فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
واریکوسل معمولا زمانی رخ میدهد که دریچههای وریدی در طناب اسپرماتیک به درستی عمل نکنند و منجر به تجمع خون و گشاد شدن رگها شوند. همچنین، عوامل ژنتیکی و آناتومیکی مانند طول بیشتر ورید سمت چپ، نقش مهمی در بروز این بیماری دارند. در این مقاله از دکترتو به بررسی علت واریکوسل، عوامل هشدار و عوامل خطر میپردازیم. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
علت واریکوسل چیست؟
واریکوسل به بزرگشدن وریدهای داخل کیسه بیضه اشاره دارد که معمولا به دلیل نقص در دریچههای وریدی ایجاد میشود. تحقیقات نشان میدهد این وضعیت زمانی رخ میدهد که دریچههای داخل وریدها به درستی کار نکنند و خون در وریدها جمع شود، منجر به گشاد شدن آنها شود. علت دقیق واریکوسل نامشخص است اما عواملی مانند مشکلات آناتومیکی و موارد مرتبط شامل تغییرات در دوران بلوغ و افزایش فشار داخل شکم ممکن است مرتبط باشند.

واریکوسل چگونه ایجاد میشود؟
واریکوسل از طریق تجمع خون در وریدهای بیضه شکل میگیرد که معمولا به دلیل عملکرد نادرست دریچههای وریدی رخ میدهد. این دریچهها باید خون را به سمت قلب هدایت کنند اما وقتی آسیب ببینند، خون عقب میماند و فشار بر وریدها افزایش مییابد.
فرآیند ایجاد آن تدریجی است و معمولا در دوران نوجوانی آغاز میشود، زمانی که رشد سریع بیضهها نیاز به جریان خون بیشتر دارد. این وضعیت میتواند به کاهش کیفیت اسپرم منجر شود اما همیشه علائم ندارد. عوامل محیطی مانند گرمای بیشازحد یا فشار شکمی میتوانند روند را تسریع کنند.
علل اصلی واریکوسل – چه کسانی واریکوسل میگیرند؟
علت دقیق واریکوسل نامشخص است. نقص در سیستم وریدی بیضه و عوامل آناتومیکی که منجر به گشاد شدن وریدها میشوند میتوانند مرتبط باشند. این عارضه معمولا در مردان جوان رخ میدهد، زیرا تغییرات جسمانی در این دوره فشار بر وریدها را افزایش میدهد:
- مردان معمولا در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال
- افراد با سابقه ژنتیکی واریس
- مردانی که فعالیتهای فیزیکی شدید دارند
- کسانی که مشکلات آناتومیکی وریدی دارند
۱. نارسایی یا فقدان دریچه های وریدی ورید اسپرماتیک
اگرچه علت دقیق بروز واریکوسل هنوز به صورت کامل مشخص نیست اما بسیاری از محققان معتقدند که آسیبدیدگی دریچه داخل سیاهرگ یکی از علل بروز این عارضه است. سیاهرگها در بدن انسان وظیفه بازگرداندن خون از اندامهای مختلف به قلب را بر عهده دارند و برای عملکرد بهتر آنها، دریچههای یکطرفهای درون سیاهرگها قرار دارد که مانع از بازگشت خون به سمت اندام میشود.
این دریچههای یک طرفه درون سیاهرگهای درون کیسه بیضه نیز وجود دارند. در صورتی که این دریچهها آسیب دیده باشد یا به هر دلیل قادر به انجام وظیفه خود نباشند، خون درون این سیاهرگها جمع شده و در نتیجه واریکوسل ایجاد میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
Veins throughout the body carry blood from various organs back to the heart. Normally, they have valves that ensure the blood moves in the proper direction. However, when valves in the testicular vein don’t work properly, gravity can make blood collect in the scrotum, causing a varicocele. They usually occur on the left side, likely related to the course of the testicular vein in the abdomen.
ترجمه فارسی:
سیاهرگهای سراسر بدن خون را از اندامهای مختلف به قلب برمیگردانند. بهطور طبیعی این سیاهرگها دریچههایی دارند که تضمین میکند خون در جهت درست حرکت کند. اما وقتی دریچههای سیاهرگ بیضه درست کار نکنند، گرانش میتواند باعث تجمع خون در کیسه بیضه شود و واریکوسل (واریس بیضه) ایجاد کند. این عارضه معمولا در سمت چپ رخ میدهد که احتمالا به مسیرِ سیاهرگ بیضه در شکم مربوط است.
۲. مشکلات آناتومیکی
مشکلات آناتومیکی در واریکوسل به ساختار وریدهای بیضه مربوط میشود که جریان خون را مختل میکند. ورید سمت چپ بهدلیل تفاوت در نحوهی تخلیه خون از بیضه چپ به وریدهای بزرگتر بدن معمولا بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرد. این تفاوت ساختاری باعث میشود خون به راحتی تخلیه نشود و وریدها گشاد شوند. این مسائل مادرزادی هستند و در دوران رشد تشدید میشوند.
۳. علت واریکوسل سمت چپ
علت واریکوسل سمت چپ عمدتا به تفاوتهای آناتومیکی در مسیر وریدها برمیگردد. ورید بیضه چپ به ورید کلیوی متصل میشود که زاویه اتصال آن باعث افزایش فشار و تجمع خون میشود.
۴. علت واریکوسل سمت راست
واریکوسل سمت راست کمتر شایع است و اغلب به مشکلات جدیتری مانند توده شکمی مربوط میشود. برخلاف سمت چپ، ورید راست مستقیما به ورید اجوف تحتانی متصل است که معمولا جریان بهتری دارد اما در موارد نادر، نقص دریچهها یا فشار خارجی باعث ایجاد واریس در سمت راست بیضه میشود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر واریکوسل هستند؟
اگرچه ژنتیک و وراثت نیز در بروز واریکوسل نقش دارند اما شیوه زندگی نیز میتواند نقش به سزایی در بروز واریکوسل داشتهباشد. عواملی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل یا مواردی از این دست در واریکوسل نقش دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
| عوامل خطر | توضیحات |
|---|---|
| وراثت | احتمال بیشتری برای توسعه واریکوسل در افرادی با سابقه خانوادگی |
| نداشتن تحرک کافی | کمبود فعالیت بدنی میتواند خطر ابتلا به واریکوسل را افزایش دهد. |
| مصرف دخانیات و الکل | استفاده از مواد دخانی و الکل میتواند به رگها آسیب بزند و خطر واریکوسل را افزایش دهد. |
| مشکلات کلیه | تومورهای کلیوی میتوانند فشار را روی رگها افزایش دهند و به توسعه واریکوسل کمک کنند. |
۱. عوامل ژنتیکی و ارثی
شیوع واریکوسل در بستگان درجه اول بیماران مبتلا به واریکوسل (به خصوص برادران بیمار) بیشتر از شیوع آن در میان افراد عادی است که این مسئله میتواند تا حدودی نشاندهنده نقش وراثت در ابتلا به واریکوسل باشد.

۲. سن و دوران بلوغ
سن و دوران بلوغ نقش مهمی در بروز واریکوسل دارند، زیرا این دوره با رشد سریع بیضهها همراه است. واریکوسل معمولا در نوجوانی ظاهر میشود زمانی که افزایش نیاز به خونرسانی میتواند نقصهای وریدی را آشکار کند. این عارضه در پسران ۱۳ تا ۱۸ ساله میتواند رشد بیضه را مختل کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت aurorahealthcare
Increased hormone activity may lead to dilation of the testicular veins, contributing to varicocele formation.
ترجمه فارسی:
افزایش فعالیت هورمونی میتواند باعث گشادشدن سیاهرگهای بیضه شود و در پیدایش واریکوسل نقش داشتهباشد.
۳. افزایش فشار داخل شکم
افزایش فشار داخل شکم میتواند به تشدید واریکوسل کمک کند زیرا فشار بر وریدهای بیضه را افزایش میدهد. فعالیتهایی مانند بلند کردن اجسام سنگین این فشار را ایجاد میکنند و جریان خون را مختل میکنند.
۴. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی ممکن است در ایجاد واریکوسل نقش داشتهباشند زیرا تعادل هورمونها بر عروق خونی تاثیر میگذارد. در دوران بلوغ، افزایش تستوسترون میتواند جریان خون را بیشتر کند و نقصهای وریدی مشخص شوند.
۵. قرار گرفتن بیضه در معرض گرما
قرار گرفتن بیضه در معرض گرما میتواند واریکوسل را تشدید کند زیرا دمای بالا بر کیفیت اسپرم تاثیر منفی دارد. گرما میتواند کیفیت اسپرم یا احساس ناراحتی را بدتر کند اما مدرکی برای ایجادیا تشدید ساختاری واریکوسل در اثر گرمای محیط وجود ندارد.
دلایل نادر ایجاد واریکوسل
دلایل نادر ایجاد واریکوسل شامل مشکلات ساختاری یا بیماریهای زمینهای هستند که جریان خون را مسدود میکنند. این موارد معمولا در پی مسائل جدیتری مانند تومورها یا آسیبهای عروقی رخ میدهند و موارد کمی را تشکیل میدهند. این دلایل نیاز به بررسیهای پزشکی فوری دارند زیرا میتوانند نشاندهنده سرطان یا انسداد باشند:
- تومورهای کلیوی یا شکمی
- آسیبهای تروماتیک به عروق
- بیماریهای مادرزادی عروقی

نتیجه گیری
واریکوسل یک وضعیت شایع اما قابل مدیریت است. علت واریکوسل معمولا نقص وریدی است و شناسایی زودهنگام و درمان مناسب میتواند از عوارض جدی مانند ناباروری جلوگیری کند. توصیه میشود مردان با مشاهده علائم مشکوک مانند درد یا تورم، به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنند تا بررسیهای لازم انجام شود و گزینههای درمانی مانند جراحی یا نظارت پیشنهاد شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
ایا واریکسل با طب سنتی خوب میشه؟
سلام
واریکوسل، که به گشاد شدن رگهای بیضهها گفته میشود، معمولاً به درمانهای پزشکی یا جراحی نیاز دارد، زیرا در موارد شدید میتواند منجر به مشکلات باروری یا درد مزمن شود. طب سنتی برخی از روشها مانند استفاده از گیاهان دارویی (سیر، زنجبیل، گلاب) و تغییرات در رژیم غذایی (مانند مصرف مواد ضد التهابی و تقویتکننده جریان خون) را برای کاهش علائم واریکوسل پیشنهاد میکند. با این حال، هیچ شواهد قطعی وجود ندارد که این روشها به تنهایی بتوانند مشکل واریکوسل را درمان کنند. برای پیشگیری از عوارض و درمان موثر، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
متخصص طب سنتی
سلام.من ۲۳ ساله هستم.به خاطر بد خوابیدن بیضه هام درد گرفت.دکتر رفتم گفت چون نگرانم برم سونوگرافی.رفتم سونو گفت واریکوسل دارم.سمت چپ ۲۵ میلی متر.دکتر سونوگراف گفت مشکلی نیست.الان گاهی وقتی سمت چپ بدن میخوابم یا گاهی وقتی میشینم درد میگیره.به نظرتون گریدش چنده چون توی برگه سونوگرافیم ننوشته و اینکه اژن درد به نظرتون نشونه بدیه و باید به دکتر اورولوژی مراجعه کنم؟علائم خاصی هم ندیدم فقط درده دارم.
سلام
شما مستعد به واریکوسل بودید که مبتلا شدید
با سونوگرافی بطور دقیق گرید واریکوسل مشخص می شود
ولی با این توضیحات بنظر می رسد گرید ۱ باشد
سلام.من ۲۳ ساله هستم.به دلیل بد خوابیدن بیضه هام درد گرفت.رفتم دکتر گفت چون نگرانم برم سونوگرافی.گفتند واریکوسل دارم.۲۵ میلی متره سمت چپ.الان وقتی سمت چپ بدنم میخوابم کمی درد دارم.موقع نشستن هم گاهی درد دارم.دکتر سونوگرافی همون لحظه گفت مشکلی نیست.به نظرتون گرید چند میشه و به نظرتون این درد علامت بدیه؟لازمه که به نظرتون به دکتر اورولوژی نشون بدم یا نه؟لطفا راهنماییم کنید.
سلام و وقت بخیر . من یک سوال داشتم اینکه روی پوست کیسه بیضه سمت چپ روی بیضه سمت چپ دو شاخه رگ رو دیدم که به رنگ بنفش پر رنگ هستند دقیقا هم رنگ و مثل واریس پا هستند و
اطرافشون هم مویرگ های خیلی نازکی وجود دارند و این رگ به دو شاخه رگ تقسیم شده و از بغیه رگ ها بزرگ تر هستند و ادامه نداره و حدودا ۴ سال پیش این رگ هارو مشاهده کردم و در حالت عادی معلوم نیست وقتی پوست بیضه شل میشه قابل دیدن هستش و اهمیتی ندادم الان نگران هستم که واریکوسل دارم یا خیر من ۱۹ سالم هست و در این مدت هیچ دردی در مدت یک روز و یک سال رو تجربه نکردم و قبلا هم هیچ دردی نداشتم. حتی در کار ها و ورزش های سنگین و بیضه ها و کیسه بیضه هم اصلا ورم نداره و خیلی عادیه میخواستم بدونم این رگ ها ایا باعث ناباروری در من میشه سا خیر اگر میشه لطفا هرچه زود تر پاسخ من رو بدید با تشکر از شما.
سلام
در اکثر اوقات طبیعی است
ولی اگر این عروق متورم شد و یا با درد همراه باشد
نیاز به سونوگرافی و تشخیص گرید واریکوسل دارد
تا بر این اساس درمان شود
متخصص اورولوژیست
واریکوسل داری داداش ولی زیاد شدید نیست واسه من واریکوسل اگه ۳ درجه باشه درجه ۴ تشخیص داده شده و رگ ها به قدری متورم شدن که تا وسط رون پاهام میرسه و عجیبش اینجاست که درد ندارم و آزمایش نشون داد که ۱۰۰ میلیون اسپرم دارم .
ممنونم از نظر شما
گرید واریکوسل با سونوگرافی و روشهای تشخیصی بخوبی قابل تشخیص است
سلام و وقت بخیر . من یک سوال داشتم اینکه روی پوست کیسه بیضه سمت چپ روی بیضه سمت چپ دو شاخه رگ رو دیدم که به رنگ بنفش پر رنگ هستند دقیقا هم رنگ و مثل واریس پا هستند و
اطرافشون هم مویرگ های خیلی نازکی وجود دارند و این رگ به دو شاخه رگ تقسیم شده و از بغیه رگ ها بزرگ تر هستند و ادامه نداره و حدودا ۴ سال پیش این رگ هارو مشاهده کردم و در حالت عادی معلوم نیست وقتی پوست بیضه شل میشه قابل دیدن هستش و اهمیتی ندادم الان نگران هستم که واریکوسل دارم یا خیر من ۱۹ سالم هست و در این مدت هیچ دردی در مدت یک روز و یک سال رو تجربه نکردم و قبلا هم هیچ دردی نداشتم. حتی در کار ها و ورزش های سنگین و بیضه ها و کیسه بیضه هم اصلا ورم نداره و خیلی عادیه میخواستم بدونم این رگ ها ایا باعث ناباروری در من میشه سا خیر اگر میشه لطفا هرچه زود تر پاسخ من رو بدید با تشکر از شما.
آیا عمل واریکوسل درد دارد و چه سنی باید عمل شود
سلام
این عمل در بی هوشی انجام می شد
دردی حس نمی کنید
سنین بالاتر از ۱۰ سال را بهترین زمان برای تشخیص و درمان بیماری واریکوسل است
آیا عمل واریکوسل درد دارد و چه سنی باید عمل شود
آیا عمل واریکوسل درد دارد
من الان داخل بیضه چپم داخلش پر از رگ شده و از اون یکی بیضه راستم بزرگتر شده و هیچ دردی هم ندارم ایا دلیلش چیه نزدیک ۵ ساله اینجوریه
سلام
علایم واریکوسل دارید
می تواند در صورت درمان نشدن این علایم بیشتر شود
در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید
متخصص اورولوژیست
سلام داکتر جان من هم واریکسل دارم رفتم پیش داکتر گفته باید عمل بشی آیا عمل بشم خوب میشه مشکل ناباروری دارم
سلام
بله
مخصوصا اگر گرید ۳ باشد مهمترین درمان، جراحی است
بله درمان می شوید
سلام
سلام یک سوال دیدن تصاویر مستجن اگر خود ارضایی نکنیم خود به خود اتفاق مییفته یا نه ?
سلام
در هر شخص(بدون لمس) متفاوت است
ممکن است رخ دهد
خودش خودارضایی محسوب می شودخص متفاوت است