فهرست مطالب
تشخیص علائم جنین مرده در شکم یکی از موضوعات حساس و مهم در دوران بارداری است که میتواند سلامت جسمی و روانی مادر را تحت تاثیر قرار دهد. شناخت این علائم به مادران کمک میکند تا تغییرات طبیعی بارداری را از نشانههای هشداردهنده تشخیص دهند و در صورت لزوم، اقدامات پزشکی به موقع انجام دهند. در ادامه این مطلب از دکترتو، به بررسی علائم فیزیکی و تغییرات بدن مادر و روشهای تشخیص پزشکی میپردازیم تا مادران و خانوادهها بتوانند با آگاهی کامل تصمیمات بهموقع و ایمن بگیرند.
علائم جنین مرده در شکم چیست؟
مرگ داخل رحمی جنین از علائم خطر بارداری است. یکی از اولین نشانهها کاهش یا توقف کامل حرکات و لگد زدن جنین است. در حالت طبیعی، مادر باید حرکت جنین را به طور منظم حس کند؛ توقف ناگهانی این حرکات میتواند زنگ خطر باشد.
علاوه بر کاهش حرکات، علائم دیگری مانند نبود ضربان قلب یا حرکت جنین در سونوگرافی، گرفتگیهای دردناک شکم و خونریزی واژینال هم ممکن است مشاهده شوند. مشاهده هر یک از این علائم باید بلافاصله به پزشک گزارش داده شود تا بررسی پزشکی مناسب انجام و از عوارض جدی جلوگیری شود.
موارد زیر از مهمترین نشانههای جنین مرده در شکم مادر هستند:
- نبود یا توقف کامل حرکات جنین
- کاهش ناگهانی و پایدار حرکات جنین
- خونریزی یا لکه بینی واژینال
- نشت مایع شفاف از واژن
- درد شکمی
- تب و لرز و علائم عفونت
- کاهش ناگهانی علائم بارداری
- نشنیدن ضربان قلب
- رشد کند جنین
جدول زیر نشانههای شایع و خطرناک جنین مرده در شکم و اقدام مناسب بعد از مشاهده آنها را نشان میدهد.
| علائم | دستهبندی (شایع یا خطرناک) | اقدام مناسب |
|---|---|---|
| حرکت نکردن یا لگد نزدن جنین | شایع | مراجعه فوری به پزشک برای سونوگرافی یا مانیتورینگ قلب جنین (NST) |
| نشنیدن ضربان قلب جنین | شایع | تایید با سونوگرافی پیشرفته و سپس برنامهریزی برای زایمان |
| لکهبینی یا خونریزی خفیف واژینال | شایع | ارزیابی اورژانسی برای رد عفونت یا جدا شدن جفت |
| درد یا کرامپ خفیف شکمی | شایع | چکاپ پزشکی برای بررسی انقباضات و رد علل جدی |
| تب یا لرز | خطرناک | اگر عفونت تایید شد، آنتیبیوتیک و تصمیم درباره زمان زایمان انجام میشود |
| خونریزی شدید واژینال | خطرناک | مراجعه اورژانسی به بیمارستان برای سونوگرافی و احتمالا زایمان فوری |
| ترشحات غیرطبیعی یا بدبو | خطرناک | ارزیابی فوری با آزمایشهای عفونی و تجویز آنتیبیوتیک اگر لازم باشد |
| درد شدید و مداوم شکمی | خطرناک | بستری و بررسی دقیق برای رد عفونت با برنامهریزی زایمان اگر IUFD یا مرگ داخل رحمی تایید شود |
۱. نبود یا توقف کامل حرکات جنین
حرکات جنین معمولا از هفته ۱۸ تا ۲۴ بارداری احساس میشوند و در ماههای بعدی بارداری واضحتر میشوند. توقف ناگهانی و کامل حرکات میتواند نشانهای جدی از اختلال سلامت جنین باشد. اگر مادر متوجه شود جنین به مدت طولانی حرکت نمیکند، لازم است سریع به پزشک مراجعه کند.
علائم مرده زایی چیست؟
۲. کاهش ناگهانی و پایدار حرکات جنین
هرگونه کاهش مشخص و پایدار در تعداد حرکات روزانه جنین باید جدی گرفته شود. کاهش حرکات میتواند نشاندهنده مشکل جریان خون یا کمبود اکسیژن در جنین باشد و نیاز به ارزیابی فوری با سونوگرافی و مانیتورینگ قلب جنین دارد.
۳. خونریزی یا لکه بینی واژینال
وجود خونریزی یا لکه بینی، به خصوص در سهماهه دوم و سوم بارداری، میتواند علامت جدی باشد. این خونریزی ممکن است از علائم سقط جنین، جدا شدن جفت یا مشکلات دیگر باشد و در برخی موارد با مرگ جنین مرتبط است. هرگونه خونریزی باید فورا توسط پزشک بررسی شود.
۴. نشت مایع شفاف از واژن
نشت مایع شفاف معمولا نشانه پارگی کیسه آب است و بدون کنترل پزشکی میتواند باعث عفونت و خطر برای جنین شود. حتی اگر نشت آب کم باشد، لازم است مادر به بیمارستان مراجعه کند تا وضعیت کیسه آب و سلامت جنین بررسی شود.
نشت مایع شفاف باید فورا ارزیابی شود زیرا ممکن است نشانه پارگی کیسه آب یا عفونت باشد. اما بهتنهایی بیانگر مرگ جنین نیست.
۵. درد شکمی
درد زیر شکم زنان، به خصوص همراه با خونریزی یا انقباضهای غیرطبیعی، میتواند نشانه سقط، اختلالات جفت یا عفونت باشد. درد شکمی باید هرگز نادیده گرفته نشود و نیاز به بررسی فوری با سونوگرافی و معاینات بالینی دارد. در برخی موارد، درد ناگهانی با مرگ جنین یا خطر زایمان زودرس مرتبط است.
۶. تب و لرز و علائم عفونت
تب، لرز، درد هنگام ادرار یا علائم عمومی عفونت میتواند ناشی از عفونت رحم، جفت یا آب آمینیوتیک باشد. این عفونتها میتوانند با مرگ جنین یا زایمان زودرس همراه شوند. توجه سریع به علائم عفونت میتواند جان جنین و مادر را نجات دهد.
۷. کاهش ناگهانی علائم بارداری
علائمی مانند تهوع، حساسیت سینهها یا خستگی که ناگهان کاهش مییابند، ممکن است نشاندهنده توقف رشد یا مرگ جنین باشند. کاهش این علائم معمولا با سایر نشانههای خطر مانند توقف حرکات جنین یا خونریزی همراه است و نیاز به ارزیابی سریع با سونوگرافی دارد. این تغییر ناگهانی، برخلاف نوسانات طبیعی بارداری، همیشه باید جدی گرفته شود.
البته نوسان یا کاهش علائم بارداری بهتنهایی معیار مرگ جنین نیست؛ در صورت نگرانی، به خصوص همراه با کاهش حرکات، ارزیابی فوری (NST یا سونوگرافی) لازم است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت miscarriageassociation
Pregnancy hormones may continue to be high for some time after the baby has died, so you may continue to feel pregnant and a pregnancy test may well still show positive.
ترجمه فارسی:
هورمونهای بارداری ممکن است مدتی پس از مرگ نوزاد همچنان بالا باشند. بنابراین ممکن است همچنان احساس بارداری کنید و آزمایش بارداری هم همچنان مثبت باشد.
۸. نشنیدن ضربان قلب
نشنیدن ضربان قلب جنین در سونوگرافی یا در بررسیهای معمول، یکی از شاخصهای مرگ جنین است. در صورتی که ضربان قلب مشاهده یا شنیده نشود، پزشک معمولا آزمایشها و سونوگرافیهای تکمیلی انجام میدهد تا علت توقف رشد یا مرگ جنین مشخص شود. این بررسیها برای تصمیمگیری در مورد ادامه بارداری یا اقدامات پزشکی ضروری است.
۹. رشد کند جنین
رشد کمتر از حد طبیعی جنین که در سونوگرافیهای پیگیری مشخص میشود، میتواند ناشی از مشکلات جفت، تغذیه ناکافی جنین یا عوامل ژنتیکی باشد. رشد ناکافی جنین، در موارد شدید، با افزایش خطر مرگ داخل رحمی مرتبط است و نیاز به مراقبت ویژه و بررسی مکرر دارد. ارزیابی دقیق شامل اندازهگیری وزن، دور سر و طول استخوانها و بررسی جریان خون جفت است.
رشد کند جنین یک عامل خطر مهم برای مردهزایی است اما علامت تشخیصی محسوب نمیشود.
علائم جنین مرده در شکم داری و نمیدونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.
علائم جنین مرده در شکم در سه ماهه اول
در سه ماهه اول بارداری، مرگ جنین معمولا به صورت سقط خودبهخودی بروز میکند و ممکن است مادر ابتدا تغییرات ظریف در بدن خود احساس کند. خونریزی یا لکهبینی واژینال و دردهای شبیه قاعدگی از شایعترین نشانهها هستند. کاهش یا توقف ناگهانی علائم بارداری مانند تهوع و حساسیت سینهها هم میتواند هشداردهنده و از نشانههای جنین مرده در شکم باشد. در موارد شدید، خروج بافت یا مایعات غیرطبیعی از واژن نشاندهنده توقف رشد جنین است.
موارد زیر از علائم مهم مرگ جنین در شکم مادر در ۳ ماه اول هستند:
- خونریزی واژینال: میتواند از لکهبینی تا خونریزی شدید باشد
- درد شکمی یا انقباضات: درد شبیه به قاعدگی یا کرامپ که معمولا با خونریزی همراه است
- کاهش علائم بارداری: توقف ناگهانی تهوع، حساسیت سینهها یا خستگی که نشاندهنده اختلال هورمونی ناشی از مرگ جنین است
- نشنیدن ضربان قلب جنین در سونوگرافی اولیه
با این حال، ممکن است در برخی موارد هیچ علامتی وجود نداشتهباشد و مادر تنها در زمان سونوگرافی بارداری متوجه توقف رشد یا نبود ضربان قلب جنین شود. این وضعیت در پزشکی از علائم سقط جنین از دسترفته یا سقط بهتعویقافتاده شناخته میشود.
ترجمه انگلیسی:
به نقل از سایت nhs
If there’s no medical reason for the baby to be born straight away, it may be possible to wait for labour to begin naturally. This decision doesn’t usually need to be made immediately, and it may be possible to go home for a day or two first.
متن فارسی:
اگر هیچ دلیل پزشکی برای تولد فوری نوزاد وجود نداشته باشد، ممکن است بتوان منتظر شروع طبیعی زایمان ماند. این تصمیم معمولا نیازی به تصمیمگیری فوری ندارد و ممکن است بتوان برای یک یا دو روز اول به خانه رفت.
علائم جنین مرده در شکم در سه ماهه دوم
در سه ماهه دوم بارداری، جنین بزرگتر است و مادر معمولا حرکات جنین را احساس میکند؛ توقف یا کاهش حرکات میتواند اولین علامت جدی باشد. درد شکمی، خونریزی و کاهش ناگهانی علائم بارداری هم میتوانند همراه باشند. نشنیدن ضربان قلب جنین در سونوگرافی و نشت مایع شفاف از واژن از علائم خطر هستند. همچنین تب و لرز میتوانند نشانه عفونت باشند که نیاز به بررسی فوری دارد.
مهمترین نشانههای مرگ جنین در سه ماهه دوم بارداری شامل موارد زیر است:
- کاهش یا عدم حرکت جنین
- نداشتن ضربان قلب جنین
- خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی
- درد شکمی مداوم
برای بررسی نشانههای جنین مرده در شکم نوبت فوری از دکتر بگیر.
علائم جنین مرده در شکم در سه ماهه سوم
در سه ماهه سوم بارداری، توقف رشد جنین یا مشکلات جفت معمولا باعث کاهش یا توقف حرکات میشوند. خونریزی واژینال، درد شدید شکم یا انقباضات غیرطبیعی هم از علائم هشداردهندهاند. نشنیدن ضربان قلب و رشد کند جنین در سونوگرافی، شاخصهای مهم از نشانههای جنین مرده در شکم یا مرگ جنین هستند. نشت مایع شفاف و علائم عفونت هم در این مرحله میتواند جدی و خطرناک باشند.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فورا به پزشک یا بیمارستان مراجعه کرد. برخی از این نشانهها ممکن است به دلایل دیگری هم بروز پیدا میکنند که بررسی سریع از خطرات جدی برای مادر جلوگیری خواهد کرد. مهمترین نشانههای مرگ جنین در سه ماهه سوم بارداری شامل موارد زیر است:
- حرکت نکردن جنین
- ضربان نداشتن قلب جنین
- علائم عفونت مانند تب یا لرز
نکته مهم این است که مرگ جنین داخل رحمی (Intrauterine Fetal Demise یا IUFD) وضعیتی است که در آن جنین معمولا بعد از هفته بیستم تا بیست و چهارم بارداری در رحم مادر بدون هیچ علامت حیاتی مانند ضربان قلب فوت میکند. این وضعیت میتواند ناشی از مشکلات جفت، اختلالات کروموزومی، عفونتها یا بیماریهای مزمن مادر باشد. در بارداری چندقلویی، مرگ یک جنین ممکن است سلامت سایر جنینها و روند طبیعی بارداری را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم جنین مرده در شکم در همه افراد یکسان است؟
علائم مرگ جنین در رحم در همه افراد یکسان نیست و میتواند بر اساس مرحله بارداری، شرایط جسمانی مادر، اندازه و موقعیت جنین، و عوامل دیگر متفاوت باشد. به عنوان مثال برخی مادران حرکات جنین را دقیقتر احساس میکنند و کاهش آن را سریعتر متوجه میشوند اما برخی دیگر ممکن است دیرتر متوجه شوند. به همین دلیل، حتی در صورت بروز تنها یک علامت غیرعادی مانند کاهش حرکات یا خونریزی، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد تا وضعیت جنین بررسی شود.
۴.۸ (۴۶۸ نظر)۴.۸ (۳۸۴ نظر)۵ (۳۵۴ نظر)۴.۷ (۲۹۳ نظر)۴.۸ (۲۴۶ نظر)۵ (۲۱۲ نظر)نتیجه گیری
علائم جنین مرده در شکم ممکن است شامل کاهش یا توقف حرکت جنین، خونریزی یا لکهبینی، درد شدید یا مداوم شکم، کاهش نشانههای طبیعی بارداری و تغییرات غیرطبیعی در بدن مادر باشد. تشخیص به موقع این علائم اهمیت زیادی دارد و مراجعه سریع به پزشک میتواند خطرات جسمی و روانی را کاهش دهد. اگر هر یک از این نشانهها مشاهده شد، حتی در صورت شک یا تردید، بهتر است بدون تاخیر با پزشک متخصص زنان یا مامایی تماس گرفته و بررسیهای لازم را انجام دهید. آگاهی از این علائم و اقدام به موقع میتواند به حفظ سلامت مادر و مدیریت بهتر وضعیت کمک کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!