فهرست مطالب
- درمان افسردگی با دستگاه TDCS
- کاربردهای دستگاه تی دی سی اس
- درمان افسردگی با دستگاه TDCS برای چه کسانی مناسب است؟
- مزایای استفاده از روش درمانی Tdcs
- نحوه درمان افسردگی با دستگاه TDCS (نحوه کار با دستگاه tdcs)
- امادگی قبل از درمان افسردگی با TDCS
- مراقبت های بعد از درمان افسردگی با TDCS
- عوارض درمان افسردگی با دستگاه TDCS
- نتیجه گیری و راهنمایی مراجعه به دکتر
در مورد درمان افسردگی با دستگاه TDCS چه میدانید؟ بدون شک در بین مشکلات و بیماریهای مختلف روانشناسی، افسردگی یکی از رایجترین اختلالاتی است که ممکن است برای هر فردی، در سن و موقعیتی ایجاد شود. شرایط مختلف و حوادث و اتفاقات تلخ میتوانند همگی زمینهساز بروز افسردگی شوند. حتی خود اختلال افسردگی هم چندین حالت مختلف را در بر میگیرد. به همین دلیل تمرکز زیادی روی شیوههای مختلف درمان این اختلال صورت گرفته و تکنیکهای متفاوتی برای درمان استفاده میشود. یکی از شیوههای نوین درمانی، درمان افسردگی با دستگاه TDCS است. با کمک این روش میتوان انواع مختلفی از اختلالات افسردگی را درمان کرد و معمولا نتایجی موثر و طولانیمدت با این تکنیک به دست میآید. در این مقاله از دکترتو بیشتر با این شیوه درمانی نوین و تخصصی و نحوه اثرگذاری آن آشنا میشویم. شما میتوانید برای خلاصی از مشکلات روحی خود از روانپزشکان و روانشناسان دکترتو به صورت حضوری و آنلاین کمک بگیرید.
درمان افسردگی با دستگاه TDCS
دستگاه TDCS در واقع مختصر شده عبارت دستگاه تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال است. این روش، یک تکنیک نورومدولاسیون غیرتهاجمی است که شامل تزریق جریان الکتریکی قابل تحمل به مغز میشود. بر اساس دادههایی که تاکنون به دست آمده، مشخص شده که احتمالاً این روش درمانی میتواند علائم اختلالات عصبی روانپزشکی را بهبود ببخشد. درمان افسردگی با دستگاه TDCS را هم میتوان در خانه و هم در کلینیکهای تخصصی انجام داد. با این روش درمانی میتوان مشکلات مختلف ناشی از افسردگی از جمله بیخوابی، احساس غم و ناراحتی، احساس گناه، ناامیدی و عدم تمرکز یا سایر نشانههای مرتبط با اختلالات افسردگی را درمان کرد. درمان با این دستگاه میتواند به صورت موثری علائم افسردگی را بهتر کند و موجب افزایش سطح انرژی و بهبود خلقوخوی بیماران شود.
تی دی سی اس (tDCS) یا تحریک الکتریکی مغز چیست؟
تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال یا به اختصار TDCS یک تکنیک تحریک قابل حمل و پوشیدنی مغز است که جریان الکتریکی کمی را به پوست سر منتقل میکند. در این روش یک جریان ثابت بین ۱ تا ۲ میلیآمپر معمولا به مغز اعمال میشود. tDCS با اعمال جریان مثبت (آنودال) یا منفی (کاتدال) از طریق الکترودها به یک ناحیه از مغز کار میکند.
tDCS یک تکنیک نورومدولاسیون است که تغییرات فوری و پایدار را در عملکرد مغز ایجاد میکند. موقعیت الکترودهای آند و کاتد روی سر برای تنظیم چگونگی جریان یا ولتاژ الکتریکی به مناطق خاص مغز استفاده میشود. جریان ارائه شده توسط tDCS به اندازه کافی قوی نیست که پتانسیل عمل در یک نورون را تحریک کند. در عوض، «آستانه فرعی» آن، الگوی نورونهای فعال را تغییر میدهد. مغز را فعال در نظر بگیرید که در تلاش برای انجام یا یادگیری چیزی است و tDCS برای تقویت این فعالیت به صورت مداوم همراه مغز است. در سطح سلولی ۲، tDCS شلیک عصبی را تغییر میدهد و با تقویت انتقال سیناپسی بین نورونها با افزایش انعطافپذیری سیناپسی که به نوبه خود، پایه سلولی یادگیری است، عمل میکند.
کاربردهای دستگاه تی دی سی اس
استفاده از این دستگاه به صورت ویژه برای درمان طیف گستردهای از اختلالات روانی است و بهعنوان یک ابزار کاربردی در علم روانشناسی مدرن شناخته میشود. برخی از کاربردهای بالینی tDCS که در حال حاضر برای آنها بررسی میشود عبارتاند از:
- افسردگی (افسردگی چیست؟)
- اسکیزوفرنی
- آفازی
- اعتیاد
- صرع
- درد مزمن (میگرن، فیبرومیالژیا)
- توجه و توانبخشی حرکتی
tDCS همچنین برای برنامههای سلامتی غیرپزشکی، به عنوان مثال یادگیری سریع، تمرکز، آرامش، و مدیتیشن هم استفاده میشود. با این حال یکی از زمینههای استفاده از این دستگاه، درمان افسردگی با دستگاه TDCS است. انواع مختلف اختلالات افسردگی مانند افسردگی شدید، افسردگی بعد از زایمان، افسردگی دیس تایمیک و افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی را درمان کرد. حتی در مواردی برای افرادی که افسردگی مالیخولیایی دارند یا کسانی که مبتلا به اختلال عاطفی فصلی هستند هم این روش درمانی میتواند موثر باشد.
درمان افسردگی با دستگاه TDCS برای چه کسانی مناسب است؟
درمان افسردگی با دستگاه TDCS برای افرادی که به انواع خفیف تا شدید افسردگی مبتلا هستند و درمان دارویی به تنهایی نمیتواند نتایج موثر سریع را ارائه دهد مناسب است. همچنین کسانی که به هر دلیلی امکان دارو درمانی ندارند، میتوانند از این روش به عنوان یک درمان جایگزین ایمن استفاده کنند. درمان افسردگی با این دستگاه میتواند برای انواع اختلالات افسردگی با طیفهای مختلف، مناسب و موثر باشد.
درمان افسردگی با دستگاه TDCS برای چه کسانی مناسب نیست؟
ممکن است این روش درمانی برای برخی از بیماران مبتلا به افسردگی شدید که روند درمان آنها پیچیدهتر است گزینه مناسبی نباشد یا این که نتوان به تنهایی از آن برای درمان کامل بیماران استفاده کرد. (راههای درمان افسردگی بدون دارو)
مزایای استفاده از روش درمانی Tdcs
این روش درمانی مزیتهای زیادی دارد که موجب شده از آن برای درمان انواع مختلفی از اختلالات و بیماریهای روانی استفاده شود. مهمترین مزیت درمان افسردگی با دستگاه TDCS این است که این روش ایمن است و تاکنون در بررسیهای انجام شده هیچ عارضه جدی برای آن در نظر گرفته نشده است. با این حال قطعاً مهمترین مزیت این روش، آسان بودن آن است. استفاده از این دستگاه روند درمان را تسریع میبخشد و میتوان سریعتر به نتایج دلخواه رسید. اکثر افراد مبتلا به افسردگی که از این روش درمانی استفاده کردهاند، خیلی زود آثاری از بهبودی را نشان دادهاند، خصوصاً اگر این روش با دیگر روشهای درمان افسردگی تکمیل شود.
همین یکی دیگر از مزیتهای این تکنیک است، چرا که به راحتی میتوان از آن به عنوان یک درمان مکمل در کنار دیگر روشها استفاده کرد. در برخی از افراد، این روش نیاز به استفاده کردن از داروهای قوی ضدافسردگی را از بین برده و حتی در برخی موارد که این داروها موثر نبودهاند، دستگاه TDCS یک روش درمانی موثر جایگزین بوده است. این روش درمانی میتواند خلقوخوی بیماران را بهبود ببخشد و کیفیت زندگی آنها را بهتر کند.
نحوه درمان افسردگی با دستگاه TDCS (نحوه کار با دستگاه tdcs)
چندین مطالعه نشان دادهاند که افسردگی اغلب با فعالیت نامتقارن جمعیتهای عصبی در قشر جلوی مغز همراه است. در افرادی که انواع اختلالات افسردگی را داشتهاند، معمولا در نیمکره سمت چپ و در قشر جلوی پیشانی، آنها، کاهش فعالیت عصبی مشاهده شده است.
tDCS میتواند این کمبود را با درمان آندال سمت چپ جبران کند؛ بنابراین در درمان افسردگی با دستگاه TDCS، تمرکز اصلی روی نیمکره سمت چپ است. جریان الکتریکی انتقالیافته به سر میتواند فعالیت این ناحیه از مغز را افزایش دهد و تنبلی و غم و سایر احساسات مربوط به آن را از بین ببرد. به نوعی میتوان گفت که این روش درمانی یا این دستگاه میتواند نوعی ورزش برای مغز باشد و با تحریک سلولهای این ناحیه، فعالیت آنها را بهبود ببخشد.
تنها در عرض چند جلسه، عملکرد شناختی با این تکنیک درمانی بهبود مییابد. تحقیقات اثرات ضدافسردگی این دستگاه را بهطورکلی پس از ۲ تا ۳ هفته از درمان نشان میدهد. از tDCS میتوان برای تکمیل سایر درمانهای مرسوم افسردگی، مانند دارو درمانی یا روان درمانی هم استفاده کرد. در مطالعات مختلف ثابت شده که ترکیب این روش درمانی با داروهای ضد افسردگی مانند سرترالین، میزان موفقیت آمیز بودن درمان را چندین برابر میکند.
ویژگی | TDCS (تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال) |
---|---|
مکانیسم عمل | تحریک یا مهار فعالیت نواحی خاص مغز با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف |
مزایا | غیرتهاجمی، عوارض جانبی کمتر نسبت به داروها، قابل استفاده در کنار سایر درمانها، قابل حمل، هزینه نسبتا پایین |
معایب | اثربخشی در همه افراد یکسان نیست، نیاز به جلسات متعدد، ممکن است عوارضی مانند سردرد ایجاد کند، مکانیسم دقیق اثر آن به طور کامل شناخته نشده است. |
موارد استفاده | افسردگی مقاوم به درمان، افسردگی خفیف تا متوسط، سایر اختلالات روانی مانند اضطراب |
موارد منع مصرف | افرادی که دارای دستگاههای کاشته شده در بدن هستند، زنان باردار و شیرده، افرادی که سابقه تشنج دارند. |
عوارض جانبی | سردرد، سرگیجه، تحریکپذیری، خستگی، اختلالات خواب |
مدت زمان درمان | هر جلسه ۲۰-۳۰ دقیقه، تعداد جلسات بسته به شدت بیماری متفاوت است. |
هزینه | به نوع دستگاه، تعداد جلسات و محل درمان بستگی دارد. |
اثربخشی | میتواند در کاهش علائم افسردگی موثر باشد، اما اثربخشی آن در مقایسه با داروهای ضد افسردگی هنوز به طور کامل مشخص نشده است. |
مهم | نباید جایگزین درمانهای پزشکی استاندارد شود، قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید. |
هر جلسه درمان افسردگی با دستگاه TDCS چقدر طول می کشد؟
مطالعاتی که tDCS را برای درمان افسردگی بررسی کردهاند، به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ جلسه در مجموع انجام دادند و مدت زمان هر جلسه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بود. به هیچ عنوان نباید این جلسهها بیشتر از نیم ساعت باشد، چرا که ممکن است یک سری عوارض منفی را برای بیماران به دنبال داشته باشد.
امادگی قبل از درمان افسردگی با TDCS
برای آمادگی جهت انجام درمان افسردگی با دستگاه TDCS، ابتدا یک نورولوژیست باید بیمار را معاینه کند و با تکنیکهای تخصصی، از سر بیمار یک نقشه مغزی تهیه کند. درمانگر بر اساس این نقشه مغزی مشخص میکند که فرد دقیقاً چه نوع اختلالی دارد و درجه افسردگی او چقدر است؛ بنابراین میتواند متوجه شود که چند جلسه درمان و چه رویکردهایی برای درمان بیمار موردنظر مناسب است. در واقع نوروتراپیست براساس نقشه مغزی تهیه شده از مغز میتواند بخشهای مختلف مغز و عملکرد آنها را بررسی کند. علاوه بر این، بیماران قبل از درمان با این دستگاه باید یک مشاوره اولیه را هم داشته باشند.
مراقبت های بعد از درمان افسردگی با TDCS
بعد از درمان افسردگی با دستگاه TDCS به مراقبت خاصی نیاز نیست. معمولا بهمحض برداشتن الکترودها خارش و قرمزی ناحیه موردنظر به سرعت برطرف میشود. با این حال شاید نیاز باشد برای کنترل سردرد یا سرگیجه با نظر پزشک از مسکن استفاده کرد. استراحت کردن بعد از درمان نیز میتواند کمککننده باشد.
عوارض درمان افسردگی با دستگاه TDCS
به صورت کلی درمان افسردگی با دستگاه TDCS یکی از ایمنترین روشهای درمانی است و تاکنون عوارض جانبی جدی و خاصی برای آن در نظر گرفته نشده است. از آن جایی که میزان جریان الکتریکی وارد شده به مغز بسیار کم و محدود است، خطری افراد را تهدید نمیکند. با این حال هنوز هم در خصوص عوارض جانبی استفاده از این روش تحقیقات زیادی در حال انجامشدن است.
بیشترین عارضه جانبی مشاهده شده در استفاده از این روش، حساسیت پوست سر و قرمزی و خارش در ناحیهای است که الکترودها در آنجا قرار میگیرند. البته برخی از افراد هم آثاری از سردرد، سرگیجه یا حتی حالت تهوع را داشتهاند. با وجود ایمن بودن این روش، مهم است که چه کسی آن را انجام میدهد و میزان عوارض و تاثیرات منفی به صورت مستقیم به مهارت فرد انجامدهنده این تکنیک هم مربوط میشود؛ بنابراین حتماً باید درمان افسردگی با دستگاه TDCS توسط یک فرد متخصص و ماهر انجام شود تا خطری فرد را تهدید نکند و مشکلی به وجود نیاید.
نتیجه گیری و راهنمایی مراجعه به دکتر
اختلالات افسردگی یکی از رایجترین بیماریهای روانی است که ممکن است هر فردی را در هر سنی درگیر کند. روشهای درمانی مختلفی میتواند برای رفع مشکلات روحی روانی ناشی از افسردگی موثر باشد. با این حال انتخاب روش باید با توجه به شرایط متفاوتی که هر فرد دارد انجام شود. درمان افسردگی با دستگاه TDCS یکی از روشهای مدرن است که تحقیقات زیادی در خصوص آن انجام شده است. با وجودی که مطالعات انجام شده نتایج مثبتی را نشان میدهند، اما هنوز هم راه زیادی برای اثبات میزان اثربخشی این روش نیاز است.
بههرحال مهمترین موضوع در خصوص انتخاب این تکنیک درمانی، مهارت فردی است که این کار را انجام میدهد. با مهارت بالا و داشتن تخصص کافی در این زمینه میتوان حداکثر تاثیر را از این روش درمانی به دست آورد و ریسک بروز عوارض جانبی احتمالی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. یک دکتر روانشناس میتواند با ارجاع بیماران به یک متخصص روانپزشک، در روند درمان افسردگی به بیماران کمک کند. اما تراپیست آنلاین و دکتر اعصاب و روان آنلاین دکترتو نیز در سرعت بخشیدن به روند درمانی موثر واقع شوند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!