فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
لنفوم چشم که به آن لنفوم داخل چشم (ocular lymphoma) هم میگویند نوعی سرطان چشم است و از شایعترین تومورهای بدخیم چشم به شمار میآید. از نشانههای رایج لنفوم داخل چشم میتوان به کاهش بینایی و قرمزی چشم اشاره کرد که اگر پیشرفت کند به چشم آسیب رسانده و باعث نابینایی میشود. لنفوم چشم در دو نوع لنفوم هوچکین و غیرهوچکین شناسایی شده است. لنفوم هوچکین در زمره بیماریهای چشم بسیار نادر است و شایعترین نوع لنفوم چشمی، لنفوم غیرهوچکین است. در ادامه بیشتر با این بیماری و علائم و دلایل آن آشنا خواهیم شد. پیشنهاد میکنیم که در صورت بروز علائم این بیماری، با مشاوره آنلاین یا مراجعه حضوری به متخصصین دکترتو، فرآیند درمانی را هرچه سریعتر شروع کنید.
لنفوم داخل چشم چیست؟
سرطان غدد لنفاوی (lymphoma) یکی از انواع سرطان است که از سلولهای سفید خون به نام سلولهای لنفوسیت شروع میشود. به لنفومی که داخل چشم ایجاد میشود لنفوم داخل چشمی اولیه (PIOL) میگویند که نوعی سرطان چشم و دومین تومور شایع بدخیم داخل چشم است.
لنفوم داخل چشم اولیه، شبکیه، زجاجیه و عصبهای بینایی پشت چشم را درگیر میکند. حدقه چشم، تخم چشم، پلک، غدد اشکی و ملتحمه هم ممکن است به لنفوم چشمی مبتلا شوند. در حدود ۸۰٪ از مبتلایان به لنفوم داخل چشم اولیه، هردو چشم درگیر میشود و ممکن است مغز هم درگیر شود. لنفوم داخل چشم بیشتر در افراد مسن یا بیماران دارای نقص سیستم ایمنی مثل روماتیسم فصلی، ایدز یا کسانی که پیوند عضو کردهاند دیده میشود.
توده پشت چشم یا غده پشت چشم چیست؟
توده پشت چشم، نوعی توده بافتی غیرطبیعی است که ساختار چشم را درگیر میکند و به آنها تومور مداری هم گفته میشود. غده پشت چشم که نشانه سرطان چشم است، میتواند خوشخیم یا بدخیم باشد و شکلهای مختلفی در سنین متفاوت دارد. شایعترین نوع تومورهای مداری شامل لنفومها، ضایعات عروقی، کیستها، تومورهای نوروژنیک و ثانویه میشوند.
توده پشت چشم معمولاً بدون علائم است و به تدریج بروز میکند، اما گاهی هم به سرعت علائم را نشان میدهد. بیرونزدگی چشم از مدار و جمع شدن پلکها، کاهش یا از دست دادن دید موقت، یا دوبینی از نشانههای تومورهای مداری هستند.
علائم لنفوم چشم چیست؟
نشانههای اولیه این بیماری ممکن است شبیه علائم عفونتهای چشمی، التهاب چشم یا بیماریهای انحطاط چشم باشند. به طور کلی تغییر جزئی در دید میتواند شایعترین نشانه تومور چشم باشد که از یک چشم شروع شده و در نهایت هر دو چشم را درگیر میکنند:
- تاری دید یا کاهش بینایی
- حساسیت به نور
- مشاهده لک یا نقاط شناور
- قرمزی چشم و تورم غدد لنفاوی چشم
- خشکی چشم
- سوزش چشم
- برجستگی چشم
- تورم و التهاب پلک
- ایجاد توده داخل یا اطراف چشم
- تغییر رنگ چشم مایل به زرد
در مرحله تومور چشم پیشرفته که لنفوم چشم بزرگ میشود علائم تومور چشم هم مشهودتر میشوند و فشار بیشتری روی کره چشم میآورند. از علائم تومور چشمی پیشرفته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محدودیت حرکات چشم
- دوبینی
- بیرونزدگی چشم
- فشار عصب بینایی و از دست دادن بینایی
- التهاب
- درگیر کردن صورت
- درگیر کردن مغز که به شکل ضعف، سرگیجه و بیحسی بروز میکند
۱. قرمزی چشم نشانه لنفوم چشم است؟
قرمز شدن چشم همراه با تاری دید یا دوبینی را باید جدی گرفت چراکه یکی از نشانههای شایع لنفوم چشم، قرمزی چشم است. اگر در چشمتان رگهای خونی پاره شده یا قرمزی شدیدی دارید، حتما در سریعترین زمان به دکتر چشم مراجعه کنید.
۲. تاری چشم نشانه لنفوم است؟
لنفوم چشم میتواند باعث تاری دید ناگهانی شود. در این بیماری معمولا هر دو چشم تحت تاثیر قرار میگیرند اگرچه علائم ممکن است در یک چشم بدتر باشد. علائم دیگری که باید از آنها آگاه باشید تحریک مداوم چشم و قرمزی و هرگونه تغییر قابل مشاهده در ظاهر چشم هستند.
۳. عفونت چشم و تورم غدد لنفاوی
ورم ملتحمه ویروسی معمولا توسط ویروسی ایجاد میشود که میتواند باعث سرماخوردگی شود. فرد ممکن است علائم ملتحمه را به تنهایی یا بخشی از نشانههای سرماخوردگی با غدد لنفاوی متورم، تب، گلودرد و آبریزش بینی تجربه کند. هر تورمی نشانه لنفوم چشم نیست.
دلایل ابتلا به لنفوم داخل چشم چیست؟
به طور کلی، لنفوم داخل چشم میتواند بدون هیچ فاکتور خطری ایجاد شود، اما افرادی که سیستم ایمنی بدنشان در مواقع خطر ضعیف عمل میکند، نقص سیستم ایمنی، سابقه پرتودرمانی یا شیمیدرمانی دارند، ریسک ابتلا به بیماری لنفوم چشم در آنها بالاتر است. تغییرات در سلولها هم ریسک گسترش سرطان چشم را چند برابر میکنند.
تشخیص لنفوم داخل چشم به چه صورت است؟
از جمله روشهای تشخیص لنفوم داخل چشم میتوان به موراد زیر اشاره کرد:
- معاینات غیرتهاجمی سرطان چشم
- تستهای تصویربرداری
- بیوپسی
تومورهای داخل چشم بسته به نوع، درجه و مرحله پیشروی تومور دستهبندی میشوند. روشهای آزمایشگاهی برای تشخیص نوع سلولهای سرطانی هستند و با بافتبرداری سلولها میتوان میزان و درجه بدخیمی تومور را تشخیص داد.
تصویربرداری MRI از مغز یا صورت نشان میدهد که لنفوم داخل چشم در چه مرحلهای قرار دارد. در روش بیوپسی برای تشخیص این بیماری قسمتی از بافت چشم برداشته میشود. توصیه ما این است که با مراجعه حضوری و یا مشاوره آنلاین با متخصص انکولوژی و چشم پزشک دکترتو به تشخیص و پس از آن، درمان این بیماری بپردازید.
آیا راهی برای درمان لنفوم داخل چشم وجود دارد؟
شیمی درمانی یکی از روشهای اصلی درمان این بیماری است که تومور اولیه و اثرات تومور متاستاتیک را درمان میکند. شیمی درمانی برای درمان لنفوم چشم بیشتر در مواردی توصیه میشود که سیستم عصبی مرکزی هم درگیر شده باشد.
پرتودرمانی با اشعه خارجی (EBRT) نوعی روش درمان موضعی است که مشخصاً تومور چشمی را هدف میگیرد و برای درمان متاستاز مغزی تجویز میشود.
شیمیدرمانی با متوترکسات همراه با پرتودرمانی از روشهای درمان لنفوم داخل چشمی اولیه است. برای درمان تومورهای آدنکس چشمی و لنفوم یوویل هم از پرتودرمانی با داروی ریتوکسیماب استفاده میشود.
علائم | عوارض | روش تشخیص |
---|---|---|
تاری دید | از دست دادن بینایی | آزمایش خون |
ناراحتی یا درد چشم | گسترش بیماری به بافتهای اطراف | تجزیه و تحلیل سیتولوژیک مایعات چشم |
قرمزی و التهاب ملتحمه | عود پس از درمان | بیوپسی بافت آسیب دیده |
وجود توده در داخل یا اطراف چشم | توسعه تومورهای ثانویه | مطالعات تصویربرداری (CT, MRI) |
داروی لنفوم چشم
داروهای درمانی هدفمند که برای درمان لنفوم چشم استفاده میشوند شامل ریتوکسیماب (ریتوکسان) ایبریتوموماب (زوالین) هستند. این داروها ممکن است برای بیماریهای دیگری مانند لوسمی و روماتیسم مفصلی هم کاربرد داشته باشند.
عمل تومور چشم
متداولترین نوع درمان برای ملانوم چشمی و تومورهای چشمی بزرگ که پرتودرمانی برایشان جواب نمیدهد، عمل جراحی تومور چشم است. در عمل برداشتن تومور (resection)، تومور چشم و قسمت کوچکی از بافت سالم اطراف تومور برداشته میشوند.
در مواقعی که تومور بزرگ است و امکان حفظ بینایی نیست، همچنین زمانی که فشار داخل چشم زیاد است و تومور عصب بینایی را درگیر کرده است، عمل جراحی برداشتن چشم توصیه میشود که کل چشم را خارج میکنند.
انواع لنفوم چشم کدامند؟
لنفوم چشمی دومین تومور شایع بدخیم چشم است که علائمی شبیه به التهاب و عفونت چشم ایحاد میکند. شایعترین علائم آن تغییر دید جرئی، قرمزی است. این بیماری انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
۱. لنفوم داخل چشمی اولیه
لنفوم داخل چشمی اولیه (PIOL) که به آن لنفوم ویترئورتینال هم میگویند شایعترین نوع این بیماری است که شبکیه، زجاجیه و عصب بینایی را درگیر میکند. بیماری لنفوم داخل چشمی اولیه تومور تهاجمی است که سیستم عصبی را نشانه میگیرد و به مغز هم سرایت میکند.
۲. لنفوم یوویل – تومور چشم خوش خیم
لنفوم یوویل یا یووهآ از جسم مژگانی، عنبیه و مشمیه تشکیل شده که لایه بافتی زیر سفیدی چشم است و آن قسمت از چشم که زیر صلبیه واقع شده را درگیر میکند و روی رگهای خونی چشم (کوروئید)، بخش مژگانی و عنبیه تأثیر میگذارد. بیماری لنفوم یوویل به خاطر اینکه زیاد تهاجمی نیست ریسک کمتری هم دارد.
۳. لنفوم آدنکس چشم
لنفوم آدنکس از قسمتهای خارج از چشم شروع شده و روی چشم، ملتحمه و غشا مخاطی داخل پلک چشم، حدقه چشمی، غدد اشکی و پلک تأثیر میگذارد.
۴. توده چشمی همان ملانوم چشم است؟
تومورهای چشم میتوانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم باشند که در چشم یا اطراف چشم ایجاد میشوند. ملانوم چشم و لنفوم دو نوع از شایعترین سرطان چشم بزرگسالان هستند و رتینوبلاستوم (سرطان شبکیه چشم) شایعترین سرطان چشم در کودکان است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
لنفوم داخل چشم از بدخیمترین سرطانهای نادر چشم است که علائم و نشانههایش تقریباً شبیه بیماریهای چشمی شایع است. به همین دلیل هم انجام معاینات پزشکی توسط دکتر چشم پزشک بهصورت منظم لازم و ضروری است تا در صورت بروز هرگونه نشانه یا مشکلی در رابطه با بینایی و ظاهر چشم بلافاصله اقدامات لازم برای پیشگیری را انجام دهید.
تشخیص زودهنگام احتمال درمان لنفوم داخل چشم را بیشتر میکند. در صورت بروز علائم این بیماری با مشاوره آنلاین چشم پزشکی و دکتر خون و سرطان آنلاین یا مراجعه حضوری به دکتر فوق تخصص چشم و در صورت لزوم به متخصص انکولوژی دکترتو، فرآیند درمانی را هرچه سریعتر شروع کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!