فهرست مطالب
الگیمنوره چیست؟ از دست دادن پریودی یا بی‌نظمی گاه‌به‌گاه در چرخه‌های قاعدگی غیرمعمول نیست و هر کسی ممکن است در طول زندگی با این مشکل مواجه شود. عوامل مختلفی می‌تواند روی به هم ریختن چرخه‌های قاعدگی اثر بگذارد. در بیشتر مواقع به هم خوردن قاعدگی نشانه بیماری یا مشکل خاصی نیست و در نتیجه لازم نیست اقدام خاصی در خصوص آن انجام شود، چرا که برخی از تغییرات در چرخه قاعدگی افراد در طول زندگی طبیعی است. هورمون‌هایی که بر چرخه قاعدگی تأثیر می‌گذارند می‌توانند به طور موقت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرند. با این حال، اگر دوره‌های قاعدگی یک فرد به طور ناگهانی متفاوت شود و در بیشتر دوران قاعدگی‌اش حالت طبیعی نداشته باشد، مهم است که بفهمیم چه چیزی باعث این تغییر شده است. یکی از اختلالات قاعدگی، الیگومنوره نام دارد. اما اختلالات قاعدگی باید توسط متخصص زنان یا مامایی بررسی شوند. خدمات نوبت‌دهی و آنلاین دکترتو می‌توانند به شما در دریافت نوبت و مشاوره با پزشکان کمک کنند.
الیگومنوره چیست؟
الیگومنوره یا به انگلیسی Oligomenorrhea، نوعی اختلال قاعدگی است که به خونریزی نادر یا غیرعادی خفیف در طول دوره‌های قاعدگی اشاره دارد. به طور خاص، الیگومنوره به یک سیکل قاعدگی اشاره دارد که بیش از ۳۵ روز یا بیشتر طول بکشد (یعنی یک فرد برای مدت بیش از ۳۵ روز پریود نشود). حتی به مواردی که یک فرد در طول یک سال کمتر از ۹ دوره پریودی داشته باشد هم الیگومنوره می‌گویند.
علل مختلفی برای الیگومنوره وجود دارد که برخی از آنها بی‌ضرر هستند. در واقع، دوره‌های قاعدگی سبک ممکن است برای یک فرد کاملا طبیعی در نظر گرفته شود. با این حال، در برخی موارد، الیگومنوره می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت سلامت جدی‌تر باشد. در بیشتر موارد عدم تعادل هورمونی موجب بروز الیگومنوره در زنان می‌شود. حدود ۱۲ تا ۱۵.۳ درصد از افرادی که قاعدگی دارند در برخی مواقع الیگومنوره را تجربه می‌کنند.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
With oligomenorrhea, periods are unpredictable. You may often go for more than 35 days without a period. Instead of having periods monthly, you may only have six to eight periods a year
ترجمه متن:
با الیگومنوره، قاعدگی غیرقابل‌پیش‌بینی است. اغلب ممکن است بیش از ۳۵ روز پریود نشوید. به جای داشتن قاعدگی ماهانه، ممکن است فقط شش تا هشت دوره در سال قاعدگی داشته باشید.
تفاوت الیگومنوره و آمنوره
الیگومنوره و آمنوره هر دو نوع قاعدگی غیرطبیعی هستند. آمنوره چیست؟ آمنوره به دوره‌های غایب اشاره دارد درحالی‌که الیگومنوره به دوره‌های نادر اشاره دارد. با آمنوره، هرگز پریود نمی‌شوید یا پریود می‌شوید و بعد از آن برای چندین ماه قاعدگی متوقف می‌شود. با الیگومنوره، شما هنوز قاعدگی دارید، اما همیشه عادت‌ماهانه خود را طبق برنامه نمی‌بینید. در نتیجه، شما کمتر از حد طبیعی در طول سال دوره‌های قاعدگی خواهید داشت.
علائم الیگومنوره
پریود نشدن و تاخیر در قاعدگی شایع‌ترین علامت اولیگومنوره است، اما بسته به اینکه چه چیزی باعث غیرقابل‌پیش‌بینی بودن قاعدگی می‌شود ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنید. علائم عبارت‌اند از:
- آکنه
- سردرد
- گرگرفتگی
- درد شکم
- ترشحات واژن یا خشکی واژن
- اختلال در بینایی
- رشد موهای زائد در صورت و بدن
علاوه بر این در اکثر مواقع، خون ممکن است قهوه‌ای تیره، قرمز یا صورتی کم‌رنگ باشد. ممکن است هنگام پاک کردن، روی پد یا تامپون یا لباس زیر متوجه لخته یا مخاط شوید.
علائم الیگومنوره داری و نگرانی؟
از متخصص زنان نوبت بگیر.
علت الیگومنوره
شرایطی که باعث عدم تعادل هورمونی در بدن شما می‌شود اغلب دلیل بروز دوره‌های نادر پریودی یا همان الیگومنوره هستند. اندام‌ها و غدد تناسلی در مغز هورمون‌های مختلفی تولید می‌کنند که چرخه قاعدگی شما را تنظیم می‌کنند. وقتی این هورمون‌ها در تعادل باشند، چرخه قاعدگی قابل‌پیش‌بینی‌تر است. هورمون‌های نامتعادل می‌توانند در نظم بدن و از همه مهم‌تر چرخه پریودی اختلال ایجاد کنند. علاوه بر این، عفونت‌ها و ناهنجاری‌های ساختاری در اندام‌های تناسلی نیز می‌تواند چرخه قاعدگی را مختل کند. مهم‌ترین عوامل ایجادکننده الیگومنوره شامل موارد زیر می‌شود:
- سندروم تخمدان پلی کیستیک که به دنبال ترشح بیشتر هورمون آندروژن، چرخه تخمک‌گذاری را مختل می‌کند.
- تومورهای ترشح‌کننده آندروژن؛ تومورهایی که روی تخمدان و غدد فوق‌کلیوی تشکیل می‌شوند و می‌توانند آندروژن‌هایی را آزاد کنند که چرخه قاعدگی را مختل می‌کند.
- سندرم کوشینگ که در آن ترشح بیش از حد کورتیزول در بدن روی تعادل هورمون‌ها اثر می‌گذارد.
- پرولاکتینوما: پرولاکتینوما توموری است که باعث تولید بیش از حد استروژن و پرولاکتین می‌شود.
- سندرم تخمدان اولیه: موجب جلو افتادن یائسگی می‌شود.
- پرکاری تیروئید
- هیپرپلازی مادرزادی آدرنال: شرایطی که فرد با آن متولد شده که مانع از تولید آنزیم‌های کافی برای تولید هورمون‌های لازم برای قاعدگی توسط غدد فوق‌کلیوی می‌شود.
- بیماری التهابی لگن که شامل عفونت‌ها و التهاباتی است که قاعدگی را مختل می‌کند.
- سندرم آشرمن (چسبندگی آندومتر)
- دیابت: الیگومنوره با دیابت نوع ۱ و ۲ مرتبط است. در افرادی که دچار کمبود وزن (شایع در دیابت نوع ۱) و اضافه‌وزن (شایع در دیابت نوع ۲) هستند، شایع است.
- اختلالات خوردن: شرایطی مانند پرخوری عصبی، بی‌اشتهایی و پرخوری می‌تواند منجر به کمبودهای تغذیه‌ای شود که از قاعدگی جلوگیری می‌کند یا آن را به تاخیر می‌اندازد.
- فعالیت بدنی شدید
- برخی از داروها مانند قرص‌های ضدبارداری یا داروهای ضد روان‌پریشی می‌توانند منجر به پریودهای نادر شوند.
راه های تشخیص الیگومنوره
متخصص زنان می‌تواند با کمک یک متخصص غدد با انجام یک معاینه کامل، الیگومنوره را تشخیص دهد. ابتدا باید یک تاریخچه پزشکی از بیمار گرفته شود و در آن روزها و دوره‌های پریودی به صورت دقیق مشخص گردد. سابقه پزشکی و خانوادگی و وجود هر نوع زمینه بیماری مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک یا موارد مشابه همگی در تشخیص به پزشک کمک می‌کنند. تاریخچه فعالیت‌های ورزشی، رژیم غذایی، سبک زندگی و حتی داروهایی که مصرف می‌کنید همگی در فرایند تشخیص الیگومنوره اهمیت دارند.
مرحله بعدی انجام معاینه فیزیکی است. پزشک صورت، گردن، سینه‌ها و شکم بیمار را معاینه می‌کند تا نشانه‌هایی از شرایطی که باعث الیگومنوره می‌شوند را بررسی کند. معاینه رکتوواژینال هم برای تشخیص قطعی‌تر لازم است. در این معاینه وجود توده‌های داخل شکمی بررسی می‌شود. مرحله بعدی معاینه اسپکولوم واژینال است که در آن پزشک از ابزاری به نام اسپکولوم برای معاینه واژن و دهانه رحم استفاده می‌کند تا آنها را از نظر علائم خونریزی، التهاب یا وجود بافت اسکار بررسی کند. حتی ممکن است یک نمونه از دهانه رحم برای بررسی هر نوع عفونتی گرفته شود. سپس پزشک از معاینه شکمی برای بررسی توده‌ها در شکم کمک می‌گیرد.
تست‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی لگن و شکم و ام‌آرآی هم برای تشخیص علائم التهاب، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و تشخیص پرولاکتینوما انجام می‌شود. در نهایت آزمایش خون می‌تواند به پزشک کمک کند سطح هورمون‌ها و قند خون بیمار را بررسی کند. در این تست‌ها سطح هورمون تیروئید، هورمون FSH، هورمون LH و پرولاکتین چک می‌شود. برای مثال افزایش سطح پرولاکتین ممکن است نشان دهنده پرولاکتینوما باشد که خود یکی از عوامل بروز الیگومنوره است.
راه های درمان الیگومنوره
درمان الیگومنوره به علت آن بستگی دارد. درمان می‌تواند از درمان دارویی یا هورمون‌درمانی تا جراحی متفاوت باشد. همه چیز به این بستگی دارد که چه چیزی موجب بروز الیگومنوره شده است. در جراحی پزشک تومورهایی که موجب تولید بیش از حد آندروژن می‌شوند را حذف می‌کند. در کنار این درمان‌ها، اگر کمبودهای تغذیه‌ای یا فعالیت‌های شدید باعث مشکلات شما می‌شود، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی و فعالیت بدنی خود را اصلاح کنید.
۱. درمان دارویی
درمان دارویی شامل هورمون‌درمانی می‌شود. در صورتی که الیگومنوره ناشی از عدم تعادل هورمونی باشد، پزشک با تجویز یک سری داروها از جمله قرص‌های ضدبارداری یا سایر درمان‌های هورمونی به بیماران کمک می‌کند. سایر درمان‌های دارویی بر اساس نوع مشکل و دلیل بروز الیگومنوره، به منظور کنترل شرایط و رفع عامل زمینه‌ای تجویز می‌شود.
دیر به دیر پریود میشی؟ قاعدگیت دردناک شده؟ برای درمان مشاوره بگیر.
۲. درمان الیگومنوره در طب سنتی
در طب سنتی از انواع داروهای گیاهی، دم‌نوش‌ها یا عرقیجات گیاهی برای تنظیم قاعدگی و پریود شدن استفاده می‌شود. داروهای گیاهی قاعده‌آور می‌توانند عقب افتادن پریود را جبران کنند. علاوه بر این، در طب سنتی از تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی و از همه مهم‌تر تغییر مزاج برای درمان الیگومنوره استفاده می‌شود. برخی نیز انجام حجامت را یک گزینه درمانی مناسب برای تنظیم قاعدگی در رفع اختلالات هورمونی در نظر می‌گیرند.
۳. درمان الیگومنوره با روش های گیاهی و خانگی
هم روش‌ها و تکنیک‌هایی در خانه و هم درمان‌های گیاهی می‌توانند به تنظیم چرخه‌های قاعدگی کمک کنند و مشکل الیگومنوره را برطرف کنند. برای مثال انجام حرکات یوگا در خانه می‌تواند یکی از درمان‌های موثر برای مشکلات هورمونی و چرخه‌های به‌هم‌ریخته قاعدگی شما باشد.
داشتن وزن ایده‌آل هم برای قاعدگی منظم مهم است. هم اضافه‌وزن و هم کاهش وزن بیش از حد هر دو می‌توانند به اختلالات قاعدگی بیانجامند. سعی کنید همیشه یک برنامه ورزشی متناسب و سالم داشته باشید. یکی از گزینه‌هایی که می‌تواند به شما برای کنترل چرخه‌های قاعدگی کمک کند، زنجبیل است. زنجبیل یکی از ترکیباتی است که می‌توان از آن به عنوان درمان خانگی قاعدگی نامنظم کمک گرفت. اضافه کردن دارچین به غذاها هم می‌تواند برای کسانی که با مشکل اختلالات قاعدگی مواجه‌اند موثر باشد و چرخه پریودی را منظم‌تر کند. حتی در برخی موارد ثابت شده که دارچین می‌تواند به درمان تخمدان پلی‌کیستیک هم کمک کند.
دوزهای روزانه ویتامین‌ها هم می‌تواند با اثر بهبود سلامتی کلی، چرخه پریودی را منظم‌تر کند. حتی ثابت شده که مصرف منظم ویتامین‌ها می‌تواند روی درمان تخمدان پلی‌کیستیک، به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز الیگومنوره موثر باشد.
نوشیدن (۱۵ گرم) سرکه سیب در روز ممکن است به تنظیم قاعدگی در افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک کمک کند و در نتیجه برای درمان الیگومنوره هم مفید باشد. در نهایت هم می‌توان آناناس را به عنوان یک درمان خانگی محبوب برای مشکلات قاعدگی معرفی کرد. آناناس حاوی ترکیبی به نام بروملین است که می‌تواند با نرم کردن پوشش داخلی رحم، به تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک کند.
انواع الیگومنوره
اختلال قاعدگی الیگومنوره را می‌توان شامل دو نوع الیگومنوره اولیه و الیگومنوره ثانویه در نظر گرفت. الیگومنوره اولیه به عنوان عدم قاعدگی در سن ۱۵ سالگی به بعد در نظر گرفته می‌شود. نوع ثانویه آن هم شامل عدم قاعدگی بیش از سه ماه در دختران یا زنانی است که قبلاً دوره‌های قاعدگی منظم داشته‌اند.
| ویژگی | الیگومنوره اولیه | الیگومنوره ثانویه |
|---|---|---|
| تعریف | وضعیتی که از اولین قاعدگی فرد، چرخه‌های قاعدگی نامنظم بوده است. | وضعیتی که در آن چرخه‌های قاعدگی قبلاً منظم بوده، اما به طور ناگهانی نامنظم شده‌اند. |
| علت | معمولاً ناشی از اختلالات هورمونی مادرزادی یا ناهنجاری‌های دستگاه تولیدمثلی است. این اختلالات ممکن است به دلایل ژنتیکی، کروموزومی یا آناتومیکی رخ دهند. | می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از عوامل باشد، از جمله: – اختلالات هورمونی (مانند اختلال تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)) – استرس – کاهش وزن شدید – افزایش وزن شدید – ورزش بیش از حد – برخی داروها – عفونت‌های لگن – اختلالات خوردن – یائسگی زودرس |
| علائم همراه | علاوه بر نامنظمی قاعدگی، ممکن است علائم دیگری مانند آکنه، موهای زائد، عدم تخمک‌گذاری، درد لگن و خونریزی شدید قاعدگی نیز وجود داشته باشد. | علائم همراه به علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل تغییرات در میل جنسی، درد قفسه سینه، تغییرات خلقی و غیره باشد. |
| تشخیص | معمولاً با بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های هورمونی تشخیص داده می‌شود. ممکن است نیاز به انجام سونوگرافی، هیستروسالپنگوگرافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری باشد. | تشخیص معمولاً با بررسی دقیق سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های هورمونی و تصویربرداری انجام می‌شود. |
| درمان | درمان به علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل داروهای هورمونی، تغییر سبک زندگی، جراحی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. | درمان به علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل داروهای هورمونی، درمان عفونت، اصلاح رژیم غذایی، کاهش استرس و سایر درمان‌ها باشد. |
عوارض بیماری الیگومنوره
اگر الیگومنوره درمان نشود، می‌تواند منجر به نگرانی‌های سلامتی مختلفی از جمله پوکی‌استخوان، آکنه، مشکلات قلبی عروقی، اختلالات عصبی، ناباروری، هیپرپلازی آندومتر (زمانی که سلول‌های زیادی در پوشش رحم ایجاد می‌شود) یا سرطان آندومتر شود. افرادی که با این عارضه مواجه‌اند ممکن است مشکلاتی مانند خشکی واژن، گرگرفتگی یا علائم یائسگی و آتروفی سینه را تجربه کنند.
الیگومنوره و بارداری
در بسیاری از موارد افرادی که مشکلات باروری دارند، بیشتر با مشکل الیگومنوره مواجه‌اند. عدم تعادل هورمونی که به ناباروری منجر می‌شود یا داروهایی که برای باروری مصرف می‌شود، همگی می‌توانند دلیل بروز این مشکل باشند. حتی کسانی که برای پیشگیری از بارداری از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، ممکن است با اختلالات قاعدگی مواجه شوند. با این حال یکی از مهم‌ترین عوارضی که الیگومنوره درمان نشده دارد، ناباروری است.
در این افراد به دلیل توقف تخمک‌گذاری، باروری با مشکل مواجه می‌شود. یکی دیگر از مواردی که می‌تواند موجب شود الیگومنوره در باروری اختلال ایجاد کند، وجود سایر مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یا عفونت‌های التهابی لگن است.
متن انگلیسی:
webmed
Oligomenorrhea occurs in about 13.2% of persons who menstruate. This number increases to 20% among those with existing fertility issues
ترجمه متن:
الیگومنوره در میان حدود ۱۳.۲ درصد از افرادی که عادت‌ماهانه دارند رخ می‌دهد. این تعداد در میان افرادی که مشکلات باروری دارند به ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.
راه های پیشگیری از الیگومنوره
به صورت کلی نمی‌توان از الیگومنوره جلوگیری کرد. اما از آن جایی که مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای مختلفی می‌تواند عامل بروز این مشکل باشد، درمان این بیماری‌ها و اختلالات می‌تواند از به هم خوردن تعادل هورمونی و مشکلات بعد از آن جلوگیری کند. همچنین در برخی از افراد مصرف قرص‌های ضدبارداری می‌تواند مشکل‌ساز شود. برای مثال کسانی که سابقه لخته شدن خون یا فشار خون بالا دارند، ممکن است مصرف این قرص‌ها سیستم بدنی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی موارد برای پیشگیری از الیگومنوره باید میزان فعالیت‌های بدنی و ورزشی را کم کرد. تغییر سبک زندگی یا رژیم غذایی هم می‌تواند به کاهش احتمال بروز اختلالات قاعدگی مانند الیگومنوره کمک کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
الیگومنوره معمولاً یک بیماری جدی نیست، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه‌ای از مشکلات دیگر باشد. تحقیقات در مورد اختلالات قاعدگی ادامه دارد. به طور خاص، محققان در حال مطالعه نقش ژنتیک در قاعدگی و رابطه بین چربی کم بدن و تنظیم هورمونی هستند. با این حال، داشتن کمتر از چهار دوره قاعدگی در سال برای سال‌های متوالی، در افرادی که داروهای خاصی مانند داروهای ضدبارداری مصرف نمی‌کنند، می‌تواند خطر هایپرپلازی آندومتر و سرطان آندومتر را افزایش دهد.
بنابراین اگر به طور منظم بیش از ۳۵ روز پریود نمی‌شوید و این چرخه مدام تکرار می‌شود، حتماً برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص زنان یا دکتر مامایی خود مراجعه کنید. البته شما می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره متنی یا تلفنی با پزشک زنان آنلاین یا دکتر آنلاین مامایی کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!