تشخیص سرطان روده با استفاده از روشهای پیشرفته و دقیق پزشکی انجام میشود که به شناسایی زودهنگام این بیماری کمک میکند. معمولاً با ترکیب آزمایشات خون، معاینات بالینی، تصویربرداری پزشکی و روشهای خاص مانند کولونوسکوپی، پزشک میتواند وجود تودههای سرطانی یا تغییرات غیرعادی در بافت روده را تشخیص دهد. همچنین در صورت نیاز، از بیوپسی برای نمونهبرداری از بافتهای مشکوک به سرطان استفاده میشود. شناسایی سریع سرطان روده در مراحل ابتدایی میتواند شانس درمان و بهبودی را بهطور قابلتوجهی افزایش دهد. برای انجام تشخیص دقیق و دریافت مشاوره تخصصی، مشاوره با پزشک متخصص گوارش ضروری است.
راه های تشخیص سرطان روده
تشخیص سرطان روده معمولاً با استفاده از روشهای مختلف تصویربرداری، آزمایشهای خون، و بررسیهای پزشکی دقیق انجام میشود. هدف از این مراحل تشخیص، شناسایی وجود تومور، تعیین مرحله (استیجینگ) سرطان و ارزیابی میزان گسترش آن است. برخی از روشهای متداول تشخیص سرطان روده را در ادامه بررسی میکنیم.
آیا مستعد سرطان روده هستی؟ علائم این بیماری رو داری؟
همین حالا با پزشک مشورت کن.
تشخیص سرطان روده با یک تست ساده
تشخیص زودهنگام سرطان روده میتواند شانس درمان را به طور چشمگیری افزایش دهد و یکی از تستهای ساده و موثر برای شناسایی این بیماری، آزمایش خون پنهان در مدفوع (FOBT) است. این تست بهصورت غیرتهاجمی انجام میشود و به شناسایی خون مخفی در مدفوع که میتواند نشانهای از سرطان روده باشد، کمک میکند. انجام این آزمایش بهطور منظم به ویژه در افرادی که سن بالای ۵۰ سال دارند یا سابقه خانوادگی سرطان روده دارند، میتواند در شناسایی زودهنگام سرطان مؤثر باشد. در صورت مشاهده نتیجه مثبت در این تست، پزشک ممکن است به انجام روشهای دقیقتری مانند کولونوسکوپی برای بررسی بیشتر نیاز داشته باشد.
علائم سرطان روده در آزمایش خون
آزمایش خون بهتنهایی برای تشخیص سرطان روده کافی نیست، اما میتواند برخی نشانههای غیرمستقیم از بیماری مانند کمخونی یا افزایش مارکرهای التهابی و توموری (مثل CEA) را نشان دهد. همچنین یکی از روشهای رایج غربالگری، آزمایش خون پنهان در مدفوع است که در دو نوع اصلی انجام میشود: FIT (آزمایش ایمونوشیمیایی با دقت بالاتر) و gFOBT (روش قدیمیتر با حساسیت کمتر). این تستها قادر به شناسایی خون میکروسکوپی در مدفوع هستند که ممکن است ناشی از پولیپ یا سرطان باشد. در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی، بررسیهای تکمیلی مانند کولونوسکوپی توصیه میشود، بهویژه در افراد بالای ۴۵ سال یا دارای سابقه خانوادگی سرطان روده. در ادامه، مهمترین علائم احتمالی سرطان روده که ممکن است در آزمایش خون دیده شوند، آورده شده است:
- کاهش هموگلوبین یا کمخونی، که میتواند ناشی از خونریزی پنهان در دستگاه گوارش باشد
- کاهش تعداد گلبولهای قرمز، بهدلیل خونریزی مزمن یا سوءجذب
- افزایش سطح آنتیژن CEA، که در برخی موارد سرطان روده بهویژه در مراحل پیشرفته دیده میشود
- اختلال در عملکرد کبد، در صورت گسترش سرطان به کبد
- بالا بودن شاخصهای التهابی مانند CRP یا ESR، که میتواند نشانهای از التهاب یا بیماری زمینهای باشد
وجود علائم سرطان روده در آزمایش خون نیازمند تفسیر تخصصی و انجام آزمایشهای تکمیلی مانند کولونوسکوپی یا تصویربرداری است.
تشخیص سرطان روده با آندوسکوپی
آندوسکوپی یکی از روشهای دقیق برای تشخیص سرطان روده است که به پزشک امکان میدهد داخل روده را بهطور مستقیم مشاهده و از نواحی مشکوک نمونهبرداری کند. این روش معمولاً در صورت وجود علائم گوارشی مداوم، خون در مدفوع یا نتایج غیرطبیعی در آزمایشهای غربالگری مانند تست مدفوع یا کولونوسکوپی توصیه میشود. آندوسکوپی به شناسایی تومورها، پولیپها و ضایعات پیشسرطانی کمک میکند و در تشخیص زودهنگام بیماری نقش مهمی دارد. انجام این تست تحت نظر متخصص گوارش و با آمادگی قبلی انجام میشود تا دقت تشخیص افزایش یابد.
تشخیص سرطان روده با کولونوسکوپی
کولونوسکوپی یکی از دقیقترین و معتبرترین روشها برای تشخیص سرطان روده است که به پزشک این امکان را میدهد تا داخل روده بزرگ و بخش ابتدایی روده کوچک را بهطور مستقیم مشاهده کند. در این روش، لوله نازکی به نام کولونوسکوپ که در انتهای آن دوربینی قرار دارد، از طریق مقعد وارد روده میشود و تصاویر زنده از داخل روده ارسال میکند. در صورتی که تودهها یا تغییرات مشکوک مشاهده شود، پزشک ممکن است از آنها نمونهبرداری (بیوپسی) کند تا بررسی دقیقتری انجام شود. کولونوسکوپی نه تنها برای تشخیص سرطان روده، بلکه برای شناسایی پولیپها و انجام درمانهای فوری مانند حذف پولیپها نیز مفید است. این روش یکی از بهترین گزینهها برای تشخیص زودهنگام سرطان روده و پیشگیری از پیشرفت آن بهشمار میآید.
متن انگلیسی:
به نقل از mayoclinic
Colonoscopy takes about 30 to 60 minutes and screening is generally repeated every 10 years if no abnormalities are found and you don’t have an increased risk of colon cancer. The pros: Colonoscopy is one of the most sensitive tests currently available for colon cancer screening.
ترجمه فارسی:
کولونوسکوپی معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد و اگر هیچ ناهنجاری در آن دیده نشود و فرد در معرض خطر بالای سرطان روده نباشد، هر ۱۰ سال یکبار تکرار میشود. از مزایای این روش این است که کولونوسکوپی یکی از دقیقترین و حساسترین تستهای موجود برای غربالگری سرطان روده محسوب میشود.
تشخیص سرطان روده با سونوگرافی
سونوگرافی یکی از روشهای تصویربرداری غیرتهاجمی است که برای ارزیابی تغییرات و ضایعات غیرطبیعی در روده و سایر اعضای بدن استفاده میشود. تشخیص سرطان روده با سونوگرافی میتواند به شناسایی تودهها یا نواحی مشکوک در روده کمک کند. همچنین این روش برای بررسی گسترش سرطان به کبد و سایر ارگانها مفید است، بهویژه زمانی که سرطان به سایر نقاط بدن منتقل شده باشد. با این حال، سونوگرافی نمیتواند همانند روشهایی مانند کولونوسکوپی یا CT اسکن، دقیقاً سرطان روده را تشخیص دهد و معمولاً بهعنوان مکمل برای شناسایی گسترش یا متاستازهای سرطان استفاده میشود. اگر نتایج سونوگرافی مشکوک به نظر برسد، پزشک ممکن است نیاز به انجام روشهای دقیقتری برای بررسی بیشتر داشته باشد.
تشخیص سرطان روده با آزمایش مدفوع
تشخیص سرطان روده با آزمایش مدفوع یکی از روشهای غیرتهاجمی و مؤثر برای غربالگری اولیه سرطان روده است که با هدف شناسایی خون مخفی یا تغییرات ژنتیکی در مدفوع انجام میشود. تستهای رایج شامل FIT (آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع)، gFOBT (تست گایاک خون مخفی) و تست DNA مدفوع مانند Cologuard هستند. تست FIT امروزه بهدلیل حساسیت بیشتر و عدم نیاز به محدودیت غذایی، نسبت به gFOBT ترجیح داده میشود. تست DNA مدفوع نیز حساستر از هر دو روش دیگر است، اما هزینه بیشتری دارد و احتمال نتایج مثبت کاذب در آن بیشتر است. در صورت مثبت بودن هر یک از این تستها، انجام کولونوسکوپی برای بررسی دقیقتر توصیه میشود.
شکل مدفوع در سرطان روده
تغییرات در شکل و قوام مدفوع میتواند یکی از علائم هشداردهنده سرطان روده باشد. در سرطان روده، به ویژه زمانی که تومورها در روده بزرگ یا رکتوم قرار دارند، مدفوع ممکن است دچار تغییراتی شود. برخی از تغییرات رایج شامل:
- باریک شدن مدفوع: یکی از علائم شایع سرطان روده، باریک شدن مدفوع است. این تغییر میتواند به شکل مدفوع شبیه به مداد یا رشتهای باریک مشاهده شود که به دلیل مسدود شدن بخشی از روده توسط تومور ایجاد میشود.
- مدفوع غیرطبیعی یا مختلط: سرطان روده میتواند باعث ایجاد مدفوع غیرطبیعی شود که ترکیبی از یبوست و اسهال است. این حالت به دلیل تنگ شدن روده و اختلال در عبور طبیعی مواد غذایی از آن به وجود میآید.
- خون در مدفوع: خون در مدفوع، چه به صورت خون قرمز روشن در انتهای مدفوع یا خون تیرهتر، میتواند نشانهای از سرطان روده باشد. خونریزی معمولاً ناشی از تومورهای سرطانی یا پولیپهای پیشسرطانی است که در روده قرار دارند.
- تغییرات مداوم در عادات روده: در صورتی که تغییرات در شکل مدفوع بهطور مداوم ادامه داشته باشد، مانند اسهال یا یبوست مداوم، این ممکن است به دلیل وجود تومورهای سرطانی در روده باشد.
تشخیص سرطان روده کوچک
تشخیص سرطان روده کوچک معمولاً با ترکیبی از روشهای تصویربرداری، آزمایشهای آزمایشگاهی و نمونهبرداری انجام میشود. پزشک با بررسی علائم بیمار مانند درد شکم، کاهش وزن بیدلیل، خون در مدفوع یا انسداد روده، انجام آزمایشهای اولیه مانند آزمایش خون و مدفوع را تجویز میکند. سپس روشهایی مانند سیتی اسکن، امآرآی، آندوسکوپی یا انتروسکوپی برای مشاهده دقیقتر روده کوچک بهکار میرود. در صورت مشاهده ضایعه مشکوک، نمونهبرداری (بیوپسی) انجام میشود تا نوع و مرحله سرطان مشخص شود. تشخیص زودهنگام نقش مهمی در افزایش شانس درمان موفق سرطان روده کوچک دارد.
میخوای غربالگری سرطان روده انجام بدی؟ برای تجویز تست با متخصص گوارش مشورت کن.
تشخیص سرطان روده با غربالگری
تشخیص سرطان روده با غربالگری یکی از مؤثرترین راهها برای شناسایی زودهنگام این بیماری پیش از بروز علائم جدی است. غربالگری سرطان میتواند ضایعات پیشسرطانی مانند پولیپها را شناسایی و حتی پیش از تبدیل شدن به سرطان، آنها را حذف کند. سازمانهای پزشکی توصیه میکنند که غربالگری از سن ۴۵ سالگی برای افراد با خطر متوسط آغاز شود و برای کسانی با سابقه خانوادگی یا عوامل خطر، زودتر انجام گیرد. در ادامه، رایجترین روشهای غربالگری سرطان روده بزرگ و کوچک را بررسی میکنیم.
همانطور که دیدید روشهای مختلفی برای غربالگری سرطان روده کولورکتال وجود دارد. هر کدام از این تستها مزایا و معایبی دارد. در ادامه این مزایا و معایب را در جدولی برای شما آماده کردهایم تا بتوانید آنها را با هم مقایسه کنید.
| روش غربالگری | توضیح و کاربرد در تشخیص سرطان روده بزرگ |
|---|---|
| تست خون مخفی در مدفوع (FOBT/FIT) | سادهترین روش غربالگری است که وجود خون پنهان در مدفوع را بررسی میکند و در صورت مثبت بودن نیاز به بررسیهای بیشتر دارد |
| تست DNA مدفوع | با بررسی تغییرات ژنتیکی و وجود خون در مدفوع، میتواند نشانههای اولیه سرطان یا پولیپ را شناسایی کند |
| سیگموئیدوسکوپی | در این روش قسمت انتهایی روده بزرگ (سیگموئید) با لوله باریک و دوربیندار بررسی میشود تا پولیپ یا بافت غیرطبیعی شناسایی شود |
| کولونوسکوپی | دقیقترین روش غربالگری است که امکان مشاهده کامل روده بزرگ و برداشتن پولیپها یا نمونهبرداری از بافت را فراهم میکند |
| کولونوگرافی با سیتیاسکن (کولونوسکوپی مجازی) | روش غیرتهاجمی با استفاده از سیتیاسکن است که تصاویر دقیق از داخل روده ارائه میدهد اما در صورت مشاهده مورد مشکوک نیاز به کولونوسکوپی واقعی دارد |
| آزمایشهای خونی جدید (نشانگرهای توموری) | برخی آزمایشها میتوانند سطوح غیرطبیعی مواد مرتبط با سرطان را در خون بررسی کنند، اما بهتنهایی برای تشخیص کافی نیستند |
چه کسانی باید برای سرطان روده غربالگری شوند؟
افرادی با ریسک متوسط ابتلا به سرطان روده باید از سن ۴۵ تا ۷۵ سالگی برای سرطان روده غربالگری شوند. تصمیم اینکه بعد از سن ۷۵ سالگی نیاز به غربالگری دارید یا نه به پزشکتان بستگی دارد.
وقتی صحبت از کسانی میکنیم که ریسک متوسطی برای ابتلا به سرطان روده دارند، منظورمان افرادی هستند که شرایط زیر را نداشته باشند:
- سابقه شخصی ابتلا به سرطان کولورکتال یا نوع خاصی از پولیپ روده
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولورکتال
- سابقه شخصی ابتلا به بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو روده
- داشتن سندروم ارثی سرطان کولورکتال مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سندروم لینچ (سندروم ارثی سرطان روده غیرپولیپی یا HNPCC) اثباتشده یا افرادی که مشکوک به داشتن این سندروم هستند.
- سابقه شخصی قرار گرفتن در معرض تشعشع در ناحیه شکمی یا لگنی برای درمان سرطان دیگر.
تست غربالگری سرطان روده بزرگ
تستهای غربالگری سرطان روده بزرگ با هدف شناسایی زودهنگام پولیپها یا سلولهای غیرطبیعی پیش از تبدیل شدن به سرطان انجام میشوند. روشهای متداول شامل کولونوسکوپی، تست مدفوع (مانند FIT یا gFOBT) و کولونوسکوپی مجازی (CT کولونوگرافی) هستند. کولونوسکوپی بهعنوان دقیقترین روش غربالگری شناخته میشود که امکان مشاهده مستقیم داخل روده و برداشتن پولیپها را در همان جلسه فراهم میکند. افراد با خطر متوسط معمولاً از سن ۴۵ سالگی باید این غربالگریها را آغاز کنند. تشخیص زودهنگام با این تستها میتواند نقش کلیدی در پیشگیری و درمان موفق سرطان روده بزرگ داشته باشد.
کیت تشخیص سرطان روده
کیت تشخیص سرطان روده یکی از روشهای غیرتهاجمی غربالگری است که معمولاً با بررسی نمونه مدفوع انجام میشود. این کیتها، مانند تست FIT یا کولوتِست، بهدنبال یافتن خون مخفی در مدفوع یا نشانگرهای مولکولی مرتبط با سرطان روده میگردند. تست سرطان روده در منزل بوده و بدون نیاز به آمادگی خاص انجام میشود. در صورت مثبت بودن نتیجه، معمولاً پزشک انجام کولونوسکوپی را برای بررسی دقیقتر توصیه میکند. این روشها بهویژه برای افرادی که تمایل به انجام روشهای تهاجمی ندارند یا در مراحل ابتدایی غربالگری هستند، گزینهای مناسب و کاربردی محسوب میشوند.
۴.۷ (۱۳۵۴ نظر)۴.۶ (۱۳۱۲ نظر)۴.۵ (۱۳۴۳ نظر)۴.۸ (۶۸۵ نظر)۴.۹ (۶۴۰ نظر)۴.۴ (۵۰۷ نظر)نتیجه گیری
تشخیص بهموقع یکی از کلیدهای اصلی در درمان مؤثر سرطان روده است. آشنایی با راههای تشخیص سرطان روده از جمله تست خون پنهان در مدفوع، کولونوسکوپی، سونوگرافی و تستهای ژنتیکی مدفوع، به افراد کمک میکند بیماری را در مراحل اولیه شناسایی کنند. انجام منظم غربالگری از سن ۴۵ سالگی برای همه افراد و حتی زودتر برای کسانی که سابقه خانوادگی سرطان دارند، توصیه میشود. کولونوسکوپی همچنان دقیقترین روش تشخیص و پیشگیری از سرطان روده محسوب میشود. در نهایت، آگاهی، معاینات دورهای و توجه به علائم گوارشی، سه عامل مهم در کاهش خطر ابتلا و افزایش احتمال درمان موفق سرطان روده هستند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!