بیماری کولیت چیست و چگونه درمان می‌شود؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

بیماری کولیت نیز همچون بسیاری از دیگر بیماری‌ها قابل تشخیص است و با شناخت درست نوع آن می‌توان به روش درمان مناسبی دست یافت.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
colitis

به التهاب و تورم لایه مخاطی داخلی کلون یا همان روده بزرگ، بیماری کولیت می‌گویند. شرایط و عوامل مختلفی باعث به‌ وجود آمدن این بیماری می‌شوند. کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) شایع‌ترین نوع بیماری کولیت است که در آن معده ملتهب و زخم می‌شود و التهاب از راست روده به جداره داخلی روده بزرگ می‌رسد. کولیت انواع مختلفی دارد که بنا به علل مختلف بروز می‌کند، اما نشانه‌ها و علائم انواع کولیت تقریباً مشابه و یکسان هستند. واکنش بدن افراد با هم فرق می‌کند. در این مقاله با انواع و علل بیماری کولیت، عوارض و درمان آن آشنا می‌شویم. به یاد داشته باشید که می‌توانید با مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری متخصص گوارش در دکترتو این بیماری را در سریع‌ترین زمان بهبود ببخشید.

بیماری کولیت چیست؟

بیماری کولیت، التهاب و تورم لایه داخلی روده بزرگ است که معمولاً بنا به دلایل مختلفی به‌ وجود می‌آید که شایع‌ترین آن‌ها بیماری کرون و کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی از زیرشاخه بیماری التهابی روده (IBD) هستند. وقتی فردی به کولیت مبتلا می‌شود، لایه محافظ داخلی روده بزرگ در واکنش به باکتری‌های بی‌خطر و مولکول‌های موجود در غذا ملتهب می‌شود. در حال حاضر درمانی برای بیماری کولیت وجود ندارد و باید تا آخر عمر با آن مدارا کنید و با گزینه‌های درمانی، بیماری را کنترل کنید. به‌ طور کلی بیماری کولیت در بازه سنی ۱۵ تا ۳۵ سال یا ۵۵ تا ۷۰ سال بیشتر بروز پیدا می‌کند.

انواع کولیت

این بیماری مزمن گوارشی که بنا به دلایل مختلفی از جمله عفونت، حمله کلاژن یا گلبول‌های سفید لنفوسیتیکی به دیواره روده بزرگ، بیماری التهابی روده و از دست دادن خون در روده بزرگ بروز می‌کند انواع مختلفی دارد:

۱. کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

کولیت اولسراتیو که به آن کولیت زخمی هم می‌گویند شایع‌ترین نوع کولیت است که با التهاب و درگیر شدن راست روده شروع می‌شود و به قسمت‌های مختلف روده می‌رسد. کولیت اولسراتیو مزمن به‌مراتب رایج‌تر از کولیت اولسراتیو حاد است که کار را تا بستری شدن به بیمارستان می‌کشاند.

۲. کولیت کرون

در کولیت کرون فقط روده بزرگ درگیر می‌شود و علائمی شبیه علائم بیماری کرون دارد. میزان آسیب‌پذیری پوستی در مبتلایان به کولیت کرون بیشتر است و از درد مفاصل هم رنج می‌برند. از دیگر نشانه‌های کولیت کرون می‌توان به دمل، زخم اطراف مقعد، اسهال و خونریزی از رکتوم اشاره کرد. علل مختلفی در بروز بیماری کولیت کرون نقش دارند مثل ژنتیک، استعمال دخانیات، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و یا میکروبیوم روده، البته واکنش خود ایمنی بدن هم ممکن است باعث بروز کولیت کرون شود.

۳. کولیت میکروسکوپی

کولیت میکروسکوپی که با استفاده از میکروسکوپ تشخیص داده می‌شود شامل دو نوع کلاژنی و لنفوسیتی می‌شود. در نوع کلاژنی شاهد ضخیم‌تر شدن لایه کلاژن زیر اپیتلیوم هستیم. و در نوع لنفوسیتی هم میزان گلبول‌های سفید از حد نرمال بیشتر می‌شود. اسهال آبکی، کاهش وزن، درد شکمی، نفخ و گرفتگی شکم، کمبود آب بدن، بی‌اختیاری مدفوع و کاهش وزن از جمله شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به این نوع کولیت هستند. به ‌طور کلی بیماری‌های خود ایمنی علت اصلی ابتلا به کولیت میکروسکوپی عنوان شده‌اند که سیستم ایمنی بدن خود فرد به سلول‌هایش حمله می‌کند. بیماری‌هایی مثل روماتیسم مفصلی، پسوریازیس، سلیاک، بیماری هاشیموتو و بیماری گریوز.

۴. کولیت ایسکمیک

به کاهش جریان خون در روده بزرگ، کولیت ایسکمیک می‌گویند که با درد، گرفتگی شکم و نفخ همراه است و طی ۲۴ ساعت فرد دچار مدفوع خونی می‌شود. علت اصلی کمبود خون در روده بزرگ هم بیماری قلبی یا سایر بیماری‌های خونی است. اسهال، حالت تهوع و استفراغ هم از دیگر نشانه‌های این نوع کولیت هستند. خود کولیت اسکمیک به چند نوع گانگرن (قانقاریا)، تنگ شدن روده، و نوع گذرا تقسیم می‌شود. نوع گانگرن از همه شدیدتر است و گاهی کار فرد به جراحی کشیده می‌شود، اما در حالت گذرا معمولاً علائم شدت کمتری دارند.  

دلایل کولیت
بیماری کولیت می‌تواند بر اثر دلایل متفاوتی بروز پیدا کند.

دلایل کولیت چیست؟

در حال حاضر مشخص نیست که التهاب روده بزرگ و بیماری کولیت به چه علت یا عللی روی می‌دهد، اما به طور کلی می‌توان عوامل زیر را از دلایل کولیت دانست:

  • ژنتیک: حدود یک پنجم مبتلایان به کولیت اولسراتیو حتماً یک نفر در خانواده یا اقوام نزدیک با این بیماری دارند.
  • محیط و عوامل محیطی: عوامل محیطی خطر ابتلا به کولیت اولسراتیو را بیشتر می‌کنند. رژیم غذایی پرچرب می‌تواند از دلایل کولیت روده باشد. آلودگی هوا، سیستم ایمنی، دود سیگار و عدم رعایت بهداشت از دیگر عوامل محیطی هستند که احتمال ابتلا به کولیت روده را افزایش می‌دهند.
  • واکنش بیش از حد سیستم ایمنی روده: پس از ورود عفونت ویروسی یا باکتریایی به بدن، سیستم ایمنی فعال می‌شود تا زمانی که عفونت برطرف گردد، اما گاهی سیستم ایمنی بدن همچنان پس از برطرف شدن التهاب واکنش نشان می‌دهد که نتیجه‌اش التهاب مداوم همراه با کولیت اولسراتیو خواهد بود. برخی هم کولیت روده را بیماری خود ایمنی می‌دانند که حاصل نقص در سیستم ایمنی بدن است.
  • عوارض جانبی دارو: مصرف برخی داروها مثل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسنو…) داروهای ضد آکنه، آنتی بیوتیک‌ها، و داروهای ضد بارداری از جمله داروهایی هستند که ممکن است خطر ابتلا به کولیت روده را افزایش دهند.
  • استرس عاطفی: تنش و استرس عاطفی علت مستقیم کولیت روده نیست، اما می‌تواند شدت بیماری را تشدید کند.
  • بیماری و عفونت هم می‌تواند یکی از دلایل کولیت باشد که به آن کولیت عفونی می‌گویند. ویروس‌ها و باکتری‌های وارد شده به روده بزرگ باعث عفونت و التهاب کولون می‌شوند.

تشخیص کولیت زخمی

بیماری‌های سیستم گوارش انواع مختلف و علائم خاص خود را دارند. برای اینکه نوع بیماری مشخص شود باید آزمایش بدهید. بیماری کولیت روده که باعث التهاب و زخم دیواره داخلی روده می‌شود در حال حاضر درمانی ندارد، تنها با تشخیص به‌ موقع و انجام اقدامات درمانی است که می‌توان از پیشرفت این بیماری و از عوارضی مثل بیماری کبد، پوکی استخوان و یا حتی سرطان روده بزرگ جلوگیری کرد. نخستین اقدام برای تشخیص کولیت انجام آزمایش تشخیص کولیت است که عبارتند از:

  • آزمایش خون
  • آزمایش کشت مدفوع
  • عکس اشعه ایکس از روده بزرگ
  • آزمایش باریوم انما که مایع باریوم وارد روده بزرگ شده و تا داخل روده در اسکن نشان داده شود.
  • سیگموئیدوسکوپی که لوله آندوسکوپ مجهز به دوربین وارد راست روده می‌شود.
  • کولونوسکوپی: برای مشاهده کل روده بزرگ با آندوسکوپ انجام می‌گیرد.
  • سی‌تی اسکن لگن یا شکمی.

آیا درد معده و روده داری؟

همین حالا از بهترین دکتر مشاوره بگیر!

عوارض درمان نشدن کولیت زخمی و کولیت روده

کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی، بیماری مادام‌العمر و غیرقابل درمان روده بزرگ است که خطر جانی برای مبتلایان ندارد، اما اگر این التهاب روده‌ای تحت درمان نباشد، عود کرده و عوارض جدی و خطرناکی به ‌دنبال دارد. افراد مبتلا به کولیت زخمی در معرض عوارض زیر قرار می‌گیرند:

  • مگاکلون سمی: به گیر کردن گاز داخل روده‌ها می‌گویند که بیشتر در مبتلایان کولیت زخمی شدید دیده می‌شود. احتباس گاز درون روده باعث متورم شدن روده بزرگ شده و ریسک پارگی روده بزرگ، سپتی سمی و شوک را چند برابر می‌کند.
  • سوراخ شدن روده: طولانی شدن التهاب و زخم روده بزرگ باعث ضعیف شدن دیواره روده و در نهایت سوراخ شدن دیواره می‌شود. با سوراخ شدن دیواره روده، باکتری‌ و محتویات روده به فضای شکم نشت می‌کنند و عارضه‌ای به ‌نام پریتونیت به ‌وجود می‌آید که التهاب پریتونیوم (صفاق) است. شکم از مایعات پر و متورم می‌شود. نتیجه‌اش هم مسمومیت خون و واکنش التهابی کل بدن به عفونت خواهد بود.
  • سرطان روده بزرگ و راست روده: ۵ تا ۸ درصد مبتلایان به بیماری کولیت زخمی حدوداً بیست سال بعد از تشخیص بیماری و جدی نگرفتن درمان به سرطان کلورکتال مبتلا می‌شوند.
  • ایجاد لخته خون: احتمال ایجاد لخته خون در بیماران التهاب روده سه برابر بیشتر است که احتمالاً به این دلیل است که التهاب مزمن باعث ایجاد واکنش شیمیایی شده که خون را غلیظ می‌کند و احتمال ایجاد لخته خون بیشتر می‌شود. کم آبی بدن، عدم تحرک برای مدت طولانی، مصرف داروهای استروئیدی، قرص ضد بارداری و عمل جراحی در بیماران مبتلا به کولیت روده خطر ایجاد لخته خون را تشدید می‌کند.
  • کلانژیت اسکلروز اولیه یا آسیب‌دیدگی مجاری صفرا

از دیگر عوارض درمان نشدن بیماری کولیت زخمی می‌توان به بی‌اشتهایی، خستگی، کاهش وزن ناخواسته، تپش قلب، کم‌خونی، تب، خونریزی رکتوم، آرتریت، التهاب چشم، پوکی استخوان و حتی افسردگی اشاره کرد.


درمان‌های گیاهی کولیت روده- درمان خانگی و طب سنتی

در کنار دارو درمانی، برخی هم سراغ شیوه‌های درمان خانگی رفته و به طب سنتی و روش‌های گیاهی متوسل می‌شوند. به کمک طب سوزنی هم می‌توان شدت درد کولیت روده را کاهش داد. تغییر عادات غذایی و سبک زندگی مثل پرهیز از نوشیدنی‌های گازدار و الکلی، نوشیدنی‌های کافئین‌دار کمک بزرگی به رفع و تسکین علائم این بیماری می‌کند. رژیم‌های غذایی کم نمک، کم چربی، بدون لاکتوز و کم فیبر هم باعث بهبود علائم کولیت روده می‌شوند. درمان گیاهی و مصرف دمنوش‌ها به ‌خاطر ترکیبات پلی فنولی که دارند روی بهبود سلامت بدن تأثیر می‌گذارند. وجود آنتی اکسیدان درون پلی فنول‌ها از بدن در مقابل تأثیرات مخرب رادیکال‌های آزاد و مولکول‌های حاوی اکسیژن محافظت می‌کند. روش درمان خانگی، مصرف خوراکی‌های زیر را به مبتلایان کولیت روده تجویز می‌کند:

  1. پروبیوتیک‌ها: مصرف خوراکی‌های حاوی پروبیوتیک باعث تقویت دستگاه گوارش در مقابل باکتری‌ها می‌شود.
  2. روغن ماهی: روغن ماهی حاوی ماده ضد التهاب است که برای درمان خانگی التهاب روده بزرگ توصیه می‌شود.
  3. آلوئه ورا: طرفداران روش درمان خانگی بر تأثیر خاصیت ضد التهابی آب آلوئه ‌ورا روی التهاب روده بزرگ تأکید دارند، البته هنوز شواهد علمی دال بر اثبات این موضوع وجود ندارد.
  4. زردچوبه: خاصیت ضد التهابی زردچوبه و وجود ترکیب کورکومین در آن هم به تسکین علائم کولیت روده کمک می‌کند.
  5. جنسینگ: نتایج مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که جنسینگ می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
  6. دانه پسیلیوم: مصرف بذر و پوست این گیاه باعث تحرک روده شده و یبوست را کم می‌کند. در نتیجه، آلودگی و باکتری‌های عامل عفونت را دفع می‌کند.
  7. بوسولیا: شیره این گیاه باعث کاهش التهاب بدن می‌شود.
  8. چای بابونه: خاصیت درمانی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی بابونه باعث شده که این گیاه قدمت طولانی در درمان خانگی بیماری‌های مختلف داشته باشد. بابونه التهاب معده را کاهش می‌دهد، نفخ را از بین می‌برد و گرفتگی عضلات روده را برطرف می‌کند. یک قاشق چای‌خوری گل بابونه خشک را به یک لیوان آب جوش اضافه کرده و ده دقیقه استراحت دهید. بعد از صاف کردن، روزی سه بار میل کنید. زیاده‌روی در مصرف بابونه ممکن است عوارض منفی داشته باشد.  
  9. دمنوش زنجبیل: وجود پلی فنول‌هایی مثل شوگائول، زینگرون و جینجرول در زنجبیل کافی است تا آن را به ‌عنوان گیاهی ضد التهاب بشناسیم. مصرف مداوم آن در بلندمدت باعث کنترل علائم بیماری شده و کیفیت زندگی بیمار را ارتقا می‌بخشد. زنجبیل تازه را رنده کنید و دو قاشق از آن را با یک لیوان آب ترکیب کرده و اجازه بدهید که ۱۰ دقیقه بجوشد. می‌توانید این دمنوش را با عسل و آب لیمو میل کنید.
  10. چای سبز: چای سبز با کاهش میزان مواد شیمیایی، التهاب روده را کم می‌کند.
  11. دمنوش انیسون: خواص آرام‌بخش انیسون باعث شده که برای درمان مشکلات گوارشی، معده و سندرم روده تحریک‌پذیر تجویز شود. یک قاشق غذاخوری دانه یا پودر انیسون را با دو لیوان آب جوش ترکیب کرده و میل نمایید.
  12. روغن شاهدانه: وجود امگا ۳ در روغن شاهدانه باعث بهبود کارکرد سیستم ایمنی بدن و رفع التهاب می‌شود.
  13. آب علف گندم: مصرف این نوشیدنی تأثیری روی بهبود بیماری ندارد، اما درد آن را تسکین می‌دهد.
  14. کندر: با خنثی کردن واکنش‌های شیمیایی ناشی از التهاب باعث بهبود درد کولیت روده می‌شود.
  15. نعنا: یکی از گیاهانی که طب سنتی برای درمان روده بزرگ توصیه می‌کند. مصرف برگ تازه نعنا یا دمنوش نعنا هر دو برای درمان روده بزرگ مناسبند.
  16. گل قاصدک: خاصیت ضد التهابی دارد و برای درمان اختلالات گوارشی مانند کولیت اولسراتیو تجویز می‌شود. می‌توان برگ تازه آن را همراه با سالاد مصرف کرد یا آن را با روغن زیتون پخته و میل کنید.
  17. رازیانه: بهترین داروی گیاهی برای درمان نفخ و التهاب روده بزرگ است که گاز روده بزرگ را از بین می‌برد.
  18. عسل سیاه: برای رفع مشکلات روده و درمان نفخ توصیه می‌شود. طب سنتی برای رفع مشکلات روده، مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری عسل سیاه با معده خالی را تجویز می‌کند.

طب سنتی روش‌های درمان خانگی با خاکشیر، بارهنگ و شوید را برای بیماران کولیت روده توصیه می‌کند.

  • خاکشیر: دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با آب جوش ترکیب کرده و روزی دو بار میل کنید. برای رفع اسهال شدید مناسب است.
  • بارهنگ: یک قاشق غذاخوری بارهنگ را با یک لیوان آب جوش ترکیب کرده و سه تا ۵ بار در روز میل کنید.
  • شوید: سه قاشق غذاخوری شوید را با دو لیوان آب بجوشانید تا اینکه فقط یک لیوان آب باقی بماند. سپس ترکیب را صاف کرده و همراه با عسل میل کنید. مصرف روزی یک تا پنج بار این دمنوش همراه با خاکشیر و بارهنگ برای رفع حالت تهوع، دل‌پیچه و اسهال معجزه می‌کند.

بیماری کولیت اولسروز چیست؟

به التهاب مزمن روده بزرگ، کولیت اولسراتیو می‌گویند که شایع‌ترین نوع کولیت روده محسوب می‌شود. التهاب و بیماری در کولیت اولسراتیو از راست روده شروع شده و کم‌کم گسترش پیدا می‌کند. کولیت اولسراتیو سه نوع دارد:

  • پروکتیت اولسروز (Ulcerative proctitis) که صرفاً راست روده را درگیر می‌کند و خطر ابتلا به سرطان در این نوع کولیت بسیار کم است. خونریزی رکتوم و درد مقعدی از نشانه‌های پروکتیت اولسروز هستند.
  • کولیت سمت چپ: از راست روده و رکتوم شروع شده و در طول سمت چپ روده بزرگ پیشروی می‌کند. کاهش وزن، بی‌اشتهایی، درد سمت چپ شکم و اسهال خونی از نشانه‌های کولیت سمت چپ هستند.
  • کولیت گسترش یافته: در حالت گسترش یافته، تقریباً کل روده بزرگ درگیر می‌شود و با علائمی مثل بی‌اشتهایی، کاهش وزن، درد شکمی، و اسهال خونی همراه است.

علائم کولیت اولسراتیو

شدت و محل التهاب تأثیر زیادی روی نشانه‌های کولیت اولسراتیو دارد. بیشتر مبتلایان هم نشانه‌های خفیف یا متوسط دارند و دوره بیماری هم بسته به هر فردی فرق می‌کند. اما به ‌طور کلی نشانه‌های کولیت اولسراتیو عبارتند از:

  • درد شکمی و گرفتگی روده
  • درد رکتوم
  • خونریزی رکتال (مدفوع خونی)
  • احساس دفع فوری مدفوع
  • کاهش وزن
  • اسهال همراه با خون
  • خستگی و تب
  • اختلال در رشد کودکان
بیماری کولیت اولسروز
کولیت اولسراتیو که التهاب مزمن روده بزرگ است جزء شایع‌ترین نوع کولیت به حساب می‌آید.

درمان کولیت اولسراتیو

درمان کولیت اولسراتیو به دنبال این است که احساس بهتری در بیمار ایجاد شود و روده بزرگ بهبود پیدا کند. به‌ علاوه اینکه از حاد شدن بیماری جلوگیری کند. نخستین اقدام برای درمان کولیت اولسراتیو تجویز دارو است و جراحی صرفاً برای حالت حاد و اضطراری توصیه می‌شود. دارو درمانی هم با تجویز کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد التهابی شروع می‌شود. به یاد داشته باشید که می‌توانید با مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری متخصصین دکترتو این بیماری را در سریع‌ترین زمان بهبود ببخشید.

رژیم غذایی کولیت اولوسراتیو

رژیم غذایی واحدی وجود ندارد که بتوان آن را برای انواع کولیت و تمام بیماران تجویز کرد، چراکه واکنش بدن افراد نسبت به رژیم غذایی متفاوت است، اما بهتر است که مبتلایان به کولیت اولسراتیو، خوراکی‌های زیر را از رژیم غذایی خود حذف کنند:

  • الکل
  • کافئین
  • نوشیدنی‌های گازدار
  • محصولات لبنی برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند
  • میوه‌های خشک
  • لوبیا خشک‌شده، نخودفرنگی و حبوبات
  • غذاهای حاوی گوگرد یا سولفات
  • غذاهای فیبردار
  • گوشت
  • ذرت بوداده
  • محصولات حاوی سوربیتول (آدامس بدون قند و آب نبات)
  • میوه و سبزیجات خام
  • شکر تصفیه شده
  • دانه‌ها
  • غذاهای ادویه‌دار

لینولئیک اسید موجود در روغن زیتون، گردو، زرده تخم مرغ و روغن نارگیل برای مبتلایان به کولیت اولسراتیو مفید است. یکی دیگر از موادی که بهتر است در رژیم غذایی کولیت اولوسراتیو گنجانده شود اسید چرب امگا ۳ به ‌نام EPA است که در روغن ماهی وجود دارد و برای تسکین و رفع التهابات روده تجویز می‌شود. مصرف ماست پروبیوتیک هم برای مبتلایان مناسب است.

بیماری کولیت روده
بیماری کولیت روده در صورت تشخیص در زمان مناسب درمان خواهد شد.

بیماری کولیت روده چیست؟

کولیت روده بیماری مزمن و شایع التهاب روده بزرگ است که علائمی شبیه به بیماری کرون دارد که قسمت یا کل دستگاه گوارش را درگیر می‌کند. این بیماری مزمن روده که با گذر زمان شدت و علائمش بیشتر می‌شود داخلی‌ترین قسمت روده بزرگ یعنی کولن و راست روده (رکتوم) را درگیر می‌کند. روده بزرگ، مواد مغذی موجود در غذای هضم نشده را از بین برده و به شکل مدفوع دفع می‌کند. کولیت روده شدید با زخم در پوشش داخلی روده بزرگ همراه است که احتمال خونریزی و تولید مخاط دارد. کولیت روده درمان ناپذیر است و باید شدت آن را با روش‌های درمانی کنترل کرد.

درمان قطعی بیماری کولیت چیه؟ مشاوره بگیر!

علائم بیماری کولیت روده

علائم کولیت روده رابطه مستقیمی با شدت بیماری دارد. گاهی علائم به تدریج ظاهر می‌شوند و گاهی هم بدون هیچ علامت و نشانه‌ای ناگهان سر و کله کولیت روده پیدا می‌شود. عفونت‌های تنفسی و استرس و تنش‌های جسمی از عواملی هستند که موجب تشدید حملات کولیت روده می‌شوند. علائم و نشانه‌های بیماری کولیت روده عبارتند از:

  • درد شکمی
  • وجود خون تیره در مدفوع
  • اسهال
  • درد رکتوم
  • کاهش وزن
  • تب
  • کند شدن روند رشد در کودکان
  • درد و ورم مفاصل
  • خونریزی دستگاه گوارش
  • حالت تهوع و استفراغ
  • زخم و ملتهب شدن دهان
  • زخم و تاول‌های پوستی

درمان بیماری کولیت روده

پس از تشخیص بیماری کولیت روده نوبت به درمان آن می‌رسد. مبتلایانی که علائم شدید دارند باید در بیمارستان بستری شوند، اما مبتلایان با علائم خفیف و متوسط با درمان سرپایی، و درمان خانگی هم می‌توانند بیماری را کنترل کنند. یکی از داروهایی که متخصص دستگاه گوارش برای کولیت روده تجویز می‌کند آمینو سالیسیلات‌ها هستند که به دو شکل قرص و شیاف با نام‌های مزالامین، بالسالازید و سولفاسالازین عرضه می‌شوند. در مواردی که شدت بیماری حاد باشد، میزان تورم به‌ حدی است که دیگر به هیچ درمانی پاسخ نمی‌دهد، لایه‌های کولونی دچار تغییرات پیش سرطانی شده باشند، شدت عوارض بیماری بیشتر شده باشد، درمان با رژیم غذایی هم جواب نداده باشد، گزینه جراحی و برداشتن کولون مطرح می‌شود.

بیماری کولیت عصبی و بیماری کولیت زخمی

برخی افراد پس از خوردن غذا دچار دل‌پیچه و دل درد، نفخ و ورم شکم می‌شوند. بیشتر این افراد احتمالاً به بیماری کولیت عصبی مبتلا هستند. سندروم روده تحریک‌پذیر که به آن کولیت عصبی هم می‌گویند یکی از بیماری‌های رایج امروز است که در آزمایش آندوسکوپی مشکلی در ساختار روده دیده نمی‌شود.

 نشانه اصلی بیماری کولیت عصبی، درد شکمی متناوب مثلاً سه روز پشت سرهم در یک ماه در قسمت ناحیه زیر ناف است که با اسهال و یبوست همراه است. الگوی دفع مزاج در مبتلایان کولیت عصبی مدام تغییر می‌کند. مثلاً فردی که سندرم روده تحریک‌پذیر دارد گاهی هر روز اجابت مزاج دارد و گاهی هر سه روز یک ‌بار. گاز زیاد، نفخ و آروغ‌های پیاپی به‌علاوه احساس دفع ناکامل مدفوع از دیگر نشانه‌های کولیت عصبی هستند. بیماری کولیت زخمی دقیقاً مقابل کولیت عصبی است. در کولیت زخمی با آسیب‌دیدگی دیواره داخلی روده، کاهش وزن، ضعف و بی‌حالی و خونریزی مواجه هستیم.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

التهاب پوشش داخلی روده بزرگ باعث ایجاد بیماری کولیت می‌شود که انواع مختلفی دارد، اما شایع‌ترین آن کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی است. احساس درد شکمی، خونریزی مقعدی، اسهال خونی، کاهش وزن و نیاز به دفع فوری مدفوع از نشانه‌های ابتلا به کولیت هستند. روش‌های زیادی برای کاهش علائم بیماری و کنترل کردن روند پیشروی بیماری وجود دارند. با رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف آب بیشتر می‌توان از ابتلا به کولیت پیشگیری نمود. به یاد داشته باشید که می‌توانید با مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری متخصص گوارش در دکترتو این بیماری را در سریع‌ترین زمان بهبود ببخشید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

کولیت اولسراتیو بیماری مادام‌العمری است که درمان ندارد، اما قابل کنترل است. هرچند که کولیت خطر جانی ندارد، اما بیماری جدی است که می‌تواند عوارض خطرناکی داشته باشد به ‌خصوص اگر درمان درست به‌ موقع انجام نگیرد.

کولیت اولسراتیو بیشتر جوانان بین 18 تا 30 سال یا افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند. ابتلا به کولیت سن خاصی ندارد، اما معمولاً پیش از 30 سالگی شروع می‌شود و در برخی هم بعد از 60 سالگی پیشروی می‌کند. ابتلای جوانان کم سن و سال به کولیت اولستراتیو بیشتر به عوامل ژنتیکی نسبت داده می‌شود.

شوید، خاکشیر و بارهنگ سه درمان خانگی پرطرفدار برای بیماری کولیت هستند که خاصیت ضدالتهابی دارند.

بیماری کرون می‌تواند قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را مبتلا کند، اما کولیت صرفاً محدود به روده بزرگ است.
التهاب در کولیت پیوسته و کل روده بزرگ را می‌پوشاند، اما در بیماری کرون، التهاب پیوسته نیست و قسمت‌های از دستگاه گوارش سالم هستند.
بیماری کرون کل دستگاه گوارش را درگیر کرده، اما کولیت صرفاً در داخلی‌ترین لایه روده روی می‌دهد.
بیماری کرون، عوارضی مثل کیسه صفرا و مشکلات پوستی دارد در حالی که کولیت ریسک پوکی استخوان را بیشتر می‌کند و در بلندمدت باعث سرطان روده بزرگ می‌شود.
بیماران کرون کمبود ویتامین B و D دارند، اما مبتلایان به بیماری کولیت کمبود آهن دارند.

اسهال همراه با خونریزی یا همان اسهال خونی و مشاهده خون در مدفوع از نشانه‌های کولیت است.

بیماری التهابی روده و سندروم روده تحریک پذیر دو بیماری بلندمدت با نشانه‌های مشابه درد شکمی و تغییر اجابت مزاج هستند. هر دو به‌صورت متناوب ظاهر می‌شوند، اما دلایل و درمانشان باهم تفاوت دارد. التهاب روده که شامل بیماری کرون و کولیت زخمی می‌شود نوعی بیماری خود ایمنی است که نتیجه‌اش التهاب و زخم دستگاه گوارش است، اما سندرم روده تحریک‌پذیر به خاطر مشکلات گوارشی و حساسیت بالای روده‌ها به ‌وجود می‌آید. التهابات کولیتی با دارو کم می‌شوند، اما برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر، تغییر عادات غذایی و سبک زندگی بهترین گزینه است.

از نشانه‌های کولیت و التهاب روده بزرگ که از رکتوم شروع شده و بالا می‌آید عبارتند از اسهال خونی، کرمپ شکمی و شکم درد.

دفع مدفوع همراه با خون تیره که با عنوان خونریزی از مقعد شناخته می‌شود از نشانه‌های التهاب روده بزرگ و کولیت است.

پروکتیت اولسروز عوارض بسیار کمی دارد، اما سوزش شدید ناحیه مقعد و راست روده ممکن است باعث هموروئید یا همان بواسیر به ‌عنوان عوارض کولیت شود.

معمولاً افرادی که به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو مبتلا می‌شوند بیشتر در معرض خطر پولیپ روده بزرگ قرار دارند. پولیپ‌های التهابی را پسودوپولیپ هم می‌گویند که به سرطان تبدیل نمی‌شود، اما عدم توجه به درمان کولیت روده در بلندمدت باعث سرطان روده بزرگ می‌شود.

ابتلا به کولیت زخمی لزوماً به معنای این نیست که سرطان روده بزرگ می‌گیرید، اما ریسک ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد. کولیت زحمی، بیماری مزمن التهاب روده است که روی جداره داخلی رکتوم و روده بزرگ تأثیر می‌گذارد و اگر در بلندمدت درمان نشود به سرطان روده ختم خواهد شد.

به التهاب دیورتیکول‌های جدار روده دیورتیکولیت (Diverticulitis) می‌گویند که برجستگی‌های کوچکی در دیواره روده ظاهر می‌شوند. کولیت اولسراتیو، اما بیماری التهابی روده است که باعث التهاب، تورم و زخم در دیواره روده بزرگ می‌شود.

امتیاز شما به مقاله:
(3.8از5)
دسته بندی:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره بیماری کولیت

  1. محمدرضا 21 گفت:

    سلام من بالا سمت راست شکمم (پایین دیافراگم و مماس بر دنده‌ها در محدوده راست شکم) شدیداً درد میکن. کل محدوده پایین شکمم یعنی پایین تر از ناف هیچ دردی ندارد، فقط یک چهارمی بالا سمت راست شکم.
    و این درد آروم شروع میشه و شدید میشه طوری که میزن پشت کمرم درد میکن و بعضاً ضعف کل بدن هم پیدا میکنم، و بعد از یک و نیم تا سه روز تموم میشه. و بعد از مدتی یک ماه یا کمتر یا بیشتر‌ دوباره همینطوری درد میگیره.
    و اینکه حس تورم و سفتی هم دارم و وقتی ناحیه درد رو یکم فشار میدم دردش شدت می‌گیره.
    متوجه شدم که وقتی انگور یا حتی کشمش و انبه می‌خورم درست بعد ساعتی درد شدیدی دقیقا مثل همون درد شروع میشه. (حتی با یک دونه انگور یک ساعت بعدش درد شروع میشه🤔)
    این چه دردیه آخه کولیک هست؟ سونوگرافی صفرا رفتیم سالم نشون داد. چیکار کنیم؟
    الان هم درد میکن، انگشتمو از پایین استخون جناغ، با سه انگشت مماس با دنده ها میکشم به سمت راست شکمم (دنده های آخر سینه) که شدیدا درد میگیره.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      دردی که توصیف می‌کنید، می‌تواند ناشی از مشکلات مختلف گوارشی یا عضلانی باشد، اما با توجه به اینکه سونوگرافی صفرا سالم بوده و علائم شما با خوردن برخی میوه‌ها (مثل انگور و انبه) تشدید می‌شود، احتمالاً به مشکلات گوارشی مانند کولیت (التهاب روده)، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا حتی مشکلات مربوط به گاز و نفخ مرتبط باشد.

      برخی دلایل احتمالی برای درد شما عبارتند از:

      سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): این مشکل باعث درد شکم و تغییرات در عادات روده می‌شود و می‌تواند پس از خوردن برخی غذاها مانند میوه‌های شیرین یا پر فیبر تشدید شود.

      نفخ و تجمع گاز: برخی غذاها مانند میوه‌ها و سبزیجات با فیبر بالا می‌توانند باعث نفخ و درد در ناحیه شکم شوند.

      مشکلات عضلانی: درد در ناحیه‌ای که توصیف کرده‌اید (بین دنده‌ها و زیر دیافراگم) ممکن است به عضلات اطراف این ناحیه مرتبط باشد.

      در هر صورت، برای اطمینان بیشتر و تشخیص دقیق‌تر، توصیه می‌شود که به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید

      متخصص گوارش

  2. امیر گفت:

    سلام
    من حدود ۲۲ سال هست که کولیت دارم.سال ۸۹ توتال کولکتومی کردم و تمام روده بزرگ رو برداشتم.. به جز قسمت انتهای روده که هنوز درگیر هست و ۵ ساله که سینورا تزریق میکنم
    با سینورا تقریبا بهتر هستم ولی درد و التهاب رو همیشه دارم..الان یک هفته هست که پودر کلاژن مصرف میکنم.. درد و التهاب ندارم. بیرون رویم یک سوم شده..احساس خستگی و بی‌حالی هم ندارم… با ۴۳ سال سن ۶ ماه هست که باشگاه رزمی میرم.. تو این یک هفته سطح انرژیم برای تمرین خیلی بالا رفته

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      خیلی خوشحالیم که وضعیتتان با مصرف پودر کلاژن بهبود یافته و سطح انرژی‌تان برای تمرین بالا رفته است. به نظر می‌رسد که کلاژن برای تقویت بافت‌ها و کاهش التهاب کمک‌کننده بوده است، به‌ویژه که کولیت و جراحی روی روده می‌تواند باعث ضعف و خستگی در طولانی‌مدت شود.
      پیشنهاد می‌کنم همچنان به مصرف کلاژن ادامه دهید و وضعیت خود را پایش کنید. اگر تأثیرات مثبت ادامه داشت، می‌تواند به‌عنوان مکملی موثر برای مدیریت شرایطتان در کنار سینورا استفاده شود.