فهرست مطالب
تشنج میوکلونیک (Myoclonic seizures) نوعی تشنج هستند که باعث حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل عضلات می‌شوند. این تشنج‌ها معمولا خفیف و کوتاه مدت هستند، اما می‌توانند در اختلالات تشنج شدید نیز رخ دهند. این نوع تشنج بیشتر در شرایط تشنجی دوران کودکی شایع است، اما ممکن است در بزرگسالان نیز اتفاق بیفتد. داروها در کنترل دفعات بروز این تشنج‌ها بسیار موثر هستند. در ادامه این مقاله از دکترتو همراه ما باشید تا با تشنج میوکلونیک، علائم، علت، تشخیص و درمان تشنج میوکلونیک بیشتر آشنا شوید. علائم عصبی را بدون سهل انگاری و تا بدتر شدن وضعیت با متخصص نورولوژی در میان بگذارید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو برای تعیین وقت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با پزشکان استفاده کنید.
تشنج میوکلونیک چیست؟
تشنج میوکلونیک نوعی تشنج است که با حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل عضلات مشخص می‌شود. این حرکات به صورت تکان‌های سریع در یک یا چند عضله رخ می‌دهند و ممکن است به صورت انفرادی یا در گروه‌های کوچک بروز کنند. تشنج های میوکلونیک معمولا کوتاه مدت و خفیف هستند، اما در برخی شرایط می‌توانند بخشی از اختلالات تشنجی شدیدتر باشند. این نوع تشنج بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود، اما ممکن است در بزرگسالان نیز رخ دهد. اختلالات ژنتیکی، بیماری‌های عصبی یا عوارض ناشی از عفونت‌ها از علل بروز تشنج های میوکلونیک به‌شمار می‌آیند.
علائم تشنج میوکلونیک
تشنج های میوکلونیک باعث انقباض ناگهانی و غیرقابل کنترل عضلات می‌شوند. این تکان‌ها می‌توانند در هر گروه عضلانی رخ دهند، اما اغلب در دست‌ها، پاها یا صورت دیده می‌شوند و به دو صورت زیر بروز می‌کنند:
- تشنج مثبت میوکلونیک: در این نوع، عضلات به طور ناگهانی منقبض می‌شوند و این حالت بسیار شبیه به اسپاسم عضلانی است.
- تشنج منفی میوکلونیک: در این حالت، عضلات به طور ناگهانی تنش خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال، ممکن است چیزی را که در دست داشتید رها کنید زیرا عضلات دست شما ناگهان شل شده و کنترل خود را از دست می‌دهید.
تشنج های میوکلونیک به شدت کوتاه‌مدت هستند و انقباضات عضلانی مشابه اثر یک شوک الکتریکی خفیف (مانند شوک استاتیک) دارند که باعث می‌شود عضلات برای کسری از ثانیه سفت شوند. بیشتر در گروه‌های کوچک از عضلات اتفاق می‌افتند مانند عضلات بازوها، پاها یا صورت. اگر نواحی بزرگ‌تری را تحت تاثیر قرار دهند معمولا در ناحیه سینه، کمر یا شکم دیده می‌شوند. این تشنج ها معمولا فقط یک بار رخ می‌دهند، اما ممکن است در یک دوره کوتاه چند بار اتفاق بیفتند.
صبح‌ها هنگام بیدار شدن، یا زمانی که فرد بسیار خسته است، خواب کافی ندارد، دچار استرس یا اضطراب باشد یا پس از مصرف الکل، احتمال بروز این تشنج ها بیشتر می‌شود.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Passing out or losing awareness of the world around you is common with many types of seizures but usually doesn’t occur with myoclonic seizures
ترجمه متن:
در حالی که از دست دادن هوشیاری در بسیاری از انواع تشنج‌ها شایع است، اما معمولاً در تشنج میوکلونیک رخ نمی‌دهد.
۱. علائم تشنج میوکلونیک نوزادان
تشنج میوکلونیک نوزادان بین سنین ۳ تا ۱۲ ماهگی آغاز می‌شود و ممکن است برای چند سال ادامه یابد. اسپاسم‌های نوزادی معمولا شامل تکان ناگهانی هستند که با سفت شدن عضلات همراه است. در طول تشنج‌های مشخص، بازوهای کودک به سمت بیرون پرتاب می‌شوند در حالی که زانوها به سمت بالا کشیده می‌شوند و بدن به سمت جلو خم می‌شود.
تشنج‌های معمول در این نوع صرع به عنوان تشنج های میوکلونیک توصیف می‌شوند که به صورت تکان‌های ناگهانی و کوتاه در اندام‌ها بروز می‌کنند. در یک سوم از بیماران، این تشنج‌ها ممکن است با انواعی از نور (حساسیت به نور)، همچنین صدا یا لمس ناگهانی تحریک شوند و بیشتر در هنگام خواب‌آلودگی مشاهده می‌شوند.
۲. علائم تشنج میوکلونیک در کودکان
تشنج میوکلونیک کودکان معمولا در عرض ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن از خواب صبح یا پس از یک چرت اتفاق می‌افتد و بیشتر در زمان خستگی، استرس یا کمبود خواب بروز می‌کنند. این نوع تشنج شایع‌ترین نوع در کودکان است و نشانه بارز این وضعیت به شمار می‌رود. در تشنج میوکلونیک، کودک:
- دچار حرکات کوتاه و ناگهانی در عضلات بازوها، شانه‌ها یا گردن می‌شود.
- حرکات را به طور همزمان در یک یا هر دو سمت بدن تجربه می‌کند.
فرزندت علائم تشنج داره و نگرانی؟
سریع از متخصص نوبت بگیر.
۳. علائم تشنج میوکلونیک جوانان
تشنج میوکلونیک جوانان با حرکات ناگهانی و کوتاه در عضلات، به ویژه در بازوها، شانه‌ها و گردن مشخص می‌شود. حرکات می‌توانند به طور همزمان در یک یا هر دو سمت بدن رخ دهند. این تشنج‌ها بیشتر در زمان خستگی، استرس یا کمبود خواب اتفاق می‌افتند. درمان این نوع تشنج شامل استفاده از داروهای ضد صرع است که می‌تواند به کنترل و کاهش فراوانی تشنج‌ها کمک کند. با درمان مناسب، بسیاری از افراد می‌توانند زندگی سالم و فعالی داشته باشند. در نهایت، تشنج میوکلونیک جوانان نیاز به تشخیص و مدیریت پزشکی دارد و مشاوره با پزشک متخصص برای بررسی علل و انتخاب روش‌های درمانی مناسب ضروری است.
علت تشنج میوکلونیک
تشنج های میوکلونیک معمولا به عنوان نتیجه‌ای از صرع بروز می‌کنند. این وضعیت باعث می‌شود که سلول‌های مغزی به راحتی دچار اختلال شوند و سیگنال‌های الکتریکی را به طور غیرقابل کنترل ارسال کنند. بسیاری از انواع صرع ارثی هستند و افراد مبتلا معمولا این وضعیت را از یکی یا هر دو والدین به ارث می‌برند. رایج‌ترین انواع صرع که شامل تشنج های میوکلونیک می‌شوند، عبارتند از:
| علت | توضیحات |
|---|---|
| صرع میوکلونیک نوجوانان | بین سنین ۱۲ تا ۱۸ سال آغاز می‌شود، ارثی است و شامل انواع دیگر تشنج‌ها مانند تشنج های غیابی و تونیک کلونیک نیز می‌شود. |
| سندرم لنکس-گاستو | نوع نادر و شدید صرع کودکی که تقریبا همیشه قبل از سن ۱۰ سالگی شروع می‌شود و شامل چند نوع تشنج از جمله میوکلونیک است. |
| صرع میوکلونیک-آستاتیک (ناپایدار) | از علت بروز تشنج های میوکلونیک به‌شمار می‌آید که هر دو سمت بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بعد از تشنج، عضلات آسیب‌دیده شل می‌شوند. |
| صرع میوکلونیک نوزادی | معمولا قبل از ۳ سالگی بروز می‌کند، اما می‌تواند تا ۵ سالگی نیز شروع شود. تشنج های میوکلونیک در این حالت بیشتر زمانی که کودک بیدار است، بروز می‌کنند. این وضعیت معمولا به طور خودبه‌خود بین شش ماه تا پنج سال پس از شروع از بین می‌رود. |
| صرع میوکلونوس پیشرفت‌کننده | بسیار شدید است و با گذشت زمان بدتر می‌شود. معمولا شامل تخریب یا آسیب به مغز است و بر حافظه، کنترل عضلات، توانایی تفکر و موارد دیگر تاثیر می‌گذارد. برخی از اشکال آن در نهایت کشنده هستند. |
تشنج های میوکلونیک همچنین می‌توانند در شرایط یا موقعیت‌هایی که عملکرد طبیعی مغز را مختل می‌کنند، رخ دهند. از دیگر علل ایجاد این عارضه می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- تومورهای مغزی از جمله سرطان
- هیپوکسی مغزی یاکمبود اکسیژن
- ضربه مغزی شدید و آسیب‌های سر
- بیماری‌های تخریب‌کننده مغز مانند آلزایمر یا زوال عقل
- داروها و الکل، مواد مخدر و حتی کافئین
- ترک دارو یا الکل
- عفونت‌ها ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها یا قارچ‌ها به ویژه انسفالیت یا عفونت مننژیت
- مشکلات متابولیک به ویژه قند خون بالا (هیپرگلیسمی) یا قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- سطوح سمی فلزاتی مانند لیتیوم که برای درمان چند وضعیت سلامت روانی در دوزهای تجویزی استفاده می‌شود.
تشخیص تشنج میوکلونیک (تست تشنج میوکلونیک)
پزشک متخصص با توجه به علائمی که شما یا فرزندتان توصیف می‌کنید، مشکوک به تشنج های میوکلونیک می‌شود. پس از مشکوک شدن به این تشنج‌ها، چند نوع آزمایش برای تشخیص تجویز می‌کند. روش اصلی تشخیص تشنج های میوکلونیک استفاده از الکتروانسفالوگرام (EEG) یا ویدیو-EEG است. این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند و به دنبال الگوهای فعالیت غیرمعمول می‌گردد که نشان‌دهنده وجود مشکل در عملکرد مغز است. در ویدیو-EEG، حرکات بیمار نیز با ویدیو ضبط می‌شود در حالی که EEG نیز ثبت می‌شود.
علاوه بر این، آزمایش‌های دیگری نیز ممکن است انجام شوند تا پزشک متخصص بتواند سایر شرایط را تایید یا رد کند. تست تشنج میوکلونیک که برخی از آن‌ها ممکن است قبل از EEG انجام شوند، عبارتند از:
- آزمایش‌های خون که به دنبال عدم تعادل‌های متابولیک و شیمیایی خون، عفونت‌ها و موارد دیگر هستند.
- سی‌تی‌اسکن
- ام آر آی
- نمونه‌برداری از مایع نخاعی
درمان تشنج میوکلونیک
تشنج های میوکلونیک به قدری کوتاه‌مدت هستند که گاهی اوقات داروهای نجات برای کمک به پیشگیری از بروز خوشه‌ای از این تشنج‌ها تجویز می‌شوند. داروهای نجات معمولا در دسته‌بندی انواع مختلف بنزودیازپین‌ها قرار می‌گیرند، از جمله آتیوان، والیوم، کلونازپام، کلوبازام و غیره. همچنین داروهای دیگری وجود دارند که برای درمان سایر انواع تشنج های صرع استفاده می‌شوند و می‌توانند برای کنترل تشنج های میوکلونیک نیز مورد استفاده قرار گیرند.
برخی افراد ممکن است فقط به یک دارو برای درمان تشنج نیاز داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است به ترکیبی از داروها نیاز پیدا کنند. با این حال، برخی از شرایط شدیدتر ممکن است به داروها پاسخ ندهند و نیاز به روش‌های دیگری برای درمان تشنج میوکلونیک باشد مانند:
- جراحی صرع
- تغییرات در رژیم غذایی، مانند رژیم‌های کم‌کربوهیدرات یا بدون کربوهیدرات (کتوژنیک)
- دستگاه‌های قابل کاشت برای تحریک عصب واگ، تحریک عصبی پاسخگو یا تحریک عمیق مغز
۱. قرص تشنج میوکلونیک
برای درمان تشنج های میوکلونیک، چند نوع دارو وجود دارد که به عنوان داروهای ضد صرع شناخته می‌شوند که تعداد و شدت حملات را کاهش می‌دهند. از متداول‌ترین قرص های تشنج میوکلونیک عبارتند از:
- کلونازپام از بنزودیازپین‌ها است که برای کنترل تشنج های میوکلونیک تجویز می‌شود.
- والپروئیک اسید
- لِموتریژین معمولا عوارض جانبی کمتری دارد.
- لِوتی‌راستام
- کلوبازام
انتخاب دارو به شرایط خاص هر فرد و پاسخ به درمان بستگی دارد. مشاوره با پزشک برای تعیین مناسب‌ترین دارو و دوز آن ضروری است.
۲. درمان گیاهی تشنج میوکلونیک
درمان گیاهی برای تشنج های میوکلونیک به عنوان گزینه مکمل مناسب است، اما مهم است که این درمان‌ها تحت نظر پزشک و به عنوان بخشی از برنامه درمانی جامع باشند. برخی از گیاهان و مکمل‌های طبیعی که ممکن است به کنترل تشنج‌ها کمک کنند مانند علف چای که با کاهش استرس می‌تواند تعداد دفعات حملات تشنجی را کم کنند. از دیگر راهکارهای درمان گیاهی تشنج میوکلونیک می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- مکمل‌های منیزیم: کمبود منیزیم ممکن است با بروز تشنج مرتبط باشد. مصرف مکمل‌های منیزیم می‌تواند به تنظیم عملکرد عصبی کمک کند.
- اسیدهای چرب امگا-۳ با کاهش التهاب باعث بهبود عملکرد مغز می‌شوند.
- چای بابونه: به عنوان آرام بخش طبیعی به کاهش اضطراب و استرس کمک کند و در نتیجه تشنج ها را کنترل می‌کند.
- ریشه والریان به عنوان آرام‌بخش شناخته می‌شود و باعث بهبود خواب و کاهش استرس می‌گردد.
قبل از استفاده از هرگونه درمان گیاهی، مشاوره با پزشک ضروری است، زیرا برخی از گیاهان ممکن است با داروهای ضد صرع تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند. همچنین، درمان‌های گیاهی به تنهایی نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی شوند.
دنبال بهترین درمان برای تشنج هستی؟ همین حالا از متخصص راهنمایی بگیر.
عوارض تشنج میوکلونیک
با توجه به اینکه داروهای مختلفی برای درمان شرایطی که منجر به تشنج های میوکلونیک می‌شوند وجود دارد، عوارض جانبی و عوارض احتمالی می‌توانند متفاوت باشند. پزشک متخصص بهترین فرد برای اطلاع‌رسانی درباره داروها و عوارض جانبی آن‌ها است. با این حال، ممکن است شدید هم باشند و روی کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارند. گاهی مصرف برخی داروها باعث بروز عوارض عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه، مشکلات حافظه، تغییرات خلقی می‌شود.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
This is a very severe type of epilepsy that worsens over time. It usually involves brain deterioration or damage that also affects memory, muscle control, thinking ability and more. Some forms of this are eventually fatal
ترجمه متن:
تشنج میوکلونیک یک نوع بسیار شدید صرع است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. معمولاً شامل زوال یا آسیب مغزی می‌شود که بر حافظه، کنترل عضلات، توانایی تفکر و موارد دیگر نیز تأثیر می‌گذارد. برخی از اشکال این وضعیت در نهایت کشنده هستند.
پیشگیری از تشنج میوکلونیک
تشنج میوکلونیک اغلب به عنوان بخشی از یک اختلال زمینه‌ای مانند صرع میوکلونیک جوانان رخ می‌دهد و به طور کامل قابل پیشگیری نیست. با این حال، با رعایت برخی نکات و تحت نظر داشتن پزشک، می‌توان احتمال بروز تشنج را کاهش داد و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید. روش‌های پیشگیری از تشنج های میوکلونیک شامل ترکیبی از روش‌های پزشکی و تغییرات در سبک زندگی هستند که عبارتند از:
- پرهیز از سو مصرف مواد و نوشیدنی‌های الکلی
- اجتناب از ترک ناگهانی مواد مخدر
- مدیریت بیماری‌های مزمن: کنترل قند خون در دیابت، فشار خون و کلسترول
- توجه به عفونت‌ها: عفونت‌های چشمی و گوش را به‌موقع درمان کنید تا از گسترش آن‌ها به مغز جلوگیری شود.
- استفاده از تجهیزات ایمنی: از کلاه ایمنی و کمربند ایمنی برای پیشگیری از آسیب‌های سر استفاده کنید.
- اجتناب از محرک‌های تشنج‌زا
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تشنج میوکلونیک نوعی نسبتا رایج از تشنج هستند که باعث حرکات عضلانی سریع و غیرقابل کنترل می‌شوند. اگرچه این تشنج‌ها به طور کلی خطرناک یا مضر نیستند، اما می‌توانند در فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا حمل اشیا مشکل‌ساز شوند. همچنین، این تشنج‌ها می‌توانند نشانه‌ای از بروز تشنج شدیدتر باشند. تشنج های میوکلونیک بیشتر در اختلالات صرع که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، شایع هستند، اما ممکن است در بزرگسالان نیز رخ دهند. برای درمان باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کرد. حتی اگر فرصت حضور در مطب ندارید می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو با دکتر آنلاین مغز و اعصاب مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!