سرفه در کودکان چه علت و راه درمانی دارد؟

سرفه در کودکان یکی از نگرانی‌های رایج والدین است و در بیشتر موارد ناشی از عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است. با این حال، عواملی همچون آلرژی، آسم، ریفلاکس معده یا قرار گرفتن در معرض دود و گردوغبار نیز می‌توانند موجب بروز سرفه شوند. شناخت نوع سرفه، مدت‌زمان آن و علائم همراه، در تعیین علت اصلی اهمیت زیادی دارد. گاهی سرفه خشک یا خلط‌دار می‌تواند نشان‌دهنده تفاوت در منشأ بیماری باشد. بررسی‌های بالینی و در صورت نیاز آزمایش‌های تشخیصی، به پزشک در انتخاب درمان مؤثر کمک می‌کنند. والدین باید از درمان‌های خودسرانه پرهیز کرده و به علائم هشداردهنده توجه داشته باشند. در این مطلب از دکترتو، با سرفه در کودکان آشنا می‌شوید.

علت سرفه کودکان چیست؟

سرفه یک واکنش طبیعی بدن است که به منظور پاکسازی راه‌های تنفسی از مخاط، مواد محرک، میکروب‌ها و گرد و غبار اتفاق می‌افتد. در کودکان، سرفه می‌تواند به دلیل‌های مختلفی بروز کند. عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا از مهمترین علل سرفه در کودکان هستند. همچنین موارد زیر هم می‌توانند باعث سرفه شوند:

• آلرژی‌ها
• آسم
• ریفلاکس معده به مری
• تنفس مواد تحریک‌کننده مانند دود سیگار

در موارد نادرتر، وجود جسم خارجی در راه‌های تنفسی نیز می‌تواند باعث بروز سرفه شود. تشخیص دقیق علت سرفه برای انتخاب روش درمانی مناسب بسیار حائز اهمیت است.

متن انگلیسی:
«Most coughs and colds in children are caused by viral infections.»
ترجمه متن:
«بیشتر سرفه های کودکان و سرماخوردگی‌هایشان ناشی از عفونت‌های ویروسی است.»

healthdirect

نمیدونی علت سرفه فرزندت چیه؟

از بهترین دکتر مشاوره بگیر.

دکتر اطفال خوب

انواع سرفه در کودکان

سرفه در کودکان به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند و هر نوع آن ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل خاص باشد. در مواردی که سرفه کودک با علائمی مانند ترشحات بینی، حساسیت تنفسی یا احتمال عفونت همراه است، انجام آزمایش‌ های تشخیصی می‌تواند به انتخاب درمان بهتر کمک کند. اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید به یکی از آزمایشگاه‌ های کودکان تهران مراجعه کنید تا با نظر پزشک، بررسی‌های لازم انجام شود. در ادامه به انواع مختلف سرفه و ویژگی‌های هر کدام اشاره می‌شود:

1. سرفه خشک (بدون خلط)
2. سرفه خلط‌دار (مرطوب)
3. سرفه خروسکی (صدای خشن و پارس‌مانند)
4. سرفه سیاه‌سرفه‌ای (حملات شدید پشت‌سرهم)
5. سرفه آلرژیک (مزمن و بدون تب)
6. سرفه شبانه (اغلب ناشی از آسم یا رفلاکس)
7. سرفه ناشی از ویروس یا سرماخوردگی

نوع سرفه	سرنخ‌ها/علل شایع	اقدام اولیه
خشک	تحریک گلو، آلرژی، شروع عفونت ویروسی	مایعات، رطوبت‌ساز مه سرد، پرهیز از محرک‌ها
خلط‌دار	سرماخوردگی/برونشیت ویروسی	مایعات، استراحت؛ آنتی‌بیوتیک معمولاً لازم نیست
پارسی/خشن (کروپ)	التهاب حنجره؛ شب‌ها بدتر، گاه با صدای استریدور	ارزیابی پزشکی در صورت سختی تنفس

۱. سرفه خلط دار کودکان

سرفه خلط دار به سرفه‌ای گفته می‌شود که با تولید مخاط یا خلط همراه است. این نوع سرفه معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی، برونشیت یا ذات‌الریه است. سرفه خلط دار ممکن است با علائم دیگری مانند تب، گلودرد و گرفتگی بینی همراه باشد. در چنین مواردی، کودک ممکن است خلط را بالا بیاورد یا آن را ببلعد.

۲. سرفه خشک کودکان

سرفه خشک یکی از شایع‌ترین انواع سرفه در کودکان است که بدون تولید خلط اتفاق می‌افتد. این نوع سرفه معمولاً در نتیجه عفونت‌های ویروسی یا آلرژی‌ها ایجاد می‌شود. همچنین، قرار گرفتن در معرض هوای خشک یا تحریک‌کننده‌هایی مانند دود سیگار می‌تواند باعث بروز سرفه خشک شود. سرفه خشک می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و خواب کودک را مختل کند.

۳. سرفه همراه با استفراغ در کودکان

در برخی موارد، سرفه کودکان ممکن است به اندازه‌ای شدید باشد که باعث تحریک معده و در نهایت استفراغ شود. این وضعیت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که کودک به دلیل سرفه‌های مکرر قادر به کنترل فشار وارد شده به معده نباشد. سرفه همراه با استفراغ ممکن است نشان‌دهنده عفونت‌های شدیدتر تنفسی یا مشکلات گوارشی باشد.
در کودکانی که سرفه‌های خلط‌دار یا مداوم دارند و پزشک احتمال عفونت یا درگیری تنفسی را مطرح می‌کند، انجام آزمایش خون یا بررسی‌های تشخیصی ضرورت دارد. اگر در شیراز زندگی می‌کنید، آزمایشگاه‌ های کودکان شیراز می‌توانند این خدمات را با دقت و سرعت ارائه دهند.

۴. سرفه بدون تب در کودکان

سرفه بدون تب معمولاً نشانه‌ای از یک مشکل مزمن است. این نوع سرفه ممکن است به دلیل آلرژی‌ها، آسم یا رفلاکس معده به مری ایجاد شود. در برخی موارد، سرفه بدون تب می‌تواند به دلیل حساسیت به مواد خاصی مانند گرد و غبار، حیوانات خانگی یا حتی برخی غذاها باشد. اگر سرفه بدون تب به مدت طولانی ادامه یابد، نیاز به بررسی دقیق‌تر توسط پزشک دارد.

درمان سرفه کودکان؛ برای سرفه کودکان چی خوبه؟

درمان سرفه کودکان به علت آن بستگی دارد، اما در بیشتر موارد سرفه ناشی از سرماخوردگی یا تحریکات خفیف تنفسی است و با مراقبت‌های ساده در خانه بهبود می‌یابد. هدف، کاهش تحریک گلو و تسهیل خروج خلط است، نه قطع کامل سرفه که عملکرد طبیعی بدن برای پاک‌سازی مجاری تنفسی است. روش‌های مؤثر برای بهبود سرفه کودکان عبارت‌اند از:

1. شربت ضدسرفه یا خلط‌آور با تجویز پزشک
2. آنتی‌هیستامین‌ها در موارد آلرژی
3. نبولایزر با سرم نمکی یا داروی بازکننده راه هوایی
4. آنتی‌بیوتیک‌ها در عفونت‌های باکتریایی
5. داروهای استنشاقی کورتیکواستروئیدی برای آسم
6. درمان علت زمینه‌ای مانند رفلاکس یا آلرژی
7. معاینه تخصصی توسط پزشک اطفال یا فوق‌تخصص ریه

برای سرفه کودکان چه شربتی خوبه؟

بهترین شربت برای سرفه خشک کودکان باید متناسب با نوع سرفه انتخاب شود. اگر سرفه خلط‌دار است، شربت‌هایی که به خروج خلط و پاک‌سازی مجاری تنفسی کمک می‌کنند مناسب‌ترند. در مقابل، در سرفه‌های خشک و تحریک‌کننده، شربت‌هایی که التهاب گلو را کاهش داده و سرفه را آرام می‌کنند کاربرد دارند. شربت‌های گیاهی با ترکیباتی مانند آویشن، عسل یا عصاره گیاهان ضدالتهاب معمولاً برای کودکان بالای یک سال ایمن‌تر هستند. در هر صورت، پیش از استفاده از هر نوع شربت، مشورت با پزشک ضروری است تا دوز و نوع دارو متناسب با سن و علت سرفه تعیین شود.

درمان فوری سرفه شبانه کودکان (درمان سریع سرفه کودکان در خواب)

سرفه شبانه در کودکان معمولاً به‌دلیل خشکی هوا، ترشح پشت حلق، آلرژی یا سرماخوردگی است. برای کاهش سریع علائم، اگر هوای خانه خشک است از دستگاه رطوبت‌ساز استفاده کنید، رطوبت اتاق را در بازه ۳۰ تا ۵۰ درصد نگه دارید و دستگاه را مرتب تمیز کنید تا کپک و مایت رشد نکند. برای خواب ایمن، زیر ۲ سال از بالش استفاده نکنید؛ در کودکان بزرگ‌تر فقط با بالش کوچک و سفت و رعایت ایمنی می‌توان سر و بالاتنه را کمی بالاتر قرار داد. نوشیدنی‌های گرم پیش از خواب به نرم شدن گلو کمک می‌کنند و در کودکان بالای ۱۲ ماه، مقدار کمی عسل پیش از خواب می‌تواند سرفه شبانه را کمتر کند (برای زیر ۱۲ ماه ممنوع است). در صورت تداوم سرفه، خس‌خس، تب یا تنگی نفس، ارزیابی پزشکی لازم است.

پزشکان پیشنهادی

۴.۶ (۸۹۹ نظر)

دکتر فرزین خوروش

تخصص عفونی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۶۲۶ نظر)

دکتر مژگان زمانی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۴۹۹ نظر)

دکتر مهدی فرض مهدی

فوق تخصص ریه

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۳۸ نظر)

دکتر احمد مشکورنیا

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۵ (۳۳۶ نظر)

دکتر مینا خانحسینی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۳ (۳۳۴ نظر)

دکتر احمد مهدی پور

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

قرص پردنیزولون برای سرفه کودکان

قرص پردنیزولون یک داروی ضدالتهاب از گروه کورتون‌هاست که در برخی موارد خاص مانند آسم، کروپ شدید یا آلرژی‌های تنفسی برای کودکان تجویز می‌شود، اما برای سرفه‌های معمول ناشی از سرماخوردگی یا عفونت‌های ویروسی مناسب نیست. مصرف خودسرانه آن می‌تواند عوارضی مانند تضعیف سیستم ایمنی، افزایش قند خون، بی‌خوابی یا ناراحتی گوارشی ایجاد کند. بنابراین استفاده از پردنیزولون در کودکان باید فقط با نظر پزشک و پس از تشخیص علت دقیق سرفه انجام شود.

در مواردی که سرفه کودک شدید است یا پزشک تشخیص دهد نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد، آزمایش خون یا بررسی‌های آلرژی کمک‌کننده خواهند بود. والدینی که در کرج ساکن هستند می‌توانند از خدمات آزمایشگاه‌ های کودکان کرج استفاده کنند.

معجزه سرفه خشک کودکان؛ برای سرفه خشک کودکان چی خوبه؟

سرفه خشک در کودکان معمولاً به دلیل عفونت‌های ویروسی یا تحریک گلو ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد بدون دارو بهبود می‌یابد. نوشیدن مایعات گرم، استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز و استراحت کافی می‌تواند به کاهش تحریک گلو کمک کند. عسل تنها برای کودکان بالای ۱۲ ماه مجاز است و پیش از خواب می‌تواند سرفه شبانه را کمتر کند. هیچ درمان خانگی معجزه‌آسا وجود ندارد و درمان باید با توجه به علت و نظر پزشک انجام شود.

درمان خانگی سرفه خشک کودکان

سرفه خشک کودکان اغلب ویروسی و خودمحدود شونده است و می‌توان با مراقبت‌های حمایتی علائم را کاهش داد. مایعاتِ گرم مانند آبِ گرم با کمی لیمو یا دمنوش ملایم، استراحت کافی و مرطوب نگه‌داشتن اتاق با دستگاه رطوبت ساز (نه بخارِ آب داغ) به آرام‌تر شدن گلو کمک می‌کند. قرار دادن کودک در معرض بخارِ کاسه آب داغ به‌دلیل خطر سوختگی ممنوع است. اگر سرفه بیش از چند روز ماند یا با تب بالا، خس‌خس یا سختیِ تنفس همراه شد، ارزیابی پزشکی ضروری است

آنتی‌بیوتیک برای سرفه‌های خلط‌ دار کودکان

آنتی‌بیوتیک فقط زمانی کاربرد دارد که پزشک تشخیص دهد سرفه ناشی از عفونت باکتریایی است. بیشتر سرفه‌های خلط‌دار کودکان ویروسی هستند و نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارند. مصرف خودسرانه می‌تواند باعث مقاومت دارویی و عوارض گوارشی شود. اگر سرفه همراه با تب بالا یا طولانی‌مدت است، باید توسط پزشک بررسی شود.

درمان سرفه آلرژیک کودکان

در سرفه آلرژیک، محور اصلی درمان پرهیز از آلرژن‌ها مانند گردوغبار، دود سیگار و پرز حیوانات است. شست‌وشوی بینی با محلول نمکی و مصرف داروهای ضدحساسیت طبق تجویز پزشک به کنترل علائم کمک می‌کند. دستگاه رطوبت‌ساز فقط زمانی مفید است که هوای خانه خشک باشد؛ رطوبت محیط باید زیر ۵۰ درصد نگه داشته شود و دستگاه به‌طور منظم تمیز گردد تا از رشد کپک، باکتری و مایت جلوگیری شود. در صورت تداوم سرفه یا همراهی با خس‌خس، مراجعه به پزشک متخصص آلرژی یا ریه ضروری است.

درمان سرفه خلط‌ دار در کودکان

درمان سرفه خلط‌دار در کودکان بر پایه کمک به خروج خلط و رفع علت زمینه‌ای است. نوشیدن آب کافی، استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز و دوش آب گرم (نه بخار آب داغ از کاسه) می‌تواند به رقیق شدن ترشحات کمک کند. در موارد ویروسی نیاز به داروی خاصی نیست، اما در صورت تب بالا، خس‌خس یا سرفه طولانی، پزشک باید علت را بررسی و درمان مناسب را تجویز کند.

درمان سرفه شدید کودکان

سرفه شدید در کودکان معمولاً نشانه‌ای از تحریک یا التهاب قابل‌توجه در مجاری تنفسی است و می‌تواند بر اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، آسم، آلرژی، یا ترشح پشت حلق ایجاد شود. در این شرایط، تشخیص علت اصلی اهمیت زیادی دارد. درمان شامل مرطوب نگه داشتن هوای اتاق، نوشیدن مایعات گرم، شست‌وشوی بینی با سرم نمکی، و استراحت کافی است. اگر سرفه با تب بالا، تنگی نفس، خس‌خس سینه، یا استفراغ همراه باشد، باید کودک فوراً توسط پزشک معاینه شود. در برخی موارد خاص، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب، اسپری تنفسی یا آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز کند، اما از داروهای ضدسرفه خودسرانه باید پرهیز کرد.

ضد سرفه قوی کودکان

داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی بدون نسخه برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی‌شوند و در سنین ۴ تا ۶ سال فقط باید با نظر پزشک یا داروساز مصرف شوند. در کودکان بالای ۶ سال نیز اثربخشی این داروها محدود است و مصرف آن باید کوتاه‌مدت و با رعایت دوز انجام گیرد. استفاده از داروهای حاوی کدئین یا ترامادول در کودکان ممنوع است. برای کودکان بالای یک سال، عسل می‌تواند به کاهش سرفه شبانه کمک کند، اما برای زیر ۱۲ ماه به دلیل خطر بوتولیسم ممنوع است. تمرکز درمان باید بر علت سرفه و مراقبت‌های حمایتی مانند هوای مرطوب، مایعات گرم و استراحت کافی باشد.

فرزندت سرفه مزمن داره و نگرانی؟ همین حالا برای درمانش مشاوره بگیر!

دکتر سرفه مزمن

قویترین داروی گیاهی ضد سرفه کودکان (درمان سرفه کودکان در طب سنتی)

در طب سنتی، درمان‌های گیاهی برای سرفه کودکان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. یکی از قوی‌ترین داروهای گیاهی ضد سرفه برای کودکان، ترکیبی از گیاهان مانند شیرین‌بیان، آویشن و گل ختمی است. این گیاهان به دلیل خواص ضد التهابی و ضدعفونی‌کننده خود می‌توانند به تسکین سرفه‌های خشک و خلط‌دار کمک کنند:

• شیرین‌بیان به ویژه برای کاهش التهاب گلو و آرامش عضلات دستگاه تنفسی موثر است.
• آویشن به عنوان یک ضدعفونی‌کننده قوی عمل می‌کند.
• گل ختمی نیز به دلیل داشتن موسیلاژ، لایه‌ای محافظ در گلو ایجاد می‌کند که به کاهش تحریک و سرفه کمک می‌کند.

درمان خانگی سرفه کودکان

سرفه در کودکان معمولاً نشانه‌ای از سرماخوردگی یا تحریک مجاری تنفسی است و در بیشتر موارد بدون نیاز به داروهای قوی، با مراقبت‌های خانگی بهبود پیدا می‌کند. هدف از درمان خانگی، کاهش تحریک گلو، تسهیل خروج خلط (در صورت وجود) و کمک به تنفس راحت‌تر کودک است. روش‌های مؤثر برای درمان خانگی سرفه کودکان عبارت‌اند از:

• استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز برای حفظ رطوبت هوای اتاق و جلوگیری از خشکی گلو
• نوشاندن مایعات گرم و سبک مانند سوپ مرغ، آب ولرم یا دمنوش بابونه
• دادن مقدار کمی عسل طبیعی به کودکان بالای ۱۲ ماه برای تسکین گلو و کاهش سرفه
• خواب و استراحت کافی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
• دور نگه داشتن کودک از دود سیگار، گرد و غبار و اسپری‌های معطر
• استفاده از بالش اضافی در کودکان بالای ۲ سال برای کمک به تخلیه ترشحات

درمان خانگی سرفه خلط دار کودکان؛ برای سرفه خلط دار چی خوبه؟

سرفه خلط‌دار در کودکان معمولاً به دلیل تجمع ترشحات در مجاری تنفسی به‌دنبال سرماخوردگی، عفونت یا آلرژی ایجاد می‌شود. در این حالت، بدن تلاش می‌کند خلط را از راه سرفه خارج کند تا مسیر تنفس باز بماند. درمان خانگی می‌تواند به رقیق شدن خلط و کاهش ناراحتی کودک کمک کند، البته در صورتی که علائم شدید نباشند و تب بالا یا تنگی نفس وجود نداشته باشد. روش‌های مؤثر برای درمان خانگی سرفه خلط‌دار در کودکان شامل موارد زیر است:

• نوشیدن مایعات گرم مانند سوپ مرغ یا دمنوش ولرم برای نرم شدن خلط
• استفاده از دستگاه بخور سرد برای مرطوب نگه داشتن هوا و تسهیل تنفس
• شست‌وشوی بینی با محلول سالین برای پاک‌سازی ترشحات
• بالا نگه داشتن سر کودک هنگام خواب برای جلوگیری از تجمع خلط
• مصرف مقدار کمی عسل برای کودکان بالای یک سال جهت تسکین گلو و کاهش سرفه

بهترین دمنوش برای سرفه خلط دار کودکان

دمنوش‌ها می‌توانند به نرم شدن گلو، کاهش تحریک سرفه و رقیق شدن خلط کمک کنند، اما نباید جایگزین درمان دارویی شوند. برای کودکان، انتخاب دمنوش باید با احتیاط و متناسب با سن آن‌ها باشد. بهترین دمنوش‌ها برای سرفه خلط‌دار شامل دمنوش‌های ملایم و بی‌ضرر هستند که گلو را آرام می‌کنند و به بهبود تنفس کمک می‌کنند. دمنوش‌های مناسب برای سرفه خلط‌دار کودکان عبارت‌اند از:

• دمنوش بابونه (ملایم و آرام‌بخش برای گلو)
• دمنوش آویشن رقیق‌شده (برای کودکان بالای ۴ سال و با مشورت پزشک)
• دمنوش زنجبیل بسیار کم‌غلظت (در کودکان بالای ۶ سال)
• آب گرم با کمی عسل (فقط برای بالای ۱۲ ماه)
• دمنوش نعناع ملایم (در کودکان بدون آلرژی یا آسم)

درمان سرفه خلط‌ دار کودکان در طب سنتی

برای سرفهٔ خلط‌دار، اصلِ درمان، هیدراتاسیون کافی، مهِ سرد، و پیگیری علت زیرنظر پزشک است؛ شواهد در مورد بسیاری از گیاهان دارویی در کودکان محدود است. از مصرف خودسرانهٔ شیرین‌بیان در کودکان به‌دلیل خطر افزایش فشارخون و هیپوکالمی خودداری کنید و هیچ مکمل گیاهی را بدون نظر پزشک به کودک ندهید. عسل تنها برای بالای ۱۲ ماه می‌تواند به کاهش سرفه شبانه کمک کند و برای زیرِ یک سال ممنوع است.

درمان سرفه شبانه کودکان در طب سنتی

این روش‌ها در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند به کاهش سرفه‌های شبانه کودکان و بهبود کیفیت خواب آن‌ها کمک کنند:

• استفاده از عسل: عسل به دلیل خواص ضدباکتریایی و آرامش‌بخش، می‌تواند به عنوان یک تسکین‌دهنده طبیعی برای گلو عمل کند. ترکیب عسل با آب گرم یا دمنوش‌های گیاهی قبل از خواب می‌تواند به کاهش سرفه‌های شبانه کمک کند.
• روغن‌مالی قفسه سینه با روغن‌های گیاهی: استفاده از روغن‌هایی مانند روغن نعناع یا اکالیپتوس روی قفسه سینه کودک می‌تواند به تسکین سرفه و آرامش کودک کمک کند.

بخور سرد برای سرفه کودک

بخور سرد یکی از روش‌های مؤثر در درمان سرفه کودکان است. استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق کودک باعث مرطوب شدن هوا می‌شود که به تسکین گلو و کاهش خشکی آن کمک می‌کند. این روش به ویژه در فصول سرد سال که هوای داخل خانه خشک‌تر است، می‌تواند مفید باشد و از تحریک گلو و سرفه جلوگیری کند.

غذای مناسب برای سرفه کودک

تغذیه کودک در دوران سرفه باید سبک و سرشار از مواد مغذی باشد. برخی از غذاهای مناسب عبارتند از:

• سوپ‌های گرم: مانند سوپ مرغ که به تسکین گلو و رقیق شدن خلط کمک می‌کند.
• میوه‌های تازه: مانند سیب، گلابی و موز که سرشار از ویتامین‌ها هستند و سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند.
• ماست پروبیوتیک: مصرف ماست پروبیوتیک به حفظ سلامت دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

به دانه برای سرفه کودک

به دانه یک درمان طبیعی مؤثر برای سرفه کودکان است. به دانه را می‌توان به صورت خیسانده در آب استفاده کرد. موسیلاژ موجود در به دانه به تسکین گلو و کاهش سرفه کمک می‌کند. این ماده باعث ایجاد یک لایه محافظ در گلو می‌شود که از تحریکات جلوگیری می‌کند و سرفه را کاهش می‌دهد.

ماست برای سرفه کودک

ماست به دلیل داشتن پروبیوتیک‌ها و باکتری‌های مفید به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند. همچنین ماست می‌تواند به بهبود گلو و تسکین التهاب کمک کند. مصرف ماست به ویژه در کودکانی که دارای مشکلات گوارشی همراه با سرفه هستند، توصیه می‌شود. از طرفی بهتر است ماست را به شکل سرد مصرف نکنید و اجازه دهید تا به دمای اتاق برسد تا از تحریک گلو جلوگیری شود.

طرز تهیه نشاسته برای سرفه کودکان

نشاسته اثر درمانی قطعی برای سرفه کودکان ندارد، اما می‌تواند به‌صورت نوشیدنی ولرم نقش تسکینی داشته باشد: یک قاشق چای‌خوری نشاسته را در یک لیوان آب سرد حل کنید، روی حرارت ملایم کمی غلیظ کنید و پس از ولرم شدن مصرف شود. افزودن عسل فقط برای کودکان بالای ۱۲ ماه مجاز است و برای زیرِ یک سال ممنوع است. این روش جایگزین نظر پزشک نیست و در صورت تداوم علائم باید پیگیری شود.

شیر و زردچوبه برای سرفه کودکان

مایعاتِ گرم مانند شیر ولرم می‌توانند احساس خراش و تحریک گلو را موقتاً کاهش دهند، اما شواهد باکیفیت دربارهٔ اثر زردچوبه در درمان سرفه کودکان وجود ندارد. اگر کودک عدم‌تحمل یا حساسیت به لبنیات دارد، از شیر صرف‌نظر شود و در صورت استفاده از زردچوبه به احتمال ناراحتی گوارشی توجه کنید. این ترکیب حمایتی است و درمان داروییِ علت محسوب نمی‌شود.

سیب برای سرفه کودکان

سیب و فرآورده‌های سادهٔ آن مانند پوره یا کمپوت کم‌شیرین، از نظر تغذیه‌ای مفیدند و می‌توانند دریافت مایعات و ویتامین‌ها را در دوران بیماری بهبود دهند، اما درمان مستقیم سرفه نیستند. آب سیبِ ولرم (بدون قند افزوده) می‌تواند به هیدراتاسیون کمک کند. در کودکان با محدودیت قندی، مقدار مصرف باید کنترل شود.

بارهنگ برای سرفه کودکان

بارهنگ در منابع طب سنتی به‌عنوان نرم‌کنندهٔ گلو مطرح است، اما شواهد علمی قوی دربارهٔ اثربخشی و ایمنی آن در کودکان محدود است. در صورت تمایل به مصرف، حتماً با پزشک اطفال مشورت کنید و از فرآورده‌های استاندارد و دوز مناسب سنی استفاده کنید. در بروز هرگونه حساسیت پوستی یا گوارشی مصرف را قطع کنید.

جوشانده عناب برای سرفه کودکان

عناب دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است، ولی شواهد قطعی برای اثر ضدسرفهٔ آن در کودکان وجود ندارد. جوشاندهٔ رقیقِ ولرم می‌تواند صرفاً نقش حمایتی در تأمین مایعات داشته باشد و نباید جایگزین درمان تجویزشده شود. در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف دارو، پیش از استفاده با پزشک مشورت کنید.

عوارض سرفه در کودکان

سرفه در کودکان اگر طولانی‌مدت یا شدید باشد، می‌تواند باعث مشکلات مختلفی در بدن شود. سرفه‌های مداوم علاوه بر اختلال در خواب و کاهش اشتهای کودک، ممکن است موجب تحریک گلو، استفراغ یا درد در قفسه سینه شوند. در موارد شدیدتر، فشار زیاد هنگام سرفه می‌تواند منجر به خون‌ریزی خفیف بینی، بی‌اختیاری ادرار یا حتی افت موقت اکسیژن خون شود. سرفه‌های طولانی‌مدت همچنین ممکن است نشانه‌ی بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم، آلرژی یا عفونت‌های ریوی باشند و نیاز به بررسی تخصصی دارند. درمان به‌موقع علت اصلی سرفه از بروز این عوارض جلوگیری می‌کند و به بهبود سریع‌تر کودک کمک می‌کند.

پیشگیری از سرفه در کودکان

برای پیشگیری از سرفه در کودکان باید عوامل محرک گلو و مجاری تنفسی را تا حد امکان کاهش داد. هوای خشک، گرد و غبار، دود سیگار و تغییرات دمایی از شایع‌ترین عوامل تحریک سرفه هستند. مرطوب نگه داشتن هوای اتاق، استفاده از بخور سرد، نوشیدن مایعات گرم و شست‌وشوی بینی با سرم نمکی به پاکسازی راه‌های تنفسی کمک می‌کند. رعایت بهداشت دست‌ها، پرهیز از تماس با افراد مبتلا به سرماخوردگی و واکسیناسیون منظم نیز نقش مهمی در جلوگیری از عفونت‌های تنفسی دارد. در کودکانی که مستعد آلرژی هستند، باید از تماس با حیوانات خانگی یا گرده گیاهان جلوگیری شود تا احتمال بروز سرفه و تنگی نفس کاهش یابد.

پزشکان پیشنهادی

۴.۶ (۸۹۹ نظر)

دکتر فرزین خوروش

تخصص عفونی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۶۲۶ نظر)

دکتر مژگان زمانی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۴۹۹ نظر)

دکتر مهدی فرض مهدی

فوق تخصص ریه

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۳۸ نظر)

دکتر احمد مشکورنیا

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۵ (۳۳۶ نظر)

دکتر مینا خانحسینی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۳ (۳۳۴ نظر)

دکتر احمد مهدی پور

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

سرفه در کودکان اغلب پاسخی طبیعی به تحریکات تنفسی است و در بیشتر موارد بدون نیاز به درمان خاصی برطرف می‌شود. با این حال، زمانی که سرفه شدید، مداوم یا همراه با علائمی مانند تب، خس‌خس سینه یا استفراغ باشد، بررسی تخصصی لازم است. علت‌های زمینه‌ای نظیر آلرژی یا آسم می‌توانند موجب تکرار سرفه شوند و در چنین شرایطی درمان هدفمند ضروری است. رعایت بهداشت محیط، پرهیز از تماس با دود و حفظ رطوبت هوا می‌تواند به کاهش تحریکات تنفسی کمک کند. در نهایت، تشخیص به‌موقع علت و همکاری والدین با پزشک، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود وضعیت کودک دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!