فهرست مطالب
دیابت بیماری شایعی است که افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد و انواع مختلفی دارد، اما متداول‌ترین نوع آن دیابت نوع دوم است. این بیماری سالانه باعث مرگ بیش از یک و نیم میلیون نفر در دنیا می‌شود، به همین دلیل تشخیص دیابت اهمیت زیادی در درمان به‌موقع و مناسب آن دارد. تشخیص دیابت به چند روش امکان‌پذیر است. در این مطلب همراه باشید تا با روش‌های تشخیص بیماری دیابت بیشتر آشنا شوید. اگر علائم این بیماری را دارید، برای تشخیص به موقع حتما به دکتر غدد و متابولیسم یا متخصص داخلی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
تشخیص دیابت بدون آزمایش
تشخیص دیابت بدون آزمایش ممکن است دشوار باشد، اما برخی علائم و نشانه‌ها به تشخیص دیابت کمک می‌کنند. اگرچه تنها راه قطعی تشخیص دیابت، انجام آزمایش‌های قند خون است، اما آگاهی از علائم می‌تواند شما را به مراجعه به پزشک ترغیب کند:
- افزایش تشنگی و خشکی دهان
- افزایش ادرار
- خستگی مفرط و فقدان انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه
- کاهش وزن غیرقابل توضیح و احساس گرسنگی مکرر
- مشکلات بینایی مانند تاری دید یا اختلال در بینایی
- عفونت‌های مکرر به‌ویژه عفونت پوستی یا عفونت مثانه
نگرانی دیابت رو از خانواده ارث بگیری؟
برای تشخیص به موقع کلیک کن.
تشخیص خانگی دیابت
تشخیص خانگی دیابت به کمک دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون انجام می‌شود. این دستگاه‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا به راحتی سطح قند خون خود را در خانه اندازه‌گیری کنند. برای استفاده از این دستگاه‌ها، فرد باید یک قطره خون از نوک انگشت خود بگیرد و آن را روی نوار تست قرار دهد. نتیجه معمولا در چند ثانیه نمایش داده می‌شود.
تشخیص دیابت با آزمایش خون
تشخیص دیابت با آزمایش قند خون یکی از روش‌های معمول تشخیص دیابت است که با اندازه‌گیری میزان قند خون، مشخص می‌شود که فرد دیابت دارد یا خیر. آزمایش‌های خون تشخیص دیابت را در جدول زیر می‌توانید مشاهده کنید.
| نام آزمایش | توضیحات | شرایط آزمایش |
|---|---|---|
| آزمایش هموگلوبین A1C | ارزیابی میانگین قند خون طی ۲ تا ۳ ماه گذشته از طریق اندازه‌گیری درصد گلیکات هموگلوبین. | نیازی به ناشتا بودن ندارد و بیشتر برای دیابت کنترل نشده استفاده می‌شود. |
| آزمایش تصادفی قند خون | اندازه‌گیری سریع و ساده قند خون در هر زمانی از روز بدون نیاز به ناشتا بودن. | بدون نیاز به ناشتا بودن، انجام در هر زمان از روز ممکن است. |
| آزمایش قند خون ناشتا | اندازه‌گیری قند خون پس از حداقل ۸ ساعت ناشتا بودن برای تشخیص دیابت. | فرد باید حداقل ۸ ساعت ناشتا باشد، معمولاً صبح انجام می‌شود. |
| آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) | تشخیص دیابت و پیش‌دیابت با مصرف محلول گلوکز و اندازه‌گیری قند خون در فواصل زمانی مشخص (۳۰ دقیقه، ۱ ساعت، ۲ ساعت و گاهی ۳ ساعت). | ناشتا بودن پیش از آزمایش و مصرف محلول گلوکز. |
| تست چالش گلوکز | ارزیابی پاسخ بدن به گلوکز برای تشخیص دیابت یا پیش‌دیابت. فرد محلول گلوکز می‌نوشد و قند خون پس از یک یا دو ساعت اندازه‌گیری می‌شود. | ناشتا بودن پیش از مصرف محلول گلوکز. |
تشخیص دیابت از روی زبان
تشخیص دیابت از روی زبان نمی‌تواند جایگزین آزمایش‌های پزشکی شود، اما فقط نشانه‌هایی از وضعیت سلامت کلی به‌ویژه دیابت را نشان می‌دهد. یکی از علائم قابل مشاهده، خشکی و ترک‌خوردگی زبان است. افراد مبتلا به دیابت ممکن است با خشکی دهان و زبان مواجه شوند که ناشی از کم‌آبی بدن و اختلال در تولید بزاق است. همچنین، رنگ زبان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قند خون باشد.
زبان قرمز یا ملتهب نشان‌دهنده وجود عفونت یا التهاب در بدن است که در افراد دیابتی شیوع بیشتری دارد. زبان پوشیده از سفیدی یا زردی نیز نشانه عفونت‌های قارچی است که به دلیل سطح قند خون بالا در افراد دیابتی ایجاد می‌شود. در این شرایط، رشد قارچ‌ها در دهان و زبان احتمالا بیشتر خواهد بود.
متن انگلیسی:
ncbi.nlm.nih
Most diabetic patients are found to have oral manifestations, e.g., periodontal disease, xerostomia, burning mouth, salivary gland dysfunction, candidiasis, etc
ترجمه متن:
اغلب بیماران دیابتی علائم ظاهری در دهان دارند، مانند بیماری پریودنتال، خشکی دهان، سوزش دهان، اختلال عملکرد غدد بزاقی، کاندیدیازیس و غیره.
تشخیص دیابت از روی ادرار
در افراد مبتلا به دیابت، قند اضافی به دلیل بالا بودن سطح قند خون به ادرار می‌ریزد که به این حالت گلوکوزوری گفته می‌شود. وجود قند در ادرار می‌تواند نشان‌دهنده دیابت باشد و پزشک را به انجام آزمایش‌های بیشتر ترغیب کند. علاوه بر قند، ممکن است بوی ادرار شیرین یا میوه‌ای باشد که ناشی از وجود کتون‌ها است. این وضعیت معمولا در شرایطی مانند کتواسیدوز دیابتی مشاهده می‌شود. با این حال، تشخیص قطعی دیابت نیازمند انجام آزمایش قند خون است.
تشخیص دیابت در مردان
تشخیص دیابت در مردان مشابه تشخیص در زنان است، اما ممکن است برخی عوامل مرتبط با جنسیت در این فرآیند تاثیرگذار باشند. برای تشخیص دیابت در مردان، پزشک با بررسی سابقه پزشکی و علائم بالینی، اختلالات جنسی مانند کاهش میل جنسی یا مشکلات نعوظ و توجه به عوامل خطر دیابت از جمله چاقی، سابقه خانوادگی دیابت، فعالیت بدنی کم و فشار خون بالا، آزمایش‌های قند خون ازجمله قند خون ناشتا، آزمایش تحمل گلوکز و آزمایش هموگلوبین A1C را تجویز می‌کند.
تشخیص دیابت در زنان
تشخیص دیابت در زنان شامل ارزیابی علائم و نشانه‌ها مانند تشنگی مفرط، افزایش ادرار، خستگی و کاهش وزن غیرقابل توضیح، بررسی سابقه پزشکی و عوامل خطر مانند چاقی، سابقه خانوادگی و عدم فعالیت بدنی و انجام آزمایش قند خون مانند قند خون ناشتا، آزمایش تحمل گلوکز و هموگلوبین A1C می‌شود. برخی زنان ممکن است با مشکلاتی مانند عفونت‌های مکرر واژنی یا اختلالات قاعدگی مواجه شوند که می‌تواند به دیابت مرتبط باشد.
تشخیص دیابت در کودکان
تشخیص دیابت در کودکان نیازمند توجه ویژه به علائم و نشانه‌ها است. والدین باید نسبت به علائم رایج دیابت مانند تشنگی شدید، افزایش ادرار، خستگی، کاهش وزن غیرقابل توضیح و تغییرات در خلق‌وخو آگاه باشند. پزشک در ابتدا تاریخچه پزشکی کودک را بررسی کرده و در صورت مشاهده علائم مشکوک، آزمایش قند خون ناشتا و آزمایش تحمل گلوکز را تجویز می‌کند. دیابت نوع ۱ در کودکان شایع‌تر است و به سرعت پیشرفت می‌کند. در این حالت، کودک ممکن است دچار کتواسیدوز دیابتی شود که نیاز به درمان فوری دارد.
تشخیص پرستاری دیابت
تشخیص پرستاری دیابت شامل ارزیابی و شناسایی نشانه‌ها، علائم و عوامل خطر مرتبط با این بیماری است. پرستاران نقش حیاتی در شناسایی و مدیریت دیابت دارند و می‌توانند به موارد زیر توجه کنند:
- اولین مرحله، جمع‌آوری اطلاعات از بیمار است که شامل بررسی سابقه پزشکی، علائم بالینی مانند تشنگی مفرط، افزایش ادرار، خستگی و کاهش وزن غیرقابل توضیح می‌شود. پرستاران همچنین به بررسی عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی دیابت، چاقی و عدم فعالیت بدنی می‌پردازند.
- اندازه‌گیری قند خون با آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش تحمل گلوکز
- ارزیابی وضعیت دهانی بیمار
آزمایش تشخیص دیابت نوع ۱
آزمایش تشخیص دیابت نوع ۱ شامل چند مرحله است. ابتدا پزشک علائم بالینی مانند تشنگی شدید، افزایش ادرار و خستگی را بررسی می‌کند. سپس، آزمایش‌های قند خون ناشتا و قند خون تصادفی انجام می‌شود. اگر قند خون ناشتا ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر باشد یا قند خون تصادفی ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر باشد، دیابت تشخیص داده می‌شود.
تشخیص دیابت نوع ۲
تشخیص دیابت نوع ۲ با بررسی علائم بالینی مانند تشنگی، افزایش ادرار و خستگی آغاز می‌شود. پزشک سپس آزمایش‌های قند خون را تجویز می‌کند. آزمایش قند خون ناشتا، اگر بالای ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، نشانه پیش‌دیابت است و اگر ۱۲۶ میلی‌گرم یا بیشتر باشد، دیابت تایید می‌شود. آزمایش هموگلوبین A1C می‌تواند میانگین قند خون را در ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان دهد.
حدس می‌زنی دچار دیابت نوع ۲ شدی؟ برای تشخیص نوبت بگیر.
تشخیص دیابت بارداری
تشخیص دیابت بارداری در سه ماهه دوم بارداری، بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ انجام می‌شود. این نوع دیابت معمولا پس از زایمان بهبود می‌یابد، اما ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش دهد. این تشخیص به کمک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) صورت می‌گیرد. در این آزمایش، ابتدا قند خون ناشتا اندازه‌گیری می‌شود. سپس فرد محلول حاوی گلوکز می‌نوشد و قند خون او در زمان‌های مختلف (معمولا پس از یک و دو ساعت) اندازه‌گیری می‌شود.
اگر قند خون ناشتا ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر باشد، یا قند خون در یک ساعت ۱۰۰ تا ۱۹۴ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، و ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر در دو ساعت باشد، دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود.
متن انگلیسی:
niddk.nih
You will need your blood drawn every hour for 2 to 3 hours for a doctor to diagnose gestational diabetes. High blood glucose levels at any two or more blood test times—fasting, 1 hour, 2 hours, or 3 hours—mean you have gestational diabetes
ترجمه متن:
برای تشخیص دیابت بارداری توسط پزشک، هر یک ساعت برای ۲ تا ۳ بار به خونگیری نیاز دارید. سطح بالای گلوکز خون در هر دو یا چند بار آزمایش خون (ناشتا، ۱ ساعت بعد، ۲ ساعت بعد یا ۳ ساعت بعد) به این معنی است که شما دیابت بارداری دارید.
تشخیص دیابت بی مزه
دیابت بی‌مزه نوعی بیماری نادر است که در آن کلیه‌ها قادر به حفظ آب نیستند، و این امر باعث تکرر ادرار و تشنگی شدید می‌شود. برخلاف دیابت شیرین، در دیابت بی‌مزه سطح قند خون طبیعی است و مشکل در هورمون‌های کنترل‌کننده آب بدن، به‌ویژه هورمون ضدادراری (ADH)، رخ می‌دهد. تشخیص دیابت بی‌مزه (Diabetes Insipidus) با آزمایش‌های زیر انجام می‌شود:
- آزمایش ادرار برای بررسی حجم و غلظت ادرار
- آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح الکترولیت‌ها و هورمون‌های مرتبط به ویژه هورمون آنتی‌دیورتیک
- آزمایش محدودیت مایعات
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تشخیص دیابت از اهمیت بالایی برخوردار است و با آزمایش‌های قند خون ناشتا، قند خون تصادفی، آزمایش تحمل گلوکز و هموگلوبین A1C انجام می‌شود. اگر علائمی مانند تشنگی شدید، افزایش ادرار، خستگی مفرط یا کاهش وزن غیرقابل توضیح را تجربه می‌کنید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام دیابت می‌تواند به مدیریت بهتر بیماری و پیشگیری از عوارض جدی کمک کند. پزشک می‌تواند با ارزیابی دقیق و انجام آزمایش‌های لازم، برنامه درمانی مناسبی برای شما تعیین کند.
حتما برای تشخیص دیابت به دکتر غدد یا دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان ویزیت آنلاین دکتر غدد و همچنین دکتر آنلاین داخلی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!