شاید برایتان جالب باشد بدانید که احتمال بازگشت فیستول مویی بعد از عمل کاملا منتفی نیست. بسیاری از بیماران پس از گذر از درد و سختیهای عمل، نگران بازگشت دوباره این مشکل هستند. واقعیت آن است که در صورت رعایت نکردن مراقبتهای پس از عمل، احتمال عود وجود دارد. با این حال، با آگاهی از چند نکته ساده و علمی میتوان این احتمال را به حداقل رساند و از بازگشت بیماری جلوگیری کرد. در ادامه این مقاله از دکترتو به مهمترین عوامل مؤثر و راهکارهای کاهش خطر بازگشت فیستول مویی میپردازیم.
چرا فیستول بعد از عمل برمیگردد؟
پیش از هر چیز باید بدانیم که بازگشت فیستول مویی بعد از جراحی اتفاق نادری نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. بسیاری از بیماران تصور میکنند که با انجام عمل جراحی، مشکل برای همیشه برطرف میشود؛ در حالیکه مراقبتهای بعد از عمل، رعایت بهداشت و حتی نوع سبک زندگی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عود دارند. در واقع، اگر ناحیه جراحیشده دچار التهاب، عفونت یا فشار مداوم شود، احتمال بازگشت بیماری افزایش مییابد.
۱. عفونت کنترل نشده یا تخلیه ناقص
یکی از اصلیترین دلایل عود فیستول مویی، عفونت بعد از عمل یا تخلیه ناقص مسیر فیستول در حین جراحی است. اگر عفونت بهدرستی کنترل نشود، میتواند باعث شکلگیری مسیرهای جدید یا باز شدن زخم قبلی شود. طبق پژوهشهای علمی، در برخی از روشهای جراحی میزان عفونت تا ۳۰ درصد گزارش شده است که منجر به آبسه مقعدی میشود. به همین دلیل رعایت تکنیک صحیح جراحی، شستوشوی دقیق مسیرها و مراقبت منظم بعد از عمل اهمیت زیادی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pilonidal
It is NOT BECAUSE THE SURGEON DID AN INADEQUATE JOB OF REMOVING ALL THE CYSTS AND TRACTS! This is not “a cancer which has to be completely removed
ترجمه فارسی:
بازگشت فیستول مویی معمولا به این معنا نیست که جراح کارش را ناقص انجام داده یا همه کیستها و مسیرهای فیستول را کامل خارج نکرده است! این بیماری مثل سرطان نیست که لازم باشد بافت درگیر تا آخرین سلول برداشته شود.
نگران عفونت فیستول هستی؟
برای بررسی فوری نوبت بگیر.
۲. رعایت نکردن بهداشت ناحیه بعد از عمل
مراقبت از محل جراحی و حفظ بهداشت آن از مهمترین عوامل جلوگیری از عود فیستول است. محل زخم باید تمیز، خشک و عاری از تعریق یا آلودگی نگه داشته شود.
در صورت بیتوجهی به این موضوع، باکتریها در محل زخم تجمع پیدا کرده و التهاب و عفونت مجدد ایجاد میشود. تحقیقات نشان داده بیمارانی که به توصیههای بهداشتی پس از جراحی پایبند هستند، احتمال بازگشت فیستول مویی بعد از عمل در آنها بهطور چشمگیری کمتر است.
۳. نشستن طولانی مدت و تعریق زیاد
سبک زندگی بیتحرک میتواند عامل مهمی در بازگشت فیستول مویی باشد. نشستن مداوم روی صندلی، مخصوصا در مشاغلی مانند رانندگی یا کارهای اداری، باعث افزایش فشار و اصطکاک در ناحیه دنبالچه میشود. این فشار روند ترمیم زخم را کند میکند.
از طرفی، تعریق زیاد محیطی مرطوب ایجاد میکند که رشد باکتریها را تسهیل میکند و خطر عفونت و احتمال بازگشت فیستول مویی بعد از عمل را افزایش میدهد. توصیه میشود بیماران در دوره نقاهت، از نشستن طولانی پرهیز کنند و لباسهای نخی و سبک بپوشند.
۴. حذف نکردن موهای زائد اطراف زخم
وجود مو در ناحیه بینگلوتئال (شکاف بین باسن) یکی از دلایل شناختهشده بازگشت فیستول است. موهای رشد کرده میتوانند وارد زخم شوند و باعث ایجاد التهاب و مسیرهای جدید فیستولی شوند. پزشکان توصیه میکنند بیماران بعد از جراحی، برای مدت چند ماه اصلاح منظم موهای این ناحیه را انجام دهند یا از لیزر موهای زائد استفاده کنند. مطالعات نشان دادهاند افرادی که از لیزر استفاده میکنند، میزان عود بسیار پایینتری نسبت به سایر بیماران دارند.
۵. چاقی و فشار مکرر بر ناحیه دنبالچه
چاقی از دیگر عوامل مؤثر در بازگشت فیستول مویی است. وزن زیاد باعث افزایش فشار روی ناحیه دنبالچه و تعریق بیشتر در چین باسن میشود که هر دو میتوانند روند بهبود را مختل کنند.
مطالعات نشان دادهاند بیمارانی که شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰ دارند و دچار چاقی مفرط هستند، حدود دو برابر بیشتر از دیگران در معرض عود هستند. کاهش وزن و داشتن تحرک کافی در دوران نقاهت میتواند تأثیر زیادی در جلوگیری از بازگشت بیماری داشته باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pubmed
“Obese patients with high BMI have a higher risk of recurrence of pilonidal sinus disease after surgical intervention.
ترجمه فارسی:
بیماران چاق با شاخص توده بدنی (BMI) بالا، پس از جراحی، در معرض خطر بالاتری برای بازگشت بیماری فیستول مویی قرار دارند.
۴.۹ (۵۷۹ نظر)۴.۷ (۵۷۴ نظر)۵ (۵۱۸ نظر)۴.۸ (۵۰۵ نظر)۴.۳ (۴۵۷ نظر)۴.۷ (۳۶۴ نظر)۶. بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا IBD
برخی بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا التهاب مزمن روده (IBD) میتوانند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شوند و روند ترمیم زخم را کند کنند. در نتیجه، احتمال بازگشت بیماری در این بیماران بیشتر است. برای مثال، بیماران دیابتی در صورت کنترلنکردن قند خون، دیرتر بهبود مییابند و خطر عفونت در آنها بالاتر است. کنترل دقیق شرایط زمینهای مانند بیماری التهابی روده نقش مهمی در کاهش خطر عود دارد.
| علت احتمال بازگشت | راهکار مقابله |
|---|---|
| عفونت بعد از عمل یا تخلیه ناقص مسیر | کنترل دقیق عفونت، شستوشوی مناسب مسیر و پیگیری منظم بعد از عمل |
| التهاب یا آلودگی محل جراحی بهدلیل ضعف بهداشت | تمیز و خشک نگهداشتن زخم و رعایت کامل توصیههای بهداشتی |
| نشستن طولانیمدت و افزایش فشار روی دنبالچه | پرهیز از نشستن زیاد و استفاده از لباس نخی و سبک |
| تعریق زیاد و ایجاد رطوبت در ناحیه زخم | کاهش تعریق با تهویه مناسب و خشک نگهداشتن ناحیه |
| رشد مجدد موهای زائد و ورود آنها به زخم | اصلاح منظم موها یا استفاده از لیزر برای پیشگیری از عود |
| چاقی و افزایش فشار و رطوبت در چین باسن | کاهش وزن و افزایش تحرک برای کاهش فشار ناحیه |
| بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا IBD | کنترل دقیق قند خون و مدیریت بیماریهای زمینهای |
| سبک زندگی نامناسب و فشار مداوم بر ناحیه | اصلاح عادات روزانه و کاهش اصطکاک در دوره نقاهت |
میزان احتمال بازگشت فیستول بر اساس نوع جراحی
یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده در احتمال بازگشت فیستول مویی بعد از عمل، نوع جراحی است. چند روش رایج و میزان عود هرکدام بهصورت تقریبی عبارتاند از:
- برداشت کامل با بخیه اولیه: در این روش سنتی، بسته به مهارت جراح و مراقبتهای بعد از عمل، احتمال عود بین ۱۰ تا ۳۰ درصد متغیر است.
- تکنیکهای فلپی مانند فلپ لیمبرگ: این روشها معمولا کمتر از ۱۰ درصد احتمال بازگشت دارند. طبق یک مرور سیستماتیک، نسخه اصلاحشده فلپ لیمبرگ تنها حدود ۴.۹ درصد عود داشته است.
- عمل فیستول با لیزر: روشهای لیزری جزو درمانهای کمتهاجمیتر محسوب میشوند. بررسیها نشان دادهاند در پیگیریهای بلندمدت، میزان عود این روش حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد است.
دنبال راهکاری برای پیشگیری از عود فیستول هستی؟ مشاوره بگیر.
نتیجه گیری
فیستول مویی از آن دسته بیماریهایی است که اگرچه درمانپذیر است، اما بدون مراقبت صحیح احتمال بازگشت فیستول مویی بعد از عمل وجود خواهد داشت. عواملی مانند عفونت، بهداشت نامناسب، فشار زیاد بر محل زخم و چاقی در این بازگشت نقش دارند. با رعایت دقیق توصیههای پزشک، اصلاح سبک زندگی، کنترل بیماریهای زمینهای و انتخاب روش جراحی مناسب، میتوان احتمال عود را تا حد زیادی کاهش داد. آگاهی و مراقبت مداوم، کلید پیشگیری از بازگشت این بیماری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!