آلرژی غذایی چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

آلرژی غذایی یک واکنش غیرعادی و نامطلوب سیستم ایمنی بدن به مواد خاص در غذاها است. این واکنش ممکن است از علائم خفیفی همچون خارش و قرمزی پوست تا موارد شدیدی چون تنگی نفس، سرفه و بی‌اشتهایی را به همراه داشته باشد. علائم آلرژی غذایی ممکن است فوراً پس از مصرف غذا ظاهر شوند یا تا چندین ساعت یا حتی چند روز بعد هم تأخیر داشته باشند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 8 دقیقه
آلرژی غذایی

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آیا آلرژی غذایی شما را کلافه کرده است؟ گاهی اوقات ممکن است بعد از خوردن یک ماده غذایی به‌خصوص مشکلاتی نظیر کهیر، تهوع و استفراغ یا مشکلات مشابهی را تجربه کنید. این عوارض و مشکلات با هر بار خوردن همان غذا تکرار می‌شود. در چنین شرایطی می‌گوییم که شما دچار آلرژی غذایی هستید و نباید دیگر آن ماده غذایی را مصرف کنید. حساسیت غذایی ممکن است در هر گروه سنی با هر شرایطی دیده شود و مشکلاتی را در فرد به وجود آورد. در این مقاله می‌خواهیم بیشتر با حساسیت غذایی، دلایل آن و عوارض و مشکلاتی که ممکن است در هر فردی ایجاد کند آشنا شویم. اگر این عارضه شدید است، می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص آسم و آلرژی مشاوره حضوری یا آنلاین داشته باشید.

آلرژی غذایی چیست؟

آلرژی چیست؟ حساسیت غذایی یک واکنش سیستم ایمنی است که بلافاصله پس از خوردن یک غذای خاص رخ می‌دهد. اگرچه واکنش‌های آلرژیک اغلب خفیف هستند، اما می‌توانند بسیار جدی باشند. در برخی مواقع حتی مقدار کمی از مواد غذایی آلرژی‌زا می‌تواند علائمی مانند مشکلات گوارشی، کهیر یا راه‌های هوایی متورم را ایجاد کند. در برخی افراد، آلرژی غذایی می‌تواند باعث علائم شدید یا حتی یک واکنش تهدیدکننده زندگی به نام آنافیلاکسی شود. آلرژی غذایی می‌تواند در هر سنی رخ دهد و یک سری عوارض را به دنبال داشته باشد.

متن انگلیسی:
A food allergy is when the body’s immune system reacts unusually to specific foods
ترجمه متن:
آلرژی غذایی زمانی است که سیستم ایمنی بدن به طور غیرعادی به غذاهای خاص واکنش نشان می‌دهد.

nhsinform

آلرژی غذایی در نوزادان

در نوزادان هم احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک از نوع آلرژی غذایی وجود دارد که معمولاً در واکنش به شیرخشک است. به این نوع آلرژی غذایی FPIES گفته می‌شود که معمولاً در ۶ ماه اول زندگی در نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌کنند شروع می‌شود. مشکلات گوارشی و عوارض معمولاً یک تا پنج ساعت بعد از خوردن مواد غذایی آلرژی‌زا در نوزاد شروع می‌شود و معمولاً شامل استفراغ شدید و اسهال می‌شود.

در برخی مواقع نیز آلرژی غذایی در نوزادان در شش ماه اول زندگی به دلیل خوردن شیر گاو است. نکته مهم بعدی در خصوص واکنش‌های حساسیت غذایی در نوزادان مربوط به شش ماه دوم زندگی آنهاست؛ زمانی که تغذیه غیر از شیر برای نوزاد شروع می‌شود. در این دوره معمولاً توصیه می‌شود که انواع مواد غذایی را کم‌کم به کودک دهند تا در صورت بروز آلرژی، از ایجاد واکنش‌های شدید جلوگیری شود.

نوزادت کهیر زده و دچار حساسیت شده؟

نگران نباش. تا دیر نشده مشاوره بگیر.

آلرژی غذایی در کودکان

در کودکان هم احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک وجود دارد. کودکان ممکن است بعد از خوردن یک غذای جدید یا حتی مصرف یک ماده غذایی که قبلاً هم مصرف کرده‌اند دچار حساسیت غذایی شوند. در کودکان، غذاهایی که بیشتر باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شوند عبارتند از:

  • شیر
  • تخم‌مرغ
  • بادام‌زمینی
  • آجیل درختی
  • ماهی
  • صدف

اکثر کودکانی که آلرژی غذایی دارند در دوران نوزادی اگزما را تجربه خواهند کرد. هر چه اگزمای کودک بدتر باشد و زودتر شروع شود، احتمال ابتلا به آلرژی غذایی در او بیشتر می‌شود.

آلرژی غذایی در بزرگسالان

در افرادی که سابقه بروز انواع آلرژی را دارند یا افرادی که سابقه آلرژی خانوادگی دارند احتمال بروز حساسیت غذایی بیشتر است. در بسیاری از مواقع آلرژی غذایی در بزرگسالان بدون سابقه قبلی اتفاق می‌افتد. گاهی نیز با اضافه شدن یک ماده غذایی جدید ممکن است حساسیت غذایی ایجاد شود. مورد بعدی بروز سایر واکنش‌های آلرژیک یا بیماری‌های خودایمنی در بزرگسالان است که می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع آلرژی‌های غذایی در آنها شود.

متن انگلیسی:
Food allergy affects an estimated 8% of children under age 5 and up to 4% of adults
ترجمه متن:
آلرژی غذایی حدود ۸ درصد از کودکان زیر ۵ سال و تا ۴ درصد از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

mayoclinic

علائم آلرژی غذایی

علائم آلرژی غذایی می‌تواند نواحی مختلف بدن را به طور هم‌زمان تحت تاثیر قرار دهد. برخی از علائم رایج عبارتند از:

  • راش‌های پوستی و کهیر (دلیل کهیر زدن بدن چیست؟)
  • استفراغ
  • احساس خارش در داخل دهان، گلو یا گوش
  • تورم صورت، اطراف چشم‌ها، لب‌ها، زبان و سقف دهان
  • عطسه کردن
  • آبریزش یا مسدود شدن بینی
  • خس‌خس سینه و سرفه
  • بدتر شدن علائم آسم یا اگزما
  • آنافیلاکسی (شوک آنافیلاکسی چیست؟)
آلرژی غذایی در بزرگسالان شایع است.
در بزرگسالی آلرژی غذایی بسیار رایج است.

حساسیت غذایی و خارش پوست

دلیل خارش بدن ایجاد راش پوستی است. یکی از رایج‌ترین و اصلی‌ترین علائم بروز حساسیت غذایی، ایجاد یک سری راش‌ها روی پوست است که معمولاً خارش دارند. علاوه بر این برخی از افراد بعد از خوردن مواد آلرژن دچار خارش‌های پوستی شدید می‌شوند، تا حدی که در اثر خارش زیاد پوست آنها قرمز و ملتهب می‌شود.

جوش های حساسیت غذایی نوزاد

در نوزادان علائم بروز آلرژی غذایی معمولاً به‌صورت یک سری جوش‌های ریز روی صورت و بدن ظاهر می‌شود. زمانی که نوزاد به یک ماده غذایی از جمله شیرخشک حساسیت می‌دهد، یک سری بثورات ریز پوستی روی بخش‌های مختلف بدن، خصوصاً صورت و دست‌ها ظاهر می‌شود.

سرفه و حساسیت غذایی

از دیگر نشانه‌های رایج و مهم آلرژی غذایی سرفه کردن است. معمولاً افرادی که به یک ماده غذایی به‌خصوص حساسیت دارند بعد از خوردن یک ماده غذایی آلرژن به‌شدت سرفه می‌کنند و سرفه‌های آنها بسیار حاد و آزاردهنده می‌شود. با هر بار خوردن آن ماده غذایی سرفه‌ها تکرار می‌شوند و شدید هستند. گاهی اوقات بعد از ابتلا به یک دوره بیماری و به دنبال حساس شدن ریه‌ها، حساسیت به یک ماده غذایی خاص می‌تواند موجب بروز سرفه‌های بسیار شدید شود.

علت آلرژی غذایی

هنگامی که شما یک آلرژی غذایی دارید، سیستم ایمنی بدن شما به‌اشتباه یک غذای خاص یا یک ماده در غذا را به‌عنوان ماده مضر تشخیص می‌دهد. در پاسخ، سیستم ایمنی بدن سلول‌ها را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) را آزاد کنند تا مواد غذایی ایجادکننده آلرژی که آلرژن نامیده می‌شود، خنثی کنند.

دفعه بعد که حتی کمترین مقدار از آن غذا را می‌خورید، آنتی‌بادی‌های IgE آن را حس می‌کنند. سپس به سیستم ایمنی بدن شما سیگنال می‌دهند که یک ماده شیمیایی به نام هیستامین و همچنین سایر مواد شیمیایی را در جریان خون آزاد کند. این مواد شیمیایی باعث ایجاد علائم آلرژی می‌شوند.

متن انگلیسی:
When you have a food allergy, your immune system mistakenly identifies a food protein as something harmful
ترجمه متن:
زمانی که شما حساسیت غذایی دارید، سیستم ایمنی به‌اشتباه پروتئین‌های غذا را به‌عنوان یک ماده مضر شناسایی می‌کند.

my.clevelandclinic

راه های تشخیص حساسیت غذایی

آلرژی های غذایی هر بار که غذای محرک می‌خورید واکنش‌های مشابهی ایجاد می‌کند. برای تشخیص، یک پزشک ممکن است از شما بپرسد:

  • چه مدت طول می‌کشد تا علائم شما ایجاد شود.
  • چه مقدار از یک ماده غذایی محرک خاص را خورده‌اید.
  • چه علائمی را تجربه می‌کنید و برای چه مدت.

در صورتی که پزشک به وجود آلرژی غذایی مشکوک شد ممکن است یک سری تست آلرژی برای تشخیص و تایید آلرژی استفاده کند. در تست پوستی ایمونولوژیست مقدار کمی از انواع مختلف آلرژن‌ها را روی پوست بازوها یا پشت دست قرار می‌دهد تا ببیند آیا موجب خارش پوستی می‌شود یا خیر.

تست خونی هم می‌تواند برای تشخیص و تایید آلرژی غذایی استفاده شود. انواع تست‌های ایمونولوژی و همچنین تست آزمایش خون جاذب رادیویی (RAST) می‌تواند با سنجش سطوح آنتی‌بادی‌های آلرژیک در خون به تایید حساسیت غذایی کمک کند.

برای تشخیص آلرژی غذاییت باید تست آلرژی بدی؟ همین الان مشاوره بگیر.

تست آلرژی غذایی کودکان

در کودکان تست آلرژی غذایی به این صورت است که پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار کوچک مقداری از مواد آلرژن مختلف را به زیر پوست تزریق می‌کند. بعد از گذشت تقریباً ۲۰ دقیقه واکنش‌های آلرژیک کودک نسبت به آلرژن‌ها بررسی می‌شود.

برگه آزمایش تفسیر آزمایش آلرژی غذایی

آزمایش‌های ایمونولوژیک و تست‌های خونی ایمنی‌شناسی جزء آزمایش‌های تخصصی است که حتماً باید توسط یک پزشک متخصص آلرژی یا ایمونولوژیست بررسی و تفسیر شود. پزشک با بررسی و تفسیر برگه آزمایش آلرژی غذایی می‌تواند تایید کند که فرد حساسیت غذایی دارد یا خیر تا بر این اساس بهترین رویکردهای درمانی و مراقبتی برای او ارائه شود.

راه های درمان آلرژی غذایی

مهم است بدانید که هیچ درمان قطعی برای آلرژی غذایی وجود ندارد و بهترین گزینه حذف ماده آلرژن است. در صورت مواجه شدن با ماده غذایی حساسیت‌زا می‌توان از داروهای اورژانسی و ضد حساسیت استفاده کرد.

۱. درمان دارویی

درمان دارویی شامل اتوانژکتورهای اپی‌نفرین می‌شود که باید بلافاصله بعد از بروز واکنش آنها را مصرف کرد. این داروها جزء مراقبت‌های پزشکی اورژانسی هستند. اپی‌نفرین و آنتی‌هیستامین‌ها جزء داروهایی هستند که می‌توانند از بروز واکنش‌های شدید، مانند علائم آنافیلاکسی و خارش و احتقان جلوگیری کنند. همچنین در صورت داشتن واکنش آلرژیک شدید، کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم تجویز می‌شوند.

۲. درمان خانگی

تنها گزینه برای درمان آلرژی غذایی در خانه، تهیه یک لیست از انواع ماده آلرژن و برچسب گذاری غذایی است تا با عدم استفاده از این مواد غذایی مانع بروز واکنش‌های حساسیتی شدید شد. توصیه بعدی این است که سعی کنید با تامین کافی اسید معده، مانند مصرف مکمل‌های هیدروکلریک از بروز واکنش‌های شدید ایمنی جلوگیری کنید. مصرف ویتامین سی هم می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی، از بروز واکنش‌های شدید جلوگیری کند.

انواع آلرژی غذایی توسط پزشک مشخص می شود.
آلرژی غذایی به سه نوع تقسیم می‌شود و برای تشخیص درست حتما باید زیر نظر متخصص باشید.

۳. درمان حساسیت غذایی با طب سنتی

در طب سنتی از یک سری گزینه‌ها برای درمان حساسیت غذایی استفاده می‌شود. روغن کرچک یکی از آنهاست که می‌تواند با ایجاد یک پوشش در سطح معده، از شدت اثر واکنش‌های آلرژیک بکاهد. علاوه بر این در طب سنتی توصیه می‌شود که از روغن بذر کتان به همراه اسید پانتوتنیک استفاده کنند تا با بهبود تحمل سیستم ایمنی در برابر آلرژن‌ها، یک اثر ضد حساسیتی را ایجاد کند. طب سوزنی هم می‌تواند به عنوان یک درمان مجزا در طب سنتی برای درمان و مدیریت آلرژی غذایی انجام شود.

۴. درمان کهیر ناشی از حساسیت غذایی

کهیرهای پوستی ناشی از حساسیت غذایی را هم می‌توان با روش‌های سنتی و خانگی و هم با درمان‌های دارویی از بین برد. درمان‌های دارویی شامل آنتی آلرژن‌ها و کورتیکواستروئیدهای موضعی می‌شود. علاوه بر این به افرادی که کهیر ناشی از حساسیت غذایی را تجربه می‌کنند توصیه می‌شود که رژیم غذایی خود را تغییر داده و از یک رژیم غذایی به‌خصوص پیروی کنند.

انواع آلرژی غذایی

آلرژی‌های غذایی بسته به علائم و زمان بروز آنها به سه نوع تقسیم می‌شوند:

انواع حساسیت غذاییتوضیحات
آلرژی غذایی باواسطه IgEشایع‌ترین نوع است که توسط سیستم ایمنی ایجاد می‌شود و آنتی‌بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) را تولید می‌کند. علائم چند ثانیه یا چند دقیقه پس از خوردن غذا رخ می‌دهد. خطر آنافیلاکسی با این نوع آلرژی بیشتر است.
آلرژی غذایی بدون واسطه IgEاین واکنش‌های آلرژیک توسط ایمونوگلوبولین E ایجاد نمی‌شود، بلکه توسط سلول‌های دیگر در سیستم ایمنی ایجاد خواهند شد. تشخیص این نوع آلرژی اغلب دشوار است، زیرا بروز علائم بسیار بیشتر طول می‌کشد (تا چند ساعت).
آلرژی‌های غذایی باواسطه IgE و غیر IgEبرخی افراد ممکن است علائم هر دو نوع را تجربه کنند. حالت دیگر آلرژی‌های غذایی، سندرم آلرژی دهان (سندرم گرده غذا) نام دارد. در این نوع حساسیت، برخی افراد بلافاصله پس از خوردن میوه یا سبزیجات تازه، خارش در دهان و گلو، گاهی همراه با تورم خفیف را تجربه می‌کنند. این به‌عنوان سندرم آلرژی دهانی نیز شناخته می‌شود.
انواع حساسیت غذایی

عوارض آلرژی غذایی

علاوه بر عوارض معمول و رایجی که حساسیت‌های غذایی دارند و معمولاً بی‌خطرند، این نوع آلرژی در مواردی می‌تواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد. شوک آنافیلاکسی یکی از عوارض اصلی آلرژی غذایی است که می‌توانند تهدیدکننده زندگی باشد. این نوع واکنش آلرژیک می‌تواند موجب مرگ هم شود. عارضه بعدی، درماتیت آتوپیک است که به‌عنوان نوعی اگزما هم شناخته می‌شود. در این نوع واکنش‌های آلرژیک غذایی ممکن است واکنش‌های حساسیتی پوستی شبیه اگزما هم ایجاد شود.

راه های پیشگیری از حساسیت غذایی

بهترین راه برای جلوگیری از واکنش آلرژیک، شناسایی مواد غذایی ایجادکننده آلرژی و اجتناب از آن است. برای پیشگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک شدید بهتر است با مشورت با یک پزشک، مواد آلرژن را از رژیم غذایی حذف کنید. یکی از اقدامات پیشگیرانه قرار گرفتن در معرض مواد آلرژن در سنین پایین (از نوزادی) است. توصیه می‌شود نوزادان پرخطر که سابقه آلرژی به دیگر مواد غذایی را داشته‌اند، در همان سنین کم به‌تدریج در معرض ماده آلرژن قرار بگیرند تا میزان حساسیت در آینده بسیار کمتر شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آلرژی غذایی می‌تواند ناراحت‌کننده و حتی تهدیدکننده زندگی باشد؛ بنابراین مهم است که آلرژن‌های غذایی خود را بشناسید و با حذف آنها از بروز علائم و مشکلات جدی جلوگیری کنید. یک ایمونولوژیست یا یک دکتر آسم و آلرژی می‌تواند به شما کمک کند تا با شناسایی الگوهای حساسیتی خود، به‌صورت موثری آلرژی غذاییتان را کنترل و مدیریت کنید.

شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر آسم و آلرژی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

در برخی موارد ممکن است واکنش‌های آلرژیک موجب شوک آنافیلاکسی شده که در صورت عدم رسیدگی به‌موقع می‌تواند کشنده باشد.

خیر درمان ثابتی برای آلرژی غذایی وجود ندارد و تنها می‌توان از بروز واکنش‌ها جلوگیری کرد.

امتیاز شما به مقاله:
(1.6از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فرزانه هستم، 30 ساله و عاشق دنیای سئو و محتوانویسی که با کنجکاوی دنبال آموختن چیزهای جدیدم؛ فارغ از هرگونه قرارداد و قانون و سبک خاصی. دنیای مجازی و اینترنت، فرصتی برای بودن با بهترین تیم‌ها رو برام فراهم کرده که می‌تونم بدون دغدغه و نگرانی هر روز احساس بهتر شدن و ارتقاء‌شغلی را با تمام وجودم لمس کنم. افتخار می‌کنم که با تیم خوب دکترتو، به این احساس ناب دست پیدا می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره آلرژی غذایی

  1. شهره گفت:

    آقا ول کنید این مسخره بازیارو دکون باز کردید شما دکترا برای پول گرفتن الان من خودم به به بیست نوع ماده خوراکی حساسیت دارم قدیمیا همیشه اللخصوص مادربزرگ خودم میگفت گرمی زیاد نخورید کم بخورید نفس تنگی میگیرید یه پزشکی در کشور المان به یکی از اقوام ما که حساسیت به فلفل سیاه داشت خیلی شدید طوری که لباش و چشاش باد میکرد و نفسش میگرفت همین حرف قدیمیارو گفته بود من یادمه قدیم که گرمی زیاد میخوردیم حساسیت میگرفتیم مادربزرگامون میکفتن یه چیز سردی پشت بندش بخورید خوب میشید من همون کارم میکردم خوب میشدم مردم رو همش از خوردن مواد غذایی مفید میترسونید که همش مریض شن بیان دکتر ثروتمند شید ماشالله شما دکترا خجالت بکشید مردم بدبخت رو از خوردن مواد طبیعیم میترسونید از رعب و وحشت پول دربیارید من الان سی ساله اون بیست نوع ماده غذایی زو که قبلا اصلا بهشون حساسیت نداشتم یه مدت نخوردمشون بدتر حساسیت گرفتم خجالت بکشین جمع کنیدعه عه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      شما روش خود را برای درمان دارید
      و می توانید به پزشک مراجعه نکنید
      گاهی حساسیت ها تبدیل به شوک انافیلاکسی میشود همانطور که خیلی از افراد دچار می شوند
      در هر صورت هر جا که هستید سالم باشید در کنار عزیزان تان شهره عزیز
      تندرست باشید

  2. ستاره گفت:

    سلام ۳۴ سالمه ،متوجه شدم بعد از خوردن توت فرنگی لرز میکنم و فشارم افت میکنه و تا چند روز ادامه دارد و اخیرا همین حالت بعد ازچخوردن پرتقال ،همراه با حالت تهوع و ضعف شدید ایجاد شد،احتمالش هست که از حساسیت غذایی باشه و برای رفع آن باید چه کرد؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله احتمال حساسیت وجود دارد
      مصرف زیاد توت فرنگی و انار می تواند چنین علایمی را به همراه داشته باشد

  3. امیرعباس احمدی گفت:

    سلام پسرم ۱۳ سال دارد..از ۵ سالگی دچار سرفه هایی شده که صدایش آزار دهنده وگاهی همراه سرفه دچار تهوع میشود….هروقت دچار این نوع سرفه میشود معمولا چندهفته طول میکشد تا بهبود پیدا کند..این سرفه ها بیشتر درشب رخ میدهد..آیا ممکن است به بعضی غذا ها حساس باشد وباعث تحریک سرفه هایش شود؟؟این سرفه ها آلرژی غذایی ست یا علت دیگری دارد؟لطف راهنمایی کنید ممنونم.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با این علایم
      هم از نظر سرفه های عفونی ( مثل سیاه سرفه)
      و هم آلرژی باید بررسی شود
      ابتدا به متخصص آلرژی مراجعه کنید

      متخصص آلرژی