فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
آزمایش چربی خون یک آزمایش تشخیصی رایج است که مولکولهای چربی خون به نام لیپیدها را اندازه گیری میکند. افزایش مقدار لیپید در خون باعث تجمع چربی در رگها و باریک شدن آنها میشود. نتیجهی آن افزایش خطر بیماری قلبی و عروقی است. این آزمایش برای تشخیص بیماریهای مختلفی مثل بیماریهای قلبی و عروقی، سکته قلبی و مغزی و کبد چرب تجویز میشود. در صورت بالا بودن چربی خون و با در نظر گرفتن عوامل خطر شناخته شده، میتوان با ورزش، رژیم غذایی و دارو، سطح چربی خون را کاهش داد و از پیامدهای نامطلوب پیشگیری کرد.
آزمایش چربی خون چیست؟
پنل چربی (Lipid Panel) یا آزمایش چربی خون، آزمایشی رایج برای اندازهگیری میزان چربی خون یا لیپیدها در خون است. کلسترول و تری گلیسیریدها چربیهایی هستند که برای سلامت سلولها ضروریاند، اما وقتی در خون جمع میشوند میتوانند مضر باشند. در این آزمایش سطح انواع کلسترول و تریگلیسیریدها در خون بررسی میشود. پزشکان با استفاده از این آزمایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی مانند حمله قلبی و سکته مغزی را ارزیابی میکنند. آزمایش چربی خون به ویژه برای افرادی که دارای عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت یا سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی هستند، بسیار مفید است.
این آزمایش برای افرادی تجویز میشود که سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا سکته مغزی دارند یا در معرض خطر بیماری قلبی هستند. عوامل خطر شامل فشار خون بالا، دیابت یا پیشدیابت، اضافه وزن یا چاقی، سیگار کشیدن، عدم ورزش، رژیم غذایی ناسالم، استرس و کلسترول کل بالا هستند. همچنین، افرادی که در حال درمان بیماری قلبی هستند، ممکن است این آزمایش را برای بررسی اثر بخشی درمان انجام دهند.
در آزمایش چربی خون چه فاکتورهایی بررسی میشود؟
فاکتورهای اصلی آزمایش خون شامل کلسترولها و تریگلیسیریدها هستند. کلسترول شامل کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) است که به حذف کلسترول بد (LDL) کمک میکنند. کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی (LDL) که به آن کلسترول بد میگویند با تجمع در رگ خطر بیماری قلبی را افزایش میدهد. به طورکلی آزمایش خون شامل چهار فاکتور اصلی است:
- تری گلیسیرید
- کلسترول کل
- کلسترول LDL
- کلسترول HDL
تری گلیسیرید در آزمایش چربی خون
برخی از تری گلیسیریدها توسط غذایی که میخوریم به دست میآید و برخی از آنها را بدن میسازد. آزمایش تری گلیسیرید این مقادیر را اندازه گیری میکند. کالری مصرفشدهی ما اگر بیشتر از مورد نیاز بدن باشد، به تری گلیسیرید تبدیل شده و در سلولهای چربی ذخیره میشوند. بالا رفتن تری گلیسیرید خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته مغزی و بیماریهای پانکراس را افزایش میدهد. رژیم غذایی پرچرب، مصرف الکل، دیابت و کمتحرکی میتواند باعث افزایش این چربی در خون شود.
کلسترول کل در آزمایش چربی خون
آزمایش کلسترول کل مجموعه کلسترولهای HDL , LDL و VLDL است. مقدار زیاد کلسترول در خون میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. برای کاهش کلسترول خون باید رژیم غذایی سالم داشت و منظم ورزش کرد.
LDL در آزمایش چربی خون
کلسترول LDL که به آن کلسترول بد هم میگویند میتواند در رگها خون جمع شود و احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. رژیم غذایی پرچرب، مصرف سیگار، کمتحرکی، عوامل ژنتیکی و برخی بیماریها مانند دیابت و فشار خون بالا میتواند باعث افزایش LDL در آزمایش خون شود. با پیروی از سبک زندگی سالم، افزایش فعالیت بدنی و ترک سیگار میتوان ldl نرمال داشت.
HDL در آزمایش چربی خون
کلسترول HDL که به آن کلسترول خوب هم گفته میشود به کاهش تجمع سطح LDL در خون کمک میکند. این نوع کلسترول میتواند به محافظت از قلب و عروق کمک کند و خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد. سطح پایین HDL معمولاً به دلیل رژیم غذایی ناسالم، کمتحرکی، چاقی و برخی عوامل ژنتیکی ممکن است افزایش یابد.
نحوه انجام آزمایش چربی خون
آزمایش چربی خون با گرفتن یک نمونه خون که از طریق یک سوزن از رگ بازوی شما گرفته میشود، انجام میشود. ابتدا تکنسین آزمایشگاه رگ مناسب برای گرفتن خون را پیدا میکند. پس از تمیز کردن محل، یک سوزن کوچک وارد رگ میشود تا نمونه خون گرفته شود. این کار ممکن است کمی درد یا سوزش داشته باشد. پس از جمعآوری خون، سوزن را بیرون میآورند و محل تزریق را با گاز یا پنبه میپوشانند تا خونریزی متوقف شود. سپس یک چسب زخم میزنند. این آزمایش یکی از مهمترین آزمایشات چکاپ کامل است و به همین دلیل ممکن است در کنار آن چند شیشه آزمایشی خون دیگر نیز دریافت شود.
متن انگلیسی:
به نقل از: clevelandclinic
Your healthcare provider will tell you when you’ll need a lipid panel. It depends mostly on if you have risk factors for cardiovascular disease, although age and medical history also play a role. Even young children may need to have a lipid panel if they have one or more risk factors. It’s best to talk to your healthcare provider and give them your complete health history to see what they recommend.
ترجمهی فارسی:
پزشک به شما میگوید که چه زمانی به آزمایش چربی خون نیاز دارید. بستگی به عوامل خطر بیماریهای قلبی دارد، اما سن و سابقه پزشکی هم مهم هستند. حتی ممکن است کودکان هم اگر چند عامل خطر داشته باشند، نیاز به این آزمایش داشته باشند. بهترین کار این است که با پزشک خود مشورت کنید و تاریخچه کامل سلامتیتان را با او در میان بگذارید تا ببینید چه توصیهای برای شما دارد.
نحوه خواندن برگه آزمایش چربی خون
قبل از خواندن جواب آزمایش چربی خون باید به این نکته توجه کنید که نتایج آزمایش ممکن است بسته به سن، جنسیت، سابقه سلامتی، روش استفاده شده برای آزمایش و عوامل دیگر متفاوت باشد. پس بهتر است برای خواندن جواب آزمایش و تفسیر آن به دکتر مراجعه کنید. میزان نرمال چربی خون در آزمایش به شرح زیر است:
نوع چربی خون | مقدار طبیعی و مطلوب | لب مرز | بالا و خیلی بالا |
---|---|---|---|
تری گلیسیرید | کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر | ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی گرم در دسی لیتر | ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر |
کلسترول کل | کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر | ۲۰۰ تا ۲۳۹ میلی گرم در دسی لیتر | ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر |
کلسترول بد (LDL) | کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر | ۱۰۰ تا ۱۲۹ میلی گرم در دسی لیتر | ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر |
کلسترول خوب (HDL) | ۵۰ تا ۵۹ میلی گرم در دسی لیتر (زنان) | ۵۰ تا ۵۹ میلی گرم در دسی لیتر (زنان) | ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر (زنان) |
۴۰ تا ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر (مردان) | ۴۰ تا ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر (مردان) | ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر (مردان) |
تفسیر آزمایش چربی خون
برای تفسیر نتایج آزمایش چربی، مقادیر ایدهآل برای هر یک از چهار آزمایش استاندارد در پنل چربی بررسی میشود. معمولاً سطوح بالاتر از حد نرمال کلسترول کل، LDL و تری گلیسیریدها و سطوح پایینتر از حد نرمال HDL میتواند خطر بیماریهای قلبی را افزایش دهد. پایین بودن غیرمعمول سطح کلسترول نادر است و معمولاً به دلیل یک بیماری که باعث سوءتغذیه میشود، رخ میدهد. مقادیر بالای کلسترول کل، LDL و تری گلیسیریدها میتواند نشاندهندهی افزایش خطر ابتلا به بیماریهای زیر باشد:
- بیماری های قلبی عروقی
- فشار خون بالا
- دیابت نوع دو
- بیماری کبدی
- سکته مغزی
چربی خون بالا معمولا علائم مشخصی ندارد، اما می تواند خطر ابتلا به بیماری هایی را که دارای علائم هستند از جمله آنژین (درد قفسه ی سینه ناشی از بیماری قلبی)، فشار خون بالا، سکته مغزی و سایر بیماری های گردش خون را افزایش دهد. بدون آزمایش خون، ممکن است تا زمانی که دچار حمله ی قلبی یا سکته نشده باشید، هیچگاه نفهمید که مقادیر زیادی چربی در خون شما وجود دارد. در برخی از افراد که دارای سطح چربی خون بالایی هستند، برآمدگی های مایل به زرد و چربی که گزانتوم نامیده می شود، در پوست آن ها دیده می شود.
تفسیر نتایج شما بر اساس سن و وضعیت سلامتی شما متفاوت خواهد بود. اگر فشار خون بالا یا دیابت دارید، شما در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری قلبی هستید. ممکن است پزشک برای کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید برای شما دارو تجویز کند. رژیم غذایی، مقدار ورزش هفتگی، مصرف سیگار، سابقه خانوادگی بیماری، مصرف دارو میتواند بر تفسیر نتیجه آزمایش چربی خون تأثیر بگذارد.
شرایط آزمایش چربی خون
برای اینکه نتایج حاصل از آزمایش چربی خون دقیق و قابل اعتماد باشد باید نکاتی را رعایت کنید. مهمترین نکات آمادگی قبل از این آزمایش عبارت است از:
- ناشتا بودن: معمولاً باید ۱۰ تا ۱۴ ساعت قبل از آزمایش، هیچگونه غذا یا نوشیدنی (به جز آب) مصرف نکنید.
- پرهیز از مصرف برخی مواد: قبل از آزمایش، از مصرف قهوه، چای، آبمیوه، آدامس، نوشیدنیهای گازدار و شیرین، شربتهای سینه و قرصهای نرمکننده گلو خودداری کنید.
- فعالیت بدنی: از انجام ورزشهای شدید یا فعالیت بدنی زیاد ۲۴ ساعت قبل از آزمایش پرهیز کنید،
- سیگار: حداقل یک ساعت قبل از آزمایش از کشیدن سیگار خودداری کنید، زیرا نیکوتین میتواند نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
- داروها: اگر دارویی مصرف میکنید که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است نیاز باشد مصرف آن را موقتاً قطع کنید.
- زمانبندی آزمایش: بهتر است آزمایش در ساعات اولیه صبح انجام شود تا با دوره ناشتایی شبانه تداخل نداشته باشد.
شام شب قبل از آزمایش چربی خون چه بخوریم؟
برای شام شب قبل از آزمایش چربی خون نباید غذای سنگین و چرب مصرف کنید، زیرا مصرف چربیهای اشباعشده میتواند سطح کلسترول را بالا ببرد. بهتر است غذایی سبک و سالم مصرف کنید که شامل مواد مغذی و فیبر باشد. غذاهایی مانند جو دوسر، مغزها، عدس، جو و میوهها گزینههای مناسبی هستند. همچنین، مصرف الکل و غذاهای پرچرب مانند گوشت قرمز، کره و لبنیات پرچرب باید از شب قبل از آزمایش اجتناب شود، زیرا این مواد میتوانند تاثیر منفی بر نتایج آزمایش بگذارند.
برای آزمایش چربی خون چند ساعت باید ناشتا بود؟
اگر میخواهید آزمایش چربی خون انجام دهید، لازم است ۱۰ تا ۱۴ ساعت قبل از نمونه گیری ناشتا باشید. به این منظور، شب قبل از انجام آزمایش، وعده ی شام سبک و در حد وعده صبحانه، مصرف کنید. اما نوشیدن آب مانعی ندارد.
چه کسانی باید آزمایش چربی خون ناشتا دهند؟
مردان با سن بیشتر از ۴۵ سال و زنان با سن بیشتر از ۵۵ سال، در صورت عدم وجود عوامل خطر، هر ۴ تا ۶ سال لازم است آزمایش چربی خون را انجام دهند. آزمایش چربی خون در کودکان، نوجوانان و جوانان، ۱ بار در سن ۹ تا ۱۱ سالگی و بار دیگر در سن ۱۷ تا ۲۱ سالگی، انجام می شود. کودکان با سن زیر ۲ سال، لازم نیست آزمایش چربی خون انجام دهند.
اگر کودک سابقه ی خانوادگی ابتلا به بیماری عروق کرونر زودرس یا سابقه ی شخصی چاقی یا دیابت را دارد، ممکن است آزمایش چربی خون زودهنگام یا مکرر انجام شود. در صورت وجود عوامل خطر یا برای نظارت بر اثربخشی درمان، برای نظارت بر چربی خون، لازم است در فواصل منظم و با توجه به نتایج آزمایشات قبلی، آزمایش چربی خون تکرار شود.
نتیجهگیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آزمایش چربی خون آزمایشی است که سطح کلسترول کل، LDL (کلسترول بد)، HDL (کلسترول خوب) و تری گلیسیریدهای خون را بررسی میکند. با استفاده از این آزمایش میتوان خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را ارزیابی کرد. برای انجام این آزمایش، باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا بود و از مصرف مواد مضر مانند قهوه، چای و سیگار خودداری کرد. نتایج طبیعی باید شامل مقادیر مشخصی برای هر یک از این چربیها باشد. اگر نتایج آزمایش غیرنرمال باشد باید با پزشک متخصص قلب و عروق یا پزشک عمومی مشورت کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقت بخیر
بنده۳۷ سالمه ب تازگی آزمایش کلی دادم
کرسترول۲۱۴
LDL_117
HDL_77
Trig-50
سلام
نتایج آزمایش شما نشان میدهد که سطح کلسترول کلی کمی بالاتر از حد نرمال است، اما به دلیل HDL (کلسترول خوب) بالا و تریگلیسرید پایین، وضعیت کلی چربی خون شما نسبتاً خوب ارزیابی میشود. در ادامه، تفسیر کوتاهی از نتایج ارائه میشود:
کلسترول کلی (۲۱۴ mg/dL): کمی بالاتر از محدوده نرمال (کمتر از ۲۰۰ mg/dL).
LDL (کلسترول بد – ۱۱۷ mg/dL): در محدوده قابل قبول است (کمتر از ۱۳۰ mg/dL) اما بهتر است کمتر از ۱۰۰ mg/dL باشد، بهویژه اگر سابقه بیماری قلبی یا ریسک بالایی دارید.
HDL (کلسترول خوب – ۷۷ mg/dL): عالی است؛ بالای ۶۰ mg/dL محافظتکننده است.
تریگلیسرید (۵۰ mg/dL): بسیار خوب؛ کمتر از ۱۵۰ mg/dL نرمال محسوب میشود.
سلام وقت بخیر ممنون از مطالب مفیدتون
بنده۳۷ سالمه ب تازگی آزمایش کلی دادم
کرسترول۲۱۴
LDL_117
HDL_77
Trig-50
بنظرتون خوبه یا بالاست
سلام همه ی توضیحات مطلوب ومفید بود
37سال دارم ۶۰کیلو وزن دارم قند ۹۰چربی۶۸
ولی مشکل پرفشاری خون
بیماری قلبی و آسم شدید دارم
باکوچکترین و کمترین چربی در هرگونه خوراکی دچار حالت تهوع و سنگینی سر میشوم
نظر شما چیست
فرگل عزیز
با توجه به سابقه بیماریهای قلبی، آسم، پرفشاری خون و تحمل نکردن چربی، ممکن است دستگاه گوارش شما به چربی حساس باشد یا مشکل دیگری مثل مشکلات صفراوی یا گوارشی وجود داشته باشد. برای کاهش علائم:
۱. از غذاهای کمچرب و سبک استفاده کنید.
2. وعدههای غذایی را کوچکتر و تعداد آنها را بیشتر کنید.
3. از محرکهای تهوع مثل غذاهای سرخشده یا ادویهدار پرهیز کنید.
مشکلتان نیاز به بررسی دقیقتر توسط متخصص گوارش دارد. آزمایش کبد، صفرا و آنزیمهای گوارشی را پیشنهاد کنید.
متخصص گوارش
تشکرازتوضیحات
سلام و سپاس از همراهی و توجه تان
تندرست باشید جناب میرسمیعی عزیز
سلام.خسته نباشید نرمال چربی خون HdlوLDL هرکدام چند باشد بامید سلامتی برای دکتر عزیز ع ش از ایلام وکدام زیاد باشد خطره
سلام
کلسترول خون نرمال در مردان بصورت خلاصه:
تمام کلسترول زیر ۲۰۰.
کلسترول HDL بالای ۴۰.
کلسترول LDL زیر ۱۰۰.
سلام .کلسترول۲۱۹.تریگلیسیرید۲۵۹
HDL ۴۸ .LDL 120.اتورواستاتین چند باید مصرف بشه .سن ۴۰ سال .
سلام
تجویز و تعیین دز دارو بسته به وزن و فاکتورهای کبدی دارد
و باید بوسیله پزشک تجویز شود
مهمترین کار شما اصلاح تغذیه باشد
سلام اززحمات تون متشکرم 💖💖🌹🌹🌹🌹
بسیارکاربردی راهنمایی فرمودید🙏🙏🙏
سلام و سپاس از شما
تندرست باشید خانم عبدالله نیای عزیز
با سلام خدمت تمام زحمت کشان راه سلامت
من سطح LDL 122 و سطح HDL 27 و سطح کلسترول کل ۱۸۰ و تریگلیسیرید ۱۵۵ هستش.
نظر به اینکه سن من ۴۱ سال می باشد نتیجه چربی خون چه وضعیتی داره؟ ممنون از شما عزیزان🙏🙏🙏
سلام
میزان ldl شما بالاتر از حد مطلوب است: ۱۰۰ تا ۱۲۹ میلی گرم در دسی لیتر
میزان تری گلیسیرید نرمال در بزرگسالان کمتر از ۱۵۰ میلیگرم در دسیلیتر است. بنابرای کمی بالاست
سطح کلسترول شما طبیعی است
بطور کلی با این شرایط
با اصلاح تغذیه و افزایش تحرک می توانید این فاکتورها را به حد طبیعی برسانید
خداقوت
بسیار عالی بود ممنونم که وقت گذاشتید
سلامتی و عاقبت بخیری براتون ازخداوند خواستارم
سلام و سپاس از همراهی تا
تندرست و شاد باشید همراه گرامی
خداقوت
بسیار عالی بود ممنونم که وقت گذاشتید
سلامتی و عاقبت بخیری براتون ازخداوند خواستارم