فهرست مطالب
مچ پا یک مفصل لولایی است که ساق پا را به پنجه پا متصل می‌کند. زمانی که استخوان‌های تشکیل دهنده این مفصل از وضعیت طبیعی خود خارج شوند، در رفتگی مچ پا رخ می‌دهد. این عارضه می‌تواند با علائم متعددی همراه باشد که شناخت آن‌ها نقش مهمی در تشخیص و درمان به موقع دارد. پس اگر شما هم به دنبال آشنایی با علائم در رفتگی مچ پا، علل، روش‌های تشخیص و رویکردهای درمانی موجود برای این عارضه هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید اما بهتر است به منظور یک تشخیص دقیق از متخصص ارتوپد کمک بگیرید.
علائم در رفتگی مچ پا چیست؟
زمانی که مچ پا دچار دررفتگی می‌شود، فرد معمولا علائم هشداردهنده و نسبتا شدیدی را تجربه می‌کند. این علائم در رفتگی مفاصل نشان‌دهنده وجود آسیب جدی هستند. دررفتگی مچ پا معمولاً نیازمند ارزیابی فوری پزشکی است، به‌ویژه در صورت وجود درد شدید، تغییر شکل یا ناتوانی در حرکت. در ادامه به برخی از رایج‌ترین علایم در رفتگی مچ پا اشاره می‌کنیم:
- درد شدید و ناگهانی مچ پا
- تورم و کبودی
- تغییر شکل ظاهری مچ پا
- ناتوانی در حرکت یا ایستادن روی پا
- عدم توانایی حرکت دادن مچ پا
- گرما و التهاب
- حساسیت به لمس
۱. درد شدید و ناگهانی مچ پا
زمانی که مچ پا دچار دررفتگی می‌شود، درد ایجاد شده معمولا به طور ناگهانی و با شدت زیاد بروز می‌کند. افراد اغلب این درد را به صورت تیز و سوزاننده توصیف می‌کنند که با هرگونه حرکت یا تکان، شدت بیشتری پیدا می‌کند.
۲. تورم و کبودی
در رفتگی مچ پا در اکثر موارد با کبودی و ورم همراه است. کبودی نشان‌دهنده خونریزی در زیر پوست است و باعث تغییر رنگ واضح پوست و درد در ناحیه آسیب دیده می‌شود. ورم نیز یکی دیگر از نشانه های در رفتگی مچ پا است و به این خاطر رخ می‌دهد که حین جابجایی استخوان، ساختارهای اطراف نظیر رباط‌ها، رگ‌های خونی، تاندون‌ها و غیره نیز دچار آسیب می‌شوند. در این شرایط بدن سعی در افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده می‌کند که همین عامل باعث ورم می‌شود.
۳. تغییر شکل ظاهری مچ پا
یکی از شایع‌ترین علائم دررفتگی مچ پا، تغییر واضح در شکل ظاهری مچ پا است. مچ پا ممکن است پیچ خورده، منحرف یا در زاویه‌ای غیرطبیعی نسبت به حالت معمول خود دیده شود، زیرا استخوان‌ها دیگر در موقعیت طبیعی خود درون مفصل قرار ندارند.
۴. ناتوانی در حرکت یا ایستادن روی پا
مچ پا یکی از مهم‌ترین مفاصل بدن در تحمل وزن است و راه رفتن را ممکن می‌کند. در صورت در رفتگی مچ پا، فرد معمولا قادر به تحمل وزن روی پای آسیب‌دیده نخواهد بود. از این گذشته هر گونه تلاش برای ایستادن، راه رفتن یا حرکت دادن پا نه تنها با درد شدید همراه است، بلکه ممکن است منجر به تشدید آسیب نیز شود.
۵. عدم توانایی حرکت دادن مچ پا
در حالت طبیعی، مفصل مچ پا امکان انجام حرکاتی مانند خم کردن، صاف کردن و چرخش پا را فراهم می‌کند. حال زمانی که دررفتگی اتفاق افتاده باشد، این حرکات به شدت محدود یا حتی غیرممکن می‌شوند. در این شرایط دامنه حرکتی فرد به طور قابل توجهی محدود می‌شود و حتی تلاش‌های جزئی برای جابجا کردن مچ پا می‌تواند باعث بروز درد شدید، ناگهانی و غیرقابل تحملی شود.
با هر حرکت، مچ پات درد می‌گیره و نمی‌دونی علتش چیه؟
برای درمان نوبت بگیر.
۶. گرما و التهاب
زمانی که بخشی از بدن، مانند مچ پا، دچار آسیبی نظیر در رفتگی می‌شود، سیستم ایمنی بدن به منظور آغاز پروسه ترمیم، جریان خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش می‌دهد. این افزایش جریان خون منجر به احساس گرما و بروز التهاب در آن ناحیه می‌شود. این واکنش خصوصا در ساعات اولیه پس از آسیب شدت بیشتری دارد. اگر چه این واکنش، بخشی طبیعی از روند بهبودی است، اما می‌تواند در برخی از افراد باعث احساس ناراحتی شود. دقت داشته باشید در صورت تشدید یا طولانی‌شدن این احساس، باید بیمار از نظر عفونت یا خونریزی بررسی شود.
۷. حساسیت به لمس
یکی از علائم در رفتگی مچ پا که بسیاری از بیماران آن را تجربه می‌کنند، حساسیت به لمس است. زمانی که درد شدید باشد، ناحیه آسیب دیده نسبت به لمس حساس می‌شود و هر گونه تماس با آن می‌تواند درد فرد را تشدید کند. این حساسیت به دلیل تحریک عصب‌های موجود در ناحیه مچ پا ایجاد می‌شود. گاهی حتی این حساسیت به لمس در قسمت‌هایی از پا که نزدیک مچ هستند نیز حس می‌شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که تا زمان بهبودی از اعمال فشار یا لمس ناحیه آسیب دیده خودداری کنید.
متن انگلیسی:
james-mccormack
Ankle dislocations are more prevalent in males that are primarily caused by sports or motor accidents .
ترجمه متن:
دررفتگی مچ پا بیشتر در مردان رخ می‌دهد و اصلی‌ترین دلایل بروز آن، فعالیت‌های ورزشی و تصادفات رانندگی هستند.
علل در رفتگی مچ پا
در رفتگی مچ پا معمولاً به دلیل رویدادهای آسیب‌زا و ضربات شدید به وجود می‌آید که باعث جابجایی استخوان‌های مفصل از موقعیت طبیعی خود می‌شود. این آسیب معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مچ پا به طور ناگهانی و با نیروی زیاد پیچیده یا تحت فشار قرار گیرد. از جمله دلایل رایج در رفتگی مچ پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| علت | شرح |
|---|---|
| ضربه | ضربه مستقیم مانند افتادن، برخورد با اجسام سخت، لیز خوردن یا هر عاملی که فشار ناگهانی و شدیدی به مچ پا وارد کند. |
| تصادف | تصادفات رانندگی که در آن‌ها نیروی شدیدی می‌تواند منجر به دررفتگی یا حتی شکستگی مچ پا شود. |
| ورزش | آسیب‌های ورزشی که بیشتر در ورزش‌هایی دیده می‌شوند که با تغییر جهت سریع همراه هستند، همچون راگبی، فوتبال، بسکتبال و سایر ورزش‌های پرتحرک. |
تشخیص علت ایجاد علائم در رفتگی مچ پا
زمانی که به دلیل درد و دیگر علائم ناشی از در رفتگی مچ پا به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک ابتدا درباره نحوه صدمه دیدن، سابقه پزشکی، داروهای مصرفی و هر گونه بیماری زمینه‌ای از شما سوال می‌پرسد. سپس مراحل زیر را برای ارزیابی دقیق‌تر توصیه می‌کند:
۱. معاینه فیزیکی
طی معاینه فیزیکی، پزشک با دقت مچ پا را معاینه می‌کند تا وضعیت دررفتگی، تجمع مایع در مفصل و احتمال خونریزی را بررسی کند. در این معاینه توانایی حرکت مچ و انگشتان پا نیز ارزیابی می‌شود. همچنین ممکن است برای ارزیابی درد و ورم، بر قسمت‌هایی از ساق پا و مچ فشار وارد شود.
۲. تصویربرداری با اشعه ایکس
زمانی که آسیب دیدگی مچ پا توسط پزشک تایید شود، عکسبرداری با اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق آسیب، وجود در رفتگی، شکستگی یا هر گونه تغییر در ساختار مچ پا را به راحتی تشخیص دهد.
۳. تصویربرداری MRI و سی تی اسکن
اگر نیاز به بررسی دقیق‌تر بافت‌های داخلی مچ پا باشد، ممکن است پزشک انجام تصویربرداری MRI و سی‌تی اسکن را تجویز کند. این روش‌ها برای مشاهده جزئی‌تر آسیب به رباط‌ها، عضلات یا تاندون‌ها و همچنین ارزیابی کامل وضعیت مفصل کاربرد دارند.
درمان علائم در رفتگی مچ پا
در رفتگی مچ پا باید حتما تحت نظر پزشک متخصص درمان شود، ولی این آسیب بسیار نادر است و باید از پیچ‌خوردگی متمایز شود. خوشبختانه این عارضه قابل درمان است و پزشکان برای رفع علائم در رفتگی مچ پا، از رویکردهای درمانی مختلفی نظیر موارد زیر استفاده می‌کنند:
۱. جا انداختن مفصل
نخستین اقدامی که برای بازگرداندن مچ پا به حالت طبیعی خود ضروری است، جا انداختن مفصل مچ پا است. در این فرآیند، پزشک با استفاده از تکنیک‌های تخصصی، استخوان‌ها را به موقعیت صحیح خود بازمی‌گرداند. این کار معمولا تحت بی‌حسی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
۲. آتل یا گچ
آتل، گچ یا باندهای مخصوص، مچ در رفته را در جای خود نگه می‌دارند و از تکان خوردن و تحریک مجدد آن جلوگیری می‌کنند. این ابزار همچنین به کاهش درد و ورم نیز کمک می‌کنند و باعث می‌شوند دوران نقاهت را راحت‌تر سپری کنید.
۳. جراحی
بسته به نوع و شدت آسیب، ممکن است در شرایط اورژانسی به جراحی نیاز باشد. هدف از جراحی، بازگرداندن استخوان‌ها به موقعیت صحیح و تسریع روند بهبودی است. معمولا پزشک برای ثابت نگه داشتن استخوان‌ها از پلاک و پیچ استفاده می‌کند. همچنین در برخی موارد، برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در پا طی دوره نقاهت، داروهای رقیق‌کننده خون برای شما تجویز می‌شوند.
متن انگلیسی:
myhealth
It may take weeks or months for your ankle to heal, depending on how bad the injury is.
ترجمه متن:
بسته به شدت آسیب وارد شده، بهبود مچ پا ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
برای درمان در رفتگی مچ پا جراحی برات توصیه شده؟ نظر دوم بگیر.
پیشگیری از در رفتگی مچ پا
اگر چه نمی‌توان به طور قطعی از خطر بروز حوادث ورزشی یا رانندگی و در نتیجه در رفتگی مچ پا جلوگیری کرد، اما رعایت برخی اقدامات می‌تواند خطر آسیب را به طور چشمگیری کاهش دهد:
- استفاده از کفش‌هایی با اندازه مناسب، طراحی استاندارد و پشتیبانی کافی از مچ پا، نقش موثری در پیشگیری از آسیب‌های مچ پا خصوصا هنگام ورزش دارد.
- اگر دچار ناپایداری مچ پا و سابقه دررفتگی هستید، فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند تمریناتی را برای تقویت عضلات اطراف مچ پا به شما آموزش دهند.
- اگر ورزش‌های پرخطر را انجام می‌دهید، می‌توانید از باندها یا چسب‌های ورزشی مخصوص مچ پا استفاده کنید تا از کشیدگی رباط‌ها جلوگیری شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
از آنجایی که بی‌توجهی به در رفتگی مچ پا عواقب شدیدی نظیر دردهای مزمن و ناتوانی‌های موقت و دائمی را در پی دارد، شناخت به موقع علائم در رفتگی مچ پا نقشی کلیدی در پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر ایفا می‌کند. به همین خاطر زمانی که با علائمی نظیر درد شدید و ناگهانی، حساسیت نسبت به لمس، تغییر شکل ظاهری پا، کبودی، ورم و عدم توانایی حرکت دادن پا مواجه شدید، بهتر است به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. این متخصصان با درمان‌های موثری نظیر جا انداختن مفصل، ثابت نگه داشتن پا با آتل یا گچ، و در صورت لزوم انجام جراحی، سلامتی را به شما بازمی‌گردانند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!