اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم چیست و چگونه درمان می شود؟

اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی پیچیده است که به دلیل عوامل کلیدی مانند تفاوت‌های پردازش حسی، تفاوت‌های شناختی، چالش‌های زبانی و ارتباطی می‌تواند تأثیرات عمیقی در حوزه یادگیری داشته باشد. ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد مبتلا به اوتیسم نیز دچار ناتوانی یادگیری خواهند شد. تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) همپوشانی قوی بین اوتیسم و ناتوانی های یادگیری را نشان می‌دهد. با این حال برخی به اشتباه خود اختلال طیف اوتیسم را نوعی اختلال یادگیری در نظر می‌گیرند، در حالی این طور نیست. اما مبتلایان به اوتیسم می‌توانند تحت تاثیر یک اختلال یادگیری قرار بگیرند. در این مقاله به صورت کامل با انواع اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم آشنا می‌شویم. اگر از فرد مبتلا به اوتیسم مراقبت می کنید بهتر است برای شناخت بیشتر او با یک روانشناس یا روانپزشک در ارتباط باشید. شما می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی و آنلاین دکترتو بدین منظور استفاده کنید.

اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم چیست؟

اختلال طیف اوتیسم یک اختلال یادگیری نیست. با این حال، تأثیر ASD بر مهارت‌های کلامی و زبانی، تعامل اجتماعی، عملکرد اجرایی و کنترل حرکتی، همگی می‌توانند باعث ایجاد موانع رشدی قابل توجهی برای یادگیری شوند. کودکان مبتلا به ASD ممکن است در سنین بالاتری نسبت به سایرین شروع به حرف زدن کنند، از زبان در مقایسه با همسالان خود به شکل متفاوتی استفاده کنند یا اصلاً با زبان ارتباط برقرار نکنند.

اوتیسم در کودکان همچنین بر توجه مشترک، استفاده از نشانه‌های اجتماعی، ژست‌ها و تماس چشمی برای برقراری ارتباط با دیگران تأثیر می‌گذارد که تأثیرات عمیقی بر یادگیری و اجتماعی شدن آنها دارد. حتی می‌توان آن را نوعی اختلال یادگیری غیر کلامی هم در نظر گرفت. برای مثال ممکن است آنها حتی در شستن دست‌ها یا دست خط هم مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است برای حفظ توجه خود در یک کار معین تلاش کنند. مشکلات در درک و پیروی از دستورالعمل‌ها، مسائل پردازش حسی و ناتوانی در ایجاد ارتباط بین مفاهیم یا ایده‌ها از دیگر مشکلاتی است که کودکان مبتلا به ASD می‌توانند با یادگیری آنها با مشکل مواجه شوند. رایج‌ترین اختلالات یادگیری در کودکان اوتیسم شامل موارد زیر می‌شود:

• اختلال یادگیری در عملکردهای اجرایی
• اختلال نارساخوانی
• اختلال حساب که درک ریاضیات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• دیسگرافی که روی نوشتن تاثیر می‌گذارد
• ناتوانی‌های یادگیری غیر کلامی

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

علائم اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

درحالی‌که اوتیسم به صورت جداگانه یک سری علائم دارد و اختلالات یادگیری هم با یک سری علائم مخصوص به خود بر اساس نوع اختلال مشخص می‌شوند، اما اغلب علائم این دو اختلال زمانی که با هم همراه هستند، با هم هم‌پوشانی دارند. علائم و نشانه‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده ناتوانی یادگیری در افراد مبتلا به اوتیسم باشد. به‌عنوان‌مثال، هر دو می‌توانند بر توانایی فرد در برقراری ارتباط، یادگیری و تعامل با دیگران تأثیر بگذارند.

 یکی از رایج‌ترین شاخص‌ها داشتن ضریب هوشی زیر ۷۰ است که از هر ۱۰۰ نفر ۱ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مورد می‌تواند خود را به اشکال مختلفی نشان دهد. برخی از رایج‌ترین آنها شامل کاهش توانایی عملکرد مستقل و سازگاری با انتظارات یک محیط اجتماعی معمولی است.

برخی از ناتوانی‌های یادگیری مانند نارساخوانی نیز علائمی مشابه اوتیسم دارند. به‌عنوان‌مثال، افراد مبتلا به نارساخوانی می‌توانند مشکلات بینایی و شنوایی را تجربه کنند. این مشابه فعالیت‌های هیپو و بیش از حد در افراد مبتلا به اوتیسم است.

یکی دیگر از مشکلات و نشانه‌هایی که در این کودکان دیده می‌شود، مشکل در برنامه‌ریزی و سازماندهی است. اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم با اختلال یادگیری برای شروع یک کار مشکل دارند و نمی‌توانند برای مدیریت کارها برنامه‌ریزی کنند.

کودکان مبتلا به اوتیسم که دارای ناتوانی یادگیری هستند نیز چند رفتار و شرایط رایج دیگر را نشان می‌دهند. این موارد شامل موارد زیر است:

• خود آسیبی
• صرع
• رفتارهای کلیشه‌ای مانند تکان دادن بدن

۱. مشکلات ارتباطی

چالش‌های زبان و ارتباطات هم یکی دیگر از علائم اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم است. تاخیر در مهارت‌های زبانی بیانی می‌تواند باعث شود که کودک در برقراری ارتباط با خواسته‌ها، نیازها و افکار خود یا در درک و پیروی از دستورالعمل‌ها مشکل داشته باشد. او همچنین ممکن است در شروع یا حفظ مکالمه با همسالان خود دچار چالش شود یا در درک نشانه‌های اجتماعی کلامی یا غیرکلامی مانند تفسیر زبان بدن، مشکل داشته باشد.

۲. مشکلات توجه

اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم مشکل توجه دارند. حالا اگر این اختلال با ناتوانی یادگیری هم همراه شود، مشکلات توجه در آنها شدیدتر هم خواهد شد. برای مثال ممکن است در صورت وجود اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم آنها با ثابت نشستن روی صندلی مشکل داشته باشند و در عوض به دنبال حرکت کردن در کلاس باشند. این می‌تواند به شدت روی توجه آنها به آموزش در مدرسه تاثیر بگذارد. کودکان مبتلا به اوتیسم نمی‌توانند عوامل حواس‌پرتی را نادیده بگیرند و در تغییر توجه بین کارهای مختلف و حفظ توجه خود به برخی از فعالیت‌ها مشکل دارند.

فرزندت حواس‌پرتی زیادی داره و از این بابت نگرانی؟

برای فهمیدن علتش از متخصص کمک بگیر.

دکتر روانشناس آنلاینبهترین دکتر روانشناس

۳. مشکلات حسی

یکی از مشکلات رایج در کودکان اوتیسم که با ناتوانی‌های یادگیری درگیرند، مشکلات حسی است که به عنوان حساسیت بیش از حد شناخته می‌شود. این کودکان معمولا همه چیز را بیشتر از حالت معمول حس می‌کنند. یعنی برای مثال نسبت به لامسه یا برخی صداها حساس‌ترند یا این که دچار کاهش حساسیت هستند و برخی از صداها را اصلاً نمی‌شنوند.

۴. رفتارهای تکراری (تکرار مداوم حرکات یا عادات خاص)

رفتارهای محدودکننده و تکراری (RRBs) از علائم بارز اوتیسم در نظر گرفته می‌شوند. این شامل علایق متمرکز بر یک موضوع یا شی خاص و رفتارهای تحریک‌کننده (مثلاً تکان دادن دست، ردیف کردن اسباب‌بازی‌ها) است. این رفتارها می‌تواند حواس کودک مبتلا به اوتیسم را از توجه و یادگیری مفاهیم ارائه شده در یک محیط آموزشی منحرف کند. علایق شدید می‌تواند در توانایی کودک برای سازگاری با یادگیری مطالب جدید یا ناآشنا اختلال ایجاد کند.

علت اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

اوتیسم نوعی اختلال رشدی عصبی است که می‌تواند روی مهارت‌های یادگیری کودک تاثیر بگذارد. این اختلال که هنوز دقیقا دلیل آن مشخص نیست، روی مهارت‌های کلامی و زبانی کودک، مهارت‌های ارتباطی اجتماعی، عملکرد اجرایی و کنترل حرکتی کودک تاثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب ناتوانی در یادگیری او شود. بسیاری از منابع و اطلاعات موجود، اوتیسم را یک اختلال ژنی در نظر می‌گیرند که بین برخی خانواده‌ها رایج‌تر است. از طرفی برخی از داروهایی که مادر در دوران بارداری مصرف می‌کند هم می‌تواند موجب بروز اختلال طیف اوتیسم شود. محققان همچنین معتقدند آسیب به بخشی از مغز به نام amygdala هم می‌تواند در بروز اوتیسم و اختلالات یادگیری نقش داشته باشد.

تشخیص اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

هنوز یک سازوکار قطعی یا یک آزمایش مشخص برای تشخیص اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم وجود ندارد. با این حال یک متخصص می‌تواند با بررسی علائمی که کودک دارد و دنبال کردن نشانه‌ها وجود اوتیسم و انواع اختلالات یادگیری را تشخیص دهد. تشخیص زودهنگام یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای بهبود تاثیر روش‌های درمانی روی کودکان است.

درمان اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

درمان تلاقی اوتیسم و اختلالات یادگیری باید با تشخیص صحیح و درک مشکلات کودک آغاز شود. مهم است که با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید، که می‌تواند بین شرایط مختلفی که کودک دارد، تفاوت قائل شود، نحوه تعامل آنها را درک کند، و مناطق مورد توجه برای مداخله را شناسایی کند. البته درمانگر می‌تواند از یک سری تست‌های تشخیصی روان‌شناختی هم برای تشخیص اختلال یادگیری و اوتیسم کمک بگیرد. اکثر متخصصان موافق هستند که مداخله زودهنگام برای درمان اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم بهترین گزینه است.

روش‌های درمانی به شرایط و چالش‌های منحصربه‌فردی که کودک با آن مواجه است بستگی دارد، اما ممکن است شامل انواع مختلفی از درمان، مانند تحلیل رفتار کاربردی باشد. مداخلات درمانی متعدد ممکن است همراه با یکدیگر برای رفع نیازهای خاص مورد استفاده قرار گیرند. اینها می‌تواند شامل وسایل کمک آموزشی و تسهیلاتی باشد که شرایط فردی هر کودک را در نظر می‌گیرد. هماهنگی با متخصصان پزشکی، درمانگران، ارائه‌دهندگان خدمات آموزشی و سایر مراقبان بهترین راه برای اطمینان از دریافت کمکی است که کودک شما برای یادگیری، رشد و غلبه بر هر گونه چالش رشدی که در نتیجه شرایطش با آن مواجه است، به آن نیاز دارد.

۱. آموزش های تخصصی

در برخی موارد مانند اختلال نارساخوانی ممکن است یک سری آموزش‌های تخصصی و گام و به گام بتواند تا حدود زیادی شرایط یادگیری کودکان اوتیسم را بهبود ببخشد. این کودکان باید در مراکزی تخصصی و زیر نظر افراد متخصص در این زمینه آموزش‌های لازم را ببینند. این آموزش‌ها می‌تواند شامل کلاس‌های گروهی و فردی و یک سری کلاس‌های خاص باشد.

۲. مشاوره روان شناختی

رویکردهای درمان روان‌شناختی می‌تواند به افراد مبتلا به ASD که هم‌زمان اختلال یادگیری نیز دارند، کمک کند تا با اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان کنار بیایند.

۳. رفتار درمانی

یکی دیگر از درمان های مورد استفاده برای درمان اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم، رفتار درمانی است. رویکردهای رفتاری با درک آنچه قبل و بعد از رفتار اتفاق می‌افتد، بر تغییر رفتارها تمرکز می‌کنند. یک درمان رفتاری قابل توجه برای افراد مبتلا به ASD، تحلیل رفتار کاربردی  نامیده می‌شود.

۴. گفتار درمانی

گفتار درمانی کودکان یکی از گزینه‌های درمانی است که می‌تواند به کودکان طیف اوتیسم با مشکلات و ناتوانی‌های یادگیری کمک زیادی کند. این روش درمانی به بهبود درک و استفاده فرد از گفتار و زبان کمک می‌کند. خصوصا این که اکثر کسانی که با اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم تشخیص داده می‌شوند در گفتار و استفاده از زبان مشکل دارند.

۵. کار درمانی

کاردرمانی یک روش درمانی موثر هم برای درمان اختلالات یادگیری و هم برای درمان اختلال طیف اوتیسم است. می‌توان از تکنیک‌ها و روش‌های مختلف کاردرمانی برای کنترل علائم اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم کمک گرفت. یکی از اهداف این روش درمانی، بهبود مشکلات خواب در کودکان اوتیسم است. بخش دیگر تمرینات و درمان های کاردرمانی شامل یک سری حرکاتی است که می‌تواند واکنش‌های حرکتی و هماهنگی کودکان را بهبود ببخشد. خصوصا که اکثر کودکانی که به صورت هم‌زمان اختلال یادگیری و اوتیسم را تجربه می‌کنند، در هماهنگی و انجام یک سری کارها ساده مشکل دارند.

۶. درمان دارویی

در برخی موارد ممکن است برای درمان برخی اختلالات مرتبط با اوتیسم به تجویز یک سری داروها نیاز باشد. خصوصا اگر کودک با مشکلات حواس‌پرتی و عدم تمرکز همراه باشد یا همراه با اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم، مشکل بیش فعالی هم وجود داشته باشد. در این شرایط پزشک با در نظر گرفتن سن و شرایطی که کودک دارد از یک سری داروهای ویژه برای کنترل علائم کمک می‌گیرد. دارو ممکن است به مدیریت سطوح بالای انرژی، ناتوانی در تمرکز، یا رفتار آسیب‌رسان به خود، مانند ضربه زدن به سر یا گاز گرفتن دست کمک کند. دارو همچنین می‌تواند به مدیریت شرایط روانی هم‌زمان مانند اضطراب یا افسردگی و درمان شرایط پزشکی مانند تشنج، مشکلات خواب، معده یا سایر مشکلات گوارشی نیز کمک کند.

نگرانی که اختلال یادگیری فرزندت درمان نشه؟ از متخصص راهنمایی بگیر.

دکتر اختلال یادگیری کودکان

انواع اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

انواع اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم شامل موارد زیر می‌شود:

عوارض اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

هم اختلال یادگیری و هم اختلال اوتیسم هر کدام به صورت جداگانه می‌توانند شرایط را برای کودک سخت کنند. زمانی که هر دو اختلال با هم همپوشانی داشته باشند، این شرایط سخت‌تر هم می‌شود. اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم و اختلال یادگیری، مشکلات اضطراب شدید، افسردگی و نداشتن عزت‌نفس را تجربه می‌کنند. مهم‌ترین عوارض اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم، مشکلات سلامت روان است. در یک مطالعه، کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری در مقایسه با همسالان بدون اختلال یادگیری، «تنهایی بیشتر، قربانی شدن بیشتر و رضایت اجتماعی کمتر» را گزارش کردند؛ بنابراین، هنگامی که اختلالات یادگیری در کنار اوتیسم رخ می‌دهد، کودکان می‌توانند حتی بیشتر در معرض خطر مشکلات سلامت روان باشند.

راه های پیشگیری از اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم

تقریباً می‌توان گفت که هیچ راهی برای پیشگیری از این مشکل وجود ندارد، چرا که هنوز محققان به صورت دقیق نمی‌دانند چه چیزی می‌تواند موجب بروز اختلال اوتیسم در کودکان شود. به صورت پیش‌فرض شاید سلامت مادر در دوران بارداری و عدم مصرف الکل یا کشیدن سیگار بتواند ریسک ابتلا به اوتیسم را کاهش دهد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی پیچیده است که به طرق مختلف بر یادگیری کودک تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث اختلال یادگیری در کودکان اوتیسم شود. تفاوت‌ها در پردازش حسی، عملکرد اجرایی، مهارت‌های زبانی و موارد دیگر همگی می‌توانند بر نحوه عملکرد کودک در محیط تحصیلی تأثیر بگذارند. والدین، مربیان، دکتر روانشناس و روانپزشک می‌توانند از استراتژی‌های فردی برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم برای یادگیری آسان‌تر اطلاعات استفاده کنند تا شرایط زندگی آنها را بهبود ببخشند.

اما اگر نگران مدیریت چنین شرایطی هستید می‌توانید از روانشناس آنلاین یا دکتر اعصاب و روان آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!