فهرست مطالب
تومور استرومال دستگاه گوارش نوعی سرطان است که بیشتر در معده و روده کوچک ایجاد میشود. اگر علائم مربوط به تومور استرومال را دارید یا پزشک این سرطان را تشخیص داده است، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که علائم این تومور در دستگاه گوارش چیست؟ چرا این نوع سرطان ایجاد میشود؟ کدام عوامل خطر ریسک ابتلا به آن را افزایش میدهند؟ چگونه میتوان این بیماری را تشخیص داد؟ آیا GIST قابلدرمان است؟ این تومور تا چه حد خطرناک است؟
درصورتیکه علائم تومور استرومال را دارید یا سابقه خانوادگی این بیماری در خانواده شما وجود دارد، باید برای بررسی و تشخیص بهموقع این سرطان به دکتر گوارش یا دکتر انکولوژیست مراجعه کنید. برای ارتباط با این متخصصان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST) چیست؟
تومور استرومال دستگاه گوارشی یکی از انواع بیماری های گوارش است. گاهی ممکن است GIST خوش خیم باشد. اما در بیشتر مواقع GIST بدخیم است. GIST خوش خیم و بدخیم بیشتر در معده و روده کوچک یافت میشود؛ اما میتواند در بخشهای دیگر دستگاه گوارش هم به وجود بیاید. این سرطان از نوع خاصی از سلولهای عصبی شروع میشود. به این سلولها، سلولهای بینابینی میگویند. گاهی ممکن است سلولهای سرطانی از پیشسازهای این سلولها به وجود بیایند.
ممکن است در دستگاه گوارش یک تومور استرومال یا چندین تومور ظاهر شود. معمولا این بیماری در افراد بین ۴۰ تا ۷۰ سال شایع است. در کودکان و جوانان این سرطان کمتر دیده میشود.
به نقل از cancer.org دررابطهبا میزان شیوع تومور استرومال دستگاه گوارش در اندامهای مختلف:
بیش از نیمی از تومورهای استرومال از معده شروع میشوند. اکثر موارد دیگر از روده کوچک شروع شده، اما GIST ها میتوانند در هر نقطه از دستگاه گوارش ظاهر شوند. تعداد کمی از این تومورها در خارج از دستگاه گوارش در نواحی مجاور مانند امنتوم (لایه پیشبند مانندی از بافت چربی که بر روی اندامهای شکم آویزان است) یا صفاق (پوشش نازک روی اندامها و دیوارههای داخل شکم) شروع میشوند.
علائم تومور استرومال دستگاه گوارش
معمولا تومورهای استرومال کوچک در دستگاه گوارش علائمی ایجاد نمیکنند. اما بهمرور با بزرگشدن تومور علائم و نشانههای بیماری ظاهر میشوند. از علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- درد شکم
- احساس رشد ضایعهای در شکم
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد و گرفتگی شکم بعد از خوردن غذا
- عدم احساس گرسنگی بدون خوردن غذا
- احساس سیری با خوردن مقدار کمی غذا
- مدفوع تیره به دلیل خونریزی در دستگاه گوارش
اگر دچار چنین علائمی شدید و پس از چند روز این نشانهها برطرف نشد، حتما به متخصص گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. پزشک با بررسی این علائم در صورت نیاز آزمایشهای تشخیصی را تجویز میکند. برای ارتباط با این متخصصان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
علت تومور استرومال دستگاه گوارش
علت دقیق ابتلا به GIST خوش خیم یا GIST بدخیم مشخص نیست. اما تغییر در DNA میتواند باعث بروز تومور استرومال دستگاه گوارش شود. ارتباطی بین این سرطان با عوامل محیطی و سبک زندگی پیدا نشده است. در برخی از افراد این بیماری ارثی بوده و ژن آن از پدر یا مادر منتقل میشود. اما بیشتر جهشها در ژنتیک ارثی نیستند.
عوامل خطر تومور استرومال دستگاه گوارش
برخی عوامل خطر میتوانند ریسک ابتلا به تومور استرومال دستگاه گوارش را افزایش دهند که عبارتاند از:
- سن بالا: معمولا این سرطان در افراد زیر ۴۰ سال نادر است.
- سابقه خانوادگی ابتلا به تومور استرومال
- سندرم کارنی استراتاکیس: بیماری نادر ارثی است که خطر این سرطان را افزایش میدهد.
به نقل از medlineplus در رابطه با تاثیر عوامل خطر در نوع تومورهای استرومال دستگاه گوارش:
سابقه خانوادگی ابتلا به تومور استرومال دستگاه گوارش احتمال ابتلا به آن را افزایش میدهد. افراد مبتلا بدون سابقه خانوادگی GIST معمولا فقط یک تومور دارند (GIST پراکنده). افراد با سابقه خانوادگی GIST (GIST خانوادگی) اغلب دارای تومورهای متعدد و علائم یا نشانههای اضافی، از جمله رشد بیش از حد غیر سرطانی (هیپرپلازی) سلولهای دیگر در دستگاه گوارش و قسمتهایی از پوست تیره در نواحی مختلف بدن هستند.
تشخیص تومور استرومال دستگاه گوارش
پزشک برای تشخیص این تومور ابتدا باید علائم را بررسی کند. به همین دلیل سوالاتی در مورد نشانهها مشکوک بیماری میپرسد. پس از آن در صورت مشکوک بودن به وجود تومور آزمایشهای زیر را تجویز میکند.
- آزمایشهای تصویربرداری: با استفاده از روشهای سونوگرافی، امآرآی و سیتیاسکن میتوان وجود تومور را بررسی کرد. ممکن است پزشک همه آزمایشهای تصویربرداری یا فقط یک مورد را تجویز کند.
- آندوسکوپی فوقانی: یک لوله باریک و انعطافپذیر به نام آندوسکوپ از طریق گلو وارد مری، معده و ابتدای روده باریک میشود. سر این لوله دوربین و نور تعبیه شده است تا این ساختارها بهخوبی دیده شود.
- سونوگرافی آندوسکوپی: در این روش هم از آندوسکوپ استفاده میشود. سر این لوله ابزار اولتراسوند قرار دارد. برای مشخصشدن تومور از امواج صوتی استفاده میشود.
- بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف: در این روش با سوزنی باریک از تومور نمونه گرفته میشود. همانند روش سونوگرافی آندوسکوپی لوله وارد دستگاه گوارش میشود. اما سر لوله سوزنی وجود دارد که بیوپسی را انجام میدهد. اگر با سوزن نتوان نمونه خوبی دریافت کرد، نیاز به جراحی است.
پس از انجام این آزمایشها نمونه باید به آزمایشگاه فرستاده شود تا خوشخیم یا بدخیم بودن تومور مشخص شود. علاوهبرآن میزان گسترش سرطان و درجه تهاجمی بودن آن در این آزمایشها تعیین میشود.
اگر علائم مشکوکی دارید، حتما برای انجام آزمایشهای لازم به دکتر گوارش یا متخصص انکولوژیست مراجعه کنید. برای ارتباط با این متخصصان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین یا تلفنی وجود دارد.
درمان تومور استرومال دستگاه گوارش
گزینههای درمان تومور استرومال دستگاه گوارش زیاد است. پزشک ابتدا باید میزان رشد و درجه تهاجمی بودن سرطان را مشخص کند. گاهی ممکن است نیازی به درمان نباشد و با شروع رشد تومور درمان آغاز میشود. در صورت رشد تومور یکی از درمانهای زیر انتخاب میشود.
۱. عمل جراحی تومورهای استرومال دستگاه گوارش
زمانی که تومور کوچک است و به بافتهای مجاور سرایت نکرده است، بهترین روش درمان عمل جراحی است. با عمل جراحی کل تومور برداشته میشود و سلولهای سرطانی از بین میروند. اما اگر سرطان به بافتهای مجاور گسترش یافته باشد یا خیلی بزرگ شده باشد، دیگر جراحی کارساز نیست. در این شرایط یا از روشهای دیگر درمان استفاده میشود و یا قبل از جراحی با درمان دارویی تومور را کوچک میکنند.
جراحی به دو طریق میتواند انجام شود. در جراحی کم تهاجمی بریدگیهای کوچکی روی شکم ایجاد شده و با ابزار مخصوص عمل انجام میشود. اما اگر تومور بزرگ باشد، جراحی تهاجمیتری با برش بزرگ روی شکم انجام میشود.
معمولا اولین گزینه برای درمان تومور استرومال دستگاه گوارش عمل جراحی است. اما اگر تومور خیلی بزرگ باشد یا به قسمتهای دیگر بدن سرایت کرده باشد، جراحی بهتنهایی کارساز نیست.
۲. درمان دارویی تومور استرومال دستگاه گوارش
در روش درمان دارویی هدفمند مواد شیمیایی خاصی در سلولهای سرطانی مسدود شده و از این طریق این سلولها از بین میروند. در درمان تومور استرومال دستگاه گوارش از درمان دارویی برای ازبینبردن آنزیم تیروزین کیناز استفاده میشود. این آنزیم در رشد سلولهای سرطانی تاثیر دارد. در بیشتر مواقع برای ازبینبردن این تومور از داروی ایماتینیب استفاده میشود. بعد از آن داروهای دیگر باید تجویز شوند.
از درمان دارویی هدفمند برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی یا کاهش خطر عود سرطان بعد از جراحی استفاده میشود. اگر سرطان به سایر اندامهای بدن گسترش یافته باشد، این روش کاربرد دارد.
۳. شیمی درمانی تومور استرومال دستگاه گوارش
استفاده از هر نوع دارو برای ازبینبردن سلولهای سرطانی را شیمیدرمانی میگویند. به همین دلیل درمان دارویی هدفمند نیز نوعی شیمی درمانی است. معمولا داروهای شیمیدرمانی داخل ورید تزریق میشوند. امروزه برای درمان GIST بیشتر از درمان دارویی هدفمند استفاده شده و شیمیدرمانی سنتی کمتر کاربرد دارد.
۴. پرتو درمانی تومور استرومال دستگاه گوارش
در پرتودرمانی از اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. در درمان تومور استرومال دستگاه گوارش استفاده از پرتودرمانی متداول نیست. اما گاهی برای تسکین علائم سرطان پیشرفته مانند درد استخوان از این روش استفاده میشود.
برای تشخیص و درمان تومور استرومال دستگاه گوارش به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
تومور استرومال دستگاه گوارش نوعی از سرطان دستگاه گوارش است که از سلولهای بینابینی شروع میشود. این تومور علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ، درد شکم، خستگی، عدم تمایل به خوردن غذا و مدفوع خونی ایجاد میکند. علت دقیق ابتلا به این نوع سرطان مشخص نیست. اما سابقه خانوادگی و سن بالای ۴۰ سال احتمال ابتلا به آن را افزایش میدهد.
برای تشخیص این تومور در دستگاه گوارش از روشهایی مانند آندوسکوپی، تستهای تصویربرداری و بیوپسی استفاده میشود. اگر تومور کوچک باشد با جراحی میتوان آن را درمان کرد. در صورت گسترش بیماری در بدن از روش درمان دارویی هدفمند استفاده میشود.
برای پیداکردن بهترین متخصص گوارش یا دکتر انکولوژیست میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام – مطالب برای بنده که اطلاعاتی ندارم خیلی خیلی راون و قابل فهم و مفید بود. متشکرم
در ضمن نوشته خانم آیدا خداپناه هم خیلی جالب و قابل تامل است.( عاشق نوشتن …. )
سپاس فراوان از همراهی شما علی عزیز
تندرست باشید و سربلند
با سلام – مطالب مربوط به GIST برای بنده که اطلاعاتی ندارم خیلی خیلی روان قابل فهم و مفید بود. خیلی متشکرم.
ضمنا نوشته خانم آیدا خداپناه هم خیلی جالب و قابل تامل و احترام است.
سلام – مطالب برای بنده که اطلاعات پزشکی ندارم خیلی راون و قابل فهم و مفید بود. متشکرم
در ضمن نوشته خانم آیدا خداپناه هم خیلی جالب است