آپاندیسیت و هرآنچه باید در مورد عفونت و التهاب آپاندیس بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

یکی از نگرانی‌های افراد با شروع هر دردی در شکم، بیماری عفونت و التهاب آپاندیس یا آپاندیسیت (به انگلیسی Appendicitis) است. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلف ایجاد شود و معمولا هیچ راه درمانی جز جراحی ندارد. اگر احتمال می‌دهید، دچار آپاندیسیت هستید، در این مطلب همراه ما باشید تا به طور کامل توضیح دهیم، آپاندیس چه علائمی دارد، کدام افراد بیشتر در معرض خطر هستند و چگونه می‌توان آن را تشخیص داد. اگر دچار بیماری آپاندیسیت هستید و می‌خواهید برای درمان آن به متخصص داخلی یا گوارش مراجعه کنید، می‌توانید از طریق دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین هم وجود دارد.

التهاب آپاندیس چیست؟ (اپاندیسیت)

آپاندیسیت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش است که بیشتر افراد ۱۰ تا ۳۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر آپاندیس دچار انسداد شود، باکتری‌ها در آن تکثیر پیدا می‌کنند و در نتیجه آپاندیس دچار التهاب می‌شود. به این حالت آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس گفته می‌شود.

آپاندیسیت یک بیماری جدی است که نیاز به مراجعه‌ی فوری به پزشک دارد. زیرا در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند باعث پارگی آپاندیس شود. این پارگی می‌تواند عفونت را گسترش دهد و باعث پخش شدن التهاب و عفونت در کل حفره‌ی داخلی شکم شود.

پری آپاندیسیت چیست؟

پری آپاندیسیت به التهاب یا عفونت بافت‌های اطراف آپاندیس اشاره دارد و از عوارض آپاندیسیت است. هنگامی که آپاندیس ملتهب می‌شود، می‌تواند عفونت یا التهاب را به بافت‌های اطراف گسترش دهد و باعث پری آپاندیسیت شود.

علائم پری آپاندیسیت مشابه علائم آپاندیسیت است و معمولا شامل درد شکمی، تب و گاهی اوقات یک توده قابل لمس در سمت راست پایین شکم است. درمان آن نیز شامل برداشتن آپاندیس با جراحی همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان هرگونه عفونت موجود است.

علائم آپاندیس چیست؟ (علائم آپاندیس خفیف و علائم ترکیدن آپاندیس)

خوشبختانه علائم آپاندیسیت (که به اشتباه علائم آپاندیس گفته می‌شود) به سرعت و معمولا در طی ۲۴ ساعت اول بروز می‌کنند. اما درد اپاندیس چقدر طول میکشد؟ علائم آپاندیسیت می‌توانند از ۴ تا ۴۸ ساعت پس از بروز مشکل در آپاندیس، ظاهر شوند و تا چند ساعت ادامه داشته باشند. شایع‌ترین علامت التهاب در آپاندیس و از نشانه‌های اولیه آپاندیسیت، درد در شکم است. بنابراین علت درد شکم می‌تواند التهاب آپاندیس باشد. برخی از علائم آپاندیسیت علاوه بر درد شکمی شامل موارد زیر هستند:

• تب
• ازدست‌دادن اشتها
• حالت تهوع
• استفراغ
• یبوست
• اسهال
• دل درد خطرناک
• کاهش انرژی
• عدم دفع گاز.

گاهی ممکن است شخص دچار مشکلات روده شود. در این صورت علائم زیر را تجربه می‌کند:

• اسهال
• یبوست
• میل به اجابت مزاج
• عدم توانایی در خارج کردن باد شکم.

علائم پارگی اپاندیس به اتفاقاتی که پس از آن میفتد، بستگی دارد. ممکن است پس از ترکیدن آن تا چند ساعت احساس بهتری داشته باشید. زیرا التهاب آپاندیس از بین رفته و علائم اولیه برطرف می‌شود. اما ترکیدن اپاندیس چه خطراتی دارد؟ زمانی که باکتری‌ها در حفره شکم پخش شوند، باعث التهاب بافت شکم و دیگر اندام‌های این ناحیه می‌شوند و حتی باعث ایجاد عفونت جدی و کشنده شوند. در این شرایط علائم مشابه قبل شده و ممکن است نشانه‌ها با تفاوت‌هایی ظاهر شوند:

• درد در تمام شکم
• درد مداوم و شدیدتر
• تب با درجه بالاتر
• بالارفتن ضربان قلب و سرعت تنفس به دلیل پاسخ به درد شدید
• لرز
• ضعف
• گیجی

علائم عفونت آپاندیس را داری؟

برای تشخیص دقیق نوبت بگیر.

دکتر گوارش آنلاینرزرو نوبت پزشک گوارش

محل دقیق درد آپاندیس (درد آپاندیس کجاست؟)

درد اپاندیس چگونه شروع می شود و در کجاست؟ این درد ممکن است از ناحیه‌ی اطراف ناف شروع شود و به سمت راست و پایین شکم حرکت کند. همچنین درد شکمی ممکن است از سمت راست و پایین شکم شروع شود. درد شکمی با گذشت زمان اغلب بدتر می‌شود. این درد هنگام حرکت کردن، تنفس عمیق، لمس کردن و سرفه یا عطسه، بدتر می‌شود. در صورت پارگی آپاندیس، این درد ممکن است در سراسر شکم احساس شود.

آیا درد آپاندیس به پا میزند؟

التهاب یا عفونت آپاندیس، معروف به آپاندیسیت، می‌تواند باعث درد در قسمت پایین سمت راست شکم تا کشاله ران شود. درد آپاندیسیت اغلب به عنوان یک درد مبهم بدون بررسی محل دقیق درد آپاندیس توصیف می‌‎شود که با گذشت زمان بدتر و شدیدتر می‌شود.

درد آپاندیس چگونه است، آیا درد آپاندیس قطع میشود؟

درد آپاندیس بعد از چند ساعت مداوم و شدید می‌شود و نیازمند مراجعه‌ی فوری به پزشک است. اگر آپاندیس بترکد، درد آن برای مدتی کم و قطع می‌شود. ترکیدن آپاندیس بسیار خطرناک است و باید سریعا تحت مداخله‌ی پزشکی قرار گیرد.

علائم درد آپاندیس خفیف (علائم آپاندیس پنهان) و مزمن چیست؟

علائم خفیف آپاندیسیت در حالت مزمن این بیماری ایجاد می‌شود. در این شرایط ممکن است شخص تنها درد شکم را حس کند. درد ممکن است تیز یا مبهم باشد. گاهی ممکن است علائم دیگری مانند تب، تورم و حساسیت شکم، خستگی و بی‌حالی نیز به وجود بیایند. 

علائم درد آپاندیس در زنان

علائم آپاندیس در مردان و زنان مشابه است. در خانم‌ها نیز درد در سمت راست و پایین شکم یا در نزدیکی ناف ایجاد می‌شود. ممکن است خانم‌ها این درد را با درد کیست تخمدان اشتباه بگیرند. به همین دلیل باید به علائم دیگر آن نیز توجه کنید. اگر اشتهای خود را از دست داده و پس از شروع درد دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، باید سریعا به متخصص گوارش مراجعه کنید. 

یکی از شایع‌ترین موارد اورژانسی در بارداری که نیاز به جراحی دارد، بعد از زایمان زودرس، ابتلا به آپاندیسیت است. حدود ۰.۰۴ تا ۰.۲% از خانم‌های باردار تحت تاثیر این عارضه قرار می‌گیرند. گاهی ممکن است علائم آن با علائم معمول حاملگی اشتباه گرفته شود. دقت داشته باشید که در زمان بارداری ممکن است درد آپاندیسیت به سمت راست و بالای شکم منتقل شود.

تفاوت درد آپاندیس با درد تخمدان

درد آپاندیس از التهاب یا عفونت آپاندیس منشاء می‌گیرد و علائم آپاندیس در دختران درد در سمت راست پایین شکم است. درد تخمدان ناشی از مشکلات مربوط به تخمدان مانند کیست یا اندومتریوز است که منجر به درد در قسمت پایین شکم یا هر دو طرف آن است. درد تخمدان تقریبا از دردهای شبیه آپاندیس است.

علائم اپاندیس در کودکان با علائم آپاندیس در بزرگسالان متفاوت است؟

علائم در کودکان نیز مشابه بزرگسالان است. با این تفاوت که درد شکم در کودکان معمولا پخش می‌شود و در نقطه مشخصی احساس نمی‌شود. اگر کودک شما علائم زیر را داشت، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• درد ناگهانی شروع می‌شود
• هنگام حرکت یا سرفه بدتر می‌شود
• ازدست‌دادن اشتها
• سوءهاضمه
• حالت تهوع و استفراغ
• استفراغ
• تورم شکم
• تب با درجه پایین.

علت آپاندیسیت چیست؟ (علت آپاندیس ملتهب)

اگر آپاندیس دچار انسداد شود، باکتری‌ها در آن تکثیر پیدا می‌کنند و در نتیجه آپاندیس دچار التهاب می‌شود. انسداد می‌تواند ناشی از مواردی مانند التهاب، باکتری‌ها، ویروس‌ها، مدفوع سفت شده، انگل‌ها، تومورها، بزرگ شدن بافت‌های روده و زخم‌های بافت روده‌ای باشد.

آپاندیسیت یک بیماری ارثی نیست. اگرچه همه‌ی افراد در معرض خطر ابتلا به آپاندیسیت قرار دارند، اما با این حال این بیماری در بین کودکان ۱۰ تا ۱۹ سال بیش‌تر شایع است. آپاندیسیت یک بیماری مسری نیست یعنی نمی‌تواند به دیگران منتقل شود. بدون آپاندیس می‌توانید یک زندگی عادی داشته باشید و نیازی نیست در سبک زندگی یا رژیم غذایی خود تغییر ایجاد کنید.

عوامل خطر ابتلا به آپاندیسیت کدامند؟

آپاندیسیت می‌تواند در هر فردی ایجاد شود، اما ممکن است برخی از افراد بیش از سایرین به این بیماری مبتلا شوند. عوامل خطر آپاندیسیت عبارتند از:

• سن: آپاندیسیت غالبا افراد بین ۱۵ تا ۳۰ سال را مبتلا می‌کند. بروز آپاندیسیت در کودکان زیر ۲ سال نادر است.
• جنسیت: آپاندیسیت در مردان بیش‌تر از زنان دیده می‌شود.
• سابقه‌ی خانوادگی: افرادی که دارای سابقه‌ی خانوادگی آپاندیسیت هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن قرار دارند.

علت ترکیدن آپاندیس چیست؟ (علت آپاندیسیت پرفوره چیست)

هنگامی که آپاندیست به علت عفونت مسدود می‌شود، گردن خون در عروق اطراف آن با مشکل مواجه می‌شود و احتمال ترکیدن آپاندیس وجود دارد. آپاندیسیت پرفوره همان آپاندیس ترکیده یا سوراخ شده است.

برای تشخیص آپاندیس به چه دکتری مراجعه کنیم؟ (تشخیص آپاندیسیت)

تشخیص آپاندیسیت با شرح حال کامل و معاینه فیزیکی آپاندیسیت آغاز می‌شود. پزشک با وارد کردن فشار بر ناحیه‌ی مک برنی (ربع تحتانی و راست شکم) وجود درد را بررسی می‌کند:

• تشخیص آپاندیس با آزمایش خون: هیچ آزمایش خون قطعی برای تشخیص آپاندیسیت وجود ندارد. اما نمونه‌ی خون می‌تواند افزایش تعداد گلبول سفید در آپاندیسیت را نشان دهد، که در واقع نشان دهنده‌ی عفونت است. در واقع وجود هر عفونتی در بدن می‌تواند باعث بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید خون شود.
• پزشکان معمولا از سونوگرافی برای تشخیص آپاندیسیت استفاده می‌کنند.
• یکی دیگر از روش‌های تشخیص آپاندیسیت توسط پزشکان، سی تی اسکن شکم و لگن است.
• گاهی اوقات به جای سی تی اسکن برای تشخیص آپاندیسیت، به ویژه در خانم باردار، از ام آر آی استفاده می‌شود.
• علاوه بر آزمایشات تشخیصی بالا، آزمایش ادرار نیز برای بررسی وجود عفونت ادراری، درخواست می‌شود.
• برای بررسی حاملگی خارج رحمی نیز تست حاملگی انجام می‌شود.

متن انگلیسی:
Blood tests can show signs of inflammation, such as a high white blood cell count or C-reactive protein count, and they can help identify an infection.
ترجمه فارسی:
آزمایش‌های خون می‌توانند نشانه‌های التهاب، مانند تعداد بالای گلبول‌های سفید خون یا تعداد پروتئین واکنش‌گر C را نشان داده و به شناسایی عفونت کمک کنند.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

تشخیص آپاندیس در منزل؛ از کجا بفهمیم آپاندیس داریم؟

برای تشخیص این عارضه در خانه باید دراز بکشید و شخص دیگری روی شکم شما فشار کمی وارد کند. زمانی که به ناحیه دردناک فشار وارد می‌شود، در شرایط آپاندیسیت باید با آزاد شدن فشار به طور ناگهانی درد بدتر شود. این عارضه نشانه ملتهب بودن این بافت است. گاهی سفتی شکم نیز می‌تواند نشانه آپاندیسیت باشد.

آپاندیس کجاست؟ (آپاندیس کدام سمت است)

برای تشخیص آپاندیس اول باید بدانید آپاندیس کدام سمت بدن است. آپاندیس یک زائده‌ی لوله‌ای و کوچک است که در ابتدای روده‌ی بزرگ و انتهای روده‌ی کوچک قرار دارد. اگر با دو خط فرضی عمودی و افقی، که از ناف عبور می‌کنند، شکم را به چهار ربع تقسیم کنیم، جایگاه آناتومیک آپاندیس در ربع تحتانی و راست قرار دارد، ناحیه‌ای که با نام نقطه‌ی مک برنی شناخته می‌شود.

اما آپاندیس همیشه در این مکان قرار ندارد و گاهی اوقات در پشت روده‌ی بزرگ، پشت کبد یا در لگن قرار دارد. در زنان حامله نیز به دلیل بزرگ شدن رحم و تغییر مکان آناتومیک روده‌ها، جایگاه آپاندیس تغییر می‌کند. به همین دلیل در پزشکی به آپاندیس، روباه شکم گفته می‌شود.

روش های درمان آپاندیس (درمان آپاندیسیت)

در بیشتر موارد آپاندیسیت نیاز به جراحی دارد. برداشتن آپاندیس به وسیله‌ی عمل آپاندیس، آپاندکتومی نامیده می‌شود. جراحی خارج کردن آپاندیس، به دو شکل انجام می‌شود: از طریق لاپاراسکوپی یا جراحی باز با ایجاد برش در شکم.

اگر آپاندیس ترکیده یا پاره نشده باشد، پزشک جراح عمومی آن را از طریق ایجاد یک برش کوچک در شکم یا از طریق عمل لاپاراسکوپی خارج خواهد کرد. بهبودی بعد از عمل معمولا بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد و جای عمل بسیار کوچک و بین ۵ تا ۱۰ سانتیمتر است.

جالب است بدانید، پزشکان ترجیح می‌دهند حتی موارد مشکوک به آپاندیس را جراحی کنند. زیرا در صورت وجود التهاب در آپاندیس، خطر پارگی آن بالا است. پارگی آپاندیس بسیار خطرناک است و باعث پخش شدن عفونت در حفره‌ی شکمی می‌شود که به آن پریتونیت گفته می شود.

در شرایط زیر نیز جراحی گسترده‌ی شکمی انجام می‌شود:

• آپاندیسیت باعث آبسه شده باشد.
• وجود تومور در سیستم گوارشی.
• آپاندیسیت در ۳ ماهه‌ی سوم بارداری در زنان باردار.
• بیمار قبلا جراحی‌های شکمی زیادی داشته که ممکن است چسبندگی در شکم وجود داشته باشد.

درمان آپاندیس با دارو ممکن است؟ (درمان آپاندیس بدون عمل)

در حالیکه داروهای مسکن بدون نسخه می‌توانند به طور موقت درد مرتبط با آپاندیسیت را کاهش دهند، اما این داروها بیماری را از ریشه درمان نمی‌کنند. آپاندیسیت معمولا به برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی) به عنوان درمان اولیه همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری یا درمان عفونت نیاز دارد.

درمان آپاندیسیت توسط باتجربه‌ترین متخصص درمان آپاندیس

دکتر آپاندیسیت

انواع آپاندیسیت کدامند؟

بیماری آپاندیسیت دو نوع است. در بیشتر افراد آپاندسیت حاد بوده، اما گاهی ممکن است بیماری از نوع مزمن باشد:

انواع بیماری التهاب آپاندیس	توضیحات
آپاندیسیت حاد چیست؟	این مورد شدید و ناگهانی ایجاد شده و بیشتر افراد ۱۰ تا ۳۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. در طول ۲۴ ساعت درد بسیار شدت پیدا کرده و در صورت عدم درمان ممکن است آپاندیس بترکد. این نوع بیماری بسیار شایع بوده و حدود ۹% افراد به آن مبتلا می‌شوند.
آپاندیسیت مزمن چیست؟	نسبت به نوع حاد بسیار کمتر اتفاق می‌افتد. معمولا علائم نوع مزمن بیماری خفیف بوده و بعد از ابتلا به آپاندیسیت حاد ایجاد می‌شود. علائم ممکن است چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال ناپدید شود و دوباره به وجود بیاید.

عوارض و خطرات التهاب آپاندیس چیست؟

مهم‌ترین خطر آپاندیسیت ترکیدن آپاندیس است. به همین دلیل باید با شروع اولین علائم برای تشخیص این بیماری به پزشک مراجعه کنید. اگر آپاندیس به‌سرعت برداشته نشود، می‌ترکد. ترکیدن آپاندیس باعث پخش شدن عفونت در کل شکم می‌شود. به این شرایط پریتونیت می‌گویند. پریتونیت بسیار خطرناک است و درصورتی‌که درمان نشود، ممکن است منجر به مرگ شود.

گاهی هم خارج از آپاندیس ملتهب آبسه ایجاد می‌شود. آبسه احتمال ترکیدن آپاندیس را بیشتر می‌کند. در موارد نادر نیز ممکن است شخص دچار سپسیس شود. سپسیس شرایط جدی است که عفونت از طریق جریان خون به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌شود.

چگونه از التهاب آپاندیس جلوگیری کنیم؟

آیا می‌‌توان از آپاندیسیت جلوگیری کرد؟ هیچ روشی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. اما ممکن است رژیم غذایی در ابتلا به آن تاثیر داشته باشد. سعی کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از غذاهای پر فیبر استفاده کنید. طبق تحقیقات انجام شده، در کشورهایی که رژیم غذایی پر فیبر دارند، این بیماری کمتر شایع است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر درد مبهمی در شکم خود احساس می‌کنید که به‌مرورزمان بدتر می‌شود، باید برای تشخیص آپاندیس به متخصص داخلی یا دکتر گوارش مراجعه کنید. پزشک با بررسی سایر علائم و انجام آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون و تصویربرداری بیماری را تشخیص داده و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اگر نیاز به جراحی باشد، شما را به جراح عمومی ارجاع داده تا مراحل عمل جراحی انجام شود.

اگر دچار بیماری آپاندیسیت هستید و می‌خواهید برای درمان آن به پزشک متخصص گوارش، دکتر متخصص داخلی، یا فوق تخصص جراحی عمومی مراجعه کنید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان دکتر گوارش آنلاین، دکتر داخلی آنلاین و دکتر جراح عمومی آنلاین نیز وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!