گل مژه چیست و چگونه درمان میشود؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید

گل مژه یکی از مشکلات شایع چشمی است که معمولاً به صورت برآمدگی کوچک و قرمز روی لبه پلک ظاهر می‌شود و ممکن است با درد، تورم و التهاب همراه باشد. این عارضه که به دلیل انسداد غدد چربی یا عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود، می‌تواند برای فرد ناراحتی و مشکلاتی در دید یا زیبایی ایجاد کند. در این مقاله، به معرفی انواع گل مژه، دلایل بروز آن و روش‌های موثر درمان خانگی و دارویی خواهیم پرداخت تا بتوانید با آگاهی بیشتری این مشکل را مدیریت کنید و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کنید.

گل مژه چیست؟

گل مژه یا stye برآمدگی های کوچک، قرمز و دردناک که شبیه جوش هستند و در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می‌شوند. گل مژه، عفونت غدد چربی پلک ها محسوب می شوند که در اثر یک باکتری به نام استافیلوکوک ایجاد می شود. این بیماری را با نام بیماری غده میبومین، میبومیتیس، میبومیانتیس یا بلفاریتیس هم می شناسند.

گل‌ مژه، یکی از بیماری های چشم است که می‌تواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند.  تماس دست آلوده با چشم و التهاب لبه پلک از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل‌ مژه می‌شوند، همچنین تجربیات نشان می‌دهد که سرمای هوا در ایجاد گل مژه تأثیرگذار است.

متن انگلیسی:
A stye is a painful red bump on the edge of your eyelid. Similar to an acne pimple, a stye forms when a tiny oil gland near your eyelashes becomes blocked and gets infected. Styes are very common, and in many cases, you can manage them at home. But some cases may require treatment by an eye care provider.
ترجمه فارسی:
گل مژه یک برجستگی قرمز و دردناک است که در لبه پلک شما ظاهر می‌شود. مشابه جوش‌های آکنه، گل مژه زمانی تشکیل می‌شود که یک غده چربی کوچک در نزدیکی مژه‌ها مسدود شده و عفونت می‌کند. گل مژه بسیار شایع است و در بسیاری از موارد می‌توان آن را در خانه مدیریت کرد. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان توسط متخصص چشم وجود داشته باشد.

به نقل از my.clevelandclinic

تفاوت گل مژه و شالازیون

گل‌مژه و شالازیون (Chalazion) هر دو به‌صورت برآمدگی‌هایی در پلک ظاهر می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. گل‌مژه یک عفونت حاد و دردناک است که معمولاً در لبه پلک و در نزدیکی مژه‌ها ایجاد می‌شود و با قرمزی، تورم و حساسیت همراه است. در مقابل، شالازیون یک التهاب مزمن و معمولاً بدون درد است که به‌دلیل انسداد غدد چربی (غدد میبومین) در پلک به‌وجود می‌آید و به‌صورت یک توده سفت و غیرحساس در میانه یا دور از لبه پلک ظاهر می‌شود. تشخیص صحیح این دو عارضه برای انتخاب روش درمانی مناسب ضروری است.

انواع گل مژه

گل‌ مژه یا هوردئولوم یک عفونت موضعی در پلک است که بسته به محل ایجاد به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• گل‌ مژه خارجی: این نوع روی لبه بیرونی پلک بالا یا پایین ایجاد می‌شود و عفونت معمولاً در فولیکول مژه رخ می‌دهد. این نوع شایع‌تر بوده و اغلب با درد و قرمزی همراه است.
• گل‌ مژه داخلی: این نوع در سطح داخلی پلک و نزدیک به کره چشم ایجاد می‌شود. عفونت در غدد چربی داخلی پلک عامل بروز آن است و ممکن است درد بیشتری ایجاد کند.

تفاوت اصلی این دو نوع در محل قرارگیری و غدد درگیر است، اما هر دو می‌توانند علائمی مانند تورم، قرمزی و درد داشته باشند.

گل مژه داخل چشم

گاهی عفونت در غدد چربی داخلی پلک به‌گونه‌ای ظاهر می‌شود که به‌نظر می‌رسد گل مژه در داخل چشم قرار دارد. این حالت باعث احساس ناراحتی در سطح داخلی پلک و تحریک کره چشم می‌شود.

گل مژه پلک پایین

گل مژه روی پلک پایین می‌تواند در لبه بیرونی یا داخلی پلک ایجاد شود و اغلب با تورم و حساسیت در این ناحیه همراه است.

گل مژه پلک بالا

گل مژه روی پلک بالا معمولاً در فولیکول مژه یا غدد چربی پلک بالایی شکل می‌گیرد و به‌دلیل موقعیت آن، ممکن است ناراحتی بیشتری هنگام پلک زدن ایجاد کند.

گل مژه زیر چشم

این نوع گل مژه به‌ندرت رخ می‌دهد و ممکن است در زیر ناحیه پایینی پلک احساس شود. عفونت در این ناحیه می‌تواند باعث ورم موضعی و احساس فشار شود.

گل مژه در کودکان

گل‌مژه در کودکان یک برآمدگی قرمزرنگ و دردناک است که در لبه پلک ظاهر می‌شود و معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی غدد چربی یا فولیکول‌های مژه است. این عارضه می‌تواند با علائمی مانند تورم، قرمزی، درد و آبریزش چشم همراه باشد. برای درمان، استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت پلک توصیه می‌شود. در صورت تداوم یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.

علائم گل مژه چیست؟

هنگامی که برای اولین بار دچار گل مژه می شوید، ممکن است قرمزی و احساس درد را در نزدیکی پلک خود احساس کنید. علائم دیگری که ممکن است دیده شوند عبارتند از:

• درد چشم
•  ورم چشم
• افزایش تولید اشک یا آبریزش چشم
• پوسته شدن در اطراف پلک
• خارش و سوزش
• حساس شدن چشم به نورهای درخشان و خیره کننده
• احساس اینکه چیزی در چشم تان وجود دارد.

اگر پوست شما دردناک نیست، ممکن است برآمدگی و التهاب پلک (ورم چشم) باشد. درمان برآمدگی و التهاب پلک و گل مژه شبیه هم است اما برآمدگی و التهاب پلک ممکن است طول بکشد تا بهبود یابد.

به خاطر گل مژه دچار خارش و سوزش چشم شدی؟

همین حالا با چشم پزشک مشورت کن.

دکتر متخصص چشم

چرا گل مژه میزنیم؟

پلک شما دارای تعداد بسیاری غدد کوچک چربی در اطراف مژه هاست. آسیب به پوست، ذرات گرد و غبار یا چربی می توانند این غدد را مسدود کنند. هنگامی که مجاری این غدد مسدود می شوند باکتری ها در این غدد رشد کرد و باعث ایجاد گل مژه می شوند. گل مژه می تواند یک چشم یا هردو چشم را همزمان درگیر کند. گل مژه معمولا مشکلی جدی نبوده و تاثیری روی بینایی شما نمی گذارد.

علاوه بر عفونت باکتریایی، بعضی عوامل دیگر هم می توانند به عفونت غدد منجر می شود:

• پاک کردن نامناسب یا ناقص آرایش از چشم
• استفاده از لوازم آرایشی تاریخ گذشته یا آلوده
• ضعف در بهداشت پلک ها
• بیماری های التهابی پلک، مانند بلفاریت
• استرس
• تغییرات هورمونی.

گل مژه در کدام قسمت چشم می‌زند؟

در واقع گل مژه می تواند در چندین مکان از پلک شما ایجاد شود:

• روی پلک بالا
• روی پلک پایین
• درون یک پلک
• زیر پلک.

برای انواع داخلی، احتمالاً بهتر است به پزشک مراجعه کنید. انواع خارج چشمی را می توان در خانه درمان کرد، اما اگر بیش از یک هفته ادامه داشته باشد، ممکن است لازم باشد به چشم پزشک مراجعه نمایید.

چگونه از گل مژه پیشگیری کنیم؟

ابتلا به گل مژه خطر ابتلای مجدد را افزایش می دهد. گل مژه می تواند در داخل چشم هم بزند. تعداد زیاد باکتری در محل می تواند باعث ایجاد مورد دیگر، درگیری دیگر چشم یا حتی ایجاد گل‌ مژه در فرد دیگر شود. با این وجود رعایت هر کدام از نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا به آن می تواند کمک کننده باشد:

• قبل از دست زدن به چشم خود، دست ها را با آب و صابون بشویید.
• پلک هایتان را با صابون ملایم و شامپو بشویید.
• آرایش چشم را هر شب قبل از خواب پاک کنید.
• هرگز از حوله کسی استفاده نکنید (مخصوصا افراد دارای گل مژه).

عوارض گل مژه چیست؟

در صورتی که گل‌ مژه به خودی خود بهبود یابد، به ندرت شاهد عوارض خاصی خواهیم بود. اما اگر گل مژه چشم عفونی شود، این عفونت ممکن است به چشم، پوست یا حتی حدقه چشم سرایت کند. در نتیجه برای جلوگیری از عوارض جبران ناپذیر فرد باید سریعاً تحت نظر چشم پزشک درمان آنتی بیوتیکی خود را شروع کند.

گاها در موارد نادر نیز بروز مجدد گل مژه، می تواند نشانه ای از سرطان پلک چشم باشد. در صورت بروز چنین احتمالی پزشک از پلک چشم بیمار نمونه برداری صورت می گیرد.

تشخیص گل مژه چگونه است؟

تشخیص گل مژه معمولاً بر اساس معاینه بالینی و علائم ظاهری آن توسط پزشک انجام می‌شود. در ادامه به مراحل و روش‌های تشخیص اشاره شده است:

پزشک با مشاهده ظاهر پلک، علائم برجسته‌ای مانند تورم، قرمزی، درد و وجود چرک را بررسی می‌کند.از بیمار درباره مدت زمان شروع علائم، احساس سوزش یا خارش و تأثیر بر بینایی سوال می‌شود.در صورت لزوم، پزشک از چراغ مخصوص برای معاینه دقیق پلک و غدد چربی استفاده می‌کند.اگر گل مژه داخلی مشکوک باشد، پزشک پلک را برگردانده و داخل آن را بررسی می‌کند.برای تشخیص تفاوت با مشکلات مشابه مانند شالازیون یا آلرژی، بررسی دقیق‌تری انجام می‌شود.در موارد مزمن یا تکراری، ممکن است تست‌های اضافی برای شناسایی عوامل زمینه‌ای مانند دیابت انجام شود.

درمان گل مژه چیست؟

گل مژه معمولا خود به خود بهبود می یابد، اما تمیز کردن آن باعث تخلیه زود تر آن شده و سریع تر بهبود می یابد. در بیشتر موارد، گل مژه با مراقبت‌های ساده خانگی مانند استفاده از کمپرس گرم بهبود می‌یابد. این روش به باز شدن غدد مسدود شده و کاهش تورم کمک می‌کند. در صورت عفونت شدید یا ماندگاری علائم، پزشک ممکن است از درمان‌های دارویی مانند پمادها یا قطره‌های آنتی‌بیوتیک برای کنترل عفونت استفاده کند. در برخی موارد نادر که گل مژه بسیار بزرگ شده یا به درمان‌های اولیه پاسخ نمی‌دهد، تخلیه آن توسط پزشک ضروری است. رعایت بهداشت چشم و جلوگیری از فشار دادن گل مژه نیز در روند بهبود بسیار مؤثر است.

درمان های خانگی گل مژه

در ادامه چندین روش برای درمان خانگی به شما توصیه می شود که می توانید به کمک آنها روند بهبودی را تسریع بخشید:

راهکارها	توضیحات
کمپرس گرم	گرما باعث می‌شود چرک به سطح پوست راه یابد و گل مژه راحت‌تر تخلیه شود. حوله تمیز را با آب گرم خیس کرده و ۵ تا ۱۰ دقیقه چند بار در روز روی چشم بگذارید. سپس ناحیه را به آرامی ماساژ دهید تا غدد مسدود شده باز شوند.
تمیز کردن پلک با صابون ملایم	با شامپو بچه یا محلول نمکی، پلک را به آرامی تمیز کنید تا چرک تخلیه شود و از بین رفتن باکتری‌ها تسهیل شود. این روش می‌تواند از بروز گل مژه بعدی نیز جلوگیری کند.
شستشوی دست‌ها	دست‌های خود را قبل و بعد از لمس گل مژه بشویید تا از گسترش باکتری‌ها جلوگیری کنید. از حوله‌ها و وسایل شخصی دیگران نیز استفاده نکنید.
کیسه چای گرم	کیسه چای سیاه را در آب جوش قرار دهید و پس از خنک شدن، ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پلک قرار دهید. چای سیاه خاصیت ضدباکتری دارد و به کاهش تورم کمک می‌کند. برای هر چشم از کیسه جداگانه استفاده کنید.
اجتناب از آرایش کردن	در طول درمان از آرایش چشم خودداری کنید تا چشم تحریک نشود و بهبودی سریع‌تر انجام گیرد. آرایش آلوده می‌تواند عفونت را به چشم دیگر انتقال دهد.
عدم استفاده از لنزهای تماسی	به جای لنز، از عینک استفاده کنید تا از گسترش باکتری‌ها و عفونت به سایر قسمت‌های چشم جلوگیری شود.
ماساژ دادن ناحیه برای تخلیه چرک	با دستمال مرطوب یا دست تمیز به‌آرامی ناحیه را ماساژ دهید تا چرک تخلیه شود. پس از تخلیه، ناحیه را تمیز نگه دارید و از دست زدن به چشم‌ها خودداری کنید. اگر ماساژ باعث درد شدید شد، آن را متوقف کنید.
استفاده از وازلین یا ژل پترولیوم	وازلین نرم‌کننده‌ای عالی است که با مرطوب نگه داشتن پلک و کاهش درد، به تسکین گل مژه کمک می‌کند. برای اثر بیشتر، می‌توانید چند قطره آب‌لیمو را با وازلین مخلوط کرده و روی ناحیه بمالید. بعد از یک ساعت آن را با آب سرد بشویید.

سریعترین درمان گل مژه با داروی گل مژه

ورم ناشی از گل مژه حدود ۳ روز طول می کشد. در نهایت مجرا باز شده و تخلیه می شود. روند بهبودی می تواند حدود ۷ تا ۱۰ روز با درمانهای خانگی ساده باشد. گل مژه به ندرت به دنبال یک مساله جدی ایجاد می شود با این وجود برای فرد آزار دهنده است.

در نهایت اگر با هر کدام از روش های فوق گل‌ مژه بر طرف نشد، به چشم پزشک مراجعه کنید و درمانی را که چشم پزشک تجویز می کند دنبال کنید. پزشک ممکن است برای عفونت ایجاد شده کرم آنتی بیوتیک و برای التهاب نیز استروئید تزریقی برایتان تجویز کند تا ورم چشم ها را کاهش دهند. گاهی اوقات نیز گل مژه باید توسط چشم پزشک تخلیه شود به خصوص زمانی که از نوع داخلی بوده یا بر روی بینایی شما تاثیر گذاشته است.

۱- از مسکن ها برای کاهش درد خود استفاده کنید

برای کاهش درد خود می توانید از ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید، همچنین برای اثر بخشی مناسب، از دستور العمل های داروبه درستی پیروی کنید. اگر گل مژه باعث دردی شدید شود و با فعالیت های روزانه شما تداخل ایجاد می کند بهتر است با چشم پزشک خود در این مورد مشورت کنید.

۲-بهترین پماد چشمی برای گل مژه

استفاده از پمادهای چشمی آنتی‌بیوتیک یکی از روش‌های مؤثر برای درمان گل مژه است. این پمادها با مهار رشد باکتری‌های عامل عفونت، به بهبود سریع‌تر و کاهش علائم کمک می‌کنند. در ادامه به برخی از پمادهای رایج و کاربرد آن‌ها برای گل مژه اشاره شده است:

پماد آنتی‌ بیوتیک چشمی برای گل مژه

پمادهای آنتی‌بیوتیک مانند اریترومایسین چشمی یا کلرامفنیکل چشمی معمولاً برای درمان گل مژه استفاده می‌شوند. این پمادها به طور مستقیم روی ناحیه ملتهب پلک قرار می‌گیرند و با از بین بردن باکتری‌های استافیلوکوکوس، که عامل اصلی گل مژه است، عفونت را کنترل می‌کنند. مصرف این پمادها باید طبق تجویز پزشک انجام شود.

پماد تتراسایکلین چشمی برای گل مژه

پماد تتراسایکلین ۱% یکی دیگر از گزینه‌های رایج برای درمان گل مژه است. این پماد با اثر ضدباکتریایی قوی، عفونت را کاهش داده و به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. تتراسایکلین معمولاً روزی ۲ تا ۳ بار روی ناحیه آسیب‌دیده پلک استفاده می‌شود. رعایت دوره درمان کامل، حتی در صورت بهبود علائم، ضروری است.

قطره استریل چشمی برای گل مژه

استفاده از قطره‌های استریل چشمی به کاهش التهاب و جلوگیری از گسترش عفونت در موارد گل مژه کمک می‌کند. قطره‌هایی مانند قطره‌های آنتی‌بیوتیک (مانند کلرامفنیکل یا سیپروفلوکساسین) یا قطره‌های ضدالتهاب بدون استروئید ممکن است توسط پزشک تجویز شوند. این قطره‌ها با شستشو و استریل کردن سطح چشم، عفونت را کاهش داده و علائمی مانند قرمزی و درد را تسکین می‌دهند. رعایت دقیق دوز و تعداد دفعات استفاده از قطره طبق تجویز پزشک ضروری است

جراحی و تخلیه گل مژه

گاهی به علت عفونت باقی مانده و یا درد شدید حاصل از گل‌ مژه پزشک ناچار می‌شود به کمک جراحی گل مژه‌های بزرگ را برداشته و به این ترتیب از پخش شدن عفونت هم جلوگیری کند.

اگر گل‌ مژه با روش‌های خانگی درمان نشد یا خیلی دردناک و اذیت‌کننده بود بهتر است به چشم پزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید.

دنبال سریع‌ترین راه درمان گل مژه هستی؟ از متخصص مشاوره بگیر.

دکتر عفونت چشم

چه موقع برای درمان گل مژه به پزشک مراجعه کنیم؟

لزومی ندارد که برای درمان به پزشک مراجعه کنیم اما درصورت مشاهده هر کدام از موارد زیر بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید:

• اگر پس از چند روز بهبود نیابد یا بدتر شود.
• علاوه بر پلک چشم شما نیز دچار آسیب شود.
• اگر روی بینایی شما تاثیر گذاشته است.
• پلک شما متورم و قرمز شود و نتوانید چشم تان را به طور کامل باز کنید.
• زمانی که در حال زدن گل‌ مژه هستید.
• زمانی که گل‌ مژه بزرگتر و دردناک تر می شود.

مواردی که باید به آن توجه کنید:

• در صورتی که مکررا دچار گل مژه می شوید حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند ملتحمه، بلفاریت یا سلولیت باشد.
• اگر گل‌ مژه به خودی خود بهبود نیابد یا در دید خود دچار مشکل شوید، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک به صورت پماد برای شما تجویز کند یا اینکه با بی حسی آن را تخلیه می کند.
• هر چند روز یکبار پلک های خود را با شامپو بچه یا اسکراب بشویید.
• در صورتی که به بیماری کرونا دچار شده اید و علائم درد چشم دارید، برای اطلاع از ارتباط گل مژه و کرونا حتما به پزشک مراجعه کنید.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۷۶۲ نظر)

دکتر رضا عبودی

تخصص چشم پزشکی

نوبت بگیرید

۴.۶ (۵۵۵ نظر)

دکتر سید محمدعلی معلم

تخصص چشم پزشکی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۳۸ نظر)

دکتر زهرا کلانتری

فلوشیپ چشم پزشکی کودکان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۲۱ نظر)

دکتر شهاب الدین کرمی

تخصص چشم پزشکی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۲۸۵ نظر)

دکتر جواد فریمانی

تخصص چشم پزشکی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۲۵۱ نظر)

دکتر رویا مهشیدفلاحی

تخصص چشم پزشکی

نوبت بگیرید

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

به برآمدگی‌های کوچک، قرمز و دردناک که شبیه جوش که در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می‌شوند، گل مژه گفته می‌شود. گل‌ مژه، عفونت غدد چربی پلک ها محسوب است که در اثر یک باکتری به نام استافیلوکوک ایجاد می‌شود. این مشکل عموما با درد چشم، ورم و خارش ظاهر می‌شود و حس اذیت‌کننده‌ای ایجاد می‌کند. این ورم‌ عموما در طی ۳ روز از بین می‌رود اما اگر از بین نرفت یا به هر صورتی احساس کردید چشمتان را درگیر کرده‌است حتما به چشم پزشک مراجعه کنید.

معمولاً مراجعه به چشم پزشک برای هرگونه ورم شدید پلک چشم و سایر علائم مربوط به چشم خوب است. زیرا چشم اندامی ظریف و حساس است. چشم پزشک می تواند به تشخیص دقیق و درمان بیماری زمینه ای کمک کند. هر شش ماه برای چک کردن سلامت چشم خود به دکتر چشم مراجعه کنید. اگر به صورت ناگهانی چشم شما ورم کرد، بهتر است با استفاده از خدمات دکترتو از چشم پزشک نوبت ویزیت حضوری دریافت کنید و در صورت نیاز به دکتر مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!