لک اصطلاحی است که برای هر نشانه با تغییر رنگی روی پوست استفاده میشود. انواع مختلفی از لک وجود دارد، از جمله آکنه، پاپول و تغییرات رنگدانه. تمام این انواع لک می‌توانند در هر جایی از بدن از جمله صورت ظاهر شوند. بیشتر انواع لک صورت بی‌ضرر هستند. اما برخی از لک‌ها ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای مانند سرطان پوست باشند که نیاز به درمان سریع پزشکی دارد. به دلیل اهمیت شناخت انواع لک صورت، ما در این مقاله از دکترتو، هر یک را توضیح داده و معرفی کرده‌ایم.
انواع لک صورت چیست؟
علل زیادی برای ایجاد لکه های صورت وجود دارد. جوش‌ها می‌توانند در اثر استرس، تغییرات هورمونی یا استفاده از محصولات مراقبت از پوست نامناسب برای نوع پوست شما ایجاد شوند. برخی از انواع آکنه، مانند جوش‌های سرسیاه و سرسفید، زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ پوست با آلودگی و چربی مسدود می‌شوند. اگر باکتری وجود داشته باشد، منافذ مسدود شده ممکن است به یک جوش قرمز یا چرکی تبدیل شوند. گاهی اوقات، پس از جوش زدن، ممکن است یک لکه تیره ایجاد شود؛ این یک نوع لک است که معمولاً به عنوان لک پس از آکنه شناخته میشود.
حالا در این بین انواع دیگری از تغییر رنگ پوست هم می‌تواند با افزایش سن یا قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون محافظت رخ دهد. در نهایت، هر نوع لک صورت (چه لک ناشی از آکنه باشد و چه سایر دلایل احتمالی) می‌تواند علت خاص خود را داشته باشد. در ادامه برخی از رایج‌ترین انواع لک صورت را بررسی کرده‌ایم.
- لکهای ناشی از آکنه و التهاب
- لکهای هورمونی و بارداری
- لکهای ناشی از نور خورشید و پیری
- لکهای مادرزادی و ژنتیکی
- لکهای مربوط به بیماری‌های پوستی خاص
- لکهای ناشی از آفتاب سوختگی و محیط
- لکهای ناشی از تغییرات سلولی
- ماه گرفتگی
- لکه‌های ناشی از تولید بیش از حد ملانین
۱. لک های ناشی از آکنه و التهاب
آکنه التهابی باعث ایجاد لکهای قرمز، متورم و دردناک روی پوست میشود. این لک‌ها اغلب روی صورت، پشت، سینه و شانه‌های مشاهده میشود. جوش‌های چرکی، ندول‌ها یا کیست‌ها حاوی باکتری، چرک، سلول‌های مرده پوست و چربی اضافی هستند. محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه می‌توانند به پاکسازی پوست و جلوگیری از جوش زدن کمک کنند. اما بسیاری از افراد به درمان تخصصی‌تر توسط یک متخصص نیاز دارند.
۲. لک های هورمونی و بارداری
آکنه در دوران بارداری یکی دیگر از انواع لک صورت بوده که مشکلی شایع هم هست. در واقع، بیش از نیمی از افراد باردار در این دوران دچار آکنه می‌شوند. در برخی موارد، آکنه ممکن است شدید باشد. علت اصلی آکنه در دوران بارداری، افزایش سطح هورمون در سه ماهه اول است. پیش‌بینی اینکه چه کسی به آکنه بارداری مبتلا میشود، سخت است. با این حال، آکنه ممکن است در هر زمان از بارداری رخ دهد، حتی اگر در سه ماهه اول وجود نداشته باشد. اگر سابقه آکنه دارید یا در شروع چرخه قاعدگی خود دچار آکنه می‌شوید، احتمال ابتلای شما به آکنه و لک پوستی بارداری بیشتر است.
متن انگلیسی:
medicalnewstoday
Whiteheads are small, round blemishes that are white or skin-colored. They develop as a result of oil and dead skin cells blocking the pores.
ترجمه متن:
جوش‌های سرسفید، لکه‌های کوچک و گردی به رنگ سفید یا رنگ پوست هستند. آن‌ها در نتیجه مسدود شدن منافذ پوست توسط چربی و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند.
۳. لک های ناشی از نور خورشید و پیری
با افزایش سن و قرارگیری طولانی‌مدت در معرض نور خورشید، پوست دچار تغییراتی میشود که از جمله آن‌ها می‌توان به لکهای ناشی از پیری یا لکه‌های سنی (Age Spots) اشاره کرد. این لک‌ها معمولاً به شکل نقاط قهوه‌ای یا خاکستری در نواحی در معرض آفتاب مانند صورت، دست‌ها و شانه‌ها ظاهر می‌شوند. اشعه ماورای بنفش خورشید باعث افزایش تولید ملانین در نواحی خاصی از پوست میشود و با گذشت زمان، این لک‌ها ماندگارتر و پررنگ‌تر می‌شوند. استفاده مداوم از ضدآفتاب و مراقبت پوستی مناسب از بروز آن‌ها جلوگیری کرده یا شدت‌شان را کاهش می‌دهد.
زیر آفتاب بودی و حالا پوستت پر لک شده؟
با یک کلیک ویزیت شو.
۴. لک های مادرزادی و ژنتیکی
برخی لک‌ها از بدو تولد یا در دوران نوزادی ظاهر می‌شوند و منشأ آن‌ها ژنتیکی یا مادرزادی است. از جمله این لک‌ها می‌توان به کافه‌اوله (Café-au-lait)، ماه‌گرفتگی (Port-wine stain)، و خال‌های ملانوسیتی مادرزادی اشاره کرد. وجود چندین لکه مادرزادی با اندازه‌های بزرگ یا ظاهر غیرمعمول می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های ارثی مانند نوروفیبروماتوز نوع ۱ باشد. این لک‌ها معمولاً همیشگی هستند و گاهی نیاز به بررسی پزشکی دارند. (تا احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای بررسی شود.)
۵. لک های مربوط به بیماری های پوستی خاص
لکهای مادرزادی و ژنتیکی به علائم یا تغییرات پوستی اشاره دارند که از بدو تولد وجود داشته (مادرزادی) و ممکن است تحت تأثیر ساختار ژنتیکی فرد باشند. این لک‌ها می‌توانند در اثر عوامل مختلفی از جمله جهش‌های ژنتیکی، تأثیرات محیطی در طول رشد یا ترکیبی از هر دو ایجاد شوند.
صورتت لک داره و می‌خوای زود درمانشون کنی؟ کلیک کن و مشاوره بگیر.
۶. لک های ناشی از آفتاب سوختگی و محیط
قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید بدون محافظت مناسب می‌تواند باعث ایجاد لکهای پوستی شود؛ به این لک‌ها، لکهای آفتابی یا لنتیگو گفته میشود. این لک‌ها بیشتر در سنین بالا و در نواحی در معرض نور مانند صورت، گردن و دست‌ها ظاهر می‌شوند. همچنین، تماس طولانی با مواد شیمیایی، آلودگی هوا یا استفاده نادرست از محصولات آرایشی هم می‌تواند در ایجاد این لک‌ها نقش داشته باشد.
۷. لک های ناشی از تغییرات سلولی
برخی از لک‌ها به دلیل تغییرات غیرطبیعی در ساختار یا عملکرد سلول‌های پوستی ایجاد می‌شوند. این تغییرات ممکن است در اثر جهش‌های ژنتیکی، اختلال در تکثیر سلولی، یا به‌ندرت پیش‌زمینه‌ای از سرطان پوست باشند. به‌عنوان مثال، ملانوم بدخیم که یک نوع سرطان پوست است، با ظاهر شدن لکهای تیره یا نامتقارن روی پوست آغاز میشود. تشخیص زودهنگام این نوع لک‌ها بسیار مهم است.
| نوع لک | توضیحات | علل | ویژگی‌ها و نکات |
|---|---|---|---|
| لکهای ناشی از آکنه و التهاب | – لکهای قرمز، متورم و دردناک – حاوی باکتری، چرک، سلول‌های مرده و چربی | – آکنه التهابی – استرس، هورمون‌ها، محصولات نامناسب | – شایع در صورت، پشت، سینه و شانه – درمان با محصولات بدون نسخه یا تخصصی |
| لکهای هورمونی و بارداری | – آکنه در دوران بارداری – لکهای ناشی از تغییرات هورمونی | – افزایش هورمون‌ها در سه‌ماهه اول بارداری – سابقه آکنه یا تغییرات قاعدگی | – شایع در بیش از نیمی از زنان باردار – احتمال کمتر در سه‌ماهه دوم و سوم |
| لکهای ناشی از نور خورشید و پیری | – نقاط قهوه‌ای یا خاکستری (لکه‌های سنی) | – قرارگیری طولانی در آفتاب – افزایش تولید ملانین | – در نواحی در معرض آفتاب (صورت، دست‌ها) – پیشگیری با ضدآفتاب |
| لکهای مادرزادی و ژنتیکی | – لک‌هایی مانند کافه‌اوله، ماه‌گرفتگی، خال‌های ملانوسیتی | – جهش‌های ژنتیکی یا عوامل محیطی در رشد | – معمولاً همیشگی – ممکن است با بیماری‌های ارثی (مانند نوروفیبروماتوز) مرتبط باشد. |
| لکهای مربوط به بیماری‌های پوستی خاص | – لکهای ناشی از تغییرات پوستی مادرزادی یا ژنتیکی | – جهش‌های ژنتیکی یا تأثیرات محیطی | – نیاز به بررسی پزشکی برای بیماری‌های زمینه‌ای |
| لکهای ناشی از آفتاب‌سوختگی و محیط | – لکهای آفتابی (لنتیگو). – در نواحی در معرض نور | – آفتاب بدون محافظت، مواد شیمیایی، آلودگی هوا، محصولات آرایشی نادرست | – شایع در سنین بالا – در صورت، گردن و دست‌ها |
| لکهای ناشی از تغییرات سلولی | – لکهای تیره یا نامتقارن – ممکن است پیش‌زمینه سرطان پوست (ملانوم) | – جهش‌های ژنتیکی یا اختلال تکثیر سلولی | – نیاز به تشخیص زودهنگام. – بررسی پزشکی فوری |
| ماه‌گرفتگی | – لکهای صاف قرمز یا بنفش (لکه شرابی) | – گشاد شدن غیرعادی عروق خونی زیر پوست | – معمولاً همیشگی – ممکن است با سندرم استورج-وبر مرتبط باشد. |
| لکه‌های ناشی از تولید بیش از حد ملانین | – لکهای قهوه‌ای یا خاکستری (ملاسما، ککومک، لک پس از جوش) | – هورمون‌ها، آفتاب، بارداری، داروها، التهاب پوست | – قابل کنترل با ضدآفتاب و داروهای روشن‌کننده |
۸. ماه گرفتگی
یکی دیگر از انواع لک صورت، ماه گرفتگی است. ماه‌گرفتگی یا لکه شرابی (Port-wine stain) نوعی لک مادرزادی است که معمولاً از بدو تولد به‌صورت یک لک صاف و قرمز یا بنفش روی پوست ظاهر میشود. این لک‌ها به دلیل گشاد شدن غیرعادی عروق خونی در زیر پوست ایجاد می‌شوند و اغلب در ناحیه صورت یا گردن دیده می‌شوند. ماه‌گرفتگی‌ها معمولاً همیشگی هستند و با افزایش سن هم باقی می‌مانند، اما در برخی موارد با درمان‌های خاص می‌توان آن‌ها را کاهش داد یا کمرنگ کرد. این بیماری در برخی موارد، ممکن است با بیماری‌های عصبی-عروقی نادر مانند سندرم استورج-وبر همراه باشد.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Scrubbing the skin too hard or cleansing with harsh soaps or chemicals irritates the skin and can make acne worse.
ترجمه متن:
مالیدن بیش از حد پوست یا تمیز کردن آن با صابون‌های قوی یا مواد شیمیایی، پوست را تحریک و آکنه را تشدید خواهد کرد.
۹. لکه های ناشی از تولید بیش از حد ملانین
یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد لک صورت، تولید بیش از حد ملانین در پوست است. این نوع لک‌ها تحت تأثیر عواملی مانند هورمون‌ها، تابش نور خورشید، بارداری، مصرف داروها یا التهاب پوست ایجاد می‌شوند. ملاسما (لک بارداری)، ککومک و لکهای پس از جوش نمونه‌هایی از این دسته هستند. این لک‌ها معمولاً قهوه‌ای یا خاکستری هستند و می‌توان آن‌ها را با ضدآفتاب، داروهای روشن‌کننده و روش‌های درمانی پوستی کنترل کرد.
۴.۴ (۷۸۳ نظر)۴.۶ (۷۲۳ نظر)۳.۹ (۷۳۰ نظر)۴.۳ (۶۳۶ نظر)۴.۳ (۶۲۲ نظر)۴.۴ (۴۸۸ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
لک های صورت به طور کلی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام علت، ظاهر و روش درمان خاصی دارند. لکهای سطحی معمولاً در اثر عواملی مانند آفتاب‌سوختگی، جای جوش، التهاب پوست یا استفاده نادرست از محصولات آرایشی به‌وجود می‌آیند. این نوع لک‌ها معمولاً به رنگ قهوه‌ای روشن یا قرمز دیده می‌شوند و در لایه‌های بیرونی پوست قرار دارند. درمان آن‌ها نسبتاً ساده‌تر است و با استفاده از کرم‌های لایه‌بردار، روشن‌کننده، سرم‌های ویتامین C و استفاده منظم از ضدآفتاب می‌توان به بهبود آن‌ها کمک کرد. در مقابل، لکهای عمقی در لایه‌های داخلی‌تر پوست (درمال) شکل می‌گیرند و درمان آن‌ها به زمان و مراقبت بیشتری نیاز دارد.
یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع این لک‌ها، ملاسما است که معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، بارداری، مصرف داروهای هورمونی، ژنتیک یا قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب به‌وجود می‌آید. این لک‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره یا خاکستری هستند و معمولاً در نواحی پیشانی، گونه‌ها و بالای لب دیده می‌شوند. درمان آن‌ها ممکن است نیازمند ترکیبی از داروهای موضعی، لیزر، پیلینگ شیمیایی یا میکرونیدلینگ باشد. اگر نیاز به درمان انواع لک صورت دارید از یک پزشک متخصص در‌این زمینه کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!