کاربرد، عوارض و نحوه مصرف قرص ارگوتامین چیست؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ارگوتامین یک داروی ضد میگرن است که برای کاهش حملات حاد میگرنی و سردرد مزمن تجویز می‌شود. این دارو باعث منقبض‌کردن رگ‌های خونی در مغز می‌شود و به همین دلیل در دسته داروهای «ارگوت آلکالوئید» قرار می‌گیرد. ارگوتامین معمولا در قالب قرص یا ترکیب با کافئین (مانند ارگوتامین سی) در ایران در دسترس است. استفاده‌ی زیاد یا بی‌مورد از این دارو می‌تواند باعث عوارض جدی از جمله تهوع، افزایش فشار خون و در موارد شدید، انقباض عروق حیاتی شود. به همین دلیل، باید طبق تجویز پزشک و در دوز مناسب مصرف شود.

قرص ارگوتامین چیست؟

ارگوتامین (Ergotamine) یکی از داروهای اصلی در درمان حملات حاد میگرنی است. این دارو با انقباض رگ‌های خونی اطراف مغز، شدت سردرد را کاهش می‌دهد. نام علمی آن Ergotamine tartrate است و معمولا به‌صورت قرص خوراکی استفاده می‌شود. دوزهای رایج این دارو عمولا شامل قرص‌های ۱ میلی‌گرمی هستند که گاهی همراه با کافئین تجویز می‌شوند. ارگوتامین برای پیشگیری از میگرن کاربرد ندارد بلکه باید هنگام شروع علائم میگرن مصرف شود. استفاده طولانی‌مدت یا بیش از دوز مجاز ممکن است خطرناک باشد و منجر به سردردهای ناشی از مصرف بیش‌ازحد شود.

شناسنامه دارویی	توضیحات
ارگوتامین چیست؟	دارویی برای درمان حملات حاد میگرن
نام عمومی دارو	Ergotamine
نام تجاری	Ergotamine C, Cafergot
نوع دارو	ضد میگرن (ارگوت آلکالوئید)
فرمول شیمیایی	C33H35N5O5
دسته‌بندی بارداری	گروه X (مصرف آن در بارداری ممنوع است)
نیمه‌عمر	حدود ۲ ساعت
دفع دارو	کلیوی و صفراوی
مکانیسم اثر	انقباض عروق مغزی
نحوه مصرف	طبق تجویز پزشک، خوراکی
حداکثر دوز مجاز	حداکثر دوز روزانه ارگوتامین ۶ میلی‌گرم (معادل ۶ قرص ۱ میلی‌گرمی) و حداکثر دوز هفتگی ۱۰ میلی‌گرم
موارد منع مصرف	بارداری، بیماری عروق محیطی
اشکال دارویی	قرص ساده، قرص همراه کافئین
داروهای هم‌گروه	دی‌هیدروارگوتامین، متیسرژید

انواع اشکال دارویی قرص آرگوتامین

ارگوتامین به شکل‌های مختلفی عرضه می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها قرص خوراکی است. بیشتر این قرص‌ها حاوی ترکیبی از ارگوتامین و کافئین هستند تا جذب دارو را افزایش دهند و اثر ضد‌میگرنی را تقویت کنند:

• قرص ارگوتامین ساده (Ergotamine Tartrate 1 mg)
• قرص ارگوتامین سی (Ergotamine + Caffeine)
• قرص Cafergot (نام تجاری خارجی، ترکیب ارگوتامین و کافئین)

روش مصرف قرص ارگوتامین چگونه است؟

برای اثربخشی بهتر، قرص ارگوتامین باید در شروع حمله میگرنی و نه پس از اوج آن، مصرف شود. معمولا یک قرص در آغاز سردرد مصرف می‌شود و در صورت نیاز، یک قرص دیگر با فاصله حداقل ۳۰ دقیقه استفاده می‌شود. مصرف بیش از ۶ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت یا بیشتر از ۱۰ میلی‌گرم در هفته توصیه نمی‌شود.

مهم است که دارو را با آب کامل بلعیده و از جویدن یا خرد کردن آن خودداری کنید. اگر سردرد با مصرف یک یا دو دوز اولیه کنترل نشد، نباید دارو را ادامه داد و باید با پزشک مشورت کرد.

در ادامه به برخی از موارد مهم در نحوه مصرف ارگوتامین اشاره کرده‌ایم:

• دقیقا مطابق دستورالعمل پزشکتان عمل کنید و هرگز بیش از دوز تجویزشده ارگوتامین مصرف نکنید.
• ارگوتامین را می‌توانید با یا بدون غذا مصرف کنید.
• این دارو برای مصرف روزانه طولانی مدت نیست.
• اشکال تزریقی (مانند دی‌هیدروارگوتامین) کمتر رایج هستند و در صورت استفاده، زمان شروع اثر آن‌ها معمولا ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است.
• حداکثر دوز ۳ قرص در هر دوره ۲۴ ساعته و ۵ قرص در هر دوره ۷ روز است. بیش از این میزان استفاده نکنید.
•  این دارو را با شخص دیگر به اشتراک نگذارید. حتی اگر علامت سردرد مشابه شما را داشته‌باشد.
• استفاده از ارگوتامین در شخصی که سردرد نوع میگرنی ندارد می‌تواند خطرناک باشد.
• اگر ناگهان استفاده از این دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک (مانند سردردهای برگشتی) داشته‌باشید. این سردرد ممکن است با سردرد اصلی شما متفاوت باشد و چند روز به طول بینجامد.

نمی‌دونی داروی ارگوتامین برات مناسبه یا نه؟
جوابش پیش یک دکتر باتجربه‌ست.

بهترين دكتر مغز و اعصاب

نحوه مصرف ارگوتامین سی (Ergotamine c)

قرص ارگوتامین سی ترکیبی از ارگوتامین تارتارات و کافئین است که برای درمان حملات میگرنی حاد طراحی شده است. کافئین موجود در این دارو باعث جذب سریع‌تر ارگوتامین و بهبود اثربخشی آن می‌شود. این قرص باید دقیقا در ابتدای حمله میگرنی مصرف شود، زمانی که علائم اولیه مانند تاری دید، حساسیت به نور یا درد ضربان‌دار در شقیقه‌ها شروع می‌شوند. مصرف آن پس از شدت گرفتن سردرد، اثر کمتری خواهد داشت.

مصرف دارو باید حتما با نظر پزشک و مطابق با دستور دقیق انجام شود زیرا استفاده‌ی خودسرانه یا بیش‌ازحد ممکن است منجر به عوارض خطرناک قلبی یا عروقی شود. این دارو معمولا در مواقعی توصیه می‌شود که داروهای ساده‌تر مانند مسکن‌ها (استامینوفن، ایبوپروفن) مؤثر نبوده‌اند.

نکات مهم درباره مصرف ارگوتامین سی:

• با شروع علائم میگرن یک قرص مصرف شود.
• در صورت نیاز، می‌توان یک قرص دیگر را با فاصله حداقل ۳۰ دقیقه مصرف کرد.
• حداکثر مصرف روزانه: ۲ قرص
• حداکثر مصرف هفتگی: ۴ قرص (یا طبق توصیه پزشک)
• اگر پس از دو قرص، سردرد کنترل نشد، نباید قرص سومی مصرف شود.

قرص ارگوتامین برای چیست؟

قرص ارگوتامین به‌طور اختصاصی برای درمان حملات حاد میگرن و سردردهای عروقی استفاده می‌شود. این دارو برخلاف مسکن‌های دیگر، مستقیما روی رگ‌های خونی مغز اثر می‌گذارد و با منقبض کردن آن‌ها شدت درد میگرنی را کاهش می‌دهد. ارگوتامین برای پیشگیری از میگرن استفاده نمی‌شود، بلکه باید در لحظات ابتدایی شروع حمله میگرنی مصرف شود. همچنین برای افرادی که به درمان با داروهای ساده‌تر پاسخ نمی‌دهند، گزینه مؤثرتری محسوب می‌شود.

• درمان حملات حاد میگرن (با یا بدون اورا)
• کاهش درد در سردردهای عروقی
• کاربرد در میگرن‌هایی که با تهوع و اختلال دید همراه هستند
• جایگزین برای بیماران مقاوم به داروهای مسکن
• گاهی در درمان سردردهای خوشه‌ای (با نظر پزشک)

قرص ارگوتامین سی برای چیست؟

ارگوتامین سی (Ergotamine C) یکی از ترکیب‌های رایج دارویی برای درمان سریع‌تر و مؤثرتر حملات میگرن است. این دارو شامل ارگوتامین تارتارات و کافئین است. ترکیب کافئین باعث افزایش جذب ارگوتامین، تقویت اثر آن و تسکین علائم دیگر مانند تهوع، حساسیت به نور و صدا می‌شود.

این دارو معمولا برای بیمارانی توصیه می‌شود که میگرن‌های آن‌ها سریع تشدید می‌شود یا با علائم گسترده همراه است. مصرف بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت ارگوتامین ممکن است منجر به سردردهای ناشی از مصرف بیش‌ازحد (Medication Overuse Headache) شود:

• کنترل سریع حملات میگرنی
• مناسب برای میگرن با تهوع یا اختلال دید
• جایگزین برای کسانی که به مسکن‌های ساده پاسخ نمی‌دهند
• کاهش دفعات مراجعه اورژانسی بابت سردرد
• همراه با درمان‌های تکمیلی مانند آرام‌بخش یا داروهای ضدتهوع

متن انگلیسی:
Ergotamine is defined as an α-adrenoblocker that exhibits a direct vasoconstricting effect, primarily used in medicine to alleviate severe migraine attacks, but may cause adverse effects such as gangrene in chronic diseases.
ترجمه فارسی:
ارگوتامین یک داروی آلفا-آدرنوبلاکر است که اثر مستقیم منقبض‌کننده عروق دارد و بیشتر در پزشکی برای تسکین حملات شدید میگرن استفاده می‌شود اما ممکن است در بیماری‌های مزمن عوارضی مانند گانگرن ایجاد کند.

به نقل از سایت sciencedirect

قرص ارگوتامین سی مینو برای چیست؟

ارگوتامین سی مینو یکی از داروهای تولید ایران است که برای درمان حملات حاد میگرنی تجویز می‌شود. این قرص ترکیبی از ارگوتامین تارتارات و کافئین است و با منقبض کردن رگ‌های مغز و تسریع جذب دارو، باعث کاهش درد و علائم همراه میگرن می‌شود. این قرص برای مصرف روزمره یا پیشگیری مناسب نیست و باید در شروع سردرد مصرف شود.

ارگوتامین سی برای میگرن

قرص میگرن ارگوتامین سی یکی از داروهای تخصصی و نسبتا قدیمی برای درمان میگرن است. مکانسیم اثر آن از طریق انقباض عروق مغزی است و معمولا برای میگرن‌هایی که با نشانه‌هایی مانند درد ضربان‌دار، تهوع، حساسیت به نور و صدا همراه هستند، تجویز می‌شود.

نکته کلیدی در مصرف این دارو تعیین زمان درست مصرف آن است. اگر مصرف دارو در مراحل اولیه حمله انجام شود، می‌تواند از پیشرفت سردرد جلوگیری کند. اما اگر با تأخیر مصرف شود، اثربخشی آن به شدت کاهش می‌یابد.

دوز مصرفی ارگوتامین چیست؟

مصرف ارگوتامین باید دقیقا طبق نظر پزشک انجام شود. مصرف خودسرانه یا زیاد این دارو می‌تواند منجر به عوارض خطرناک از جمله اسپاسم عروق کرونر، اختلالات گوارشی و مشکلات عروقی شود. دوز اولیه معمولا هنگام شروع سردرد مصرف می‌شود و در صورت نیاز، دوز دوم با فاصله‌ای مشخص قابل تکرار است. در صورت مصرف زیاد این دارو، باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کرد.

نوع مصرف	مقدار توصیه‌شده
دوز شروع	۱ میلی‌گرم (۱ قرص) در شروع حمله
دوز تکرار	۱ میلی‌گرم، حداقل ۳۰ دقیقه بعد از دوز اول
حداکثر دوز روزانه	۶ میلی‌گرم (۳ تا ۴ قرص)
حداکثر دوز هفتگی	۱۰ میلی‌گرم

عوارض قرص ارگوتامین چیست؟

از جمله عوارض شایع ارگوتامین می‌توان به تهوع، گزگز انگشتان، انقباض عضلانی و درد شکم اشاره کرد. در موارد نادرتر، اختلال در خونرسانی به اندام‌ها، درد قفسه سینه، یا حتی حمله قلبی ممکن است رخ دهد. به طور کلی عوارض احتمالی ارگوتامین عبارت است از:

• تهوع و استفراغ
• احساس سرما در انگشتان دست و پا
• انقباض عضلات یا درد شکم
• سردرد ناشی از مصرف بیش‌ازحد
• افزایش فشار خون
• درد قفسه سینه یا تنگی نفس
• بی‌خوابی (در مصرف شبانه)

برای کنترل علائم میگرن شدید، همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.

دکتر میگرن

عوارض مصرف زیاد ارگوتامین سی

مصرف بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت ارگوتامین سی می‌تواند عواقب جدی داشته‌باشد. این دارو در دوز بالا می‌تواند باعث اسپاسم عروق محیطی شود و در موارد شدید، جریان خون به انگشتان، پاها یا حتی اندام‌های حیاتی را مختل کند. همچنین مصرف زیاد آن می‌تواند باعث سردردهای ناشی از مصرف بیش‌ازحد شود. برخی بیماران پس از مصرف طولانی‌مدت دچار سردرد برگشتی می‌شوند؛ یعنی سردردی که به‌دلیل استفاده زیاد از دارو ایجاد می‌شود.

ارگوتامین سی و بی خوابی

یکی از عوارض کمتر شناخته‌شده ارگوتامین سی، اختلال در خواب است. وجود کافئین در این دارو می‌تواند باعث بی‌خوابی، تحریک‌پذیری یا اضطراب شود، به‌ خصوص اگر در ساعات پایانی روز مصرف شود. اگر بیمار سابقه‌ی بی‌خوابی دارد یا نسبت به کافئین حساس است، بهتر است از مصرف این دارو در شب پرهیز کند. در چنین مواردی، پزشک ممکن است دارویی جایگزین یا زمان‌بندی متفاوتی برای مصرف تجویز کند.

موارد احتیاط و هشدار مصرف ارگوتامین

مصرف ارگوتامین باید با رعایت نکات ایمنی خاصی انجام شود. افرادی با سابقه‌ی بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، اختلالات کبدی یا کلیوی و زنان باردار نباید از این دارو استفاده کنند، مگر با تجویز و نظارت کامل پزشک. مصرف هم‌زمان ارگوتامین با برخی داروها مثل آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولیدی، داروهای ضدویروسی یا ضدقارچ‌ها هم می‌تواند خطرناک باشد. همچنین باید فاصله‌ی زمانی مناسبی بین مصرف این دارو و داروهای تنگ‌کننده عروق رعایت شود.

قبل از استفاده از ارگوتامین اطلاعات و سابقه پزشکی خود را به پزشک خود اطلاع دهید:

• سن بالای ۴۰ سال
• سابقه بیماری‌های قلبی عروقی مانند: آنژین (درد قفسه سینه)، مشکلات گردش خون، سابقه حمله قلبی، تصلب شرایین و بیماری‌های عروق کرونری
• سابقه سکته مغزی
• چربی خون بالا
• فشارخون بالای کنترل‌نشده
• عفونت شدید خون (سپسیس)
• بیماری‌های شدید کبدی
• بیماری‌های شدید کلیوی
• مشکلات عروق محیطی که باعث کاهش جریان خون به دست‌ها، پاها و مغز می‌شود
• سابقه مصرف سیگار، دخانیات و الکل
• دیابت
• یائسگی
• هیسترکتومی (عمل برداشتن رحم)
• استفاده از قرص های ضد بارداری

موارد منع مصرف داروی ارگوتامین

ارگوتامین برای برخی افراد کاملا ممنوع است زیرا مصرف آن می‌تواند خطرناک باشد. این دارو باید فقط در صورت تأیید پزشک و با بررسی سابقه پزشکی تجویز شود:

• حساسیت به ارگوتامین
• بیماری رینود
• بیماری‌های عروقی شدید مانند آرتریت تمپورال
• بارداری و شیردهی

تداخلات دارویی ارگوتامین چیست؟

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. در این لیست همه تداخلات دارویی احتمالی نوشته نشده‌است. پس قبل از مصرف ارگوتامین لیستی از تمام داروهایی را که استفاده می‌کنید در اختیار پزشک قرار دهید.

تداخلات دارویی ارگوتامین بیشتر با مهارکننده‌های آنزیم CYP3A4 (مانند اریترومایسین، کلاریترومایسین، کتوکونازول) رخ می‌دهد که می‌توانند غلظت ارگوتامین را افزایش داده و خطر ارگوتسیم (مسمومیت ارگوت) را بالا ببرند:

• مهارکننده‌های آنزیم CYP3A4 (مانند اریترومایسین، کلاریترومایسین، کتوکونازول)
• اپی نفرین (آدرنالین)
• قرص‌های کنترل بارداری
• داروهای درمان اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی مانند ریتالین 
• قرص‌های ضدافسردگی مانند فلوکستین، فلووکسامین
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند دیکلوفناک
• نیتروگلیسیرین و داروهای حاوی نیترات
• داروهای قلبی و داروهای کاهنده فشار خون
• سایر داروهایی که برای کنترل سردرد میگرنی استفاده می‌شوند مانند کدئین، هیدروکدون و تریپتان

برای میگرن به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

برای اطلاع بیشتر درباره میگرن می توانید از بهترین دکترهای مغز و اعصاب ایران نوبت بگیرید.
در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان مغز و اعصاب در شهرهای مختلف ایران را مشاهده می‌کنید:

• دکتر مغز و اعصاب تهران
• دکتر مغز و اعصاب اراک

پزشکان پیشنهادی

۴.۹ (۸۳۴ نظر)

دکتر کاوه کاشانی

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۶ (۷۱۴ نظر)

دکتر هومان سلیمی پور

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۴۷۴ نظر)

دکتر میرمسعود شریعت

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۴۶۸ نظر)

دکتر حمیدرضا ایزدی

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۷ (۴۵۶ نظر)

دکتر محمد مهدی تقدیری

فوق تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) کودکان

نوبت بگیرید

۴.۷ (۴۴۷ نظر)

دکتر ناصر زکی زاده

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)

نوبت بگیرید

راهنمای دکترتو در مصرف ارگوتامین

داروی ارگوتامین یکی از معروف‌ترین داروهایی است که برای درمان میگرن کاربرد دارد. میگرن نوعی سردرد است که تحمل آن برای بسیاری از بیماران مبتلا دشوار است. این بیماران معمولا برای درمان این سردرد به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می‌کنند و در مواردی پیشنهاد دکتر مغز و اعصاب برای بهبود سردردها، ارگوتامین است.

دکترتو مراقب سلامت شماست!