آزمایش غربالگری سرطان روده چرا مهم است؟

سرطان روده یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در دنیا و ایران است. در واقع اگر سرطان پوست را در نظر نگیریم، سرطان روده بزرگ در مقام چهارم سرطان شایع در زنان و مردان در دنیا قرار می‌گیرد. این سرطان همچنین سومین علت مرگ و میر مربوط به سرطان در دنیاست. البته با روش‌هایی می‌توان از ابتلا به این سرطان جلوگیری کرد. همچنین این سرطان در مراحل کاملا قابل درمان است. یکی از این راه‌ها غربالگری سرطان روده است. با توجه به این آمار به نظر شما بهتر نیست بیشتر مراقب این سرطان باشید؟ 

امروزه راه‌های غربالگری متنوعی برای انواع سرطان طراحی شده است. در این برنامه‌های غربالگری پزشکان سعی می‌کنند به کمک تست‌های مختلف شانس ابتلای شما به سرطان روده بزرگ یا کولون را مشخص کنند و آن را در مراحل پیش از سرطان شناسایی کنند. 

در این مطلب می‌خواهیم بیشتر در مورد تست‌های غربالگری سرطان روده صحبت کنیم تا بتوانید راحت‌تر در این مسیر پیش بروید. شما همچنین می‌توانید با متخصص گوارش و یا متخصص انکولوژی یا دکتر داخلی در دکترتو در مورد این تست‌ها و برنامه‌های غربالگری این سرطان شایع مشورت کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای سلامتی‌تان بگیرید. 

مقدمه‌ای کوتاه در مورد سرطان روده 

اجازه بدهید در همین ابتدای مطلب موضوعی را روشن کنیم. وقتی صحبت از غربالگری سرطان روده است، در واقع  داریم از سرطان روده بزرگ صبحت می‌کنیم. سرطان روده انواع مختلفی دارد مانند سرطان روده بزرگ، سرطان راست روده، سرطان روده کوچک و غیره. در این میان سرطان روده بزرگ است که شایع‌تر و جدی‌تر است و غربالگری می‌شود. به سرطان روده بزرگ سرطان کولون یا کولورکتال هم گفته می‌شود. سرطان روده بزرگ و سرطان راست روده معمولا علل و علائم مشابهی دارند و در یک دسته قرار می‌گیرند. 

هدف از غربالگری سرطان روده در واقع غربالگری سرطان کولون یا همان کولونورکتال است. سرطان روده کوچک سرطان شایعی نیست و برای همین تست‌های زیادی برای غربالگری آن انجام نمی‌شود. 

سرطان روده بزرگ معمولا در افراد مسن ایجاد می‌شود و تقریبا از سن ۴۵-۵۰ سالگی به بعد باید نگران ابتلا به آن بود. این سرطان در بسیاری از موارد از پولیپ روده توسعه پیدا می‌کند. پولیپ روده توده‌ی خوش‌خیمی از سلول‌های روده است که در روده به خصوص روده بزرگ و رکتوم ایجاد می‌شود و ممکن است سرطانی شود. تقریبا ۹۵٪ از موارد سرطان روده در اثر پولیپ آدنوماتوز روده ایجاد می‌شوند. پولیپ‌هایی که تا چند سال بدون علامت می‌توانند در روده‌های شما وجود داشته باشند، اما اگر درمان نشوند در طی ۵ تا ۱۰ سال به تومور سرطانی تبدیل شوند. 

علائم سرطان روده بزرگ چیست؟

این سرطان هم مثل بسیاری از انواع سرطان معمولا در مراحل اولیه معمولا علائم خاصی ندارد و با گسترش سرطان و بزرگ شدن آن است که علائم شروع به ظهور می کنند. علائم زیر می‌تواند زنگ خطری برای وجود توده در روده بزرگ شما باشد:

• تغییر مداوم در عادات روده از جمله اسهال یا یبوست یا تغییر غلظت مدفوع
• خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع
• درد شکمی
• احساس خالی نشدن روده بعد از دفع مدفوع
• زردی پوست یا چشم
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل.

چرا غربالگری سرطان روده اهمیت دارد؟

سرطان روده چهارمین سرطان شایع در دنیاست؛ البته بدون احتساب سرطان پوست. این سرطان مرگ و میر نسبتا بالایی دارد و سومین رتبه را در مرگ بر اثر سرطان در جهان دارد. علاوه بر اینکه سن ابتلا به این سرطان در حال کاهش پیدا کردن است و در سال‌های اخیر این سرطان در رده‌های سنی جوانتر بیشتر دیده می‌شود. 

نرخ ابتلا به این بیماری در ایران هم بالاست و تقریبا هر ساله ۵۰۰۰ نفر در ایران در اثر این سرطان جان خود را از دست می‌دهد. بعد از دیدن این آمار بد نیست این واقعیت را هم در نظر بگیرید که این سرطان اگر در مراحل اولیه شناسایی شد بسیار قابل درمان و حتی قابل پیشگیری است. 

با نگاهی جزئی به این آمار و در نظر گرفتن روند ایجاد این بیماری و قابل پیشگیری بودن آن می‌توانید نتیجه بگیرید که انجام تست غربالگری سرطان روده چرا اهمیت دارد و چه تغییری می‌تواند در سلامت جامعه ایجاد کند. 

چه کسانی باید برای سرطان روده غربالگری شوند؟ 

CDC توصیه می‌کنند که افرادی با ریسک متوسط ابتلا به سرطان روده باید از سن ۴۵ تا ۷۵ سالگی برای سرطان روده غربالگری شوند. تصمیم اینکه بعد از سن ۷۵ سالگی نیاز به غربالگری دارید یا نه به پزشکتان بستگی دارد. 

وقتی صحبت از کسانی می‌کنیم که ریسک متوسطی برای ابتلا به سرطان روده دارند، منظورمان افرادی هستند که شرایط زیر را نداشته باشند: 

• سابقه شخصی ابتلا به سرطان کولورکتال یا نوع خاصی از پولیپ روده 
• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولورکتال
• سابقه شخصی ابتلا به بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو روده 
• داشتن سندروم ارثی سرطان کولورکتال مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سندروم لینچ (سندروم ارثی سرطان روده غیرپولیپی یا HNPCC) اثبات‌شده یا افرادی که مشکوک به داشتن این سندروم هستند. 
• سابقه شخصی قرار گرفتن در معرض تشعشع در ناحیه شکمی یا لگنی برای درمان سرطان دیگر. 

بهتر است برای تشخیص اینکه احتمال ابتلا به سرطان روده را دارید یا نه با متخصص گوارش در دکترتو مشورت کنید. در دکترتو امکان مشاوره حضوری، تلفنی و آنلاین با بهترین پزشکان در کل کشور وجود دارد.

آیا مستعد سرطان روده هستی؟ علائم این بیماری رو داری؟

همین حالا با پزشک مشورت کن.

مشاوره آنلاین بیماری گوارشیدکتر متخصص گوارش و کبد

برنامه غربالگری سرطان روده برای افراد با ریسک متوسط ابتلا

اگر یکی از افراد با شانس ابتلا متوسط به سرطان روده بزرگ هستید، باید از ۴۵ سالگی برای غربالگری سرطان روده اقدام کنید. نیاز به غربالگری سرطان روده در این افراد بر اساس سن به صورت زیر است:

• افراد دارای سلامت خوب و امید به زندگی بیشتر از ۱۰ سال باید غربالگری منظم سرطان روده بزرگ را از سن ۴۵ تا سن ۷۵ سالگی ادامه دهند.
• برای افراد ۷۶ تا ۸۵ ساله، پزشک بر اساس ترجیحات فرد، امید به زندگی، سلامت کلی و سابقه غربالگری قبلی به شما می‌گوید که نیاز به غربالگری دارید یا نه. 
• افراد بالای ۸۵ سال دیگر نباید غربالگری سرطان کولورکتال را انجام دهند.

این افراد باید از برنامه‌های زیر برای غربالگری سرطان روده استفاده کنند:

تست های مبتنی بر مدفوع

• تست FIT (تست ایمونوشیمیایی مدفوع با حساسیت بالا): هر سال
• آزمایش gFOBT (آزمایش خون مخفی مدفوع بر پایه گایاک بسیار حساس): هر سال
• آزمایش mt-sDNA یا تست DNA مدفوع چند هدفه: هر ۳ سال یک‌بار

معاینات بصری کولون و رکتوم

• کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یک‌بار
• سی تی کولونوگرافی یا کولونوسکوپی مجازی هر ۵ سال یک‌بار
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر یا FSIG هر ۵ سال یک‌بار

برنامه غربالگری سرطان روده برای افراد با ریسک افزایش یافته برای ابتلا

برخی از افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان روده دارند و از این رو باید غربالگری سرطان روده را در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری انجام دهند و یا این برنامه را قبل از سن ۴۵ سالگی شروع کنند. دستورالعمل غربالگری سرطان روده برای کسانی با ریسک افزایش‌یافته برای ابتلا کمی پیچیده است و چیزی نیست که بتوانیم در این مطلب آن را مرور کنیم. بهتر است دکتر گوارش شما در این رابطه تصمیم بگیرید. در ادامه افراد با ریسک افزایش یافته برای ابتلا به سرطان روده را دسته‌بندی کرده‌ایم و توصیه‌هایی برای غربالگری سرطان روده برای آنها ارائه کرده‌ایم:

۱. افرادی که یک نفر یا بیشتر از اعضای خانواده شان سابقه ابتلا به سرطان کولورکتال را دارند. 

برنامه غربالگری سرطان روده برای این افراد به چند عامل بستگی دارد؛ این اعضای خانواده دقیقا چه نسبتی با بیمار دارند و در چه سنی برای ابتلا به سرطان روده تشخیص داده شده‌اند. این افراد احتمالا نیاز به انجام کولونوسکوپی در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر و قبل از سن ۴۵ سالگی دارند. 

۲. افرادی که انواع خاصی از پولیپ ها طی کولونوسکوپی از روده آنها برداشته شده است. 

در این مورد تصمیم به غربالگری به نوع، اندازه و تعداد پولیپ‌ها دارد. بسیاری از این افراد بعد از ۳ سال نیاز به کولونوسکوپی مجدد دارند. 

۳. افرادی که قبلا سرطان روده بزرگ یا رکتوم داشته اند. 

ریسک ابتلای مجدد برای این افراد بالاست. اکثر این افراد باید حدود یک سال پس از جراحی برای برداشتن سرطان، کولونوسکوپی منظم را شروع کنند. روش‌های دیگری مانند MRI یا پروکتوسکوپی با سونوگرافی هم ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به سرطان رکتوم، بسته به نوع جراحی که برای آنها انجام شده‌است، توصیه شود.

۴. افرادی که برای درمان سرطان دیگری در ناحیه شکم یا لگن اشعه دریافت کرده اند.

اکثر این افراد باید غربالگری کولورکتال مانند تست‌های کولونوسکوپی یا آزمایشات غربالگری با مدفوع را در سنین پایین‌تر آغاز کنند. تعیین سن شروع غربالگری بستگی به سنی دارد که این افراد پرتودرمانی شده‌اند. غربالگری اغلب ۵ سال پس از انجام پرتودرمانی یا در ۳۰ سالگی شروع می‌شود. این افراد همچنین ممکن است نیاز به غربالگری بیشتر از حد معمول داشته باشند؛ مثلا حداقل هر ۳ تا ۵ سال یک‌بار. 

برنامه غربالگری سرطان روده برای افرادی با ریسک بالای ابتلا

در ادامه افرادی را معرفی می‌کنیم که ریسک ابتلای آنها به سرطان روده از دسته‌ی قبلی هم بالاتر است و باید غربالگری را جدی‌تر دنبال کنند. این افراد عبارت‌اند از:

۱. افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)

این افراد باید حداقل ۸ سال پس از تشخیص بیماری التهابی روده، کولونوسکوپی انجام دهند و در ادامه هر ۱ تا ۳ سال یک‌بار مجددا کولونوسکوپی انجم بدهند. این بازه‌ی زمانی به یافته‌های کولونوسکوپی قبلی بستگی دارد. 

۲. افرادی که مشکوک به داشتن سندرم های ژنتیکی خاص هستند یا آنها را دارند.

برنامه‌های غربالگری برای این افراد جدی‌تر است؛ سن یا تعداد دفعات تکرار کولونوسکوپی به نوع سندروم ژنتیکی و دیگر ویژگی‌های بیمار بستگی دارد. این افراد در سن جوانی یا حتی در نوجوانی باید اقدام به انجام کولونوسکوپی کنند. 

اگر در هر یک از دسته‌های بالا قرار می‌گیرید، باید غربالگری سرطان روده را جدی بگیرید. در این رابطه مشورت با دکتر گوارش در دکترتو می‌تواند کمک زیادی به شما در تصمیم‌گیری بکند. 

انواع تست های غربالگری سرطان روده 

تست‌هایی که امروزه برای غربالگری سرطان روده استفاده می‌شوند  در دو دسته کلی قرار می‌گیرند: 

• تست‌های مبتنی بر مدفوع
• تست‌های بصری یا ساختاری

پولیپ‌ها و سرطان‌های کولورکتال هر دو می‌توانند خونریزی کنند و این خون هر چقدر کم هم باشد در آزمایش‌های مدفوع مشخص می‌شود. البته وجود خون در مدفوع ممکن است الزاما به معنای سرطان نیست، برای مثال هموروئید هم می‌تواند دلیل وجود خون در مدفوع باشد. 

در حال حاضر، سه نوع آزمایش مدفوع توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای غربالگری سرطان کولورکتال تأیید شده است. برای انجام این آزمایش‌ها، نمونه‌های مدفوع توسط بیمار با استفاده از کیت جمع‌آوری شده و نمونه‌ها برای پزشک یا آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر نتیجه این آزمایش‌ها مثبت باشد، توصیه می‌شود که افراد برای انجام کولونوسکوپی اقدام کنند. 

می‌خوای غربالگری سرطان روده انجام بدی؟ برای تجویز تست با متخصص گوارش مشورت کن.

دکتر غربالگری سرطان

۱. آزمایش gFOBT

آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گایاک (gFOBT) از ماده شیمیایی گایاک برای تشخیص هِم، بخشی از هموگلوبین در سلول‌های خونی استفاده می‌کند. از آنجایی که gFOBT می‌تواند هِم موجود در برخی غذاها مانند گوشت قرمز را هم تشخیص دهد، باید قبل از انجام این آزمایش از مصرف برخی غذاها اجتناب کنید. برای انجام این آزمایش نیازی به رعایت رژیم غذایی خاصی نیست. این آزمایش سالی یک‌بار انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش باید با استفاده از یک برس یا چوبی که در کیت آزمایش وجود دارد، کمی از مدفوع را بردارید و برای آزمایشگاه ارسال کنید. 

قبل از این آزمایش از خوردن داروها و غذاهای زیر اجتناب کنید: 

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن، ناپورکسن و آسپیرین برای مدت ۷ روز قبل از انجام تست
• ویتامین C بیشتر از ۲۵۰ میلی‌گرم در میوه‌ها یا مکمل‌های غذایی برای مدت ۳ تا ۷ روز قبل از انجام تست
• گوشت قرمز: شامل هرگونه گوشت قرمز و جگر برای مدت ۳ روز قبل از انجام تست. 

۲. آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع یا FIT

در این آزمایش از آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص پروتئین هموگلوبین به طور خاص استفاده می‌شود. روش جمع‌آوری نمونه برای FIT هم شبیه به آزمایش قبلی است. این آزمایش باید سالی یک‌بار انجام شود. در برخی موارد هم ممکن است آزمایش کشت مدفوع نیاز باشد.

۳. آزمایش FIT-DNA 

این آزمایش که به آن آزمایش DNA مدفوع هم گفته می شود؛ FIT را با آزمایش دیگری ترکیب می‌کند که می‌تواند DNA تغییر‌یافته را در مدفوع تشخیص دهد. این DNA متعلق به سلول‌های پوششی روده بزرگ و رکتوم است که هنگام عبور مدفوع از روده بزرگ و رکتوم در مدفوع جمع می‌شوند. برای این آزمایش، شما کل مدفوع را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه می‌فرستید. این آزمایش هر سه سال یک‌بار باید انجام شود. 

۴. کولونوسکوپی

کولونوسکوپی احتمالا آزمایش ناآشنایی برای شما نیست. در این آزمایش، پزشک تمام طول کولون و رکتوم را با استفاده از کولونوسکوپ بررسی می‌کند. کولونوسکوپ یک لوله انعطاف‌پذیر به اندازه عرض یک انگشت است که یک دوربین فیلمبرداری سبک و کوچک در سر آن گذاشته شده است. این لوله از طریق مقعد به راست‌روده و روده بزرگ وارد می‌شود. کولونوسکوپ معمولا مجهز به ابزار‌های جراحی مینیاتوری است که به پزشک این امکان را می دهد تا در صورت مشاهده پولیپ بتواند آن را بردارد. 

کولونوسکوپی نیاز به پاکسازی کامل کل روده بزرگ قبل از آزمایش دارد. پزشک به شما داروهایی می‌دهد که کمک می‌کند روده در روز کولونوسکوپی کاملا خالی باشد. همچنین اکثر بیماران در طول آزمایش نوعی آرامبخش دریافت می‌کنند تا میزان ناراحتی به حداقل برسد. 

به گزارش cancer.gov غربالگری با کولونوسکوپی به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به سرطان کولورکتال و مرگ ناشی از آن را کاهش می‌دهد. متخصصان هر ۱۰ سال یک‌بار کولونوسکوپی را برای افرادی که ریسک متوسطی برای ابتلا به این سرطان دارند توصیه می‌کنند. 

۵. سی تی کولونوگرافی یا کولونوسکوپی مجازی 

سی تی کولونوگرافی که گاهی به آن کولونوسکوپی مجازی هم می‌گویند، در واقع نوعی سی‌تی‌اسکن است که روده را بررسی می کند. سی تی کولونوگرافی می‌تواند یک روش جایگزین برای کسانی باشد که به دلیل خطر بیهوشی، نمی‌توانند کولونوسکوپی استاندارد انجام دهند. همچنین افرادی که دارای انسداد در روده بزرگ خود هستند باید از این روش استفاده کنند. 

مانند کولونوسکوپی استاندارد، قبل از انجام این آزمایش هم باید کل روده بزرگ پاکسازی شود. اگر در طول کولونوسکوپی مجازی پولیپ یا سایر رشدهای غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک باید از روش کولونوسکوپی استاندارد برای برداشتن آنها استفاده کند.

از آنجایی که کولونوسکوپی مجازی تصاویری از نواحی خارج از کولون و رکتوم هم تولید می‌کند، می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد این نواحی به پزشک بدهد. البته کولونوسکوپی مجازی ممکن است پولیپ‌های کوچک را به خوبی نشان ندهد. البته بسیاری از پولیپ‌های کوچک ممکن است هیچ وقت به سرطان تبدیل نشوند و بنابراین بیرون آوردن آنها ممکن است ضروری نباشد. این تست هر ۵ سال یک‌بار باید انجام شود. 

۶. سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر

سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر آزمایشی شبیه به کولونوسکوپی است با این تفاوت که کل کولون را بررسی نمی‌کند و به وسیله سیگموئیدوسکوپ انجام می‌شود. سیگموئیدوسکوپ لوله‌ای منعطف به ضخامت یک انگشت است که در جلوی خود یک دوربین فیلم‌برداری کوچک و چراغ دارد. این لوله از طریق مقعد وارد رکتوم می‌شود و سپس به قسمت پایین روده بزرگ وارد می‌شود. سیگموئیدوسکوپ تنها ۶۰ سانتی‌متر طول دارد، بنابراین پزشک با این آزمایش می‌تواند وجود پولیپ یا سرطان را در راست روده و یک سوم پایین روده بزرگ بررسی کند. سیگموئیدوسکوپ هم مانند کولونوسکوپ مجهز به ابزار جراحی است تا در صورت مشاهده پولیپ آن را بردارد یا بیوپسی انجام دهد. قبل از سیگموئیدوسکوپی کولون تحتانی باید پاکسازی شود. معمولاً افراد برای این آزمایش نیاز به آرامبخش ندارند.

آزمایشات بالینی نشان داده است که انجام سیگموئیدوسکوپی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و مرگ ناشی از آن را کاهش می‌دهد. پزشکان انجام سیگموئیدوسکوپی را هر ۵ یا ۱۰ سال یک‌بار با یک آزمایش FIT در سال برای افراد در معرض خطر متوسط ​توصیه می‌کنند.

مقایسه انواع تست های غربالگری سرطان روده

همان‌طور که دیدید روش‌های مختلفی برای غربالگری سرطان روده کولورکتال وجود دارد. هر کدام از این تست‌ها مزایا و معایبی دارد. در ادامه این مزایا و معایب را در جدولی برای شما آماده کرده‌ایم تا بتوانید آنها را با هم مقایسه کنید.

نوع تست	مزایا	معایب
آزمایش gFOBT	۱. غیرتهاجمی است ۲. نیازی به آماده‌سازی روده ندارد.  ۳. نمونه‌برداری در منزل  ۴. ارزان	۱. می‌تواند بسیاری از پولیپ‌ها و برخی سرطان‌ها را تشخیص ندهد.  ۲. می‌تواند نتایج مثبت کاذب داشته باشد.  ۳. هر سال باید انجام شود.  ۴. در صورت غیرطبیعی بودن نتایح نیاز به کولونوسکوپی است. ۵. نیاز به رعایت رژیم غذایی و دارویی خاص قبل از انجام تست دارد.
آزمایشFIT	۱. غیرتهاجمی است ۲. نیازی به آماده‌سازی روده یا رژیم غذایی یا دارویی خاصی ندارد.  ۳. نمونه‌برداری در منزل  ۴. نسبتاً ارزان	۱. می‌تواند بسیاری از پولیپ‌ها و برخی سرطان‌ها را تشخیص ندهد.  ۲. می‌تواند نتایج مثبت کاذب داشته باشد.  ۳. هر سال باید انجام شود.  ۴. در صورت غیرطبیعی بودن نتایح نیاز به کولونوسکوپی است.
آزمایش FIT-DNA	۱. غیرتهاجمی است ۲. نیازی به آماده‌سازی روده یا رژیم غذایی یا دارویی خاصی ندارد.  ۳. نمونه‌برداری در منزل	۱. می‌تواند بسیاری از پولیپ‌ها و برخی سرطان‌ها را تشخیص ندهد.  ۲. می‌تواند نتایج مثبت کاذب داشته باشد.  ۳. هر سال باید انجام شود.  ۴. در صورت غیرطبیعی بودن نتایح نیاز به کولونوسکوپی است. ۵. آزمایش نسبتا جدیدی است.
کولونوسکوپی	۱. معمولا می‌تواند کل روده بزرگ را بررسی کند.  ۲. امکان بیوپسی و برداشتن پولیپ در حین تست وجود دارد.  ۳. هر ۱۰ سال انجام می‌شود. ۴. می‌تواند به یافتن برخی بیماری‌های دیگر روده کمک کند.	۱. می‌تواند پولیپ‌های کوچک را تشخیص ندهد.  ۲. نیاز به آماده‌سازی کامل روده دارد.  ۳. هزینه بالاتری دارد.  ۴. نیاز به آرام‌بخش دارد.  ۵. خطر کوچکی برای خونریزی، پارگی روده یا عفونت وجود دارد.
سی تی کولونوگرافی	۱. نسبتا سریع و ایمن ۲. معمولاً می‌توان کل کولون را دید. ۳. هر ۵ سال یک‌بار انجام می‌شود. ۴. نیازی به آرامبخش ندارد.	۱. می‌تواند پولیپ‌های کوچک را تشخیص ندهد.  ۲. آماده‌سازی کامل روده لازم است.  ۳. ممکن است نتایج آزمایش مثبت کاذب داشته باشد.  ۴. قرار گرفتن در معرض مقدار کمی تابش ۵. نمی‌توان پولیپ‌ها را در طول آزمایش برداشت.  ۶. در صورت غیرطبیعی بودن نتایج نیاز به انجام کولونوسکوپی است.  ۷. هنوز نسبتاً جدید است و ممکن است برخی بیمه‌ها آن را پوشش ندهند.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر	۱. نسبتا سریع و ایمن ۲. معمولاً به آماده‌سازی کامل روده نیاز ندارد.  ۳. آرامبخش معمولا استفاده نمی‌شود.  ۴. نیازی به متخصص ندارد.  ۵. هر ۵ سال یک‌بار انجام می‌شود.	۱. به طور گسترده به‌عنوان یک تست غربالگری استفاده نمی‌شود.  ۲. فقط یک سوم کولون را بررسی می‌کند.  ۳. ممکن است پولیپ‌های کوچک را تشخیص ندهد.  ۴. با آن نمی‌توان همه پولیپ‌ها را برداشت.  ۴. ناراحتی کمی برای بیمار ایجاد می‌کند. ۵. خطر بسیار کم خونریزی، عفونت یا پارگی روده دارد.  ۶. در صورت غیرطبیعی بودن نتایج نیاز به انجام کولونوسکوپی است.

چندین آزمایش دیگر هم برای غربالگری سرطان کولورکتال وجود دارد، اگرچه معمولاً توصیه نمی‌شوند:

۷. آزمایش DNA مبتنی بر خون یا بیوپسی مایع

آزمایش خون برای بررسی وجود یک ژن تغییر‌یافته به نام SEPT9 است که برای غربالگری بزرگسالان ۵۰ ساله یا بالاتر با خطر متوسط ​​سرطان کولورکتال که سابقه غربالگری سرطان کولورکتال کاملی ندارند پیشنهاد می‌شود. هنوز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این آزمایش می‌تواند مرگ‌ومیر ناشی از سرطان کولورکتال را کاهش دهد وجود ندارد.

۸. تنقیه باریم دابل کنتراست (DCBE)

در DCBE، یک سری تصاویر اشعه ایکس از کل کولون و رکتوم پس از تنقیه این ناحیه با محلول باریم گرفته می‌شود. DCBE به‌ندرت برای غربالگری سرطان کولورکتال استفاده می‌شود، اما ممکن است برای افرادی که نمی‌توانند کولونوسکوپی استاندارد انجام بدهند، مفید باشد. 

۹. تک نمونه gFOBT

این آزمایش در مطب پزشک انجام می‌شود. این روش برای غربالگری سرطان کولورکتال چندان کارآمد نیست. 

دستورالعمل انجام غربالگری سرطان روده

کشورهای مختلف و مؤسسات مخالف توصیه‌های متفاوتی برای نحوه انجام تست‌های غربالگری سرطان روده دارند. می‌توان این توصیه‌ها را دو دسته تقسیم کرد:

آزمایش‌های زیر هم پولیپ و هم سرطان را تشخیص می‌دهند:

• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر هر ۵ سال یا هر ۱۰ سال یک‌بار با FIT یا FOBT هر سال
• کولونوسکوپی، هر ۱۰ سال یک‌بار
• DCBE، هر ۵ سال یک‌بار
• سی تی کولونوگرافی، هر چند وقت یک‌بار که پزشک شما توصیه می‌کند. 

این آزمایش‌ها در درجه اول سرطان را تشخیص می‌دهند:

• FOBT هر سال
• FIT، هر سال
• آزمایش DNA مدفوع، هر چند وقت یک‌بار که پزشک شما توصیه می‌کند. 

بهترین کار است که ابتدا به متخصص گوارش در دکترتو مراجعه کنید تا شرایط سلامتی شما را بررسی کند و ریسک ابتلای شما به سرطان روده را مشخص کند. سپس پزشک بهترین برنامه برای غربالگری سرطان روده بزرگ را به شما معرفی خواهد کرد.

اگر در جواب تست غربالگری سرطان روده ناهنجاری شناسایی شد به چه معناست؟

نتیجه آزمایش غربالگری سرطان روده شما ممکن است آن چیزی نباشد که انتظارش را دارید. اگر در نتیجه این تست‌ها مشکلی وجود داشته باشد، پزشک به سراغ روش‌های دقیق‌تر غربالگری و تشخیص می‌رود.

• اگر آزمایش غربالگری مبتنی بر مدفوع وجود یک ناهنجاری را روده نشان داد، ممکن است پزشک آزمایش‌های تکمیلی را توصیه کند که معمولا شامل کولونوسکوپی است.
• اگر در حین سیگموئیدوسکوپی ناهنجاری یافت شود، ممکن است بیوپسی یا پولیپکتومی در طول آزمایش انجام شود و بعد انجام کولونوسکوپی توصیه شود.
• اگر در طول کولونوسکوپی استاندارد، ناهنجاری پیدا شود، ممکن است در طول آزمایش بیوپسی یا پولیپکتومی انجام شود تا مشخص شود آیا سرطان وجود دارد یا خیر.
• اگر در طول کولونوسکوپی مجازی ناهنجاری تشخیص داده شود، بیمار باید برای کولونوسکوپی آماده شود. 

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

همان‌طور که در ابتدای این مطلب گفتیم سرطان روده چهارمین سرطان شایع (بدون احتساب برخی از انواع سرطان پوست) در جهان است. این سرطان نرخ مرگ‌ومیر بالایی دارد و سومین رتبه را از نظر مرگ‌و‌میر در میان انواع سرطان‌ها دارد. نکته خوبی که در مورد سرطان روده بزرگ وجود دارد این است که به راحتی می‌توان جلوی این سرطان را گرفت و اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، کاملا قابل درمان است. اینجاست که تست‌های غربالگری برای سرطان روده اهمیت زیادی پیدا می‌کنند.

تست‌های مختلفی برای غربالگری سرطان روده بزرگ وجود دارد که آشناترین آنها کولونوسکوپی است. البته نگران نباشید، همه‌ی تست‌های غربالگری سرطان روده به اندازه‌ی کولونوسکوپی ترسناک نیستند، اما شاید به اندازه‌ی آن کارآمد هم نباشند! انجام تست کولونوسکوپی هر ده سال یک‌بار از سن ۴۵ تا ۷۵ سالگی شانس ابتلا و یا مرگ در اثر سرطان روده را به میزان زیادی کاهش می‌دهد. افرادی که ریسک متوسطی برای ابتلا به سرطان روده بزرگ دارند باید باید از سن ۴۵ سالگی برای غربالگری سرطان روده به متخصص گوارش مراجعه کنند.

در دکترتو شما می‌توانید با بهترین متخصص گوارش و کبد و دکتر داخلی و دکتر انکولوژی در شهر خود آشنا شوید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید. همچنین در دکترتو می‌توانید مشاوره تلفنی و آنلاین از دکتر گوارش هم دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!