فهرست مطالب
مشاهده مدفوع سبز رنگ در کودکان و بزرگسالان ممکن است تعجب‌آور و حتی نگران‌کننده باشد. اما دلیل آن چیست؟ سبز شدن رنگ مدفوع یک علامت هشداردهنده سیستم گوارش بعد از مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مکمل، وجود عفونت یا بیماری گوارشی و در موارد ساده‌تر مصرف سبزی‌هایی با رنگ سبز است.
اگر همراه با آن خونریزی در مدفوع را هم تجربه کردید، باید به دنبال روش درمانی پزشکی باشید و به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت حضوری و مشاوره آنلاین از دکتر گوارش می‌توانید از سایت دکترتو کمک بگیرید. در سایت دکترتو، بهترین پزشکان سراسر کشور جهت ارائه روش درمانی سریع و موثر برای شما گرد هم آمدند. اگر می‌خواهید بیشتر در رابطه با دلایل و روش درمان سبز شدن رنگ مدفوع بدانید، توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
مدفوع سبز رنگ چیست؟
به‌طور معمول رنگ مدفوع قهوه‌ای است. اما گاهی ممکن است مدفوع سبز رنگ، قرمز، سیاه، زرد یا هر رنگی مابین اینها باشد. مدفوع می‌تواند به دلایل متعددی، مانند مصرف مقادیر زیاد گیاهان با کلروفیل بالا مثل اسفناج، مصرف دوره‌های آنتی‌بیوتیک یا عفونت باکتریایی، سبز شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Newborns pass a dark green stool called meconium, and breast-fed infants often produce yellow-green stools.
ترجمه فارسی:
نوزادان تازه متولدشده مدفوع سبز تیره‌ای به نام مکونیوم را دفع می‌کنند و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند بیشتر مدفوع سبز مایل به زرد دارند.
علائم همراه با مدفوع سبزرنگ چه چیزهایی است؟
دلایل متعددی می‌توانند باعث تغییر رنگ مدفوع به سبز شوند. بنابراین علائم متعددی نیز می‌تواند با مدفوع سبز همراه باشد، از جمله:
- درد شکم
- تهوع
- استفراغ
- اسهال مکرر
- نفخ
- تب و لرز
همچنین ممکن است تغییر رنگ مدفوع به سبز، به تنهایی ایجاد شود و علامتی همراه آن نباشد.
علل مدفوع سبز چیست؟ (علت رنگ سبز مدفوع)
رژیم غذایی و مصرف داروهای مختلف این اتفاق را رقم زده و به‌طور موقت رنگ مدفوع را تغییر می‌دهند. انتقال سریع مدفوع از طریق روده نیز در بیماری‌های گوارشی مختلف از تجزیه کامل غذا توسط صفرا جلوگیری کرده و در نتیجه مدفوع سبز رنگ را ایجاد می‌کنند.
۱. مدفوع سبز رنگ نوزاد
نوزادانی که مکمل آهن مصرف می‌کنند در بیشتر موارد مدفوع سبز رنگ خواهند داشت. مدفوع سبز کودک همچنین می‌تواند در ۴ تا ۶ ماهگی، هنگامی که شروع به خوردن غذاهای جامد و سبز رنگ مانند نخود، اسفناج و لوبیا می‌کنند، ایجاد شود. همچنین علت سبز بودن مدفوع نوزاد ممکن است عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزای معده باشد.
۲. علت مدفوع سبز تیره مایل به سیاه در کودکان
غذاهایی که می‌توانند باعث ایجاد مدفوع سبز رنگ یا اسهال سبز کودک شوند عبارتند از: سبزیجات برگ‌دار از جمله اسفناج، کلم و کاهو، آب‌نبات یا کیک‌هایی که حاوی رنگ مصنوعی هستند. مکمل‌های آهن نیز علت مدفوع چرب در کودکان هستند.
۳. مدفوع سبز در بارداری (آیا مدفوع سبز در بارداری طبیعی است؟)
علت مدفوع سبز تیره مایل به سیاه در سه ماهه دوم و سوم بارداری متفاوت است. در سه‌ماهه دوم مکمل‌های آهن یا ویتامین‌های دوران بارداری که آهن بیشتری نسبت به مولتی ویتامین‌های معمولی دارند، می‌توانند باعث ایجاد مدفوع سبز شوند. با نزدیک‌شدن به زمان زایمان، غذا سریع‌تر در روده حرکت می‌کند.
۴. غذاهای سبز رنگ علت مدفوع سبز روشن یا تیره
رایج‌ترین دلیل برای مدفوع سبز، عادت غذایی خاص یا تغییر آن است. غذاهایی که باعث مدفوع سبز می‌شوند، شامل کلم برگ، اسفناج، بروکلی و بلوبری هستند. سبزیجات سبز پررنگ و مکمل‌های پودری سبزرنگ حاوی مقادیر زیادی کلروفیل (ماده‌ی شیمیایی که گیاهان را قادر می‌سازد از خورشید انرژی تولید کنند) هستند. این تغییر رنگ نشان‌دهنده‌ی ایجاد مشکل نیست، می‌توانید به مصرف این گیاهان ادامه دهید.
۵. هضم ناکافی غذا علت مدفوع سبز و چسبناک
برخی غذاها به‌خوبی هضم نمی‌شوند. این مشکل نیز می‌تواند باقی‌مانده‌های رنگی در مدفوع به‌جا‌گذارد. رنگ غذایی که مصرف میشود لزوما نباید سبزرنگ باشد تا مدفوع را به رنگ سبز در بیاورد. رنگ‌های بنفش، آبی و مشکی نیز می‌توانند منجر به دفع مدفوع سبز شوند.
بیماران سندروم روده تحریک‌پذیر هم ممکن است این مشکل را تجربه کنند. شکل مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر سفت و توده‌ای است و دفع آن سخت و دردناک است.
۶. مدفوع سبز رنگ در بزرگسالان به دلیل رنگ صفرا
صفرا مایعی است که در کبد ساخته‌شده و در کیسه‌ی صفرا ذخیره میشود. این مایع به‌طور طبیعی رنگ سبز-زرد دارد. هنگامی‌که صفرا با غذایی که خورده شده مخلوط شود، به هضم چربی‌ها توسط آنزیم لیپاز لوزالمعده کمک می‌کند. این مسئله باعث بروز اسهال چرب میشود.
با‌این‌حال، بدن باید صفرا را نیز تجزیه کند تا به شکل ماده‌ی زائد از بدن دفع شود. به‌طور طبیعی تجزیه‌ی صفرا همراه با حرکات روده انجام میشود. گاهی هنگامی‌که فرد دچار اسهال یا کرامپ‌های(گرفتگی) شکمی است، صفرا نمی‌تواند به سرعت تجزیه شود. در نتیجه مدفوع به دلیل رنگ طبیعی نمک‌های صفراوی به رنگ سبز دیده‌می‌شود.
۷. آنتی بیوتیک ها و سایر داروها
اگر به تازگی یک دوره‌ی آنتی‌بیوتیک، مخصوصا آنتی‌بیوتیک قوی برای عفونت شدید، برای بیمار تجویز شده‌باشد، این دارو می‌تواند بخش بزرگی از باکتری‌های طبیعی روده (فلور نرمال) را از بین ببرد.
این اتفاق، جمعیت باکتری‌های قهوه‌ای رنگ در انتهای روده را کاهش می‌دهد. پروبیوتیک‌ها مانند ماست یا کامبوجا (kombucha) می‌توانند به بازگشت تعادل در فلور روده کمک کنند.
۸. عمل های جراحی
تغییر رنگ مدفوع همچنین می‌تواند بعد از عمل جراحی بزرگ، مانند پیوند مغز استخوان، اتفاق بیفتد. اگر بدن پیوند را پس بزند و سیستم گوارشی به‌طور جدی مختل شود، منجر به اسهال و مدفوع سبز میشود.
۹. انگل ها، ویروس ها و باکتری ها
با اینکه بدن حاوی باکتری های بسیاری است که نقش حیاتی در آن ایفا می‌کنند، مهاجمانی که از بیرون وارد می‌شوند، می‌توانند بر روی خروجی روده تخریب‌های زیادی را ایجاد کنند. باکتری‌هایی مانند سالمونلا، انگل آبی ژیاردیا و نوروویروس، می‌توانند باعث تخلیه‌ی سریع‌تر از طبیعی روده و در نتیجه مدفوع سبز شوند. هر کدام از این عفونت‌ها می‌توانند علت خطرناکی برای ایجاد مدفوع سبزرنگ باشند.
۱۰. بیماری گوارشی کرون و مدفوع سبز
اگر علائم بیماری کرون (بیماری که باعث التهاب در سیستم گوارش میشود) و یا سایر مشکلات سیستم گوارشی وجود داشته‌باشد، صفرا می‌تواند بسیار سریع در روده‌ها حرکت کند و باعث مدفوع سبز شود.
۱۱. بیماری سلیاک و سبز شدن مدفوع
بیماری سلیاک اختلال عدم تحمل گلوتن است. بیماری سلیاک در بزرگسالان و کودکان می‌تواند شامل مشکلات گوارشی متعدد، مانند گاز روده، آروغ، اسهال و درد شکم باشد. این نوع اسهال نیز می‌تواند باعث مدفوع سبزرنگ شود. سندرم روده تحریک پذیر، کولیت اولسراتیو و سوء‌مصرف ملین‌ها نیز می‌توانند باعث مدفوع سبزرنگ شوند.
۱۲. شقاق های مقعد
شقاق‌ها بریدگی‌هایی کوچک در بافت زیرین مقعد هستند که اغلب در‌نتیجه‌ی دفع مدفوع سفت ایجاد می‌شوند. اما ممکن است در‌نتیجه‌ی اسهال مزمن یا بیماری‌های التهابی روده نیز ایجاد شوند. بنابراین اگر شقاق مقعد مرتبط با اسهال باشد، ممکن است مدفوع سبز نیز وجود داشته‌باشد. شقاق‌ها همچنین می‌توانند باعث ورود خون قرمز روشن به مدفوع شوند.
با اینکه مدفوع سبزرنگ معمولا باعث نگرانی نیست و همچنین نشانه‌ای از سرطان نیست، اما زمانی که با سایر علائم همراه است، نباید از آن غفلت کرد.
آیا تغییر رنگ مدفوع در کودکان زیر دو سال خطر دارد؟
برای تشخیص دقیق، از متخصص مشورت بگیر.
تشخیص علت مدفوع سبز رنگ چگونه انجام می شود؟
برای تشخیص علت مدفوع سبزرنگ، همان‌طور که گفتیم، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. دکتر گوارش بعد از گرفتن شرح حال و انجام معاینه‌های فیزیکی لازم، معمولا برای شما درخواست آزمایش کشت مدفوع می‌دهد. با این آزمایش می‌توان برای درمان علامت شما، تصمیم گرفت.
درمان مدفوع سبز رنگ چیست؟
با‌توجه‌به علل توضیح داده‌شده، درمان این علامت به درمان علل زمینه‌ای مانند عفونت، بازگرداندن تعادل به جمعیت باکتری‌های طبیعی در بدن یا کنترل اسهال و بیماری‌های التهابی روده و سایر علل مزمن ذکر شده وابسته است.
اگر مدفوع سبزرنگ به شکل اسهال بروز کند، درمان آن شامل دریافت حجم زیادی از مایعات همراه با تامین الکترولیت‌های بدن است و این درمان تا زمانی‌که علت اصلی بروز این علامت پیدا و رفع گردد انجام میشود.
برای درمان این مشکل باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. البته اگر این مدفوع رنگی، یکی دو روزه باشد و به سرعت برطرف شود، نیازی به مراجعه به دکتر نیست و در بیشتر موارد به علت خوردن برخی مواد غذایی است.
۱. دارو برای درمان سبز شدن مدفوع
گاهی اوقات پزشکان از داروهای درمانی IBS (سندرم روده تحریک‌پذیر) برای درمان اسهال آبکی سبز استفاده می‌کنند. اگر از IBS همراه با اسهال رنج می‌برید، پزشک ممکن است داروهای کاهش‌دهنده اسهال مانند لوپرامید را تجویز کند.
۲. درمان مدفوع سبز در طب سنتی
برخی از متخصصان طب سنتی مصرف موارد زیر را برای رفع سبز شدن مدفوع توصیه می‌کنند:
- دمنوش ترنجبین، شیرخشت و بارهنگ
- آش گشنیژ
- زنجبیل
- برنج و ماهیچه
- زردچوبه
- کنگر فرنگی
- هویج و عدس و حبوبات
همین الان بهترین دکتر کولونوسکوپی رو برای درمان بیماری گوارشی پیدا کن.
انواع رنگ مدفوع
رنگ مدفوع ممکن است سبز لجنی، سبز روشن، تیره یا حتی زرد باشد. در جدول زیر طیف رنگی آن را قرار دادیم:
| انواع رنگ مدفوع | علائم |
|---|---|
| مدفوع سبز و بلغمی | به‌دلیل مصرف مواد غذایی یا داروهای سبز رنگ |
| زرد | نشان‌دهنده چربی اضافی در مدفوع یا مشکل در کبد و کیسه صفرا |
| سیاه | در نتیجه خونریزی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش |
| سفید یا کمرنگ | نشان‌دهنده انسداد مجرای صفراوی یا مشکل در عملکرد کبد |
| قهوه‌ای | رنگ معمولی مدفوع به دلیل تجزیه رنگدانه‌های صفراوی معمولا قهوه‌ای است. |
پیشگیری از سبز شدن رنگ مدفوع امکان پذیر است؟
از آنجایی که گفتیم به دلایل متعددی احتمال بروز سبز شدن رنگ مدفوع وجود دارد، برای درمان آن می‌توانید از بروز این علت‌ها تا حد امکان پیشگیری کنید. اما یکی از راه‌هایی که برای پیشگیری از سبز شدن رنگ مدفوع استفاده‌کرد، به اندازه خوردن مواد غذایی است که می‌توانند رنگ مدفوع را به سبز تغییر دهند. همچنین می‌توان غذا را به خوبی جوید تا به هضم بهتر آن کمک کند. در اینصورت دچار سوء هاضمه و تغییر رنگ مدفوع نخواهید شد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
مدفوع سبز رنگ معمولا نشان‌دهنده‌ی بیماری خطرناکی نیست. بنابراین با دیدن این علامت نیازی به بروز نگرانی نیست. در بیشتر موارد با تغییر عادات غذایی این تغییر رنگ در مدفوع بروز می‌کند. برای درمان آن و تشخیص علت این علامت باید به پزشک متخصص گوارش و دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید. برای دریافت نوبت دکتر گوارش در شهر محل سکونت خود می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید. همچنین می‌توانید سوالات خود را از مشاوره آنلاین متخصص گوارش یا مشاوره آنلاین دکتر متخصص داخلی بپرسید و بهترین پاسخ را برای آنها پیدا کنید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام ۵روز کورتاژ شدم مدفوع سبز دارم الان ۵روز دلیلش چیه
دوست عزیز
تغییر رنگ مدفوع شما ممکنه به علت مصرف آنتی بیوتیک های مصرفی باشد اگر بعد از اتمام داروها نیز وجود داشت به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام گرفتگی شکم دارم واطراف نافم سوزش داره مدفوع هم سبز میشه سمت چپ شکمم هم ورم داره البته آندوسکوپی رفتم گفت ورم معده ورفلاکس هس ممنون میشم راهنمایی کنید
من مدفوعم سبز شده و دیشب هم خال تهوع داشتم یعنی چی شده خیلی نگرانم
دوست عزیز
عفونت گوارشی در شما میتونه عامل تهوع و تغییر رنگ مدفوع باشد. بهتره تحت نظر متخصص گوارش برای رفع این عفونت باشید.
پزشک متخصص گوارش
سلام دکتر من دوروز هست مدفوعم سبز هست اسهال دارم و دیشب حال تهوع داشتم خیلی نگرانم
سلام دکتر من دو ماهی میشه مدفوعم سبزه منتها اسهال و … ندارم دلیلش چی میتونه باشه نگرانم ممنون
سلام دوست عزیز
نیازه آزمایش مدفوع و کشت مدفوع برای بررسی عفونت های انگلی یا ویروسی انجام شده و به متخصص گوارش مراجعه کنید تا در صورت لزوم کلونوسکوپی نیز انجام شود. از این لینک می تونید نوبت بگیرید.
پزشک متخصص گوارش و کبد
سلام بچه ی من ده روزه که اسهال و استفراغ داره یه روز خوب میشه دوباره مشکل پیدا میکنه دکتر بردم براش سرم زدن و دارو دادن اما انگار اثر نداره میشه راهنمایی کنید چیکار کنم.پسرم۶سالشه
سلام دوست عزیز
اسهال و استفراغ میتونه به علت درگیری ویروسی یا باکتری باشد. نیاز با مراجعه به متخصص گ.وارش کودکان با انجام کشت و نمونه مدفوع این مورد بررسی شود.
نوبت‌دهی اینترنتی بهترین دکترهای بیماری های گوارش و کبد کودکان
سلام خسته نباشید
من یک هفته اسهال شدیدم بعد امروز رنگ مدفوع سبز بعد میشه بگین از چیه
من دلم چند روز پیچ میزد الان مدفوم سفید رنگ هس دفع بعدی زره گم رنگ مشگلی پیش اومده برام
سلام دوست عزیز
دل پیچه و تغییر رنگ مدفوع شما می تونه به علت عفونت ویروسی و یا انگلی روده ها باشد. بهتره با مراجعه به متخصص گوارش و انجام آزمایش و کشت مدفوع این مورد را بررسی کنید. از این لینک می تونید نوبت بگیرید.
نوبت دکتر گوارش و کبد
الان دو روز اسهال و حالت تهوه دارم تا دیروز مدفوعم زرد رنگ بود و خونی ولی امروز سبز تیره شکم درد هم دارم و حالت تهوه اشتها هم اصلا ندارم میشه لطفا بگین باید چیکار کنم
سلام، بنده چند روزیه که مدفوعم سبز رنگ وابکی شده علتش چی میتونه باشه، تشکراز صفحتون
سلام خسته نباشید
من یه مدتیه احساس مبهمی توی شکمم دارم که همیشگیم نیست بعضی وقتا هست بعضی وقتا نیست خیلیم کمه مثله حالت گرفتگی خیلی خفیف یا درد خیلی خفیف نمیدونم خیلی کمن و دقیقا نمیدونم کجاست انگار که این حالتا تو شکمم جا به جا میشن بیشتر وسط شکمم تا بالای نافم حسش میکنم و اینکه ۳ یا ۴ ماهه بعصی وقتا حالت تهوع میگیرم ولی خفیف و تو این مدتم مثل قبل دفع ندارم اوایل هفته ای شاید یکی دوبار دفع داشتم اونم شل
الان باز بهتر شدم ولی بازم بیشتر وقتا شله یا دو سه روز یبار دفع دارم بعضی وقتام با دلپیچه میرم دستشویی بعد تخلیه شکمم اروم میشه انگار یه باد شدید تو شکمم میپیچه بعد تخلیه اروم میشه واین حس درد و گرفتگی خفیفو بیشتر از وسط شکمم بالای ناف تا زیر شکمم حسش میکنم و اینکه من تو اینترنت خونده بودم خون تو مدفوع ممکنه خطرناک باشه من تا به الان ندیدم خون واضح ولی میترسم تو مدفوعم باشه متوجه نشم
میخواستم ببینم نظر شما
۱۸ سالمه خیلیم نگرانم واسه تهوعم رفتم دکتر قرص داد بهتر شدم ولی روده هام هنوز خوب کار نمیکنه میترسم مشکل بدی داشته باشم خودم متوجه نشم
سلام دوست عزیز
مشکل شما می تونه به علت عفونت معده و التهاب و یا عفونت روده ها باشد که نیازه توسط متخصص گوارش بررسی و در صورت لزوم اندوسکوپی و کلونوسکوپی هم انجام شود. از این لینک می تونید با بهترین متخصصان در این تخصص مشورت کنید.
رزرو نوبت پزشک گوارش
خیل ممنون
فقط اینکه احتمال دور از جون سرطان و .. وجود داره؟!خیلی نگرانم تو اینترنت خیلی راجبش نوشته
و اینکه چون ۱۸ سالمه کلونوسکوپی انجام میدن؟
سلام خسته نباشید
من یک هفته اسهال شدیدم بعد امروز رنگ مدفوع سبز بعد میشه بگین از چیه
منم دقیقا همین مشکل شمارو دارم
سلام خسته نباشید پسرم ۳ سالشه مدفوعش اسهال نبود
و اولین دفعه بود که سبز روشن روشن بود
جای نگرانی هست؟ چون تابحال پیش نیومده همچین موردی
تغذیه همه چیزشم مثل قبله
سلام کودک دوساله دارم که همیشه مدفوعوش سبز رنگ ایا خطرناکه