فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
آبله مرغان که به نام ابله مرغون نیز شناخته میشود، یک عفونت ویروسی بسیار مسری است که در درجه اول کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد، اما میتواند افراد در هر سنی را مبتلا کند. اگرچه خیلی از کودکان این بیماری را در کودکی میگیرند، این بیماری گاهی میتواند منجر به عوارض جدی شود. در این مطلب دکترتو، ابله مرغان را بیشتر میشناسید و با راههای پیشگیری و درمان آن آشنا میشوید.
اگر علائم آبله مرغون در فرزند شما دیده شده، سریعا به دکتر عمومی یا دکتر کودکان (در مواردی دکتر عفونی) مراجعه کنید. وبسایت نوبتدهی آنلاین دکترتو در کنار شماست تا در سریعترین زمان ممکن نوبت دکتر دریافت کنید و از مشاوره آنلاین بهره ببرید.
بیماری آبله مرغان چیست؟ (آبله مرغان خفیف و شدید)
آبله مرغان یک بیماری عفونی ناشی از ویروس واریسلا زوستر (VZV) است، که منجر به دانههای ریز خارشدار و پر شده از مایع میشود. این بیماری واگیردار است و افرادی که تا به حال به آن مبتلا نشده و یا در برابر آن واکسینه نشدهاند را درگیر میکند. ویروس واریسلا بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم با بثورات پوستی یا از طریق تنفس هنگام سرفه یا عطسه یک فرد آلوده پخش میشود. این بیماری از انواع بیماری های پوستی و ویروسی است.
امروزه واکسن محافظت کننده از کودکان در برابر آبله مرغان در دسترس است و واکسیناسیون منظم توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری توصیه میشود. واکسن آبله مرغان یک روش مطمئن و موثر برای جلوگیری از این عفونت و عوارض احتمالی آن است.
ابله مرغان چه علائمی دارد؟ (علائم اولیه آبله مرغان)
معمولا این بیماری در کودکان سالم خفیف است و در موارد شدید، ضایعات میتواند تمام بدن را پوشش دهد و ممکن است در گلو، چشمها و غشاهای مخاط مجرای ادرار، مخرج و واژن ایجاد شود. بثورات تاولی و خارش دار ناشی از عفونت آبله مرغان ۱۰ تا ۲۱ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشوند و معمولا حدود ۵ تا ۱۰ روز طول میکشند. علائم و نشانههای دیگر که ممکن است یک یا دو روز قبل از بثورات ظاهر شوند، عبارتند از:
- تب (اغلب با تب خفیف ۳۷.۸ تا ۳۸.۹ درجهی سانتیگراد شروع میشود)
- کاهش اشتها
- سردرد
- خستگی و احساس ناخوشی عمومی
آبله مرغان کودکان، آبله مرغان در بزرگسالان و شکل جوشهای ابله مرغان
یک یا دو روز پس از تب، راش قرمز و خارش دار ایجاد میشود. اغلب از روی صورت، پوست سر یا تنه شروع میشود و سپس به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد. بثورات به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند که در نهایت پوسته پوسته میشوند و پوسته پوسته میشوند. بنابراین هنگامی که ضایعات خارش دار ظاهر میشوند، سه مرحله رخ میدهد:
- بروز برجستگیهای صورتی یا قرمز (پاپولها)، که طی چند روز از بین میروند. (دون دون شدن پوست)
- تاولهای ریز پر شده از مایع (وزیکولها)، که در حدود یک روز شکل میگیرند و سپس پاره شده و مایع درون آن به بیرون نشت میکند.
- لایهی خشکی و لخته که بر روی تاولهای پاره شده تشکیل میشوند و بعد از چند روز بهبود مییابند.
دیدن عکس انواع تاول های پوستی به تشخیص این بیماری در فرزند کمک میکند.
آبله مرغان تا چند روز واگیر دارد؟
برجستگیهای جدید همچنان به مدت چندین روز ظاهر میشوند، بنابراین شما میتوانید همزمان سه مرحله از برجستگیها، تاول و ضایعات خشک و دلمه بسته را مشاهده کنید و تا ۴۸ ساعت قبل از پدیدار شدن ضایعات ویروس به دیگران منتقل میشود و تا زمانی که تاولها کاملا از بین نروند، واگیردار خواهد بود.
مقاله آبله مرغان در کودکان را مطالعه کنید.
با دیدن کدام علائم آبله مرغون به دکتر مراجعه کنیم؟
زمانی که فکر میکنید شما یا فرزندتان به آبله مرغان مبتلا شدهاید، به پزشک عفونی یا پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک با معاینهی ضایعات و در نظر گرفتن سایر علائم میتواند بیماری را تشخیص دهد، همچنین ،در صورت لزوم، جهت کاهش شدت بیماری و درمان عوارض ناشی از آن، دارو تجویز میکند.
در صورت وجود هر یک از علائم زیر به هنگام ابتلا به آبله مرغان به پزشک خود اطلاع دهید:
- وجود هرگونه ضایعه در چشمها
- ضایعات بسیار قرمز، گرم و دردناک، که ممکن است نشانهی عفونت باکتریایی ثانویه باشد.
- ضایعات همراه با سرگیجه، اختلال در هوشیاری، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، لرزش، از دست دادن هماهنگی عضلات، سرفه، استفراغ، سفتی گردن و یا تب بالاتر از ۳۸.۹ درجهی سانتی گراد
- هر فردی در خانواده دارای مشکل در سیستم ایمنی بدن یا سن کمتر از ۶ ماه
علت ابتلا به آبله مرغان چیست؟
ویروس واریسلا زوستر عامل ایجاد آبله مرغان است، که میتواند از طریق تماس مستقیم با ضایعات گسترش یابد، همچنین از طریق عطسه یا سرفهی فرد مبتلا نیز باعث انتقال بیماری میشود. در نظر داشته باشید در صورتیکه قبلا به بیماری آبله مرغان مبتلا نشدهاید و یا واکسن آن را دریافت نکرده باشید، خطر ابتلا به این بیماری افزایش مییابد. واکسینه شدن در برابر این بیماری برای افرادی که کار آنها مراقبت از کودکان یا در مدرسه است، اهمیت دارد. اکثر افراد مبتلا شده به آبله مرغان یا واکسینه شده، در برابر ابتلا به این بیماری ایمن سازی شدهاند، اما در صورت ابتلا، علائم بیماری خفیفتر، تعداد تاولها کمتر با تب خفیف یا بدون تب؛ ابتلای مجدد به آبله مرغان نادر است.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به عوارض ناشی از آبله مرغان هستند، عبارتند از:
- نوزادان تازه به دنیا آمده که مادران آنها واکسینه نشده یا هرگز به آبله مرغان مبتلا نگشتهاند.
- نوجوانان و بزرگسالان
- زنان باردار که تا به حال به آبله مرغان مبتلا نشدهاند.
- افرادی که سیگار میکشند.
- افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها توسط داروهای شیمیایی مانند شیمی درمانی یا بیماریهایی مانند سرطان یا ایدز ضعیف شده است.
- افرادی که داروهای استروئیدی جهت درمان بیماری مانند آسم مصرف میکنند.
هنگامی که فرد یک بار به آبله مرغان مبتلا شود، ویروس واریسلا-زوستر سالها در سلولهای عصبی باقی میماند و ممکن است بعد از سالها ویروس فعال شده و منجر به بیماری زونا و تاولهای بسیار دردناک شود، بنابراین توصیه میشود، که افراد بالای ۶۰ سال واکسن واریسلا دریافت کنند.
چگونه بفهمیم که ابله مرغان گرفته ایم؟
پزشک و یا پرستار تنها با نگاه کردن و پرسیدن چند سوال میتوانند آبله مرغان را تشخیص دهند و نیاز به هیچگونه آزمایشی نیست. در موارد نادر ممکن است آبله مرغان با جای نیش گال و یا سایر حشرات دیگر اشتباه شود. بنابراین آبله مرغان اغلب بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی تشخیص داده میشود. ممکن است در برخی موارد آزمایشهایی برای تأیید تشخیص یا رد سایر بیماریها انجام شود.
درمان آبله مرغان چیست؟
دورهی بیماری آبله مرغان بین ۵ تا ۱۰ روز است، اما به دلیل وجود ضایعات خارش دار طولانیتر به نظر میرسد، خوشبختانه جهت درمان آبله مرغان میتوان اقداماتی را در خانه انجام داد تا زمانی که دورهی بیماری طی شود و بدن بهبود یابد.
در صورتیکه با فردی که مبتلا به آبله مرغان است، اما علائمی ندارد، در تماس هستید، پزشک برای شما ایمونوگلوبولین تجویز خواهد کرد. این دارو از آبله مرغان شدید پیشگیری خواهد کرد و در افراد زیر کاربرد دارد:
- زنان باردار
- افراد سیگاری
- افراد مبتلا به ایدز
- افرادی که شیمی درمانی میکنند و یا داروهای استروئیدی را در دوز بالا مصرف میکنند.
- نوزادان زیر ۴ هفته در معرض خطر عوارض ناشی از آبله مرغان هستند.
قرص آسیکلوویر برای آبله مرغان کاربرد دارد؟
اگر در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان شدید هستید و در حال حاضر علائم آن را دارید، پزشک داروی ضد ویروس آسیکلوویر (قرص اسیکلوویر) را تجویز میکند، که میتواند باعث کاهش علائم شود و اولین دوز آن باید در ۲۴ ساعت اول بروز اولین ضایعات و به مدت ۷ روز و روزی ۵ نوبت مصرف شود.
بایدها و نبایدهای آبله مرغان (چه چیزهایی برای آبله مرغان خوب است؟)
در حالی که هیچ درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، عفونت را میتوان با اقدامات زیر مدیریت کرد:
- استفاده از استامینوفن برای بهبود درد: در صورت تب بالا و یا هرگونه درد به علت آبله مرغان در فرد و بچهها میتوان از استامینوفن استفاده کرد و همچنین موجب بهبود دردهای به وجود آمده در اثر ضایعات بر روی پوست و دهان میشود. مصرف استامینوفن برای همهی افراد بیخطر است از جمله زنان باردار و کودکان بیش از ۲ ماه.
- ایبوپروفن: از مصرف مسکنهای ضدالتهاب مانند بروفن اجتناب کنید، زیرا که باعث بدتر شدن بیماری میشود و همچنین مصرف آسپرین در کودکان زیر ۱۶ سال ممنوع است و منجر به عارضهی سندرم ری میشود.
- ضایعات را نخارانید: خاراندن ضایعات شما را در معرض خطر عفونت باکتریایی قرار میدهد و همچنین میتواند باعث برجای ماندن محل ضایعات شود.
اقدامات زیر به کاهش خارش کمک میکند:
- به آرامی ضایعات را ماساژ دهید: ناخنهای خود را کوتاه نگه دارید و از خاراندن بپرهیزید.
- لباس گشاد و نخی بپوشید: به تنفس بهتر پوست کمک میکند.
- کالامین: میتوانید از لوسیون کالامین بر روی ضایعات استفاده کنید.
- آنتی هیستامین: استفاده از آنتیهیستامین مانند دیفنهیدرامین به کاهش علائم کمک میکند.
- خود را خنک نگه دارید: گرما و تعریق باعث افزایش خارش میشود، بنابراین از یک پارچهی خیس بر روی محلهای خارش میتوانید استفاده کنید.
- از کم آبی اجتناب کنید: نوشیدن مقدار زیاد مایعات به بدن جهت خلاص شدن از ویروس کمک میکند و آب بدن شما را تامین میکند.
- از مصرف نوشیدنیهای گازدار و شیرین اجتناب کنید: مخصوصا اگر در این بیماری دهان نیز درگیر است، از غذاهای سفت و سخت، تند و یا شور بپرهیزید، چون باعث زخم شدن دهان میشوند.
عوارض آبله مرغان چیست؟
به طور معمول آبله مرغان یک بیماری خفیف است، اما میتواند شرایط جدی به وجود آورد و به عوارض زیر منجر شود:
- عفونتهای باکتریایی پوست، بافت نرم، استخوان، مفاصل و یا جریان خون (سپسیس)
- کم آبی
- ذاتالریه
- التهاب مغز (آنسفالیت)
- سندرم شوک سمی
- سندرم ری (درگیری مغز و کبد) در کودکان و نوجوانانی که در زمان ابتلا به آبله مرغان از آسپیرین استفاده میکنند.
- مرگ
آیا زونا از عوارض آبله مرغان است؟
پس از بهبودی آبله مرغان، ویروس واریسلا زوستر میتواند در بدن خفته باقی بماند و بعداً در زندگی دوباره به صورت زونا فعال شود و باعث ایجاد بثورات دردناک شود. اگر میخواهید بدانید زونا چیست و چگونه درمان میشود، درباره آن در مجله سلامت دکترتو بیشتر مطالعه کنید.
چگونه می توان از آبله مرغان پیشگیری کرد؟
واکسیناسیون موثرترین راه برای پیشگیری از آبله مرغان است. واکسن واریسلا معمولاً در دو دوز به کودکان داده می شود. علاوه بر واکسیناسیون، توصیه میشود که موارد زیر را رعایت کنید:
- کودکان را به شستن مکرر دستها با آب و صابون را تشویق کنید، به خصوص پس از تماس با فردی که آبله مرغان دارد.
- افراد آلوده را از دیگران دور نگه دارید، به ویژه آنهایی که در معرض خطر بالاتری از ابتلا هستند.
- برای جلوگیری از عفونتهای باکتریایی ثانویه از خاراندن بثورات خودداری کنید.
- اگر شما یا فرزندتان مبتلا به آبله مرغان هستید، در خانه بمانید تا از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری کنید.
واکسن ابله مرغون تا چه اندازه موثر است؟
واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری از بیماری است و طبق تحقیقات ۹۸ درصد از افراد که دوز پیشنهادی واکسن را دریافت نمودهاند، در برابر بیماری محافظت شدهاند. واکسیناسیون در موارد زیر توصیه میشود:
- کودکان کوچک: کودکان در آمریکا دو نوبت واکسن واریسلا را دریافت میکنند، اولین نوبت آن در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دومین نوبت بین ۴ تا ۶ سالگی.
- واکسن ترکیبی: واکسن را میتوان با واکسنهای سرخک، اوریون و سرخجه ترکیب کرد، اما ممکن است برای برخی از کودکان بین ۱۲ تا ۲۳ ماه، این ترکیب خطر تب و تشنج بعد از واکسن را افزایش دهد. بنابراین قبل از واکسیناسیون با پزشک مشورت کنید.
- کودکان بزرگتری که واکسیناسیون انجام ندادهاند: کودکان سنین ۷ تا ۱۲ سال که واکسینه نشدهاند باید دو نوبت واکسن واریسلا به فاصلهی حداقل ۳ ماه و کودکان بالای ۱۳ سال واکسینه نشده نیز باید دو نوبت واکسن به فاصلهی حداقل ۴ ماه دریافت کنند.
- بزرگسالانی که واکسینه نشده و یا تا به حال به آبله مرغان مبتلا نشدهاند: احتمال در معرض ویروس قرار گرفتن در آنها زیاد است، که شامل کارکنان مراقبتهای بهداشتی، معلمان، کارکنان مراقبت از کودکان، مسافران بینالمللی، پرسنل نظامی، بزرگسالانی که با کودکان زندگی میکنند و تمامی زنان در سنین باروری میشود. این واکسن را در دو نوبت به فاصلهی ۴ تا ۸ هفته بعد باید دریافت کنند.
علائم | درمان | عوارض |
---|---|---|
دانههای پوستی خارشدار | استراحت کنید و مایعات بنوشید | عفونت پوستی باکتریایی |
تب | از آنتی هیستامین برای خارش استفاده کنید | پنومونی یا ذاتالریه |
خستگی | کالامین برای خارش موثر است | انسفالیت |
سردرد | مسکن درد را کاهش میدهد | زونا |
گلودرد | در صورت لزوم داروهای ضدویروس تجویر میشود | —– |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آبله مرغان یک عفونت ویروسی مسری است که میتواند باعث ناراحتی و در برخی موارد منجر به عوارض شود. درک علائم، علل، عوامل خطر، تشخیص، گزینههای درمانی و استراتژیهای پیشگیری برای مدیریت و جلوگیری از گسترش این بیماری رایج دوران کودکی بسیار مهم است. با پیروی از دستورالعملهای واکسیناسیون و رعایت بهداشت، میتوانیم بروز آبله مرغان و عوارض احتمالی آن را کاهش دهیم و آینده سالمتری را برای جوامع خود تضمین کنیم. اگر شما یا فرزندتان مشکوک به آبله مرغان هستید، برای راهنمایی و مراقبت مناسب به دکتر عفونی، بهترین پزشکان عمومی و دکتر اطفال خوب مراجعه کنید. همچنین میتوانید با دریافت مشاوره آنلاین از لینکهای زیر، به تمامی پرسشهای خود درباره این بیماری پاسخ دهید:
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام یه سوال واگیر ابل مرغان از بعد جوش انتقال میباد یا بعد جوش
امیرحسین عزیز
ویروس آبله مرغان (ویروس واریسلا زوستر) معمولاً از طریق قطرات تنفسی یا تماس مستقیم با تاولهای باز (جوشهای پوست) منتقل میشود. انتقال ویروس به صورت زیر اتفاق میافتد:
قبل از بروز جوشها (مرحله نهفتگی): فرد آلوده میتواند از راه سرفه، عطسه یا تماس با ترشحات تنفسی ویروس را انتقال دهد.
در حین بروز جوشها: تا زمانی که تاولها خشک شوند و پوستهریزی کنند، فرد هنوز قابل انتقال است.
بعد از جوشها (مرحله پوستهریزی): وقتی جوشها خشک و به پوسته تبدیل شوند، فرد دیگر عفونی نخواهد بود.
در نتیجه، انتقال ویروس بیشتر در زمان بروز جوشها (تاولها) اتفاق میافتد
سلام من برادرم دو هفته پیش آبله مرغان گرفت الآن بعد از دو هفته برادر کوچک ترم هم درگیر شده من هم دو سه روزه تب دارم احساس خستگی دارم اما چیزی روی بدنم ظاهر نشده احتمالش هست این آبله مرغان نباشد؟
سلام من برادرم دو هفته پیش آبله مرغان گرفت الآن بعد از دو هفته برادر کوچک ترم هم درگیر شده من هم دو سه روزه تب دارم احساس خستگی دارم اما چیزی روی بدنم ظاهر نشده احتمالش هست این آبله مرغان نباشد؟
سلام
اگر شما در معرض تماس مستقیم با فرد مبتلا به آبله مرغان قرار گرفتهاید و علائم مانند تب و خستگی دارید، احتمال ابتلا به آبله مرغان وجود دارد، حتی اگر هنوز بثورات پوستی ظاهر نشده باشد. آبله مرغان معمولاً ابتدا با تب و خستگی شروع میشود و پس از چند روز، بثورات پوستی (تاولها) ظاهر میشوند. توصیه میشود که به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت شما بررسی شود و در صورت نیاز، درمان پیشگیرانه یا دارو دریافت کنید.
متخصص عفونی
دخترم آباه مرغان گرفته ۱سال و سه ماهش روزا تب نداره نصف شبا یهو تب میکنه فردا پنج روزه ابله داره
سلام
طول دوره شاید تا بیست روز هم طول بکشد
ین بیماری خطرناک است
حتمن نیاز به درمان اختصاصی دارد
متخصص عفونی
سلام خانم دکتر من جمعه بله برونمه دختر داییم هفت سالشه آبله مرغون گرفت ۲۰شهریور بعد خواهرم زن داییم شش مهر ابله مرغون گرفتن من بچه بودم نگرفتم میخواستم ببینم من کی میگیرم
سلام
بستگی به سیستم ایمنی دارید
اگر مبتلا شوید ممکن است یک هفته بعد از تماس با این افراد علایم را نشان دهید
شاید هم مبتلا نشوید