فهرست مطالب
- سرطان دهان چیست؟
- رایج‌ترین انواع سرطان دهان و زبان
- علائم اولیه سرطان دهان
- علائم ثانویه سرطان دهانی
- عوامل خطر ابتلا به سرطان دهان
- راه‌های تشخیص سرطان دهان
- درمان سرطان دهان چگونه است؟
- آیا می‌توان از سرطان دهان جلوگیری کرد؟
- تفاوت سایر عارضه‌های دهانی با سرطان دهان
- چه زمانی باید آفت‌های دهانی را جدی بگیریم؟
- نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
سرطان دهان یا سرطان اورال (به انگلیسی: Oral Cancer) یکی از شایع‌ترین سرطان‌های اکتسابی در جهان است که به سبک زندگی افراد بستگی زیادی دارد. سرطان در واقع رشد غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌ها است که می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد. هرچند که بیشتر مبتلایان به سرطان بین سنین ۴۰ تا ۶۰ سال هستند، اما امروزه به‌دلیل افزایش روزافزون استفاده جوانان از مواد مخدر و جویدن تنباکو (ناس) و سیگارکشیدن، میزان شیوع سرطان دهان هم بیشتر شده‌است؛ بنابراین بسیار اهمیت دارد که با نشانه‌ها و عارضه‌های سرطان دهان آشنا شوید و با مشاهده‌ی علائم مشکوک بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کرد. اقدام به‌موقع کلید درمان بسیاری از سرطان‌ها است.
در این مطلب از مجله سلامتی دکترتو یکی دیگر از سرطان‌های رایج با با هم بررسی کرده و علل، علائم و راه‌های درمان آن را با هم بررسی می‌کنیم.
برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین انکولوژیست آشنا شوید، به‌صورت آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
سرطان دهان چیست؟
سرطان دهان یا سرطان کام، در نتیجه رشد غیرطبیعی یا وجود تومورهای ریشه‌ای در محل‌های زیر خود را نشان می‌دهد. این تومورها می‌توانند در قسمت‌های زیر تشکیل شوند:
- لب‌ها
- کف دهان
- سقف و کام دهان
- زبان
- فضای داخلی دهان و لب
- درون یا بیرون گونه‌ها
- لوزه
- لثه
و سایر بافت‌ها به‌وجود بیاید، اشکال مختلفی از سرطان دهان وجود دارد که هرکدام به‌گونه‌ای فرد را درگیر می‌کند.
این بیماری در واقع تومورها یا ضایعات دردناکی در سطح سلول‌های دهان و لثه و حتی گونه و حنجره ایجاد می‌کند که شایع‌ترین علامت آن درد شدید زبانی است که درمان نمی‌شود. سرطان دهان می‌تواند در دو دو منطقه مختلف زبان مانند هر دوطرف، تمام زبان یا پشت آن را درگیر کند. سیگار و الکل از جمله مهم‌ترین محرک‌های مؤثر بر بروز این بیماری هستند.
این سرطان ابتدا به صورت جوش و آفت خود را نشان داده و به‌تدریج سایر نشانه‌های سرطان بروز می‌کند. در مورد سرطان دهان به دو نکته دقت داشته باشید:
- زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به این سرطان هستند.
- شایع‌ترین سن سرطان دهان ۴۰ تا ۶۰ سال است.
عموما دندانپزشک اولین فردی است که متوجه علائم غیرطبیعی در دهان شما می‌شود. بنابراین خودآزمایی (بررسی دوره‌ای نشانه‌های سرطان دهانی) و مراجعه‌ای مرتب (هر ۶ ماه یکبار) به دندانپزشک می‌تواند تأثیر زیادی در تشخیص به‌موقع بیماری و درمان داشته باشد.
رایج‌ترین انواع سرطان دهان و زبان
حال که با عارضه‌های مشابه دهانی آشنا شده‌اید، وقت آن رسیده با شایع‌ترین انواع سرطان زبان و دهان آشنا شوید. دقت کنید تشخیص دقیق نوع سرطان تأثیر چشمگیری در روند تعیین درمان و بهبودی سریع‌تر دارد. این موارد عبارت‌ند از:
۱. سرطان وروکوز
حدود ۵% از تومورهای بدخیم درون حفره دهان ناشی از این نوع سرطان دهانی هستند. این سرطان زمانی فرد را درگیر می‌کند که سلول‌های سنگفرشی بسیار آهسته رشد کنند. این سرطان معمولا به سایر اندام‌های بدن سرایت نمی‌کند، اما بافت‌ها اطراف را به‌شدت درگیر می‌کند.
۲. سرطان سلول‌های سنگفرشی
شایع‌ترین نوع سرطان دهان یعنی ۹۰% از سرطان‌های زبان مربوط به سرطان سلول‌های سنگفرشی است. در واقع به سلول‌های درون دهان و گلو سلول سنگفرشی گفته می‌شود. سطح این سلول‌ها صاف و شبیه به پولک هستند. زمانی این سلول‌ها دچار سرطان می‌شوند که در روند رشد و تکثیر آنها اختلال ایجاد شود.
۳. سرطان غدد لنفوم
زمانی که سرطان دهان در نهایت به غدد لنفوم برسد، به آن سرطان لنفوم می‌گویند. در این حالت پایه زبان، انتهای آن و لوزه‌ها درگیر سرطان شده‌است. لوزه و پایه زبان در انتهای خود دارای غدد لنفاوی هستند که می‌تواند باعث ایجاد سرطان دهان شود.
۴. کارسینومای غدد بزاقی مینور
در واقع این سرطان ترکیبی از چند سرطان مختلف است که این غدد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. غدد بزاقی مینور در تمام سطح داخلی دهان و گلو قرار دارند. این نوع سرطان دهان را می‌توان یکی از پیشرفته‌ترین انواع سرطان‌های دهان دانست.
سرطان دهان چهارمین سرطان شایع در جهان است که می‌تواند کشنده باشد. سیگار کشیدن، مصرف دخانیات و بهداست بد دهانی از عوامل خطر این سرطان هستند.
علائم اولیه سرطان دهان
همانطور که اشاره شد، رشد غیرطبیعی و بیشازحد سلول‌ها باعث ایجاد سرطان می‌شود. این مورد در پزشکی «دیسپلازی» نامیده می‌شود. دیسپلازی سرطان دهان خود را ابتدا با علائم زیر نشان می‌دهد:
- بروز لکه‌های سفید و خاکستری درون دهان که به‌مرور زمان با درمان یا مالش از بین نمی‌روند (لوکوپلاکی).
- برجسته، ملتهب و قرمز‌شدن نواحی صاف دهان و خونریزی سریع (اریتروپلاکیا)
- بروز عارضه‌های رنگی روی زبان و دهان همراه با برجستگی و التهاب درون دهان (اریترو لکوپلاکیا).
تنها راه تشخیص این که بدانید عارضه‌های به‌وجود آمده ناشی از سرطان دهانی است، بیوپسی یا نمونه‌برداری از سطح درگیر پس از بروز علائم است. همچنین به این نکته نیز دقت کنید هرچه مصرف تنباکو به‌صورت جویدنی بیشتر باشد، احتمال ابتلای فرد در سنین بالاتر به این بیماری بیشتر است.
در بیشتر موارد لوکوپلاکی منجر به سرطان نمی‌شوند. اما در دو مورد دیگر هرچند که کمتر رواج دارند اما نشانه‌های جدی‌تر هستند و اغلب تبدیل به سرطان می‌شوند. همچنین باید توجه داشت سرطان دهان ممکن است در بیشتر موارد پیش از رسیدن به مرحله خطرناک هیچ عارضه‌ای نداشته باشد.
علائم ثانویه سرطان دهانی
برحسب نوع سرطان، ممکن است شاهد علائم زیر در فرد مبتلا به سرطان دهان باشیم:
- لکه‌ها، آفت‌ها، بافت‌های آسیب‌دیده و زخم‌هایی که بیش از ۳ هفته ماندگار شده و درمان نمی‌شوند.
- تورم درون دهان
- بروز توده‌های جدید
- لکه‌های جدید خش‌دار و غیرعادی
- فرسایش بافت اطراف دهان و لثه‌ها
- زخم‌های مداوم
- خونریزی سریع
- سفید‌شدن یا تغییر رنگ کام دهان
- سختی در صحبت‌کردن
- درد در زبان و حرکت فک
- احساس گیر‌کردن چیزی در گلو
- لمس توده‌های زیرپوستی در اطراف گلو، فک و دهان
- سختی در بلع و جویدن
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن بی‌دلیل و ناگهانی
- درد در گوش
- تحریک‌پذیری شدید لثه‌ها.
در صورت مشاهده این علائم بلافاصله با دندانپزشک خود تماس گرفته و سپس برحسب نظر او به آنکولوژیست مراجعه کنید.
توجه: این علائم ممکن است به‌دلیل حساسیت‌های غذایی یا آلرژی‌های دارویی و سایر بیماری‌ها هم ایجاد شود. پس زود قضاوت نکنید و برای تشخیص حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا شما هم علائم سرطان دهان را دارید؟
برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیر.
عوامل خطر ابتلا به سرطان دهان
براساس آمار جهانی از هر چهار مورد فرد مبتلا به سرطان دهان، ۳ نفر به‌دلیل استفاده از دخانیات به این بیماری دچار شده‌اند. بنابراین با شناخت عوامل مؤثر بر ابتلا به این بیماری می‌توان حد زیادی آن را کنترل کرد.
از جمله عوامل مؤثر بر ابتلا به سرطان دهان عبارت‌اند از:
- مصرف دخانیات (حتی سیگار کشیدن و به‌خصوص جویدن تنباکو به‌صورت ناس)
- مصرف بیشازحد مشروبات الکلی (افزایش خطر ابتلا تا ۶ برابر بیشتر)
- سابقه وراثتی سرطان در خانواده
- قرارگرفتن بیشازحد زیر نور آفتاب، بدون ماسک یا محافظ
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا زگیل تناسلی در صورت برقراری سکس دهانی.
بهتر است در مورد عوامل مؤثر بر ابتلا به سرطان دهان به این چند نکته نیز دقت داشته باشد:
- زگیل تناسلی یا ویروس HPV می‌تواند از طریق سکس دهانی یا حتی تماس پوستی محافظت‌نشده با فرد ناقل منتقل شود و باعث ایجاد سرطان دهان شود.
- مصرف مواد حاوی تنباکو و نیکوتین هم می‌تواند باعث بروز سرطان دهان شود.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان عامل مهمی در بروز سرطان دهان است.
- یک چهارم کل افراد مبتلا به سرطان دهان در جهان تنها به الکل اعتیاد دارند.
- مصرف سایر مخدرها هم باعث افزایش احتمال بروز سرطان دهان می‌شود.
راه‌های تشخیص سرطان دهان
تشخیص به‌موقع این بیماری، کلید درمان و کاهش میزان مرگ و میر ناشی از آن است. جراحان، انکولوژیست و دندانپزشک در مرحله اولیه می‌تواند نشانه‌های بیماری را تشخیص دهند. اگر این نشانه‌ها جدی باشد، بیمار برای تشخیص و آزمایش باید آماده شود.
در حالت کلی، بهترین روش برای تعیین این که سلول‌های سرطانی یا مستعد سرطان در بدن فرد وجود دارد، نمونه برداری (بیوپسی) و بررسی پاتولوژی ضایعات است. در این نمونه‌برداری بخشی از بافت درگیر توسط پزشک متخصص برداشته شده و سپس برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می‌شود. از دیگر راه‌هایی که ممکن است پزشک برای تشخیص بهتر نوع سرطان دهان استفاده کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تصویربرداری
- ام آر آی
- آندوسکوپی جهت بررسی شیوع سرطان
- عکس‌برداری از قفسه سینه و فک.
برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین انکولوژیست آشنا شوید، به‌صورت آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
خودآزمایی را فراموش نکنید!
همانطور که بارها در خلال این متن اشاره شد، خودآزمایی و رعایت بهداشت شخصی یکی از بهترین راه‌های تشخیص سریع زودهنگام بیماری است. شما به روش‌های زیر می‌توانید در خانه سلامت دهان و زبان خود را بررسی کرده و اگر مشکلی مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید. این خودآزمایی را بهتر است هر یک ماه یک مرتبه انجام دهید.
- در محیطی روشی با آینه تمام دهان از لب‌ها تا سقف و کام و زیر زبان را بررسی کنید.
- با استفاده از چراغ قوه و یک چوب بستنی سلامت لوزه‌ها و گلو را در آینه ببینید.
- کف دهان و پشت گلو را نگاه کرده و غدد لنفاوی را برای وجود تومور بررسی کنید.
- تمام سطح زبان، درون لثه‌ها و بین آنها را بررسی کنید.
- در نهایت همواره با دهان‌شویه، کشیدن نخ دندان و مسواک‌زدن به‌موقع مراقب سلامت دهان خود باشید.
درمان سرطان دهان چگونه است؟
خوشبختانه این روزها با پیشرفت تکنولوژی، سرطان دهانی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به راحتی قابل درمان است. به‌همین دلیل بر اهمیت مراجعه ماهانه به دندانپزشک و خودآزمایی تأکید داریم. درمان سرطان دهان معمولا بستگی به نوع سرطان و عوامل زیر دارد:
- گرید و درجه بیماری
- شرایط جسمی و سلامت بدنی فرد.
مراحل درمان این بیماری ممکن است بسته به تشخیص پزشک تنها شامل دارودرمانی باشد یا در موارد پیشرفته‌تر نیاز به عمل جراحی داشته باشد. در برخی موارد اگر بیماری شدید بوده و توده بافت زیادی را درگیر کرده باشد، احتمالا آن بخش درگیر با جراحی، پرتو درمانی یا شیمی درمانی برداشته می‌شود.
روش جراحی برای درمان سرطان زبان معمولا برای بیماری‌هایی که زبان، استخوان فک و گره‌های لنفاوی را درگیر کرده باشند، انجام می‌شود. دقت داشته باشید پس از جراحی ممکن است فرد تغییرات قابل‌توجهی در صحبت‌کردن یا غذاخوردن داشته باشد که در این حالت باید عمل جراحی ترمیمی انجام شود.
روش‌های درمان سرطان دهان را در ادامه بررسی می‌کنیم:
۱. پرتودرمانی
استفاده از پرتودرمانی برای درمان سرطان دهان کار بسیار حساسی است. در این روش با استفاده از اشعه ایکس سلول‌هایی که DNA آنها آسیب دیده و باعث ایجاد تومور شده‌اند، از بین رفته و سرعت رشد آنها نیز کاهش می‌یابد یا حتی متوقف می‌شود.
پرتودرمانی سرطان زبان عوارض متعددی دارد که از جمله آن می‌توان موارد زیر را نام برد:
- پوسیدگی دندان
- زخم‌ها و آفت‌ها دهانی
- واکنش‌های پوستی
- خستگی دائمی
- بی‌اشتهایی و تهوع دائمی.
۲. براکی‌تراپی
در این روش جراح و انکولوژیست در شرایط بسیار ویژه از نیدل‌های رادیواکتیو برای انتقال اشعه ایکس به درون تومور و سوزاندن آن استفاده می‌کند. معمولا این روش ساده‌ترین و اولین پیشنهاد پزشکان برای درمان سرطان‌های بدخیم زبان در مراحل ابتدایی است.
۳. شیمیدرمانی
درصورتیکه بیماری گسترش پیدا کرده‌باشد و پزشک به‌راحتی آن را تشخیص دهد، معمولا با ترکیب شیمیدرمانی و پرتودرمانی می‌توان آن را درمان کرد. شیمیدرمانی روند درمانی بسیار سنگینی است که بر کاهش قدرت و تکثیر سلول‌های سرطانی، تأثیر می‌گذارد. این روش معمولا عوارض سنگینی به همراه دارد که اغلب ما با آنها آشنا هستیم. عوارض شیمی درمانی زبان عبارت‌اند از:
- ریزش مو
- خستگی
- تهوع مدام
- بی‌اشتهایی
- خواب بیشازحد
- تحریک‌پذیری شدید خلق‌و‌خو
- سیستم ایمنی ضعیف.
البته نگران نباشید، پس از پایان دوره شیمیدرمانی این مشکلات نیز برطرف خواهند شد.
۴. درمان هایپرترمی
این روش درمانی جدید را می‌توان یکی از بهترین روش‌های مکمل برای درمان سرطان دهان، با استفاده از پرتودرمانی دانست. در روش هایپرترمی، با حرارت‌دادن سلول‌های سرطانی، مقاومت آنها شکسته می‌شود و سپس با استفاده از پرتودرمانی از بین می‌روند.
۵. جراحی زبان و دهان
همانطور که در ابتدای این قسمت اشاره شد، جراحی زبان و دهان یکی از روش‌های درمان این سرطان است. اما معمولا به‌عنوان آخرین راه یا روش مکملی در کنار سایر درمان‌ها استفاده می‌شود. جراحی زبان و دهان با عوارض طولانی‌مدتی همراه است که به‌شدت زندگی فرد را مختل می‌کند.
انکولوژیست تنها در شرایط زیر است که جراحی را بهترین روش درمان برای بیمار عنوان می‌کند:
- سرطان در مراحل اولیه بوده و سلول‌ها مستعد سرطانی‌شدن هستند.
- سرطان موضعی بوده و تنها یک بافت را درگیر کرده‌است.
- سلول‌های سرطانی به سایر بافت‌های اطراف سرایت پیدا کند.
- سرطان اندام‌های دورتر را نیز درگیر کند.
برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین انکولوژیست آشنا شوید، به‌صورت آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
آیا سرطان دهان درمان دارد؟ همین الان مشاوره بگیر
عوارض جراحی سرطان دهان
این روش درمانی بیشترین عارضه و بالاترین طول مدت بهبودی را به همراه دارد و گاهی ممکن است فرد در طول درمان برای رفع کامل مشکل نیاز به انجام عمل‌های بیشتری داشته باشد. از جمله عوارض بعد از جراحی دهان عبارت‌اند از:
- خونریزی
- عفونت
- درد دهان
- مشکلات خوردن و بلعین
- مشکلات دندان‌پزشکی (در صورتی که فرد تغییراتی در استخوان فک بدهد.)
- دیسفاژی و مشکل در بلع
- تغییر در گفتار
- عوض‌شدن شکل لب‌ها
- مشکلات گوارشی
- افسردگی
- سرخوردگی
- اضطراب
- انزوا
- افکار منفی در مورد خود.
در چنین شرایطی اگر احساس می‌کنید دچار مشکلات روحی شده‌اید، بهتر است به روان‌شناس مراجعه کنید.
روش جراحی برای درمان سرطان دهان عوارض زیادی دارد و پزشک تنها زمانی از آن استفاده می‌کند که راه دیگری برای درمان نباشد.
آیا می‌توان از سرطان دهان جلوگیری کرد؟
بله! با افزایش آگاهی می‌توان از بروز انواع سرطان از جمله سرطان دهان نیز جلوگیری کرد. همچنین برای کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- ترک سیگار، اعتیاد و مصرف دخانیات
- ورزش
- رژیم غذایی مناسب (شامل ویتامین A، ویتامین C و ویتامین E)
- مصرف بیشتر سبزیجات و میوه‌های تازه
- انجام خودمراقبتی و عوض‌کردن مسواک هر ۳ ماه یکبار
- حتما در مقابل نور خورشید روی لب‌ها هم ضدآفتاب بزنید.
- به وجود بیماری‌های جنسی مانند زگیل تناسلی در شریک جنسی خود دقت کنید.
تفاوت سایر عارضه‌های دهانی با سرطان دهان
دهان به‌دلیل محیط مرطوبی که دارد، محل مناسبی برای رشد باکتری‌های مختلف و بروز بیماری‌ها است. به‌همین دلیل است که می‌گوییم، سرطان دهانی یک سرطان اکتسابی است که به سبک زندگی فرد بستگی دارد. حال از کجا می‌توان تفاوت این سرطان را با سایر عارضه‌های دهانی تشخیص داد؟
از جمله رایج‌ترین ضایعات دهانی که سرطان دهان محسوب نمی‌شوند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
۱. آفت‌های دهانی یا زخم‌های کانکر
آفت دهان می‌تواند یک نشانه سرطان دهان باشد، اما هر آفتی نشانه سرطان دهان نیست. تقریبا روزانه ۲۰% از مردم جهان درگیر مشکلات آفت دهانی می‌شوند. آفت‌ها ضایعات دردناک، سوزناک و سفید رنگی هستند که در ناحیه لثه، کام دهان یا درون گونه و روی زبان ایجاد می‌شوند. این زخم‌های دهانی معمولا پس از ۲ هفته و با درمان‌های خانگی مانند استفاده از «رب انار» درمان می‌شوند. اما اگر بعد از گذشت این مدت آفت‌ها ماندگار بود و تعداد آنها بیشتر شد، باید با یک داندانپزشک مشورت کرد.
۲. لیکن پلان
این بیماری التهاب مزمن غشای مخاطی دهان است. لیکن پلان باعث ایجاد بثورات سفید در دهان می‌شود که شباهتی به لکه‌های ناشی از لوکوپلاکی ندارند. افراد مبتلا به این بیماری در رده سرطان دهان قرار نمی‌گیرند، اما کسانی که دچار لیکن پلان هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان دهان هستند.
۳. تومورهای خوش‌خیم
ممکن است در دهان شما تومور وجود داشته باشد، نگران نباشید برخی از انواع تومورها خوش‌خیم هستند و برای شما مشکلی ایجاد نمی‌کنند. از جمله تومورهای خوش‌خیم دهانی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- فیبروما
- لیپوما
- ویروس پاپیلومای انسانی (زگیل تناسلی)
- نوروفیبروما
- تومور سلول گرانول
- و غیره.
عامل ایجاد این تومورها حتما سرطان دهان نیست، اما برخی از آنها می‌توانند باعث بروز مشکلاتی شوند. درصورتیکه دچار عارضه دهانی هستید برای مراقبت بیشتر به پزشک متخصص دندانپزشک مراجعه کنید. این تومورهای خوش‌خیم معمولا به سادگی با جراحی خارج می‌شوند.
چه زمانی باید آفت‌های دهانی را جدی بگیریم؟
همانطور که اشاره شد آفت می‌تواند به‌دلایل مختلف از جمله سرطان دهان بروز کند. مسائل زیادی از جمله خوردن غذاهای بیشازحد گرم، حساسیت و آلرژی یا داروهای خاصی می‌توانند باعث بروز آفت شود؛ بنابراین باید تفاوت‌های یک آفت جدی و عادی را بدانید.
در پزشکی آفت‌ها به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم می‌شوند. این آفت‌ها معمولا در افرادی دیده می‌شوند که قبلا سابقه آفت داشته باشند. هنوز علت دقیق و مشخصی برای بروز این مشکل وجود ندارد، اما معمولا افرادی که مکانیسم دفاعی ضعیف، سبک زندگی نادرست مانند استفاده بیشازحد از فست فود یا سیگارکشیدن دارند بیشتر در مرض آفت دهانی هستند. حتی آلودگی هوا نیز می‌تواند باعث بروز آفت شود.
در واقع آفت پاسخ سیستم ایمنی بدن به ورود بیماری است. برخی از انواع آفت‌های ساده و غیرسرطانی نشانه‌های زیر را دارند:
- به شکل گرد و بیضی هستند.
- سفید یا زرد رنگ‌اند.
- اطراف آفت سفید و سوزناک است.
دقت داشته باشید آفت ساده با تاول‌ها یا زخم‌های دهانی ناشی از بیماری‌های عفونی با مواردی مانند عوارض ایمپلنت دندان متفاوت است و هرگز خارج از دهان دیده نمی‌شود. آفت مسری نیست و با دست‌زدن به آن آلوده نخواهید شد.
آفت‌های عادی اغلب ۱۴ روز پس از بروز از بین می‌روند. در شرایطی که آفت شدید باشد می‌توان برای درمان و استفاده از آنتی‌بیوتیک به پزشک مراجعه کرد. طی این مدت رعایت بهداشت دهان و دندان و شستشوی دهان با دهان‌شویه و آب‌نمک می‌تواند به روند بهبود و کاهش احساس خارش و سوزش کمک کند.
کدام آفت‌ها را باید جدی گرفت؟
اما مسئله اصلی اینجا است که : «کدام آفت‌ها را باید جدی گرفت؟»
در مواقعی آفت با بروز علائم متفاوت می‌تواند نشانه یک بیماری دیگر یا سرطان دهان باشد. اگر آفت‌ها به‌مرورزمان تبدیل به زخم‌های دهانی شود و همراه با علائم زیر باشد، باید به پزشک مراجعه کرد:
- آفت بیش از ۳ هفته ماندگار باشد.
- بروز آن ناشی از علل دیگر مانند خراش داخلی دندان‌ها نباشد.
- تعداد آنها به مرور زمان بیشتر شود.
- با تب، ناراحتی و تورم غدد لنفاوی همراه باشد.
این دسته از آفت‌های سرطانی معمولا روی زبان و زیر آن نیز قابل مشاهده هستند و به سایر نقاط بدن دهان نیز منتقل می‌شوند. یکی از مهم‌ترین قدم‌ها برای درمان سرطان دهان، اقدام به‌موقع است. اگر این بیماری دیر تشخیص داده شود، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیر و ماندگاری به‌همراه داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مستعد ابتلا به سرطان دهان هستید یا در این مورد شک دارید، سریعا به دندانپزشک و متخصص آنکولوژی مراجعه کنید. پزشک با یک بررسی ساده فیزیکی و مشاهده علائم اولیه و چند آزمایش می‌تواند از ابتلا یا عدم ابتلای شما به این مشکل مطمئن شد.
اگر علائم جدی در خصوص بلع، جویدن و حتی تنفس دارید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. اگر بازبینی هفتگی نیز انجام می‌دهید با مشاهده تومور یا بافت‌های غیرعادی در دهان باید به پزشک کرد.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
بیماری سرطان دهان، چهارمین سرطان شایع در جهان است که می‌تواند خاموش و بی‌صدا فرد را درگیر کند. در‌حالی‌که این سرطان در حال گسترش و تضعیف سیستم ایمنی بدن است، نشانه‌های بیماری بروز می‌کنند. گاهی فرد بدون هیچ علائمی مبتلا به سرطان است؛ بنابراین بسیار اهمیت دارد که چکاپ شخصی و ماهانه خود را در صورت ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و وراثتی یا مصرف مواد مخدر و سیگار انجام دهید.
یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های سرطان دهانی آفت‌های عجیبی هستند که به‌راحتی خوب نمی‌شوند. اما نگران نباشید، آفت دهانی یک مشکل شایع است و الزاما به‌معنای سرطان دهان نیست. آفت‌هایی که به سرطان زبان ختم می شوند معمولا روی سطح زبان یا زیر آن قرار دارند اما گاه در سایر نقاط حفره دهان نیز قابل مشاهده‌اند و نکته‌ی مهم اینکه بعد از گذشت ۳ هفته خوب نشوند.
در صورت مشاهده هر کدام از این علائم و زخم‌ها که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، حتما و فورا به پزشک مراجعه کرده و مشکل خود را با وی در میان بگذارید. از هرگونه اقدام به درمان خودسرانه جدا خودداری کنید. هر چه در زمان کوتاه‌تری به علائم خود پی ببرید و در جهت رفع آنها به پزشک مراجعه کنید، شانس موفقیت در درمان ضایعه و بهبودی سریع‌تر آسان‌تر خواهد بود.
شما در قدم اول برای تشخیص و درمان سرطان دهان باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا علائم شما را بررسی کند و تشخیص اولیه را انجام دهد. در مرحله‌ی بعد اگر پزشک لازم دانست برای تشخیص دقیق‌تر یا پیگیری درمان شما را به متخصص انکولوژی ارجاع می‌دهد. برای پیدا‌کردن بهترین دندانپزشک و بهترین متخصص انکولوژی برای تشخیص و درمان سرطان دهان بهتر است به وب‌سایت دکترتو مراجعه کنید. در درکترتو علاوه بر آشنایی با بهترین دکترها می‌توانید به‌راحتی نوبت اینترنتی بگیرید و یا از خدمات مشاوره آنلاین یا تلفنی با پزشکان استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!