فهرست مطالب
تلخی دهان فقط یک مزه آزاردهنده نیست و به دلایل متنوعی از عفونتها و داروها تا خشکی دهان و اختلال بویایی ارتباط دارد. زمانی که از خواب بیدار میشوید و دهانتان تلخ است، یا بعد از خوردن بعضی غذاها این مزه مدام تکرار میشود، طبیعی است که سریع به این فکر کنید: «برای تلخی دهان چی بخوریم؟» اما قبل از استفاده از دمنوشها و قرصها، باید بدانیم کدام یک موثرتر است و مشکلات گوارشی ایجاد نمیکند. در ادامه این مطلب از دکترتو بررسی میکنیم که دقیقا چه موادغذایی بخوریم و چه عادتهای غذایی را تغییر دهیم تا این مزه ناخوشایند کمتر شود؛ و در نهایت، میگوییم چه زمانی تلخی دهان یک هشدار جدی است و باید حتما به دکتر مراجعه کنید.
برای تلخی دهان چه مواد غذایی مناسب است؟
برای کاهش تلخی دهان، اصلاح رژیم غذایی نقش مهمی دارد. نوشیدن منظم آب و مصرف میوههایی مانند خیار و هندوانه به تامین رطوبت و افزایش ترشح بزاق کمک میکند. انتخاب پروتئینهای کمچرب مانند مرغ و ماهی کبابی و پرهیز از غذاهای سرخشده و بسیار چرب مناسب است.
استفاده از سبزیجات تازه و لبنیات کمچرب، به خصوص ماست پروبیوتیک، میتواند تعادل فلور روده و هضم را بهبود بخشد. در کنار این موارد، محدودکردن قهوه، نوشابههای گازدار، ادویه تند و سیگار برای کنترل بهتر تلخی دهان در مواردی مانند رفلاکس یا خشکی دهانی، ضروری است.
موارد زیر از مواد غذایی مناسب برای تلخی دهان هستند:
- نوشیدنیهای مفید برای کاهش تلخی دهان
- میوهها و سبزیجات مناسب
- ادویهها و مواد طبیعی کمککننده
- آدامس یا ابنبات
جدول زیر، لیستی از مواد غذایی و روشهای مناسب برای تلخی دهان براساس علت آن را نشان میدهد.
| وضعیت یا علت احتمالی | مواد غذایی و روشهای کمککننده |
|---|---|
| نکات عمومی | مصرف آب کافی در طول روز، آدامس یا آبنبات بدون قند برای افزایش بزاق، وعدههای کوچکتر و منظم، حفظ بهداشت دهان و زبان |
| خشکی دهان | مصرف جرعهجرعه آب، جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آبنبات بدون قند |
| دارویی (مانند متفورمین) | اگر مزه فلزی آزاردهنده است آدامس بدون قند و آب کافی مصرف شود |
| سوءهاضمه یا رفلاکس | وعدههای کوچکتر، پرهیز از خوردن غذا ۳ تا ۴ ساعت قبل خواب |
| عفونتهای راههای هوایی یا سرماخوردگی | مایعات کافی؛ نوشیدنیهای گرم |
| مشکلات دهان و دندان | مصرف آب کافی و رعایت بهداشت دهان |
| بارداری | مصرف آب کافی، وعدههای کوچکتر و سادهتر |
| تغییرات مزه مرتبط با شیمیدرمانی یا رادیوتراپی | نوشیدن مایعات، آدامس یا آبنبات بدون قند |
| کمبودهای تغذیهای | رژیم متعادل؛ بررسی و جبران کمبود با تجویز پزشک |
۱. نوشیدنی های مفید برای کاهش تلخی دهان
نوشیدنیهایی مانند آب ولرم با لیمو، چای سبز و چای نعنا میتوانند تلخی دهان را کاهش دهند. البته این نوشیدنیها درمان اصلی نیستند و در ریفلاکس معده باید با احتیاط مصرف شوند. نوشیدن آب کافی در طول روز هم باعث شستشوی باکتریها و مواد باقیمانده در دهان میشود و تلخی را کاهش میدهد. همچنین مصرف شیر کمچرب و دوغ میتواند به تعادل pH دهان کمک کند و تلخی را کاهش دهد.
۲. میوه ها و سبزیجات مناسب
برای کاهش تلخی دهان، مصرف میوهها و سبزیجات آبدار و سرشار از آنتیاکسیدان توصیه میشود. خیار، کرفس، کاهو، کلم بروکلی و اسفناج با تامین رطوبت و فیبر، به بهبود هضم و کاهش خشکی دهان کمک میکنند. در میان میوهها، سیب، گلابی و کیوی با تحریک ترشح بزاق و تامین ویتامین C، به تعادل طعم در دهان کمک میکنند.
نمیدونی برای رفع تلخی دهان رژیم بگیری یا دارو مصرف کنی؟
با متخصص مشورت کن، بعد انتخاب کن.
۳. ادویه ها و مواد طبیعی کمک کننده
بعضی از ترکیبات گیاهی میتوانند از طریق افزایش ترشح بزاق یا بهبود هضم، به کاهش احساس تلخی دهان کمک کنند. زنجبیل، رازیانه، نعنا و زیره با اثرات ضداسپاسم و کمک به حرکات گوارش، در بعضی افراد حس سنگینی و طعم نامطبوع را کاهش میدهند. میتوان برای طعمدهی و پوشاندن مزه ناخوشایند از طعمدهندهها بهره برد اما اثر درمانی آنها برای تلخی دهان تایید نشده است.
دمنوش بابونه و چای سبز هم بهدلیل داشتن پلیفنولها و خواص آنتیاکسیدانی به سلامت مخاط دهان و معده کمک میکنند. مصرف این مواد باید متعادل باشد و اگر بیماری زمینهای دارید حتما با ئزشک قبل از مصرف آنها مشورت کنید.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت healthline
You may get a bitter taste in your mouth after eating certain foods. Drinking a lot of water and practicing oral care may help it go away. But having a bitter taste in your mouth can also occur with certain health conditions.
ترجمه فارسی:
ممکن است پس از خوردن برخی غذاها، طعم تلخی در دهان احساس کنید. نوشیدن آب کافی و رعایت بهداشت دهان میتواند به برطرف شدن این مشکل کمک کند. با این حال، تلخی دهان میتواند به دلیل برخی شرایط یا مشکلات سلامت هم بروز پیدا کند.
۴. آدامس یا آبنبات
جویدن آدامس بدون قند، به خصوص انواع حاوی زایلیتول، با تحریک ترشح بزاق از سادهترین روشها برای رقیقسازی مواد محرک و شستوشوی دهان است و میتواند بهطور موقت تلخی را کاهش دهد. آبنبات مکیدنی بدون قند هم اثر مشابهی دارد اما مصرف انواع قندی آن به دلیل افزایش پلاک دندانی و خطر پوسیدگی توصیه نمیشوند. این محصولات فقط نقش کمکی دارند و جایگزین بررسی و درمان علت اصلی تلخی دهان نیستند.
چه غذایی برای تلخی دهان خوب است؟
انتخاب غذای مناسب میتواند شدت و تکرار تلخی دهان را تا حدی کاهش دهد، به خصوص زمانی که علت آن رفلاکس، خشکی دهان یا سنگینی گوارشی باشد. در رژیم غذایی ایرانی، غذاهای سبک، کمچرب، آبدار و همراه سبزی تازه برای معده، کبد و صفرا بهتر هستند و کمتر مزه تلخ صبحگاهی یا بعد از غذا را ایجاد میکنند. البته این موادغذایی جایگزین بررسی علت اصلی نیستند اما تا زمان مراجعه به پزشک میتوانند به بهبود نسبی طعم دهان کمک کنند:
- آش جو یا آش سبزی کمچرب (بدون پیازداغ فراوان)
- سوپ سبزیجات خانگی (هویج، کرفس، سیبزمینی، کدو، برنج کم) با روغن کم
- ماهی کبابی یا آبپز با برنج ساده و سبزیجات بخارپز
- خوراک لوبیا، عدسی یا خوراک سبزیجات با روغن کم
مشکل معده مزه دهانت رو عوض کرده؟ از بهترین دکتر نوبت بگیر.
چه غذاهایی برای تلخی دهان مضر است؟
معمولا غذاهای خیلی چرب، شور، تند و شیرین مصنوعی فشار بیشتری به معده و کبد وارد کرده و احتمال بازگشت اسید یا صفرا را بالا میبرند. همچنین مصرف مداوم نوشیدنیهای محرک مانند قهوه غلیظ و نوشابههای گازدار میتواند تعادل طعم در دهان را بر هم بزند و احساس تلخی را تقویت کند. غذاهای زیر برای رفع تلخی دهان توصیه نمیشوند:
- غذاهای سرخشده و چرب (سیبزمینی سرخکرده، فستفود، خورشهای روغنی)
- غذاهای تند و پرادویه (فلفل زیاد، انواع ترشی بسیار تند)
- خوراکیهای شور (خیارشور، تنقلات شور، کنسروها)
- شیرینیها و کیکهای خامهای و بسیار شیرین
۴.۶ (۱۴۷۴ نظر)۴.۹ (۸۶۴ نظر)۴.۲ (۹۸۹ نظر)۴.۸ (۸۰۵ نظر)۴.۶ (۸۳۸ نظر)۴.۸ (۷۸۹ نظر)نتیجه گیری
برای پاسخ به این سوال که برای تلخی دهان چی بخوریم باید گفت بهتر است به سمت نوشیدن منظم آب، مصرف میوهها و سبزیجات تازه، غذاهای سبک و کمچرب، ماست و لبنیات کمچرب و پرهیز از سرخکردنیها، غذاهای خیلی تند و چرب بروید. اگر با وجود این تغییرات، تلخی دهان همچنان ادامه پیدا کرد یا همراه با علائمی مانند مشکل بلع، بوی بد مداوم دهان یا تلخی ناگهانی بعد از شروع یک دارو بود، حتما باید برای بررسی دقیقتر به پزشک متخصص گوارش یا دکتر عمومی مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!