فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
مفاصلی مانند زانوها، ران و آرنج در حالت طبیعی حاوی مایع مفصلی هستند. زمانی که مایعات مفصلی بیش از حد اطراف یکی از مفاصل بدن جمع میشود، بهاصطلاح میگویند آن مفصل آب آورده است. به این حالت «افیوژن مفصل» میگویند. افیوژن مفصل هیپ هم، آب آوردن و تجمع غیرعادی مایع مفصلی در مفصل ران است که باعث التهاب و تورم میشود. مفصل ران یا هیپ، از مفاصل بزرگ بدن است که بین استخوان ران (فمور) و استخوان لگن قرار گرفته است و مایع مفصلی درون آن، نقش روانسازی حرکت این مفصل را دارد. التهاب مفصلی یا آرتریت، آسیب یا عفونت مفصلی، روماتوئید آرتریت و نقرس از علل افزایش مایع مفصلی و افیوژن مفصل هیپ هستند. در ادامه این مطلب از دکترتو شما را با آب آوردن مفصل هیپ، علائم افیوژن مفصل هیپ، علت، تشخیص و روشهای درمان افیوژن مفصل هیپ بیشتر آشنا میکنیم. اما چنانچه با داشتن علل زمینهای مستعد ابتلا به این بیماری هستید بهتر است با پزشک ارتوپد در این باره مشورت نمایید. شما میتوانید به صورت آنلاین نیز با پزشکان دکترتو در ارتباط باشید.
آب آوردن مفصل هیپ چیست؟
افیوژن مفصلی یا ورم و آب آوردن مفصل، زمانی روی میدهد که میزان مایعات مفصلی بیشتر از بافت اطراف مفصل میشود و در نتیجه مفصل بزرگتر شده و ورم میکند. مفصل هیپ جزو مفاصل اصلی و بزرگ بدن است که احتمال آب آوردن آن شدید است. بیمار با درد در قسمت ران و لگن مواجه شده که به تدریج با تورم، قرمزی و کاهش توانایی حرکتی همراه میشود. آب آوردن مفصل هیپ، علاوه بر این علائم، باعث حس گرما و داغی در ناحیه ران شده و درد شدیدی در کشاله ران، باسن و کمر به پایین ایجاد میکند.
علائم افیوژن مفصل هیپ
علائم آب آوردن مفصل هیپ عبارتند از:
- درد شدید و مزمن که ممکن است شبها بیشتر شود (پا درد نشانه چیست؟).
- ورم به دلیل تجمع مایع مفصلی در مفصل هیپ
- قرمزی و التهاب
- محدودیت حرکت
- گرفتگی مفصل هیپ و عدم قابلیت حرکت کامل
- سختی در راه رفتن
- لنگیدن
- تغییر در طول قد قدم
- ضعف عضلات ران
علت افیوژن مفصل هیپ
آب آوردن مفصل هیپ ممکن است بنا به دلایل مختلفی رخ دهد که شناسایی این دلایل و علت افیوژن مفصل ران اهمیت زیادی در درمان بیماری دارد. از مهمترین علل افیوژن مفصل هیپ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب مفصلی مانند آرتریت، آرتروز، التهاب مفاصل روماتوئیدی و بیماریهای التهابی مفصلی
- آسیبهای مستقیم به مفصل هیپ مانند شکستگی استخوان، ضربه یا آسیب به بافتهای نرم مفصل (مانند رباطها و غضروف)
- عفونت مفصلی به ترشح بیش از حد مایع مفصلی و افیوژن مفصل هیپ منجر میشود.
- برخی بیماریهای متابولیک مانند نقرس
- بیماریهایی مانند سندرم بیچتر (مرتبط با تراکم استخوان) و آرتروپاتی هموفیلی (بیماری خونریزی مرتبط با کمبود عامل نقص هموفیلی)
- چاقی و اضافه وزن شدید هم با فشار روی مفصل ران میتواند علت آب آوردن مفصل هیپ شود.
- انجام فعالیتهای ورزشی نامناسب بدون کنترل و اصول صحیح حرکتی
- فشاری که در اثر فعالیت شدید روزانه به ناحیه لگن و ران وارد میشود.
- ضعف عضلانی
- بیماریهای مفصلی
- عفونت و بیماریهای باکتریایی
- مصرف دخانیات و نوشیدنیهای الکلی
افیوژن مفصل هیپ در کودکان
سینوویت گذرا، نوعی التهاب مفصل هیپ است که باعث درد، لنگ زدن و گاهی ناتوانی در تحمل وزن میشود. این اتفاق در کودکان قبل از سن بلوغ روی میدهد و شایعترین علت درد هیپ بهشمار میآید. علت بروز آن این است که عفونت ویروسی مانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی به مفصل ران منتقل شده و در آنجا مستقر میشود.
ویژگی | بزرگسالان | کودکان |
---|---|---|
علت شایع | آرتروز، آسیب، عفونت | عفونت، آسیب، بیماریهای التهابی |
علائم | درد، تورم، سفتی، قرمزی | درد، تورم، سفتی، تب، لنگش |
تشخیص | معاینه فیزیکی، اشعه ایکس، MRI، سونوگرافی | معاینه فیزیکی، اشعه ایکس، MRI، سونوگرافی، آزمایش خون |
درمان | استراحت، یخ، دارو، فیزیوتراپی، تزریق، جراحی | استراحت، یخ، دارو، فیزیوتراپی، تزریق، تخلیه، جراحی |
پیشگیری | حفظ وزن سالم، ورزش منظم، گرمکردن و سردکردن، رژیم غذایی سالم، مدیریت شرایط پزشکی | حفظ وزن سالم، ورزش منظم، گرمکردن و سردکردن، رژیم غذایی سالم، جلوگیری از آسیب |
عوامل خطر | سن، چاقی، سابقه خانوادگی آرتروز، آسیب قبلی به مفصل ران | سیستم ایمنی ضعیف، سابقه خانوادگی بیماریهای التهابی |
عوارض | آسیب دائمی به مفصل، سفتی، درد مزمن | آسیب دائمی به مفصل، سفتی، درد مزمن، عفونت استخوان |
تشخیص افیوژن مفصل هیپ
تشخیص افیوژن مفصل هیپ، توسط پزشک متخصص ارتوپد صورت میگیرد. برای تشخیص دقیق، پزشک از روشها و ابزارهای مختلفی استفاده میکند:
- بررسی سوابق بیماریهای قبلی و درمانها
- ارزیابی علایمی مانند شدت و مدت زمان درد، تغییرات حرکتی
- معاینه ناحیه ران، لگن و بررسی علایمی مانند درد و تورم، محدودیت حرکت، قرمزی و التهاب در منطقه مفصل هیپ
- عکسبرداری مانند عکس رادیولوژی، سونوگرافی یا آندوسکوپی مفصلی
- نمونهبرداری از مایع مفصلی و ارسال به آزمایشگاه
درمان افیوژن مفصل هیپ
بهلطف پیشرفت علم، روشهای مختلفی برای درمان افیوژن مفصل هیپ وجود دارند. درمان افیوژن مفصل هیپ بسته به علت و شدت آن متفاوت است. آنتیبیوتیک، مسکن و داروهای ضدتورم میتوانند برای کنترل بیماری تجویز شوند. معمولا پزشک متخصص برای کاهش درد و بیشتر کردن دامنه حرکتی مفصل لگن در بیمار، فیزیوتراپی و ورزش درمانی را تجویز میکند.
عمل جراحی، عمدتا در مواردی پیشنهاد میشود که زمان طلایی تشخیص و درمان افیوژن از دست رفته باشد و برای بهبودی و رفع آب آوردن مفصل لگن، چارهای بهجز جراحی باقی نمیماند. از روشهای متداول درمان افیوژن مفصل هیپ، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورتی که علت بیماری، عفونت باشد، آنتیبیوتیکها راه درمان برای کنترل عفونت هستند و به درمان درد مفاصل کمک میکنند.
- داروهای ضد التهابهای غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به استفاده از استروئیدها باشد.
- فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی، تمرینات انعطافپذیری، تقویت عضلات محیطی مفصل هیپ و تمرینات تعادلی جهت بهبود حالت مفصل هیپ و کاهش علائم افیوژن
- در برخی موارد، اگر درمانهای غیرجراحی نتیجه ندهند یا افیوژن مفصل هیپ شدید و مزمن باشد، جراحی لازم خواهد بود. در جراحی ممکن است عمل تمیز کردن مفصل، ترمیم بافتهای آسیبدیده و یا جایگزینی مفصل هیپ با مفصل مصنوعی (پروتز) صورت بگیرد.
درمان خانگی افیوژن مفصل هیپ
افیوژن مفصل هیپ یک مشکل پزشکی جدی است و به طور کلی نیاز به مداخله حرفهای پزشکی دارد. درمان خانگی ممکن است به کاهش علائم و بهبود آن کمک کند، اما نباید بهعنوان درمان اصلی استفاده شود. در هر صورت، اگر علائم شدید نیستند، میتوانید روشهای درمان خانگی افیوژن مفصل هیپ را امتحان کنید:
- استراحت کافی و پرهیز از فعالیتهای سنگین که به مفصل لگن، ران و باسن فشار میآورند
- استفاده از یخ و کمپرس سرد جهت کاهش درد و التهاب
- کمپرس گرم هم میتواند برای تسکین درد و التهاب ناشی از آب آوردن مفصل ران مناسب باشد.
- مسکن مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- تمرینات تقویت عضلات حول مفصل هیپ و بهبود حرکت مفصل
در نظر داشته باشید روشهای درمان خانگی افیوژن مفصل هیپ، تنها بهبود موقتی را فراهم میکنند و برای درمان دائمی و کامل، نیاز به تشخیص و درمان حرفهای پزشک دارید.
درمان افیوژن مفصل هیپ چقدر طول میکشد؟
بسته به شدت علائم، علت آب آوردن مفصل هیپ، روشهای درمانی مورد استفاده و عوامل فردی، مدت زمان بهبودی متفاوت خواهد بود. در صورتی که علائم افیوژن مفصل هیپ با درمانهای غیرجراحی و فیزیوتراپی بهبود یابند، بهبود در مدت چند هفته تا چند ماه رخ میدهد.
با این حال، در موارد شدیدتر و مزمنتر که نیاز به جراحی دارد، زمان بهبودی ممکن است بیشتر شود و حتی تا چند ماه طول بکشد. همچنین، پس از درمان، لازم است تمرینات تقویتی و فیزیوتراپی به مدت طولانی ادامه پیدا کنند تا مفصل هیپ بهبود یابد و علائم افیوژن به کمترین حد ممکن برسد.
علت آب آوردن مفصل ران، شکستگی یکی از استخوانهای مفصلی باشد، احتمالا هفتهها یا ماهها درمان افیوژن مفصل هیپ طول میکشد. اما در صورتی که آرتروز، علت آب آوردن مفصل باشد، تا آخر عمر با التهاب و ورم مفصل روبهرو هستید و تا آخر عمر دوره درمان آن طول میکشد. بههمین دلیل است که علت ایجاد بیماری، نقش تعیین کنندهای در طول مدت درمان دارد.
عوارض افیوژن مفصل هیپ
اگر عفونت داخل مفصلی باعث آب آوردن و التهاب مفصل هیپ شود، بیمار تب میکند. این عفونت میتواند آسیب جدی به مفصل ران بزند، تا جایی که نیاز به جراحی باشد. عدم درمان مناسب نیز عوارض جانبی مانند تشدید تورم و ناراحتی و سخت حرکت دادن مفصل شده و مشکلات جدیتری مانند آسیب مفصلی یا عفونت را بهدنبال دارد. از دیگر عوارض افیوژن مفصل هیپ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و تورم
- محدودیت حرکتی
- التهاب، تورم، گرمی و قرمزی
- نارسایی مفصل
- سفت شدن و کشیدگی مفاصل
- از بین رفتن انعطافپذیری مفصل هیپ
عوارض کشیدن آب مفصل هیپ
در مواردی که میزان مایعات زیادی اطراف مفصل هیپ جمع شده باشد و فیزیوتراپی و دارو تاثیری بر بهبودی نگذارند، بهترین راه، کشیدن آب مفصل هیپ است. در برخی موارد و در صورت ابتلا به مشکلاتی مانند آرتروز مفصلی، یا کمر درد مفصلی، مایع مفصلی را میکشند تا درد و التهاب کاهش پیدا کند. سپس مایع مفصلی جدیدی به آن تزریق میشود. کشیدن آب مفصل هیپ، معمولا ایمن است و عوارض جدی ندارد، اما ممکن است در برخی افراد با عوارض زیر همراه باشد:
- درد موقت و سختی در محل جراحی و مفصل هیپ که طی چند روز بهبود مییابند.
- التهاب همراه تورم، درد، گرمی و قرمزی در منطقه مفصل هیپ
- خطر عفونت
- عوارض نادر مانند خونریزی شدید، تشکیل خون در محل جراحی (هماتوم)، آسیب به ساختارهای اطراف مفصل هیپ و تحریک عصبی
در صورت وجود عفونت یا حساسیت فرد به داروهای مصرفی، کشیدن مایع مفصلی توصیه نمیشود و ممکن است عوارض جدی و وخیمی ایجاد کند.
پیشگیری از افیوژن مفصل هیپ
حفظ سلامت جسمی، رعایت رژیم غذایی مناسب و داشتن وزن متعادل میتوانند از راههای پیشگیری افیوژن مفصل هیپ باشند. برای پیشگیری بهتر است از انجام فعالیتهای جسمی سنگین که به مفصل ران و لگن آسیب رسانده پرهیز کنید و تمرینات ورزشی تقویتی برای بهبود وضعیت مفصل انجام دهید. در صورت ابتلا به بیماریهای مفصلی و یا عفونتی بهتر است بلافاصله برای درمان اقدام کنید تا از ابتلا به افیوژن مفصل هیپ پیشگیری کنید. از دویدن شدید و انجام حرکات ناگهانی که باعث چرخش یا جابجایی شدید و ناگهانی مفصل هیپ شده خودداری کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
افیوژن مفصل هیپ یا آب آوردن مفصل هیپ، حالتی است که حجم مایعات اطراف مفصل ران بیشتر شده و باعث التهاب و ورم مفصل هیپ میشود. آسیب دیدگی، آرتروز یا عفونت از علل شایع آب آوردن مفصل ران هستند. در صورت مشاهده علائم باید برای درمان به دکتر متخصص ارتوپد مراجعه کنید. پزشک با تشخیص علت آب آوردن مفصل هیپ، روشهای درمان مناسب یا روش درمان خانگی برای کاهش و بهبود التهاب مفصلی را تجویز میکند. در صورت عدم درمان، ابتلا به افیوژن مفصل هیپ میتواند با التهاب، عفونت، خونریزی و ناتوانی حرکتی همراه باشد. علاوه بر دریافت نوبت حضوری شما می توانید از طریق سایت دکترتو با دکتر آنلاین ارتوپدی بصورت غیر حضوری مشورت نمایید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!