فهرست مطالب
همه ما در طول عمرمان چندین بار سردرد را تجربه میکنیم. اما جالب است بدانید که سردرد انواع گوناگونی دارد و برخی از انواع آن باعث مختل کردن زندگی روزمره بیمار میشوند. یکی از این سردردها که اغلب درد اذیتکنندهای دارد، سردرد عصبی یا تنشی است که افراد زیادی با آن دستوپنجه نرم میکنند. اگر شما هم میخواهید بیشتر با علائم، علل و درمان این عارضه آشنا شوید تا انتهای این مقاله از دکترتو همراه ما باشید. اگر سردردهای مداومی را تجربه میکنید بهتر است در این باره با متخصص نورولوژی مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه نوبت دهی دکترتو برای تعیین وقت حضوری و از خدمات غیرحضوری برای مشاوره آنلاین استفاده کنید.
سردرد عصبی چیست؟
سردرد عصبی رایجترین نوع سردرد است. شدت این سردرد در بیماران متفاوت است و اکثر بیماران این درد را به گونهای توصیف میکنند که گویی یک نوار یا هدبند سفت در اطراف سر آنها قرار دارد و به پیشانی و شقیقهها فشار وارد میکند. سردرد عصبی معمولا یک یا دو بار در ماه رخ میدهد؛ اما الگوی منظمی ندارد و در برخی از بیماران دفعات بیشتری اتفاق میافتد.
علائم سردرد عصبی
سردرد عصبی یکی از شایعترین انواع سردرد است. این نوع سردرد معمولاً به دلیل تنش عضلانی در سر و گردن ایجاد میشود. برای تشخیص دقیق نوع سردرد و علت آن، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. رایجترین علائم سردرد عصبی شامل این مواردند:
- شروع آهسته سردرد
- درد گرفتن هر دو طرف سر
- درد کسلکننده که مانند یک هدبند سفت در اطراف سر احساس میشود.
- احساس خستگی بسیار زیاد
- عصبی و بداخلاق شدن
- مشکل در تمرکز
- دردهای عضلانی
- درد ناشی از سردرد عصبی اغلب خفیف تا متوسط است و شدید نیست.
سردرد و گردن درد عصبی
سردردهای عصبی اغلب در صورت ادامهدار بودن میتوانند روی گردن هم تاثیر بگذارند و منجر به سفتی گردن و حساسیت در ماهیچه ذوزنقهای شوند. گردن دردی که همراه با سردرد تنشی رخ میدهد معمولا خیلی اذیتکننده است و باعث اختلال در زندگی روزمره میشود.
علت سردرد عصبی (سردرد تنشی عصبی)
هنوز علت اصلی سردردهای عصبی مشخص نیست. در گذشته، کارشناسان فکر میکردند که سردردهای عصبی ناشی از انقباض عضلانی و کشیدگی بیش از حد عضلات صورت و گردن و پوست سر هستند. اما بعدها تحقیقات نشان دادند که انقباض عضلانی علت این سردردها نیست. رایجترین نظریه این است که افرادی که دچار سردرد تنشی عصبی میشوند به طور ژنتیکی مستعد این نوع سردرد هستند. علاوه بر این، عوامل محیطی همچون استرس، افسردگی، خستگی چشم ناشی از خیره شدن طولانیمدت به صفحه کامپیوتر و مشکلات خواب (مانند آپنه خواب و بی خوابی) نیز میتوانند باعث بروز سردردهای عصبی شوند.
سردرد عصبی در کودکان
مانند بزرگسالان، کودکان نیز میتوانند دچار انواع مختلفی از سردردها (از جمله میگرن یا سردرد عصبی) شوند. در سنین کم، سردردهای عصبی اغلب ناشی از استرس فیزیکی یا عاطفی هستند. سایر محرکهای سردرد عصبی در کودکان نیز عبارتاند از: احساس خستگی، حذف وعدههای غذایی، دندانقروچه، عفونت یا ضربه جزئی به سر.
سردرد عصبی پشت سر
سردرد عصبی در بیماران به اشکال مختلفی ظاهر میشود. برای مثال در برخی شرایط سردرد عصبی به جای دو طرف سر، در پشت سر حس میشود و درد خفیف تا متوسطی را در این قسمت ایجاد میکند.
سردرد عصبی در بارداری
سردردهای عصبی در اوایل بارداری شایع هستند. معمولا این سردردها به این خاطر رخ میدهند که مادر از نظر جسمی و روحی در حال تجربه تغییرات جدیدی است. البته معمولا با ادامه بارداری این سردردها بهبود مییابند. خوشبختانه سردردهای تنشی به جنین در حال رشد شما آسیب نمیرسانند، اما تحمل آنها برای مادر میتواند کمی سخت باشد.
راه های تشخیص سردرد عصبی
سردردهای عصبی عمدتا بر اساس علائم و معاینه فیزیکی تشخیص داده میشوند. زمانی که برای تشخیص سردرد به پزشک مراجعه کنید پزشک از شما در مورد محل و طول مدت سردرد، علائم همراه با آن، سابقه بیماری، وجود استرس یا آسیب قبلی به سر سوال میپرسد. گاهی نیز پزشک برای تشخیص دقیقتر، آزمایشهایی همچون این موارد را تجویز میکند:
- آزمایش خون: برخی از آزمایشهای خون و تستهای آزمایشگاهی، برای بررسی بیماریهای زمینهای انجام میشوند.
- اشعه ایکس از سینوسها: این تست تصویربرداری میتواند وجود مشکلاتی همچون احتقان (گرفتگی)، عفونت یا سایر مشکلات در سینوسها را بررسی کند.
- تصویربرداری MRI: در این آزمایش از آهنرباهای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه تصاویر دقیق و با جزئیات از اندامها و ساختارهای بدن استفاده میشود.
- CT اسکن: این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویر دقیقی از هر قسمتی از بدن (از جمله استخوانها، ماهیچهها، چربیها و اندامها) میگیرد. CT اسکن جزئیات بیشتری را نسبت به اشعه ایکس استاندارد فراهم میکند.
راه های درمان سردرد عصبی
پزشک بسته به این که شدت سردرد عصبی چقدر است و چه مدت طول میکشد، درمان متفاوتی را برای شما تجویز میکند. بهطورکلی برخی از رایجترین رویکردهای درمانی که برای این عارضه استفاده میشوند شامل این مواردند:
ویژگی | سردرد عصبی | سردرد ناشی از تومور مغزی |
---|---|---|
شرح درد | معمولا درد کسلکننده، فشارآور و به صورت یک نوار تنگ در اطراف سر احساس میشود. | معمولا شدیدتر، تپنده و ممکن است با استفراغ، تهوع و تغییرات بینایی همراه باشد. |
محل درد | اغلب در دو طرف سر، پیشانی، یا پشت گردن احساس میشود. | ممکن است در هر نقطه از سر احساس شود و با تغییر وضعیت بدتر شود. |
شدت درد | معمولا متوسط است و فعالیتهای روزمره را مختل نمیکند. | اغلب شدید است و با گذشت زمان بدتر میشود. |
عوامل تشدیدکننده | استرس، خستگی، وضعیت بدنی نامناسب، کمآبی بدن | فعالیت بدنی، سرفه، خم شدن، تغییر وضعیت سر |
علائم همراه | حساسیت به نور و صدا، مشکلات تمرکز، اضطراب | تهوع، استفراغ، تاری دید، ضعف عضلانی، تشنج، تغییرات شخصیتی |
الگوی درد | معمولا مداوم است و ممکن است برای چند روز یا هفته ادامه داشته باشد. | معمولا تدریجی بدتر میشود و ممکن است با دورههای بهبودی کوتاه همراه باشد. |
عوامل تسکیندهنده | استراحت، ماساژ، داروهای مسکن بدون نسخه | داروهای مسکن قویتر، درمانهای تخصصی |
علت | تنش عضلانی در سر و گردن | رشد غیر طبیعی سلولها در مغز |
خطرناک بودن | معمولا خطرناک نیست و با روشهای ساده قابل مدیریت است. | ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد و نیاز به درمان فوری داشته باشد. |
۱. بهترین دارو برای درمان سردرد عصبی (مسکن برای سردرد عصبی)
مسکنهای بدون نسخه معمولا اولین گزینه درمانی برای کاهش درد ناشی از سردرد عصبی هستند. استامینوفن، آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن برخی از داروها هستند که اثرات چشمگیری روی تسکین درد دارند. با این حال اگر این داروهای بدون نیاز به نسخه را بیش از حد مصرف کنید، ممکن است دچار عارضهای به نام سردرد برگشتی شوید. این نوع سردرد زمانی اتفاق میافتد که آنقدر به یک دارو عادت میکنید که پس از این که اثرات آن از بین میرود، دچار درد میشوید. به همین خاطر توصیه میکنیم که در مصرف مسکن برای سردرد عصبی زیادهروی نکنید.
قرص سردرد عصبی
قرص های سردرد عصبی معمولاً برای تسکین درد ناشی از تنش عضلانی در سر و گردن استفاده میشوند. این داروها اغلب از نوع مسکنهای ساده مانند استامینوفن یا ایبوپروفن هستند و با کاهش التهاب و درد عمل میکنند. توجه داشته باشید که این داروها تنها علائم سردرد را تسکین میدهند و برای درمان ریشهای مشکل، لازم است به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات داروهای مسکن بدون نسخه برای درمان سردردهای تنشی کافی نیستند. در چنین مواردی، پزشک ممکن است برای شما این داروها را تجویز کند:
- داروهای ضدافسردگی سه حلقهای (مانند آمیتریپتیلین و پروتریپتیلین)
- بتابلاکرها
- دی والپروئکس سدیم
- ایندومتاسین
- کتورولاک (یک داروی مسکن)
پزشک همچنین ممکن است یک داروی ضدافسردگی مانند یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) را تجویز کند. SSRIهایی همچون فلوکستین، پاروکستین و ونلافاکسین میتوانند سطح سروتونین مغز را تثبیت کنند و به شما در مقابله با استرس کمک کنند. تریپتانها نیز برای افرادی که هم میگرن و هم سردردهای عصبی را تجربه میکنند موثر هستند. تریپتانها میتوانند به طور موثر درد ناشی از هر دو سردرد را تسکین دهند و کیفیت زندگی شما را بهبود دهند.
۲. درمان سردرد عصبی با طب سنتی (دم نوش برای سردرد عصبی)
طب سنتی رویکردی جامع برای درمان بیماریها است که بر اساس تعادل عناصر و نیروهای بدن استوار است. برای درمان سردرد عصبی، طب سنتی روشهای مختلفی را پیشنهاد میدهد که بر اساس تشخیص علت ریشهای سردرد و شرایط فردی هر بیمار متفاوت است. با برخی از درمانهای طب سنتی نیز میتوان سردرد عصبی را تسکین داد. این درمانها عبارتاند از:
روغن اسطوخودوس
آروماتراپی و استشمام روغن اسطوخودوس میتواند استرس را کاهش دهد و سردردهای عصبی را بهبود بخشد. علاوه بر این میتوانید کمی روغن اسطوخودوس را با روغن زیتون و بادام ترکیب کنید و روی قسمتهایی از سر که دچار درد هستند ماساژ دهید.
دارچین
چند تکه چوب دارچین را پودر و با مقداری آب مخلوط کنید. زمانی که این ترکیب حالت خمیری شکل پیدا کرد، آن را روی محل دچار درد استعمال کنید. سپس به مدت ۳۰ دقیقه دراز بکشید، نفس عمیق بکشید و استراحت کنید. در نهایت نیز این ترکیب را از روی صورتتان بشویید.
روغن نعناع
یکی از موثرترین درمانهای طب سنتی برای بیماران دچار سردرد عصبی، روغن نعناع است. استعمال روغن نعناع روی پیشانی، شقیقهها و گردن میتواند عروق خونی دچار انسداد را باز کند، جریان خون را بهبود دهد و سردردتان را تسکین دهد.
دم نوش زنجبیل
یکی از بهترین انواع دمنوش برای سردرد عصبی، دمنوش زنجبیل است. این دمنوش باخاصیت ضدالتهابی که دارد، میتوانند التهاب را در رگهای خونی کاهش دهد و سردردهای عصبی را برطرف کند.
ریحان
ریحان نیز خواص ضددرد بینظیری دارد. برای بهرهمندی از خواص ریحان کافیست چند برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید. سپس کمی عسل به این ترکیب اضافه کنید و آن را میل میکنید. علاوه بر این، بخور با برگ ریحان و جویدن برگهای این گیاه نیز میتواند درد ناشی از سردرد عصبی را تا حد زیادی تسکین دهد.
۳. درمان خانگی سردرد عصبی (درمان سردرد عصبی در خانه)
برخی از افراد علاوه بر گزینههای درمان دارویی ترجیح میدهند از گزینههای طبیعی بدین منظور استفاده کنند. اگر قصد درمان سردرد عصبی در خانه را دارید، میتوانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- ماساژ: ماساژ میتواند به کاهش هر گونه استرس و تنش کمک کند. ماساژ در تسکین سفت و حساس شدن عضلات پشت سر، گردن و شانهها موثر است. بهعلاوه در برخی از افراد، میتواند درد سردرد را نیز تسکین دهد.
- تنفس عمیق و مدیتیشن: تکنیکهایی همچون تنفس عمیق و مدیتیشن میتوانند به شما کمک کنند که کنترل بیشتری روی ذهن و جسمتان داشته باشید. برای این کار کافی است در یک اتاق یا فضای ساکت بنشینید، نفس عمیق بکشید، تصاویر خوشایندی را تصور کنید و خودتان را از موقعیت استرسزا دور کنید.
- کمپرس گرم یا سرد: استفاده از گرمادرمانی و سرمادرمانی میتواند سردرد تنشی را تسکین دهد. برای گرمادرمانی، از یک پد حرارتی که روی دمای کم تنظیم شده، یک بطری آب گرم، یک کمپرس گرم یا یک حوله گرم استفاده کنید. حمام یا دوش آب گرم نیز میتواند کمککننده باشد. برای سرمادرمانی نیز میتوانید یک کیسه یخ یا سبزیجات یخزده را در یک پارچه بپیچید و روی محل دردناک قرار دهید.
عوارض سردرد عصبی
سردردهای عصبی معمولا نشان دهنده بیماری جدیای نیستند و عوارض خطرناکی برای شما به همراه ندارند. اما سردردهای عصبی مزمن که هفتهها و ماهها طول میکشند ممکن است بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد. بهعنوانمثال، این سردردها ممکن است تمرکز بر مسئولیتهای کاری یا خانوادگی را برای شما دشوار کنند؛ زیرا همیشه با فشار سردرد تنشی روبرو هستید. در این شرایط نمیتوانید ارتباط موثری با اعضای خانواده یا همکاران خود داشته باشید و مدام با این درد دستوپنجه نرم میکنید.
راه های پیشگیری از سردرد عصبی
از آنجایی که سردردهای تنشی اغلب توسط محرکهای خاصی ایجاد میشوند، شناسایی عواملی که باعث سردرد میشوند یکی از راههای پیشگیری از حملات بعدی است. بهتر است لیستی از وعدههای غذایی روزانه، نوشیدنیها و فعالیتهایی که انجام دادید را تهیه کنید تا بتوانید بفهمید که کدام عامل باعث بروز سردردهای عصبی میشود.
به علاوه باید مدیریت استرس را یاد بگیرید، زیرا این سردردها همانگونه که از اسمشان مشخص است، عصبی هستند و بیشتر به خاطر مشکلات عصبی رخ میدهند. برای پیشگیری از این سردردها همچنین باید:
- به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید.
- از یک بالش متفاوت استفاده کنید یا وضعیت خوابتان را تغییر دهید؛ زیرا گاهی بالش خیلی بزرگ یا خیلی کوچک و خوابیدن در وضعیت بد، باعث بروز انواع سردرد میشود.
- هنگام کار با رایانه یا انجام سایر کارها، به طور مکرر گردن و شانههایتان را ورزش دهید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از مصرف کافئین، نوشیدنیهای گازدار و مواد غذایی فراوری شده بپرهیزید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سردرد عصبی یک عارضه آزاردهنده و دردناک است که میتواند افراد را در هر سنی درگیر کند. این نوع سردرد اغلب در نتیجه استرس و گذراندن یک موقعیت احساسی دشوار رخ میدهد. با این حال گاهی دلایل فیزیکی یا ژنتیکی نیز دارد. در صورتی که به طور مکرر دچار سردرد عصبی میشوید، برای درمان تخصصی این عارضه باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید تا درمانی مناسب با شرایطتان را دریافت کنید. اما چنان چه زمان کافی برای حضور در مطب را ندارید میتوانید از خدمات مشاوره متنی یا تلفنی دکترتو با متخصص مغز و اعصاب آنلاین استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!