در بارداری بالا رفتن فشار خون میتواند نشانه یک مشکل مهم باشد و به همین دلیل باید از همان ابتدا درست مدیریت شود. برای آگاهی بیشتر از راههای کاهش فشار خون در دوران بارداری باید گفت معمولا باتوجه به شدت وضعیت، چند نوع اقدام وجود دارد. در مراحل خفیف معمولا از روشهای خانگی مانند فعالیت سبک و رژیم غذایی مناسب کمک گرفته میشود. زمانی که فشار خون بالا میماند یا علائم خطر بروز میکند، درمان دارویی وارد عمل میشود تا شرایط سریعتر کنترل شود. در موارد شدید، مراقبت بیمارستانی و گاهی بستری لازم است. اما مهمترین روشها برای پائین آوردن فشار خون بالا در بارداری چه هستند؟ در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا دقیقتر بررسی کنیم.
راههای کاهش فشار خون در دوران بارداری چیست؟
راههای درمان فشار خون بالا در بارداری بر اساس شدت فشار خون انتخاب میشوند. در موارد خفیف، کنترل فشار معمولا با پایش روزانه، اصلاح سبک زندگی، تغذیه مناسب و مدیریت وزن انجام میشود. اگر فشار خون بالا بماند یا علائم هشدار ظاهر شود، درمان دارویی زیر نظر پزشک لازم است. به طور کلی، موارد زیر از روشهای کنترل فشار خون محسوب میشوند:
- پایش خانگی فشار خون با دستگاه و ثبت روزانه
- ویزیت منظم و پیروی دقیق از نسخه
- استراحت نسبی و خواب کافی
- نقش اصلاح سبک زندگی در کنار درمان پزشکی
- رعایت رژیم غذایی مناسب
- کنترل افزایش وزن در بارداری
- پرهیز از مصرف گیاهان پرریسک
- کاهش فشار خون در بارداری با مصرف داروهای ایمن
- بستری و مراقبت بیمارستانی در موارد پرخطر
| روش | توضیح | زمان استفاده |
|---|---|---|
| پایش خانگی فشار خون | نظارت منظم بر فشار خون در خانه با استفاده از دستگاه معتبر و ثبت روزانه نتایج برای تشخیص زودرس تغییرات و مدیریت بهتر | در تمام طول بارداری، به ویژه برای زنان با فشار خون مزمن یا ریسک بالا |
| ویزیت منظم و پیروی دقیق از نسخه | بازدیدهای دورهای از پزشک و رعایت دقیق داروها و توصیههای پزشکی برای نظارت بر وضعیت مادر و جنین | از ابتدای بارداری تا پس از زایمان |
| استراحت نسبی و خواب کافی | استراحت روزانه نسبی و خواب کافی برای کاهش استرس و بهبود گردش خون | روزانه، به ویژه در موارد فشار خون خفیف یا برای پیشگیری از عوارض |
| نقش اصلاح سبک زندگی در کنار درمان پزشکی | ترکیب تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش با درمان دارویی برای کنترل بهتر فشار خون | همیشه، به عنوان مکمل درمان پزشکی در فشار خون مزمن یا بارداری |
| رعایت رژیم غذایی مناسب | در بارداری از مصرف زیاد نمک پرهیز کنید و رژیم سالم داشتهباشید | در تمام بارداری، به ویژه برای پیشگیری یا کنترل فشار خون بالا |
| کنترل افزایش وزن در بارداری | نظارت و کنترل وزن برای جلوگیری از افزایش بیشازحد | در زنان با BMI بالا یا فشار خون موجود، از ابتدای بارداری |
| پرهیز از مصرف گیاهان پرریسک | پرهیز از گیاهانی مانند جینسنگ که ممکن است فشار خون را افزایش دهند یا تداخل دارویی ایجاد کنند | همیشه در بارداری، به ویژه با فشار خون بالا |
| کاهش فشار خون در بارداری با مصرف داروهای ایمن | استفاده از داروهایی مانند لابتالول برای کنترل فشار خون | وقتی فشار خون بالا است و با درمان خانگی کنترل نمیشود |
| بستری و مراقبت بیمارستانی در موارد پرخطر | بستری برای نظارت نزدیک | در فشار خون شدید یا علائم پرهاکلامپسی |
۱. پایش خانگی فشار خون با دستگاه بازویی و ثبت روزانه
هر روز در یک زمان مشخص فشار خون خود را اندازهگیری کنید. با پزشک خود مشورت کنید که چند بار در روز یا هفته اندازهگیری لازم است. در هر مرتبه، دو بار با فاصله یک دقیقه فشار خون خود را بسنجید و نتایج را ثبت کنید. با این کار روند تغییرات فشار شما به خوبی مشخص میشود.

معرفی بهترین فشارسنج برای پایش فشار
۲. ویزیت منظم و پیروی دقیق از نسخه
در دوران بارداری، مراجعه منظم به پزشک اهمیت بالایی دارد تا فشار خون و سلامت مادر و جنین به دقت بررسی شود. پزشک ایمنترین دارو و دوز مناسب شما را تعیین میکند و توصیههای فعالیت بدنی را ارائه میدهد. رعایت دقیق نسخه و دستورالعملهای پزشکی هم از عوارض جدی جلوگیری میکند.

۳. استراحت نسبی و خواب کافی
استراحت کافی یکی از روشها برای کنترل فشار خون در بارداری است. کاهش فعالیتهای سنگین و اختصاص زمانهایی برای استراحت کوتاه در طول روز، به کاهش تنش بدنی و تنظیم جریان خون کمک میکند. خواب شبانه باکیفیت، معمولا ۷ تا ۹ ساعت، باعث کاهش هورمونهای استرس و تثبیت فشار خون میشود. ایجاد محیط خواب آرام، رعایت ساعات منظم خواب و محدودکردن کافئین هم به بهبود فشار خون کمک میکند.
۴. نقش اصلاح سبک زندگی در کنار درمان پزشکی
اصلاح سبک زندگی در کنار درمان دارویی، روند کنترل و درمان فشار خون بالا را پایدارتر و ایمنتر میکند. فعالیت بدنی سبک مانند پیادهروی، کاهش مصرف نمک، نوشیدن آب کافی و انتخاب رژیم غذایی سرشار از میوهها و سبزیجات به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک میکند. مدیریت استرس با تکنیکهای آرامسازی و پرهیز از مصرف غذاهای فرآوریشده هم اهمیت دارد. این تغییرات، تاثیر درمان پزشکی را تقویت میکند.
۵. رعایت رژیم غذایی مناسب
رعایت رژیم غذایی مناسب در دوران بارداری نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد. تغذیه سالم میتواند به کنترل فشار خون، پیشگیری از افزایش وزن زیاد و تامین مواد مغذی ضروری برای رشد جنین کمک کند. انتخاب ترکیبی از غذاهای طبیعی و سالم از گروههای مختلف غذایی، پایه یک رژیم متعادل و ایمن برای دوران بارداری است:
- میوه: سیب، انواع توت، پرتقال، انبه، موز
- سبزیجات: کلم بروکلی، سیبزمینی شیرین
- غلات کامل: برنج قهوهای، بلغور جو دوسر، نان گندم کامل
- پروتئینها: گوشت بدون چربی، مرغ، تخممرغ، ماهی، لوبیا و عدس، آجیل
- لبنیات کمچرب یا بدون چربی: شیر، ماست، پنیر، لبنیات بدون لاکتوز
- روغنها و چربیهای سالم: روغن زیتون، روغن موجود در آووکادو، آجیل و غذاهای دریایی
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pmc.ncbi.nlm.nih
Based on the findings, it was found that walking for 20–۳۰ min, four times a week, from 14 to 34 weeks of pregnancy can prevent pregnancy transient hypertension and preeclampsia in women at risk of gestational abnormal blood pressures.
ترجمه فارسی:
طبق یافتهها مشخص شد که پیادهروی روزانه به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، چهار بار در هفته، از هفته ۱۴ تا ۳۴ بارداری میتواند از افزایش موقت فشار خون و پرهاکلامپسی در زنانی که در معرض فشار خون غیرطبیعی دوران بارداری هستند، پیشگیری کند.
۶. کنترل وزن از راههای کاهش فشار خون در دوران بارداری
مدیریت وزن در محدوده توصیهشده یکی از عوامل مهم در پیشگیری از افزایش فشار خون است. افزایش وزن بیشازحد میتواند بار قلب را بیشتر کند و خطر پرهاکلامپسی را بالا ببرد. پیروی از رژیم غذایی متعادل، مصرف منابع مغذی و پرهیز از غذاهای پرچرب و شیرین، همراه با فعالیتهای سبک به حفظ وزن سالم کمک میکند.

۷. پرهیز از مصرف گیاهان پرریسک
برخی گیاهان دارویی در دوران بارداری میتوانند باعث افزایش فشار خون یا تحریک انقباضات رحمی شوند. گیاهانی مانند شیرینبیان، گلگاوزبان و جینسینگ ممکن است اثرات ناخواسته ایجاد کنند و باید با احتیاط مصرف شوند. به دلیل نبود شواهد کافی درباره ایمنی بسیاری از گیاهان، توصیه میشود زنان باردار بدون مشورت پزشک از مصرف دمنوشها و مکملهای گیاهی پرهیز کنند. این کار خطر افزایش فشار خون و عوارض احتمالی را کاهش میدهد.
۸. کاهش فشار خون در بارداری با مصرف داروهای ایمن
برای مدیریت فشار خون شدید در دوران بارداری، داروهای مختلفی استفاده میشوند. رایجترین داروها شامل هیدرالازین، لابتالول و نیفدیپین هستند که تحت نظر پزشک و با دوز مناسب تجویز میشوند. این داروها فشار خون را کنترل و عوارض مادری و جنینی را کاهش میدهند.
۹. بستری و مراقبت بیمارستانی در موارد پرخطر
در بارداریهایی که فشار خون به سطح خطرناک میرسد یا علائمی مانند سردرد شدید، تورم شدید، تاری دید یا علائم پره اکلامپسی دیده میشود، بستری در بیمارستان ضروری است. در این شرایط، فشار خون بهطور مداوم تحت نظر قرار میگیرد، داروهای وریدی برای کنترل سریع فشار استفاده میشود و سلامت جنین با سونوگرافی و مانیتورینگ بررسی میشود.
نتیجه گیری
در دوران بارداری، کنترل فشار خون از مهمترین اقدامات برای حفظ سلامت مادر و جنین است و بهتر است راههای کاهش فشار خون در دوران بارداری را هم به صورت خانگی و هم پزشکی، ترکیبی و هدفمند انجام دهید. پایش روزانه فشار خون و رعایت سبک زندگی سالم میتواند در مراحل خفیف بسیار کمککننده باشد.
اگر با وجود این اقدامات فشار خون بالا میماند، باید درمان دارویی طبق نسخه آغاز شود. در صورت بروز علائم خطر مانند سردرد شدید، تاری دید، درد بالای شکم یا ورم ناگهانی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. بهطور کلی، هر تغییری که غیرمعمول به نظر برسد یا فشار خون به حد بالای هشدار برسد، نیاز به بررسی تخصصی دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!