دیابت چه عوارضی دارد؟ عوارض طولانی‌مدت به تدریج افزایش می‌یابد. هرچه که بیماری قندخون شما طولانی‌تر باشد و کمتر تحت کنترل باشد خطر ایجاد عوارض قند خون بالای ۲۰۰ در آن افزایش می‌یابد. در نهایت، عوارض دیابت ممکن است ناتوان‌کننده یا حتی تهدیدکننده زندگی باشد. اگر قند خون بالا باشد چه اتفاقی می افتد؟ عوارض بالا بودن قند خون عبارتند از:
۱. منبع درد در بیماران دیابتی چیست؟ (نوروپاتی دیابتی و علائم بیماری قند در پا)
قند خون اضافی می‌تواند موجب آسیب به دیواره‌های رگ‌های خونی کوچک (مویرگ‌ها) که اعصاب شما را به خصوص در پاهای تغذیه می‌کنند، شود. به دنبال آن باعث سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی، سوزش یا درد شود که معمولا در انگشتان دست و پا شروع میشود و به تدریج گسترش می‌یابد.
اما نوروپاتی دیابتی چیست! تقریبا از هر ۴ فرد مبتلا به دیابت ۱ نفر از دردهای مزمن عصبی رنج می‌برد. دلیل این دردها قند خون بالا است و به آنها دردهای عصبی نوروپاتی دیابت یا PDN گفته میشود. سوزش، تیرکشیدن و مورمور شدن از علائم چنین دردهایی است. همچنین دردهای حاد و پیش‌رونده همراه با حساسیت شدید در پاها و دست‌ها که می‌تواند در کل دست‌وپا گسترده شود.
این دردها می‌تواند به شکل قابل‌توجهی تحرک را تحت تاثیر قرار دهد که در نتیجه باعث افزایش چاقی شده و وضعیت دیابت نوع ۲ را در یک چرخهٔ دائمی بدتر می‌کند. در این شرایط اگر بیمار تحت درمان نوروپاتی دیابتی قرار نگیرید تمام حس اندام‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آن را از دست بدهید. همچنین آسیب به اعصاب مربوط به هضم می‌تواند موجب تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست شود. برای مردان ممکن است منجر به اختلال در نعوظ شود.
در این ویدئو دکتر سید محمد باقر ابطحی متخصص طب فیزیک و توانبخشی در مورد آسیب‌های عصب‌های دست و پا توسط دیابت توضیح می‌دهند.
۲. هیپر اسمولار هیپر گلیسمی (Hyperglycemic Hyperosmolar)
علائم و نشانه‌های این بیماری تهدیدکننده حیات شامل قند خون بیش از ۶۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، خشکی دهان، تشنگی شدید، تب، خواب‌آلودگی، سردرگمی، از دست‌دادن بینایی و توهم است.
این وضعیت در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دیده می‌شوند. اگر علائم یا نشانه‌ای از این بیماری دارید، با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
۳. افزایش کتون در ادرار (کتواسیدوز دیابتی)
اگر سلول‌های شما گرسنه باشد، بدن شما ممکن است شروع به شکستن و تجزیه چربی‌ها کند. این امر باعث تولید اسیدهای سمی به نام کتون میشود. در این صورت علائمی مانند از‌دست‌دادن اشتها، ضعف، استفراغ، تب، درد معده ممکن است در فرد دیده شود.
در این موارد شما باید ادرار خود از نظر وجود کتون بررسی کنید. اگر مقدار کتون بیش‌از‌حد در ادرار دارید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید یا به اورژانس مراجعه کنید. کتواسیدوز دیابتی یا اسیدی شدن خون در دیابت در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ شایع‌تر است.
متن انگلیسی:
از سایت aafp
«The initial priority in the treatment of diabetic ketoacidosis is the restoration of extra-cellular fluid volume through the intravenous administration of a normal saline (0.9 percent sodium chloride) solution.»
ترجمه فارسی:
«اولویت اولیه در درمان کتواسیدوز دیابتی، بازیابی حجم مایع خارج سلولی از طریق تجویز داخل وریدی محلول نرمال سالین (۰.۹ درصد کلرید سدیم) است.»
۴. مشکلات پوستی و اختلال در شنوایی
قند خون بالا ممکن است شما را بیشتر در معرض مشکلات پوستی، از جمله عفونت‌های باکتریایی و قارچی قرار دهد. همچنین مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به این بیماری شایع‌تر است.
۵. بیماری آلزایمر و افسردگی، قند بالا چه خطراتی دارد؟
دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل مانند بیماری آلزایمر را افزایش دهد. هر چه کنترل قند خون شما ضعیف‌تر باشد، خطر ابتلا به آلزایمر نیز در شما افزایش می‌یابد. از طرفی علائم افسردگی در افراد مبتلا به نوع ۱ و نوع ۲ شایع است. افسردگی می‌تواند بر روی مدیریت دیابت تأثیر بگذارد.
۶. بیماری قلب و عروقی، قند خون بالا و تپش قلب
این بیماری به طور چشمگیری خطر ابتلا به انواع مشکلات قلبی عروقی را افزایش می‌دهد، از جمله بیماری عروق کرونر همراه با درد قفسه سینه (آنژین)، حمله قلبی، سکته مغزی و تنگی شریان‌ها (آترواسکلروز). اگر مبتلا به دیابت هستید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی در شما بیشتر است.
در این ویدیو دکتر مروارید دادرس فوق تخصص قلب (اكوكارديوگرافي) توضیحاتی در مورد مشکلات قلبی بیماران درگیر دیابت ارائه می‌دهند:
۷. آسیب کلیه (نفروپاتی)
کلیه‌ها حاوی میلیون‌ها عدد رگ خونی کوچک (گلومرولی) هستند که خون شما را از مواد زائد تصفیه می‌کنند. بیماری قند خون می‌تواند به این سیستم تصفیه خونی ظریف آسیب برساند. آسیب شدید می‌تواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری برگشت‌ناپذیر کلیه شود که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه داشته‌باشید.
۸. آسیب چشم (رتینوپاتی)
این بیماری می‌تواند به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) آسیب برساند، که به طور بالقوه منجر به نابینایی میشود. قند خون همچنین خطر بیماری‌های جدی چشمی مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش می‌دهد.
در این ویدئو دکتر علیرضا رمضانی متخصص چشم و فوق تخصص قرنیه در مورد عوارض بیماری دیابت بر چشم با شما صحبت می‌کند.
۹. آسیب به پاها (زخم پای دیابتی)
آسیب عصبی در پا و یا جریان خون کم به پاها، خطر عوارض مختلف پا را افزایش می‌دهد. زخم پای دیابتی از جمله شایع‌ترین عوارض دیابت است. زخم‌ها و تاول‌های درمان‌نشده می‌تواند منجر به عفونت‌های جدی شده که اغلب به ندرت بهبود می‌یابد. در نهایت این عفونت‌ها منجر به قطع انگشت، پا یا قطع اندام میشود.
برای جلوگیری از آسیب به کف پا و انگشتان و علائم زخم دیابتی باید بیماران از کفش راحت استفاده کنند. این بیماران به دلیل آسیب عصبی احتمال دارد، تاول یا زخم را کمتر احساس کنند. در بیماران دیابتی گردش خون در پاها ضعیف بوده و هر نوع زخمی دیر بهبود پیدا می‌کند. این افراد به دلیل نقص سیستم دفاعی به‌راحتی درگیر عفونت می‌شوند.
حتماً نیازی نیست که برای خرید کفش مخصوص بیماران دیابتی هزینه کنید. تنها سعی کنید کفش‌های راحت انتخاب کرده تا به انگشتان پا فشار وارد نشود. هر شب پاهای خود را به‌خوبی چک کنید تا مطمئن شوید زخم یا تاولی روی آن وجود ندارد.
۱۰. بیماری های دهان و لثه
از شایع‌ترین مشکلاتی که ممکن است یک فرد مبتلا به دیابت با آن دست‌و‌پنجه نرم کند، بیماری‌های پریودنتال است. همه‌ی افرادی که بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نمی‌کنند در معرض ابتلا به بیماری‌های پریودنتال قرار دارند، اما افرادی که دیابت دارند، بیشتر احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. افراد مبتلا به دیابت سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و احتمال بهبودی آنها از عفونت‌ها و بیماری‌های مشابه کاهش پیدا می‌کند.
بنابراین اگر فرد به بهداشت دهان و دندان خود رسیدگی نکند، ممکن است که بر روی دندا‌ن‌های او پلاک تشکیل شود و این پلاک‌ها می‌توانند ایجاد التهاب و عفونت لثه بکنند. هنگامی‌که لثه آسیب ببیند، دندان‌ها و استخوان فک هم می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند.
۱۱. کمای دیابتی، آیا قند خون بالا باعث مرگ و سکته میشود؟
یکی از بدترین عوارضی که ممکن است دیابت برای شخص داشته‌باشد، کمای دیابتی یا افت قند خون و کما است. کمای دیابتی چیست؟ این حالت همان کماست که فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد. اگر به دیابت مبتلا باشید و قند خون شما به طرز قابل توجهی بالا رود و یا پایین بیاید، به کمای دیابتی وارد می‌شوید و هوشیاری خود را از دست می‌دهید.
این حالت بسیار خطرناک است و می‌تواند باعث مرگ هم بشود. در صورتیکه فرد به سرعت تحت درمان اورژانسی قند خون بالا قرار بگیرد، می‌تواند از این واقعه نجات پیدا کند. اما اگر به این حالت رسیدگی نشود، کمای دیابتی می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات او باشد.
۱۲. چرا بعد از ورزش قند خون بالا می رود؟
برخی از تمرین‌ها مانند وزنه‌برداری سنگین، دوی سرعت و ورزش‌های رقابتی باعث تولید هورمون‌های استرس (مانند آدرنالین) می‌شوند. آدرنالین با تحریک کبد برای ترشح گلوکز، سطح گلوکز خون را افزایش می‌دهد. برای درمان فوری قند خون بالا به متخصص غدد مراجعه کنید.
۱۳. آیا قند خون بالا باعث لاغری، خواب آلودگی و بی حالی میشود؟
قند خون بالا، زمانی که در طول زمان به طور مداوم بالا باشد، می‌تواند منجر به کاهش وزن شود، زیرا در این صورت، بدن ماهیچه‌ها و چربی‌ها را برای مصرف انرژی تجزیه می‌کند. همچنین افزایش سطح گلوکز عملکرد طبیعی سلول‌ها و بافت‌ها را مختل می‌کند و باعث خواب‌آلودگی و بی‌حالی میشود. برای پایین آوردن قند خون بالا، درمان سنتی قند خون بالا را می‌توانید دنبال کنید.
۱۴. آیا قند خون بالا باعث حالت تهوع و خارش بدن میشود؟
افزایش قند خون می‌تواند به رشته‌های عصبی در سراسر بدن شما آسیب برساند اما به طور معمول بر اعصاب دست و پا تأثیر می‌گذارد و در نهایت باعث خارش میشود. در خصوص بهترین دارو برای قند خون بالا و قند خون بالا و روزه داری بهتر است حتما با متخصص غدد و متاب