علت واریکوسل چیست و چه کسانی واریکوسل میگیرند؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آیا از علت واریکوسل مطلع هستید؟ واریکوسل نوعی عارضه است که طی آن رگ‌ها در کیسه پوست شلی که بیضه‌ها را نگه می‌دارد بزرگ می‌شوند. به طور کلی وظیفه این رگ‌ها این است که خون بدون اکسیژن را از بیضه‌ها به خارج از آن انتقال دهند. در صورتیکه این انتقال خون به‌درستی انجام نشود، خون درون رنگ‌ها جمع شده و فرد دچار واریکوسل می‌شود. واریکوسل معمولا در دوران بلوغ شروع شده‌ و باگذشت زمان نیز رشد می‌کنند. نرخ ابتلا به واریکوسل در کشورهای مختلف متفاوت بوده و در برخی کشورها حتی به ۲۰ درصد نیز می‌رسد. این بدان معنی است که از هر ۵ مرد یک نفر به واریکوسل مبتلاست. برای تشخیص و درمان این مشکل می‌توانید از بهترین اورولوژیست دکترتو نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین بگیرید.

علت واریکوسل چیست؟ (چرا واریکوسل میگیریم)

پیش از دانستن علت، باید بدانید که بیماری واریکوسل چیست. واریکوسل به دلیل متورم شدن سیاهرگ‌های درون کیسه بیضه رخ می‌دهد. کیسه بیضه کیسه‌ای است که پوستی شل داشته و پشت آلت تناسلی قرار می‌گیرد. آناتومی بدن مرد در هر دو طرف بدن وی یکسان نیست و کیسه‌های بیضه نیز از این قاعده مستثنی نیستند. نحوه اتصال بیضه سمت چپ و بیضه سمت راست با یکدیگر متفاوت است و به همین علت خروج خون از بیضه سمت چپ و انتقال آن به سیاهرگ‌های اصلی سخت‌تر از بیضه سمت راست است؛ همین امر موجب می‌شود که واریکوسل در بیضه سمت چپ شایع‌تر از بیضه سمت راست باشد.

اگرچه واریکوسل خطر مرگ برای فرد نداشته و تهدیدی برای زندگی وی نیست، اما ممکن است موجب ناباروری در بسیاری از افراد شود. به طور کلی تحقیقات نشان داده‌اند که واریکوسل عامل اصلی حدود ۴۰ درصد از ناباروری‌های مردان است. البته این بدان معنا نیست که تمامی افرادی که دچار واریکوسل می‌شوند در آینده دچار ناباروری خواهند شد، اما به صورت کلی نقش آن در افزایش ریسک ابتلا به ناباروری ثابت شده است.

از همین رو بهتر است اطلاعات کافی درباره علل به وجود آمدن واریکوسل و همچنین درمان آن بدانید تا بتوانید از خطرات پیشرو جلوگیری نمایید. اگرچه علل دقیق بروز واریکوسل کماکان ناشناخته هستند، ما در این مقاله سعی کرده‌ایم نتایج آخرین تحقیقات انجام شده در این زمینه را درباره علت به وجود آمدن واریکوسل ارائه دهیم.

۱. آسیب به دریچه داخل سیاهرگ ها علت واریکوسل

اگرچه علت دقیق بروز واریکوسل هنوز به صورت کامل مشخص نیست، اما بسیاری از محققان معتقدند که آسیب‌دیدگی دریچه داخل سیاهرگ‌ها یکی از علل بروز این عارضه است. سیاهرگ‌ها در بدن انسان وظیفه بازگرداندن خون از اندام‌های مختلف به قلب را بر عهده دارند و برای عملکرد بهتر آنها، دریچه‌های یک‌طرفه‌ای درون سیاهرگ‌ها قرار دارد که مانع از بازگشت خون به سمت اندام می‌شود.

این دریچه‌های یک طرفه درون سیاهرگ‌های درون کیسه بیضه نیز وجود دارند. در صورتی که این دریچه‌ها آسیب دیده باشد یا به هر دلیل قادر به انجام وظیفه خود نباشند، خون درون این سیاهرگ‌ها جمع شده‌ و در نتیجه واریکوسل ایجاد می‌شود.

۲. تورم غدد لنفاوی پشت شکم

غدد لنفاوی بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. این غدد به صورت پراکنده در سرتاسر بدن قرار داشته و حاوی ماده‌ای به نام لنف هستند که در مبارزه با عفونت‌ها نقش دارد. غدد لنفاوی را می‌توان نواحی مختلفی از بدن احساس کرد و تعدادی از آنها نیز در پشت شکم قرار دارند. غدد لنفاوی درون بدن به دلایل مختلفی دچار تورم می‌شوند.

به عنوان مثال عواملی نظیر برخی عفونت‌ها، سرطان‌ها یا لوپوس موجب متورم شدن این غده‌ها می‌شوند. البته در موارد نادری نیز ممکن است این غدد در اثر استفاده از دارویی خاص دچار تورم شوند. متورم شدن غده‌های لنفاوی که در پشت شکم قرار دارند می‌توانند موجب وارد شدن فشار به کیسه‌های بیضه شده و از خروج خون سیاهرگی از آنها جلوگیری کند. این مسئله در ادامه باعث بروز واریکوسل خواهد شد.

واریکوسل دارید و به دنبال درمان آن هستید؟

همین الان نوبت بگیرید.

دکتر اورولوژی آنلاینپزشک اورولوژی

۳. توده های غیرطبیعی علت بیماری واریکوسل

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم مسدود شدن مسیر سیاهرگی می‌تواند موجب بروز واریکوسل شود. در برخی افراد توده‌های غیرطبیعی در پشت شکم به وجود می‌آیند که به دلیل محل خود می‌توانند باعث فشار به سیاهرگ بیضه و بروز واریکوسل شوند.

چه کسانی واریکوسل میگیرند؟ عوامل خطر واریس بیضه

اگرچه ژنتیک و وراثت نیز در بروز واریکوسل نقش دارند، اما شیوه زندگی و رژیم غذایی نیز می‌تواند نقش به سزایی در بروز واریکوسل داشته باشد. عواملی نظیر سیگار کشیدن، مصرف الکل یا مواردی از این دست در واریکوسل نقش دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. به همین دلیل اولین قدم برای کنترل علائم آن تغییر سبک زندگی است.

۱. وراثت از ریسک فاکتورها و دلایل واریکوسل

شیوع واریکوسل در بستگان درجه اول بیماران مبتلا به واریکوسل (به خصوص برادران بیمار) بیشتر از شیوع آن در میان افراد عادی است که این مسئله می‌تواند تا حدودی نشان‌دهنده نقش وراثت در ابتلا به واریکوسل باشد.

۲. رژیم غذایی ناسالم دلیل واریکوسل

گفته می‌شود که یبوست و رژیم غذایی ناسالم جزء عواملی هستند که موجب بروز واریکوسل در فرد می‌شوند. از همین رو می‌توان واریکوسل را با پیروی از یک رژیم غذایی سالم مدیریت کرد. به عنوان مثال گنجاندن غذاهای ضدالتهاب و مواد غذایی که دارای میزان مناسبی فیبر هستند، مانند توت‌ها، گیلاس، پرتقال، کلم‌بروکلی، غلات کامل و حبوبات، و همچنین سبزیجات می‌تواند به کاهش تورم ناشی از واریکوسل کمک کند.

سعی کنید مصرف قند مصنوعی خود را محدود کرده و در طول روز نیز مقادیر زیادی آب بنوشید. از مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ نظیر گردو، دانه کتان و ماهی سالمون نیز غافل نشوید. این مواد غذایی موجب بهبود سلامت سیستم قلب و عروقی شده و علائم واریکوسل را نیز کاهش می‌دهند. تا حد امکان از مصرف غذاهای فراوری شده و نیمه آماده پرهیز کنید.

۳. مصرف دخانیات

اگرچه تحقیقات مشخص و زیادی درباره تاثیر مصرف دخانیات روی بروز واریکوسل انجام نشده، اما تحقیقات نشان می‌دهد که افراد سیگاری که مبتلا به واریکوسل هستند بسیار بیشتر از افراد غیرسیگاری مبتلا به واریکوسل دچار تغییرات شکل و کاهش تعداد و همچنین کاهش تحرک اسپرم شده‌اند. علاوه بر آن در مردان سیگاری مبتلا به واریکوسل که دچار ناباروری نیز هستند کیفیت اسپرم‌ها با ترک سیگار به طور محسوسی بهبود پیدا می‌کند و این مسئله تاثیر مثبتی بر روند درمان ناباروری آنها دارد.

۴. مصرف الکل

یکی از مطالعاتی که برای بررسی تاثیر مصرف سیگار و الکل روی واریکوسل و ناباروری انجام شد روی زوجین با مشکل ناباروری صورت گرفت که در آنها مرد به واریکوسل مبتلا بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف الکل در مردان دارای واریکوسل یک عامل بسیار مهم برای بروز ناباروری است.

نوشیدن الکل و زیاده‌روی در آن، بر تمام ارگان‌های اصلی بدن و سیستم گردش خون تأثیر می‌گذارد و این تاثیر به‌ویژه زمانی که سیستم گردش خون قبلاً توسط یک بیماری سیاهرگی آسیب دیده باشد بیشتر می‌شود. صدمه ناشی از مصرف الکل موجب بروز اختلال در سیستم گردش خون شده و این امر در کیسه‌های بیضه باعث بروز واریکوسل خواهد شد.

۵. آسیب به بیضه

آسیب به بیضه می‌تواند عاملی در ایجاد واریکوسل باشد. این آسیب‌ها می‌توانند شامل ضربه خوردن، آسیب حین ورزش یا سوانح مختلفی باشند.

۶. سرطان کلیه

به طور کلی گفته می‌شود که چنانچه واریکوسل به صورت ناگهانی در افراد مسن ایجاد شود به گونه‌ای که حتی با خوابیدن به پشت نیز از بین نرود، یا چنانچه واریکوسل در این افراد در سمت راست ظاهر شود، این مسئله ممکن است با سرطان کلیه مرتبط باشد. نتایج تحقیقات انجام شده در بین سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۷۵ نشان می‌دهد که تقریباً ۹ درصد افراد مبتلا به سرطان کلیه، از واریکوسل نیز رنج می‌بردند.

۷. مشکلات پروستات

در افرادی که مبتلا به واریکوسل هستند، جریان آزادی از تستوسترون به صورت مستقیم از بیضه‌ها وارد پروستات می‌شود. تستوسترون درون پروستات موجب افزایش تولید سلول‌های پروستات شده و طول عمر آنها را نیز افزایش می‌دهد. این مسئله در نهایت موجب بروز تورم خوش‌خیم پروستات می‌شود.

تحقیقاتی که روی افراد مبتلا به تورم خوش‌خیم پروستات انجام شد نشان داد که تمامی افراد مورد تحقیق به عارضه واریکوسل دوطرفه مبتلا بودند. در واقع گفته می‌شود که نشانه‌ها و علائم تورم خوش‌خیم پروستات در افرادی که از واریکوسل رنج می‌برند بیشتر از سایرین است.

عمل واریکوسل نازایی را درمان می‌کند؟ همین حالا مشاوره بگیر!

دکتر عمل واریکوسل

۸. سن ۱۵ تا ۲۵ سال

واریکوسل در تمامی مردان رخ نمی‌دهد، اما بروز واریکوسل مشکلی نسبتاً شایع در تمام جوامع است. در حدود ۱۷ درصد پسران بین ۱۵ تا ۲۵ سال به واریکوسل مبتلا هستند. مطالعات نشان می‌دهد که در پسران بین سن ۶ تا ۹ سال معمولا واریکوسل مشاهده نمی‌شود، اما شیوع آن در پسران ۱۰ تا ۱۴ ساله با افزایش سن بیشتر می‌شود.

واریکوسل بیشتر در دوران بلوغ یا بعد از آن در فرد ظاهر می‌شود. این مسئله به این دلیل است که بیضه‌ها در دوران بلوغ سرعت رشد بالایی داشته و به همین دلیل نیاز به خون بیشتری نیز دارند. در چنین شرایطی ریسک برگشت خون بالاتر رفته‌ و در نتیجه احتمال بروز واریکوسل نیز افزایش می‌یابد.

۹. واریکوسل و خودارضایی

تاکنون ارتباط دقیقی بین خودارضایی و بروز واریکوسل یافت نشده‌است. اگرچه بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که خودارضایی به خودی خود موجب بروز واریکوسل نمی‌شود، اما در صورت ابتلا به واریکوسل، خودارضایی موجب تشدید آن خواهد شد.

عفونت ادراری و فشار کم ادرار باعث واریکوسل میشود؟

تحقیقاتی مبتنی بر ارتباط بین عفونت ادراری و فشار کم ادرار با واریکوسل وجود ندارد. در واقع عفونت ادراری و فشار کم ادرار مستقیماً با واریکوسل ارتباط مستقیمی ندارند. واریکوسل به تورم و گرمای بیش از حد در بیضه‌ها و کاهش قدرت باروری مردان منتهی می‌شود.

چه کارهایی باعث عود واریکوسل میشود؟

واریکوسل یک بیماری است که ناشی از گشاد شدن وریدهای کیسه بیضه است و می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در باروری و درد در ناحیه بیضه شود. برخی از کارها و عوامل می‌توانند باعث عود یا تشدید واریکوسل شوند. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

• فعالیت‌های سنگین فیزیکی: بلند کردن وزنه‌های سنگین و انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین می‌تواند فشار روی وریدهای کیسه بیضه را افزایش داده و باعث عود واریکوسل شود. بهتر است از اینگونه فعالیت‌ها پرهیز شود یا با مشورت پزشک، روش‌های مناسب برای انجام آن‌ها اتخاذ شود.
• ایستادن یا نشستن طولانی مدت: ماندن در یک حالت برای مدت طولانی، به ویژه ایستادن یا نشستن، می‌تواند باعث تجمع خون در وریدها و افزایش فشار در این ناحیه شود که به عود واریکوسل منجر می‌گردد. تغییر موقعیت به طور منظم و انجام حرکات کششی می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.
• یبوست مزمن: فشار وارد شده به وریدهای شکمی در اثر یبوست مزمن می‌تواند یکی از عوامل عود واریکوسل باشد. درمان یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش از اهمیت بالایی برخوردار است.
• سرفه‌های مزمن و شدید: سرفه‌های مکرر و شدید می‌تواند باعث افزایش فشار در ناحیه شکم و وریدهای کیسه بیضه شود، که به نوبه خود می‌تواند به عود واریکوسل منجر شود. درمان علت سرفه‌های مزمن می‌تواند در جلوگیری از این وضعیت کمک کننده باشد.

عوامل تشدید کننده واریکوسل کدامند؟

عوامل مختلفی می‌توانند در تشدید واریکوسل نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• چاقی: اضافه وزن و چاقی می‌تواند فشار بیشتری بر وریدهای کیسه بیضه وارد کند و به تشدید واریکوسل منجر شود. حفظ وزن در محدوده سالم از طریق رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند باعث افزایش فشار در وریدهای بدن، از جمله وریدهای کیسه بیضه شود و به این ترتیب به تشدید واریکوسل کمک کند. مدیریت فشار خون از طریق داروها و تغییرات سبک زندگی می‌تواند در کاهش این خطر موثر باشد.
• استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند باعث تشدید بسیاری از بیماری‌ها از جمله واریکوسل شوند. مدیریت استرس از طریق تمرینات تنفسی، مدیتیشن و مشاوره می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
• مصرف دخانیات و الکل: مصرف سیگار و الکل می‌تواند به سلامت وریدها آسیب رسانده و باعث تشدید واریکوسل شود. قطع مصرف این مواد می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی علائم واریکوسل داشته باشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

عوامل مختلفی می‌توانند علت واریکوسل باشند؛ اما در بسیاری از موارد می‌توان با پیروی از سبک زندگی سالم از بروز این عارضه جلوگیری کرد. فراموش نکنید که واریکوسل عموماً نیاز به درمان نداشته و پزشک تنها مسکن‌هایی برای کاهش درد برای فرد تجویز می‌کند. در موارد حاد یا مواردی که فرد دچار ناباروری شده است ممکن است درمان جراحی نیز به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی مطرح شود.

برای تشخیص دلیل واریکوسل حتما با متخصص اورولوژیست مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر اورولوژی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!