشکر بسیار ویژه ای دارم از هرکسی که زحمت این اطلاعات رو کشیدن
با سپاس یک بیمار پانیک❤️
سلام محمد متین عزیز
ممنونم از همراهی تان
تندرست باشید
باسلام.من دکترهای زیادی رفتم. هیچکدوم اینقدر جامع وکامل وشفاف توضیخات ارائه نکردند.
تشکر ازشما
سپاس از همراهی شما.