التهاب آپاندیس و هرآنچه باید در مورد آپاندیس بدانید

خلاصه مقاله‌ی آپاندیسیت را در این پادکست گوش دهید:

یکی از نگرانی‌های افراد با شروع هر دردی در شکم، عفونت و التهاب آپاندیس یا آپاندیسیت (به انگلیسی Appendicitis) و درد ناشی از آن است. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلف ایجاد شود. در بیشتر موارد، جراحی درمان استاندارد است، اما در برخی موارد خاص، درمان با آنتی‌بیوتیک ممکن است مؤثر باشد. اگر احتمال می‌دهید، دچار آپاندیسیت هستید، این مقاله را تا انتها بخوانید تا با التهاب آپاندیس و روش تشخیص درد آن آشنا شوید. اگر می‌خواهید برای درمان آپاندیسیت به متخصص داخلی یا گوارش مراجعه کنید، می‌توانید از طریق دکترتو اقدام کنید. 

التهاب آپاندیس چیست؟

التهاب آپاندیس یا آپاندیسیت وضعیتی است که در آن آپاندیس دچار التهاب می‌شود. آپاندیسیت یکی از رایج‌ترین مشکلات گوارشی محسوب می‌شود که بیشتر در افراد بین ۱۰ تا ۳۰ سال دیده می‌شود. زمانی‌که دهانه‌ی آپاندیس مسدود شود، باکتری‌ها درون آن تجمع پیدا کرده و رشد می‌کنند و در نتیجه این زائده‌ی کوچک دچار التهاب می‌شود؛ وضعیتی که به آن آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس گفته می‌شود.

آپاندیسیت یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مراجعه فوری پزشکی دارد. اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است آپاندیس پاره شود و عفونت به سایر نواحی شکم سرایت کند. این شرایط می‌تواند منجر به التهاب شدید در حفره شکمی (پریتونیت) و عوارض خطرناک‌تر شود.

پارگی آپاندیس یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود، زیرا باکتری‌های موجود در روده را به داخل حفره شکم پخش می‌کند. این عفونت (پریتونیت) می‌تواند وارد جریان خون شده و باعث عوارضی تهدیدکننده حیات (سپسیس) شود. به دلیل همین خطر، درمان استاندارد آپاندیسیت، برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی) است.

پری آپاندیسیت چیست؟

پری آپاندیسیت به التهاب یا عفونت بافت‌های اطراف آپاندیس اشاره دارد و از عوارض آپاندیسیت است. هنگامی که آپاندیس ملتهب می‌شود، می‌تواند عفونت یا التهاب را به بافت‌های اطراف گسترش دهد و باعث پری آپاندیسیت شود.

علائم پری آپاندیسیت مشابه علائم آپاندیسیت است و معمولا شامل درد شکمی، تب و گاهی اوقات یک توده قابل لمس در سمت راست پایین شکم است. درمان آن نیز شامل برداشتن آپاندیس با جراحی همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان هرگونه عفونت موجود است.

مهم ترین نشانه های آپاندیسیت چیست؟

شایع‌ترین علائم آپاندیسیت عبارتند از درد شکمی، تهوع و بی‌اشتهایی. این علائم معمولاً الگوی خاصی دارند که می‌تواند در شناسایی آن کمک کند، اما فقط حدود نیمی از مبتلایان به آپاندیسیت این الگوی کلاسیک را دارند. آپاندیس در زنان، کودکان و سالمندان ممکن است علائم متفاوتی داشته باشند.

آپاندیس کجاست و چه شکلی است؟

اگر شکم را به چهار قسمت تقسیم کنید، محل آپاندیس معمولاً در پایین و سمت راست شکم است. آپاندیس یک کیسه‌ی لوله‌ای‌شکل کوچک به اندازه‌ی یک انگشت است که از انتهای سمت راست روده بزرگ بیرون می‌زند.

علائم عفونت آپاندیس داری؟

برای تشخیص دقیق نوبت بگیر.

رزرو نوبت پزشک گوارش

علت آپاندیسیت چیست؟

مسدود شدن لایه داخلی آپاندیس، که به آن لومِن گفته می‌شود، عامل اصلی ایجاد آپاندیسیت است. این انسداد می‌تواند باعث عفونت شود. باکتری‌ها به‌سرعت تکثیر می‌شوند و موجب التهاب، تورم و پر شدن آپاندیس از چرک می‌گردند. با پیشرفت التهاب، خون‌رسانی به آپاندیس کم می‌شود و اندام شروع به مرگ می‌کند. زمانی که دیواره‌های آپاندیس سوراخ می‌شوند، مدفوع، موکوس، باکتری‌ها و دیگر مواد می‌توانند به داخل شکم نشت کنند. این نشت ممکن است منجر به «پریتونیت» شود؛ یک عفونت جدی در کل شکم که در صورت عدم درمان سریع می‌تواند کشنده باشد. علل رایج التهاب، انسداد و عفونت آپاندیس عبارتند از:

• مدفوع سخت (سنگ آپاندیس): سنگ‌هایی به نام «فکالیت» یا «اپندیکولیت» ممکن است دهانه آپاندیس را مسدود کنند.
• هیپرپلازی لنفاوی: تورم بافت لنفاوی آپاندیس در پاسخ به عفونت‌های دیگر.
• کولیت: التهاب روده بزرگ به‌دلیل عفونت یا بیماری‌های التهابی.

همچنین ریسک فاکتورهای آپاندیسیت عبارت‌اند از:

• جنسیت: آپاندیس در مردان بیشتر از آپاندیس در زنان دیده میشود.

• سن: در هر سنی ممکن است رخ دهد اما بیشتر برای افراد ۱۰ تا ۲۰ سال رخ می‌دهد

Appendicitis is common and can affect anyone of any age. Teenagers and young adults are the most commonly affected. Appendicitis can develop at any age but it is most common between ages 10 and 30. It is very rare under the age of 2 years.
آپاندیسیت بیماری شایعی است و می‌تواند در هر سنی و برای هر فردی رخ دهد، اما بیشترین شیوع آن در نوجوانان و جوانان است. این بیماری ممکن است در هر سنی بروز کند، اما بیشتر در بازه سنی ۱۰ تا ۳۰ سال دیده می‌شود و در کودکان زیر ۲ سال بسیار نادر است.

به نقل از patient.info

دلیل ترکیدن آپاندیس چیست؟

ترکیدن آپاندیس می‌تواند ناشی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری التهابی روده یا رشد بیش‌ازحد باکتری‌ها باشد. همچنین ممکن است به‌دلیل انسدادی باشد که گاهی دهانه آپاندیس را می‌بندد و باز می‌شود. اگر این التهاب خفیف برای مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است منجر به هیپرپلازی بافت لنفاوی یا حتی تشکیل بافت اسکار (جوشگاه) در آپاندیس شود.

چه غذاهایی باعث آپاندیس می شود؟

مصرف پیوسته و زیاد غذاهای برخی از مواد غذایی می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات گوارشی التهاب آپاندیس را بیشتر کند. برخی از این مواد غذایی به شرح زیر است:

• گوشت‌های فرآوری‌شده و غذاهای سرخ‌کردنی
• غذاهای پرچرب و پرکلسترول
• کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و تنقلات شیرین
• لبنیات پرلاکتوز
• غذاهای تند و اسیدی

در نهایت، تغذیه سالم شامل مصرف فیبر بالا، آب کافی و کاهش مصرف چربی‌های ناسالم، قند و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش کمک کند و احتمال بروز آپاندیسیت را کاهش دهد.

انواع آپاندیسیت کدامند؟

آپاندیسیت اغلب به‌صورت حاد بروز می‌کند؛ یعنی ناگهانی شروع شده و به‌سرعت شدت می‌گیرد. نوع مزمن آپاندیسیت، که بسیار نادرتر است، زمانی رخ می‌دهد که آپاندیس به‌صورت متناوب و خفیف دچار تحریک شود، بدون آن‌که علائم آن به‌مرور شدت یابد. از آنجا که در نوع مزمن، علائم به‌تدریج و نه به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند، تشخیص آن ممکن است دشوار یا حتی نادیده گرفته شود. اگر دچار درد شکمی طولانی‌مدت و بدون علت مشخص هستید، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا احتمال آپاندیسیت مزمن بررسی شود.

انواع بیماری التهاب آپاندیس	توضیحات
آپاندیسیت حاد چیست؟	این مورد شدید و ناگهانی ایجاد شده و بیشتر افراد ۱۰ تا ۳۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در طول ۲۴ ساعت درد بسیار شدت پیدا کرده و در صورت عدم درمان ممکن است آپاندیس بترکد. این نوع بیماری بسیار شایع بوده و حدود ۹% افراد به آن مبتلا می‌شوند.
آپاندیسیت مزمن چیست؟	نسبت به نوع حاد بسیار کمتر اتفاق می‌افتد. معمولا علائم نوع مزمن بیماری خفیف بوده و بعد از ابتلا به آپاندیسیت حاد ایجاد می‌شود. علائم ممکن است چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال ناپدید شود و دوباره به وجود بیاید.

چگونه آپاندیسیت را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص آپاندیسیت، ابتدا پزشک شرح حال بیمار را می‌گیرد و علائم را با معاینه شکم بررسی می‌کند. در معاینه فیزیکی، فشار دادن ناحیه دردناک و افزایش درد هنگام رها کردن فشار می‌تواند نشانه التهاب پرده صفاق (پریتونیت) باشد. همچنین، اگر شکم سفت شود یا عضلات آن به‌صورت غیرارادی منقبض شوند، می‌تواند نشانه‌ای از آپاندیسیت باشد. برای انجام آزمایش و درمان باید به بیمارستان بروید. آزمایش‌هایی که ممکن است انجام شوند عبارتند از:

• آزمایش خون برای بررسی نشانه‌ای از عفونت
• آزمایش ادرار
• سونوگرافی، MRI یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی التهاب آپاندیس
• تست بارداری در صورت احتمال بارداری

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند به‌طور قطعی آپاندیسیت را تشخیص دهد. تشخیص گاهی دشوار است چون ممکن است علائم التهاب آپاندیس شبیه بیماری‌های دیگر باشد. گاهی پزشکان ترجیح می‌دهند چند ساعت صبر کنند و علائم شما را در بیمارستان تحت نظر بگیرند.

متن انگلیسی:
Blood tests can show signs of inflammation, such as a high white blood cell count or C-reactive protein count, and they can help identify an infection.
ترجمه فارسی:
آزمایش‌های خون می‌توانند نشانه‌های التهاب، مانند تعداد بالای گلبول‌های سفید خون یا تعداد پروتئین واکنش‌گر C را نشان داده و به شناسایی عفونت کمک کنند.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

سونوگرافی آپاندیس

سونوگرافی از روش‌های پرکاربرد و ایمن برای تشخیص آپاندیس در کودکان، زنان باردار و بیمارانی است. این روش تصویربرداری بدون اشعه، محل آپاندیس و نشانه‌های التهاب را بررسی کرده و به کاهش خطاهای تشخیصی و جلوگیری از جراحی‌های غیرضروری کمک می‌کند. دقت سونوگرافی به مهارت اپراتور بستگی دارد و در افراد چاق یا با آناتومی غیرمعمول ممکن است محدودیت داشته باشد. در مواردی که نتیجه سونوگرافی واضح نباشد، پزشک ممکن است برای اطمینان بیشتر، سی‌تی‌اسکن تجویز کند.

نحوه تشخیص درد آپاندیس

درد ناشی از آپاندیسیت معمولاً در بخش پایین و راست شکم حس می‌شود. درد آپاندیس در بسیاری از افراد ابتدا از اطراف ناف آغاز شده و سپس به سمت پایین و راست شکم منتقل می‌شود. با پیشرفت التهاب، شدت درد بیشتر می‌شود و ممکن است به یک مشکل جدی تبدیل شود. این درد هنگام حرکت کردن، تنفس عمیق، لمس کردن و سرفه یا عطسه، بدتر می‌شود. در صورت پارگی آپاندیس، این درد ممکن است در سراسر شکم احساس شود.

محل دقیق درد ممکن است بسته به سن و محل قرارگیری آپاندیس در بدن متفاوت باشد. در دوران بارداری، ممکن است درد از قسمت بالای شکم احساس شود، زیرا آپاندیس در این دوران کمی بالاتر قرار می‌گیرد.

درمان درد آپاندیس توسط متخصصین مجرب درمان آپاندیس

دکتر آپاندیسیت

درمان آپاندیس ملتهب

اصلی‌ترین درمان آپاندیسیت، عمل آپاندیس یا همان «آپاندکتومی» است که بسته به شرایط بیمار به دو روش جراحی باز یا لاپاراسکوپی انجام می‌شود. پیش از جراحی نیز در بسیاری از موارد برای کنترل عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. حتی اگر در ابتدا عفونتی وجود نداشته باشد، آپاندیسیت معمولاً منجر به عفونت می‌شود. درمان با آنتی‌بیوتیک در آپاندیسیت بدون عارضه ممکن است مؤثر باشد، اما خطر عود بیماری در حدود ۳۹٪ در طول ۵ سال وجود دارد و پزشکان ترجیح می‌دهند جراحی انجام دهند.

عوارض آپاندیسیت

مهم‌ترین خطر آپاندیسیت ترکیدن آپاندیس است. به همین دلیل باید با شروع اولین علائم برای تشخیص این بیماری به پزشک مراجعه کنید. آپاندیسیت ممکن است باعث عوارض جدی شود، مانند:

• ایسکمی و نکروز: کاهش جریان خون منجر به مرگ بافت.
• گانگرن یا پارگی: بافت مرده باعث گسترش عفونت یا پارگی آپاندیس می‌شود.
• آبسه یا فِلِگمون: تجمع چرک یا توده التهابی اطراف آپاندیس.
• پریتونیت و سپسیس: پخش شدن عفونت به حفره شکم یا خون، که ممکن است کشنده باشد.

اگر آپاندیس بترکد چه می شود؟

ترکیدن آپاندیس منجر به پخش عفونت در تمام شکم می‌شود. این وضعیت به «پریتونیت» معروف است و ممکن است تهدیدکننده‌ی زندگی باشد و نیاز به جراحی فوری برای برداشتن آپاندیس و شست‌وشوی حفره شکمی دارد. سایر خطرات ترکیدن آپاندیس به شرح زیر است:

• عفونت پوشش داخلی شکم (پریتونیت)
• واکنش شدید و تهدید کننده حیات به عفونت (سپسیس)
• تجمع دردناک چرک (آبسه)
• انسداد روده
• مشکلات در دوران بارداری

پزشکان پیشنهادی

۴.۸ (۴۸۳ نظر)

دکتر احمد آهنگران

فوق تخصص جراحی کودکان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۷۷ نظر)

دکتر محسن کلاهدوزان

فوق تخصص جراحی قفسه سینه (جراحی توراکس)

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۱۳ نظر)

دکتر زهرا حسینیان

تخصص جراحی عمومی

نوبت بگیرید

۴.۳ (۳۹۷ نظر)

دکتر مسعود مهاجر

تخصص جراحی عمومی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۲۱ نظر)

دکتر کامران دولتشاهی

تخصص جراحی عمومی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۲۸۶ نظر)

دکتر علیرضا توسلی

تخصص جراحی عمومی

نوبت بگیرید

عوارض برداشتن آپاندیس چیست؟

برداشتن آپاندیس معمولاً بدون عوارض جدی است، اما ممکن است تأثیرات جزئی بر سیستم ایمنی و فلور روده داشته باشد. برخلاف کیسه صفرا برای برداشتن آپاندیس، نیازی به تغییر رژیم غذایی یا سبک زندگی نیست. ممکن است پزشک برای دوران بهبودی توصیه‌های خاصی داشته باشد اما بعد از آن تغییر خاصی در سبک زندگی لازم نیست. در کل آپاندیس اندامی حیاتی نیست و نبود آن مشکلی ایجاد نمی‌کند. نقش احتمالی آن در دوران کودکی کمک به تولید آنتی‌بادی‌ها است.

چگونه از التهاب آپاندیس جلوگیری کنیم؟

هیچ روشی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. اما ممکن است رژیم غذایی در ابتلا به آن تاثیر داشته باشد. سعی کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از غذاهای پر فیبر استفاده کنید. 

• رعایت رژیم غذایی سالم با مصرف زیاد فیبر برای پیشگیری از یبوست؛

• مصرف مواد غذایی پرچرب و شیرین را کاهش دهید. این خوراکی‌ها با ایجاد یبوست، خطر بروز التهاب و عفونت را افزایش می‌دهند
• برای سلامت دستگاه گوارش ورزش را فراموش نکنید
• از خوردن غذاهای تند که باعث تحریک روده و تشدید التهاب می‌شوند، پرهیز کنید
• آب فراوان (حدود ۸ لیوان در روز) بنوشید
• مدفوع خود را برای مدت طولانی نگه ندارید زیرا این کار احتمال تجمع و انسداد در آپاندیس را افزایش می‌دهد

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر درد مبهمی در شکم خود احساس می‌کنید که به‌مرورزمان بدتر می‌شود، باید برای تشخیص آپاندیس به متخصص داخلی یا دکتر گوارش مراجعه کنید. پزشک با بررسی سایر علائم و انجام آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون و تصویربرداری بیماری را تشخیص داده و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اگر نیاز به جراحی باشد، شما را به جراح عمومی ارجاع داده تا مراحل عمل جراحی انجام شود. اگر به دنبال دریافت نوبت از دکتر متخصص گوارش، داخلی و یا فوق تخصص جراحی عمومی هستید، از صفحۀ متخصصین دکترتو اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!