فهرست مطالب
- ورم پا بعد از سزارین و زایمان طبیعی
- علائم ورم پا بعد از زایمان
- علت ورم پا بعد از سزارین چیست؟
- علت ورم پا بعد از زایمان طبیعی چیست؟
- ورم پا بعد از زایمان سزارین و طبیعی را چطور تشخیص دهیم؟
- درمان ورم پا بعد از زایمان
- عوارض ورم كردن پا بعد از سزارين چیست؟
- آیا ورم پا بعد از سزارین خطرناک است؟
- چطور می توان از ورم پا بعد زایمان پیشگیری کرد؟
- نتیجه گیری
پس از تولد نوزاد، بدن در مدت کوتاهی با تغییرات دینامیک مایعات، هورمون‌ها و جریان خون سازگار می‌شود و عوارض این دوران، ورم مچ و ساق است. ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین در بسیاری از مادران نشانی از تجمع موقت مایعات و اختلال خفیف بازگشت وریدی است و بیشتر در عصرها محسوس‌تر می‌شود. با این حال، عوامل زمینه ای مانند سزارین، دریافت سرم، بی‌حرکتی، یا سابقه پره‌اکلامپسی می‌توانند دامنه تورم را افزایش دهند و گاهی نشانه‌های خطر پنهان را برجسته کنند. درک الگوهای معمول، بازه زمانی فروکش، و علائمی که نیازمند ارزیابی فوری‌اند، به تصمیم‌گیری آگاهانه کمک می‌کند. در این مطلب از دکترتو، با علت‌ها، علائم هشدار و اصول مدیریت ایمن آن آشنا می‌شوید.
ورم پا بعد از سزارین و زایمان طبیعی
در روزهای اول پس از زایمان طبیعی یا سزارین تورم مچ و ساق پا پدیده‌ای نسبتاً شایع است. این ورم معمولا به دلیل تجمع مایع در بافت‌ها به وجود می‌آید و ناشی از تغییرات هورمونی، فشار بر عروق خونی و تجمع مایعات در طول بارداری است. در بیشتر موارد، ورم پاها به تدریج کاهش می‌یابد و معمولا طی دو هفته بهبود می‌یابد. اما اگر ورم در یک پا بیشتر از پای دیگر باشد یا با علائم دیگری مانند درد شدید یا قرمزی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
استراحت، بالا نگه‌داشتن پاها و مصرف مایعات کافی می‌تواند به کاهش ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین کمک کند. با این حال، برخی علائم، نشانه‌های هشدار هستند: تورم یک‌طرفه و دردناک، گرمی و قرمزی ساق، تنگی نفس یا درد قفسه سینه، سردرد شدید یا تاری دید (نشانه‌های پره‌اکلامپسی پس از زایمان). در این حالت باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.. اگر زایمان با خونریزی زیاد، عفونت یا فشار خون بالا همراه بوده است، پایش دقیق‌تر و مراجعه زودتر اهمیت دارد.
نمیدونی برای ورم پا بعد از زایمان چیکار کنی؟
از متخصص زنان سوال کن!
علائم ورم پا بعد از زایمان
ورم فیزیولوژیک پس از زایمان معمولاً خفیف تا متوسط است و در مچ و ساق هر دو پا دیده می‌شود. پوست ممکن است براق شود و رد جوراب روی پا بماند، اما درد شدید ندارد و با استراحت بهتر می‌شود. باد کردن پا بعد از زایمان طبیعی و زایمان سزارین می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد، از حساسیت و سنگینی در پاها گرفته تا درد و تغییر رنگ پوست. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- تورم: این ورم ممکن است در انتهای روز یا بعد از نشستن یا ایستادن طولانی شدیدتر شود
- حساسیت و سنگینی: می‌تواند ناشی از تجمع مایع باشد
- تغییر رنگ پوست: در برخی موارد، پوست در ناحیه ورم کرده ممکن است کمی قرمز شده یا گرم و داغ به نظر برسد که می‌تواند نشانه التهاب باشد
- کاهش تحرک: ورم شدید بعد از زایمان ممکن است حرکت را برای فرد دشوار کند و باعث ایجاد درد هنگام راه رفتن یا ایستادن شود
- درد: برخی از مادران ممکن است در ناحیه پاها به‌ویژه در ناحیه مچ و زانو احساس درد کنند
اگر ورم با علائمی مانند تب، تنگی نفس یا درد شدید همراه باشد، نشانه عفونت یا لخته خون است و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. در کل، ورم پا بعد از زایمان معمولا طبیعی است و به تدریج بهبود می‌یابد، اما در صورت بروز علائم نگران‌کننده، مشاوره با پزشک الزامی است.اگر این علائم به شدت افزایش یابند یا با علائم دیگری مانند تب، درد شدید یا تنگی نفس همراه شوند، بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید.
علائم ورم پا بعد از سزارین
پس از سزارین، دریافت مایعات وریدی، بی‌حرکتی نسبی و التهاب زخم بر شدت ورم می‌افزاید. ورم معمولاً دوطرفه و همراه با احساس کشیدگی پوست مچ و ساق است و با برخاستن زودهنگام از تخت، جوراب فشاری و بالاگرفتن پاها کمتر می‌شود. مواردی که باید پیگیری شوند عبارت‌اند از:
- تورم یک‌طرفه و درد ساق یا پشت زانو
- قرمزی و گرمی اندام یا تب
- تنگی نفس، سرفه ناگهانی و درد قفسه سینه
- کاهش ادرار یا افزایش وزن سریع چندروزه
علائم ورم پا بعد از زایمان طبیعی
پس از زایمان طبیعی نیز ورم ناشی از بازتوزیع مایع و تلاش بدن برای دفع آب اضافی است. در این شرایط معمولاً ادرار و تعریق بیشتر می‌شود. با راه‌رفتن‌های کوتاه، نوشیدن آب کافی و استراحت با پاهای بالاتر از قلب تورم پا بهتر می‌شود. علائم ورم پا پس از زایمان طبیعی عبارت است از:
- تورم یک‌طرفه و دردناک یا همراه با تغییر رنگ
- سردرد شدید، تاری دید، درد بالای شکم . فشار خون بالا
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
- عدم بهبود تدریجی تا دو هفته
متن انگلیسی:
medicalnewstoday
The swelling usually affects the legs, feet, ankles, and face. According to the American Pregnancy Association, a woman’s body produces 50 percent more blood and body fluids during pregnancy to support the developing baby. Some research suggests that a woman may retain more than 3.0 kilograms or 6.6 pounds, of fluid throughout the body
ترجمه متن:
تورم معمولاً پاها، مچ پا و صورت را درگیر می‌کند. طبق گزارش انجمن بارداری آمریکا، بدن یک زن در طول بارداری ۵۰ درصد خون و مایعات بیشتری تولید می‌کند تا از جنین در حال رشد حمایت کند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که یک زن ممکن است بیش از ۳.۰ کیلوگرم مایعات را در سراسر بدن حفظ کند.
علت ورم پا بعد از سزارین چیست؟
در سزارین، حجم مایعات وریدی معمولاً بیشتر است و بی‌حرکتی اولیه طولانی‌تر. هر دو عامل، همراه با پاسخ التهابی موضعی و تغییرات هورمونی، تجمع مایع در اندام‌ها را تشدید می‌کنند و می‌توانند دلیل ورم پا بعد از سزارین باشند. فشار رحم باردار در ماه‌های پایانی بر وریدهای لگنی و ورید اجوف تحتانی بازگشت خون را کند کرده و این اثر تا چند روز پس از زایمان باقی می‌ماند.
اگر بارداری با پره‌اکلامپسی یا کم‌خونی همراه بوده باشد، احتمال ورم بیشتر است. به‌طور معمول این ورم طی ۷–۱۴ روز رو به کاهش میرود و با تحرک تدریجی، ماساژ ملایم و جوراب فشاری بهتر می‌شود. به‌طورکلی، ورم پا بعد از زایمان به‌خاطر آب و مایعاتی است که در دوره بارداری در بدن جمع شده و بعد از زایمان همچنان باقی ماندند. در ادامه با هم نگاهی به دلیل ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین می‌اندازیم:
| علت ورم پا بعد از زایمان | توضیحات |
|---|---|
| تجمع مایعات | در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون، بدن مایعات بیشتری نگه می‌دارد. این تجمع مایعات ممکن است پس از زایمان ادامه یابد و باعث ورم پا شود. |
| فشار بر عروق خونی | افزایش وزن و فشار رحم بزرگ‌شده به عروق خونی در دوران بارداری باعث اختلال در جریان خون و ورم می‌شود. این فشار ممکن است پس از زایمان نیز ادامه یابد. |
| فعالیت محدود | عدم تحرک کافی پس از زایمان به دلیل خستگی و درد می‌تواند باعث تجمع مایعات و ورم در پاها شود. فعالیت منظم به بهبود گردش خون و کاهش ورم کمک می‌کند. |
| تغییرات هورمونی | نوسانات هورمونی پس از زایمان ممکن است به احتباس مایعات و ورم پاها منجر شود. هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم فشار خون و عملکرد عروق دارند. |
| عوامل دیگر | شرایطی مانند دیابت، فشار خون بالا و اختلالات لخته خون می‌توانند خطر ورم پا را افزایش دهند و نیاز به مدیریت خاص دارند. |
| عفونت یا لخته خون | ورم پا همراه با علائمی مانند درد، قرمزی یا تب ممکن است نشانه عفونت یا لخته خون باشد که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. |
علت ورم یک پا بعد از سزارین
تورم یک‌طرفه بیش از همه هشدار لخته ورید عمقی است، به‌خصوص اگر با درد ساق، حساسیت پشت ساق، گرمی، قرمزی یا اختلاف دور ساق همراه باشد. سایر علل کمتر شایع شامل آسیب وریدی موضعی، هماتوم، یا عفونت بافت نرم‌اند. در صورت بروز این الگو، مراجعه فوری برای معاینه و در صورت لزوم سونوگرافی داپلر ضروری است. از هرگونه خود درمانی برای ورم یک پا جلوگیری کنید.
علت ورم پا بعد از زایمان طبیعی چیست؟
دلیل ورم پا بعد از زایمان طبیعی مقدار زیاد بازتوزیع مایعات دوران بارداری، تغییرات ناگهانی هورمون‌ها و فشارهای وارد بر وریدهای لگنی است. فشارهای فیزیکی حین زایمان و دریافت مایعات داخل وریدی نیز نقش دارند. اغلب با افزایش ادرار و تعریق در چند روز نخست، ورم کاهش می‌یابد. عواملی مانند ایستادن طولانی، کم‌آبی، مصرف نمک زیاد و اضافه‌وزن می‌تواند آن را تشدید کند. اگر ورم با علائم سیستمیک (سردرد شدید، تاری دید) همراه باشد بهتر است فشار خون و پروتئین ادرار بررسی شود.
ورم پا بعد از زایمان سزارین و طبیعی را چطور تشخیص دهیم؟
تشخیص ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین معمولا از طریق معاینه بالینی صورت می‌گیرد که در آن پزشک پاها را بررسی کرده و میزان تورم را ارزیابی می‌کند. همچنین، پزشک سوالاتی درباره تاریخچه پزشکی بیمار و علائم همراه مانند درد یا تغییر رنگ پوست می‌پرسد. در صورت نیاز، ممکن است آزمایش‌های تصویری مانند سونوگرافی برای بررسی وجود لخته‌های خون یا سایر مشکلات انجام شود. همچنین، انجام آزمایش خون می‌تواند برای ارزیابی علل زمینه‌ای ورم مانند عفونت یا مشکلات قلبی، مفید باشد. بر اساس نتایج این ارزیابی‌ها، پزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد.
برای تشخیص ورم پا بعد زایمان توجه داشته باشید که این نوع ورم معمولاً دوطرفه، بدون درد شدید و رو به بهبود است و صبح‌ها کمتر از عصرهاست. پوست ممکن است با فشار انگشت گود شود (pitting) اما قرمزی و گرمی واضح ندارد. در صورت وجود تورم یک‌طرفه، دردناک یا همراه با گرمی و تغییر رنگ، یا ورم همراه با تنگی نفس و درد قفسه سینه یا علائم پره‌اکلامپسی، باید حتما توسط دکتر بررسی شوید.
درمان ورم پا بعد از زایمان
هدف درمان ورم پاها بعد از سزارین، بهبود بازگشت وریدی و لنفاوی و کاهش احتباس مایع است. اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین، استراحت کافی است. گذاشتن پاها در سطح بالاتر از سطح قلب به کاهش ورم کمک می‌کند. همچنین، مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و کمک به دفع مایعات اضافی بسیار مهم است. انجام حرکات ملایم و پیاده‌روی کوتاه می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند. استفاده از جوراب‌های فشاری هم ورم را کاهش داده و باعث بهبود جریان خون در پاها می‌شود.
اگر ورم ناشی از مشکل خاصی مانند لخته خون یا عفونت باشد، پزشک ممکن است داروهای خاصی مانند آنتی‌بیوتیک یا رقیق‌کننده خون را تجویز کند. طی درمان ورم پا بعد از سزارین، توجه به تغذیه نیز حائز اهمیت است. مصرف غذاهای کم نمک و غنی از پتاسیم می‌تواند به کاهش ورم کمک کند. همچنین در صورت بروز علائم شدید یا ادامه‌دار، مشاوره با پزشک برای رفع ورم پا بعد از سزارین ضروری است تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
بعد از سزارین دچار ورم پا شدی؟ برای رفع نگرانیت با متخصص مشورت کن.
درمان خانگی ورم پا بعد از سزارین
برای درمان ورم پا حتما به اندازه کافی استراحت کنید و مایعات بیشتر بنوشید. استفاده از کمپرس سرد و گرم و تغذیه سالم هم تاثیر زیادی در بهبود ورم پا دارد. روش‌های درمان خانگی ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین عبارتند از:
- پس از اجازه پزشک برای بلند شدن، با قدم‌زدن‌های کوتاه و مکرر شروع کنید
- هر ساعت چند دقیقه راه بروید و در فواصل مختلف، مچ پا را بالا و پایین و دایره‌ای بچرخانید
- هنگام نشستن، پاها را روی چهارپایه بگذارید و از آویزان‌ماندن طولانی پرهیز کنید
- روزی چند نوبت پاها را بالاتر از سطح قلب قرار دهید
- جوراب فشاری سایز مناسب بپوشید
- آب کافی بنوشید و مصرف نمک افزوده را محدود کنید
- غذاهای کم نمک و غنی از پتاسیم مانند موز و سیب‌زمینی مصرف کنید
- از کمپرس سرد یا گرم برای تسکین درد و ورم استفاده کنید
درمان گیاهی ورم بعد از زایمان سزارین
به‌دلیل شیردهی و احتمال تداخل دارویی، خودسرانه از گیاهان دارویی استفاده نکنید. گزینه‌های کم‌خطرتر شامل دم‌نوش‌های رقیق‌شده آرام‌بخش مانند بابونه یا به‌لیمو (در حد متعارف و با نظر پزشک) و بهبود رژیم با منابع طبیعی پتاسیم (مثل موز، آووکادو) است که به تعادل مایعات کمک می‌کنند. هرگونه فرآورده گیاهی موضعی یا خوراکی (مثل شاه‌بلوط هندی، مدرهای گیاهی) باید فقط پس از مشاوره با پزشک استفاده شود، زیرا برخی در شیردهی ایمن نیستند.
درمان ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین در طب سنتی
بهتر است قبل روش‌های سنتی، با پزشک مشورت کنید تا از ایمنی و مناسب بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید. گاهی در کنار مصرف داروها استفاده از این روش‌ها می‌تواند مفید باشد. درمان ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین در طب سنتی شامل چند روش طبیعی می‌شود:
- استفاده از آب گرم با نمک اپسوم (نمک دریایی) برای حمام پا جهت تسکین تورم و درد
- کمپرس گیاهی مانند نعناع یا رزماری
- مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز و سیب‌زمینی و کاهش مصرف نمک
- استراحت کافی و خواب مناسب
- پرهیز از غذاهای بسیار شور
- ماساژ نرم با روغن‌های ساده و بی‌بو
درمان ورم پا بعد از زایمان طبیعی چیست؟
در زایمان طبیعی، همان اصول درمان خانگی کارآمدند: بالاگرفتن پاها، تحرک منظم، هیدراتاسیون کافی، محدود کردن نمک، و استفاده از جوراب فشاری. دوش نیمه‌گرم‌ـ‌سرد متناوب و کشش‌های ملایم ساق (کاف) احساس سنگینی را کمتر می‌کند. اگر مراقب نوزاد هستید، هنگام شیردهی پاها را روی زیرپایی قرار دهید تا خون‌رسانی پاها بهتر شود. در صورت عدم بهبود تدریجی طی ۱–۲ هفته یا بروز علائم هشدار حتما به دکتر مراجعه کنید.
مهم‌ترین مراقبت های بعد از زایمان طبیعی
عوارض ورم كردن پا بعد از سزارين چیست؟
عدم درمان یا بهبود ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین ممکن است عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. برای جلوگیری از عوارض جدی مانند تشکیل لخته خون یا عفونت حتما درمان را جدی بگیرید. عوارض شایع ورم پا بعد از زایمان شامل موارد زیر می‌شود:
- احساس سنگینی، درد و ناراحتی در پاها
- ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره و مراقبت از نوزاد
- اختلال ترمیم زخم به‌علت ادم شدید
- عفونت در صورت وجود زخم یا آسیب در ناحیه پا
- لخته وریدی عمقی و آمبولی ریه
- تشدید واریس و گرفتگی عضلات ساق
- احساس ناراحتی و ناتوانی ناشی از ورم ممکن است به اضطراب یا افسردگی منجر شود.
- تأخیر در تحرک و افزایش خطر سایر عوارض پس از زایمان
متن انگلیسی:
babycenter
Though it could last a few days longer if preeclampsia, or pregnancy-related high blood pressure, caused excess swelling of your feet and hands in late pregnancy. Postpartum swelling is rarely serious, but it’s a good idea to let your healthcare provider know if the swelling doesn’t go down within a week or so
ترجمه متن:
اگرچه پره اکلامپسی یا فشارخون بالا در بارداری، باعث تورم بیش از حد پاها و دست‌ها در اواخر بارداری می‌شود، ممکن است چند روز بیشتر هم طول بکشد. تورم پس از زایمان به ندرت جدی است، اما اگر تورم ظرف یک هفته یا بیشتر کاهش نیابد، بهتر است که به پزشک خود اطلاع دهید.
آیا ورم پا بعد از سزارین خطرناک است؟
اغلب موارد ورم پاها بعد از زایمان بی‌خطر و گذراست اما سزارین، خطر لختهٔ وریدی را نسبت به زایمان طبیعی کمی افزایش می‌دهد. بنابراین هر تورم یک طرفه پا بعد از سزارین، درد ساق، قرمزی یا گرمی، تنگی نفس یا درد قفسه سینه باید فوراً بررسی شود. اگر ورم همراه با سردرد شدید، تاری دید یا ورم ناگهانی دست و صورت باشد، پره‌اکلامپسی پس از زایمان مطرح می‌شود. اگر علائم بهتر نشد به پزشک مراجعه کنید.
آیا ورم پا بعد از زایمان طبیعی خطرناک است؟
در زایمان طبیعی بیشتر ورم‌ها بی‌خطرند و با افزایش ادرار و تحرک به‌تدریج برطرف می‌شوند. با این حال، همان نشانه‌های هشدار (تورم یک‌طرفه، درد ساق، تنگی نفس، سردرد شدید و تاری دید) مهم هستند و باید به آن ها توجه شود. اگر ورم با افزایش فشار خون، پروتئین ادرار یا علائم عصبی همراه شود، باید فورا توسط متخصص بررسی شوید زیرا پره‌اکلامپسی می‌تواند حتی پس از زایمان رخ دهد.
۴.۵ (۲۷۶ نظر)۴.۸ (۱۷۸ نظر)۴.۸ (۱۳۶ نظر)۴.۷ (۵۱ نظر)۳.۹ (۸۰ نظر)۵ (۲۹ نظر)چطور می توان از ورم پا بعد زایمان پیشگیری کرد؟
پیشگیری از ورم پا بعد از زایمان با انجام حرکات ملایم و استراحت کافی ممکن است. به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید و آب کافی بنوشید. برای پیشگیری از ورم پا بعد از زایمان طبیعی و سزارین این راهکارها را انجام دهید:
- تحرک زودهنگام و منظم
- انجام حرکات ملایم و پیاده‌روی‌های کوتاه
- ئرهیز از ایستادن و نشستن طولانی
- بالا بردن پاها در زمان استراحت بالاتر از سطح قلب
- نوشیدن آب کافی
- محدود کردن نمک در رژیم غذایی
- استفاده از جوراب‌های فشاری برای بهبود جریان خون و کاهش ورم
- تغذیه مناسب و مصرف غذاهای غنی از پتاسیم و فیبر
- استفاده از زیرپایی هنگام شیردهی
- استفاده از کفش راحت با پاشنه کوتاه
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای (فشار خون، دیابت)
- کاهش وزن اضافه
نتیجه گیری
ورم پا پس از زایمان، در بیشتر موارد، طبیعی و گذراست و با درمان های ساده خانگی به‌تدریج رفع می‌شود. تشخیص به‌موقع موارد غیرطبیعی مهم است. همچنین تورم یک‌طرفه و دردناک، تنگی نفس، درد قفسه سینه، یا علائم پره‌اکلامپسی پس از زایمان نیازمند اقدام فوری‌اند. با تحرک تدریجی، بالاگرفتن پاها، جوراب فشاری، هیدراتاسیون و کاهش نمک، می‌توانید کیفیت دوران پس از زایمان را بهبود دهید. هرجا تردید داشتید، ارزیابی پزشکی بهترین انتخاب است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقت بخیر و ممنون بخاطر مطلب کامل و جامعی که در اختیار گزاشتین
من حدودا ۲۷ روز از زایمان طبیعیم میگذره و یکماه آخر بارداری بشدت پاها و دستام ورم کرده بود دوهفته بعد زایمان ورمشون خوابید ولی الان سه چهار روزه باز ورم کرده دستا و پاهام و زانوهام بشدت درد میکنن که نشستن و برخاستن برام بشدت سخت شده بخاطر بخیه اپیزیوتومی تحت درمان با داروهای ناپروکسن و انتی بیوتیک و چند تا پماد هستم
علت برگشت این ورم ها و درد شدید زانوی من چی هست لطفا راهنماییم کنید ممنونم
سلام، ورم و درد شدید در دست‌ها، پاها و زانوها بعد از زایمان می‌تواند به دلیل تجمع مایعات، التهاب ناشی از بخیه اپیزیوتومی، یا حتی عفونت و مشکلات وریدی مثل لخته خون باشد. چون شما داروهای ضد التهاب و آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید ولی علائم برگشته و درد شدید دارید، بهتر است سریعاً دوباره به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت زخم، عفونت احتمالی و جریان خون بررسی شود و اگر لازم بود آزمایش‌های تکمیلی انجام شود تا از عوارض جدی جلوگیری شود. مراقب هرگونه تورم ناگهانی، قرمزی، تب یا تنگی نفس هم باشید.
متخصص زنان و زایمان
مطالب عالی و پرکاربرد بودند
حامد عزیز
خوشحالیم مفید بودیم
تندرست باشید