اثرات مصرف کافئین در بارداری بر روی جنین و مادر – مجله سلامت دکترتو

اثرات مصرف کافئین در بارداری بر روی جنین و مادر

آنچه در این مقاله می‌خوانید

مصرف کافئین در بارداری، متابولیسم کافئین را کندتر می‌کند و این ماده به‌راحتی از جفت عبور می‌کند و به جنین می‌رسد. مصرف بیش از حد آن می‌تواند خطراتی مانند سقط، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و تغییرات رشدی را افزایش دهد. به همین دلیل، بیشتر سازمان‌های معتبر پزشکی توصیه می‌کنند زنان باردار مصرف روزانه کافئین خود را به کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم محدود کنند. .

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 8 دقیقه
اثرات مصرف کافئین در بارداری بر روی جنین و مادر

اگر باردار هستید به این جمله دقت کنید: مصرف کافئین در بارداری باید محدود شود. این ماده محرک از جفت عبور می‌کند و به دلیل کاهش سرعت دفع در بارداری، اثرات طولانی‌تری بر بدن مادر و جنین می‌گذارد. راهنمایی‌های معتبر معمولاً سقف مصرف روزانه را کم نگه می‌دارند: کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا سقف ۲۰۰ میلی‌گرم در روز را پیشنهاد می‌کند، در حالی‌که وزارت بهداشت کانادا در چارچوب ملی خود حداکثر ۳۰۰ میلی‌گرم در روز را مجاز می‌داند. پیشنهاد می‌شود سقف مصرف کافئین روزانه (تا ۲۰۰ میلی‌گرم) را برای اطمینان بیشتر رعایت کنید.

مصرف کافئین در بارداری چه تاثیر بر مادر دارد؟

استفاده از کافئین در بارداری عمدتاً باعث افزایش هوشیاری و در بروز احتمال بی‌خوابی، تپش قلب و سوزش سردل می‌شود. زیرا کافئین یک محرک است و زمان ماندگاری آن در بدنِ زن باردار طولانی‌تر می‌شود. در دوران بارداری فعالیت آنزیم‌های کبدی کاهش می‌یابد و نیمه‌عمر کافئین تا اواخر بارداری چند برابر می‌شود؛ بنابراین همان مقدار معمول کافئین ممکن است اثر قوی‌تری داشته باشد.

مصرف متوسط (زیرِ حدود ۲۰۰ میلی‌گرم در روز) طبق راهنمایی‌های بالینی با پیامدهایی مانند زایمان زودرس یا سقط به طور واضح مرتبط نیست، اما هرچه مصرف بالاتر رود احتمال بروز عوارضِ مربوط به مادر و بارداری بیشتر می‌شود و بهتر است مجموع کافئین دریافتی از همه منابع (قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و شکلات) را محاسبه کنید.

رژیم غذایی

از کلینیک های معتبر با هزینه مناسب

رژیم بارداریرژیم دیابترژیم رشد کودکانرژیم لاغریرژیم بارداری

با بهترین کیفیت از پزشکان برتر

رژیم غذایی

مصرف کافئین در بارداری چه تاثیر بر جنین دارد؟

کافئین یک ماده محرک است که به راحتی از جفت عبور می‌کند و مستقیماً به جنین می‌رسد. از آنجا که جنین و جفت آنزیم‌های لازم برای متابولیسم کافئین را ندارند، این ماده مدت طولانی‌تری در بدن جنین باقی می‌ماند و می‌تواند بر رشد و تکامل او اثر منفی بگذارد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مقادیر متوسط تا بالای کافئین در بارداری با افزایش خطر محدودیت رشد داخل رحمی و کاهش وزن جنین هنگام تولد است. علاوه بر این، افزایش ضربان قلب جنین، تغییر در الگوهای تنفسی و اختلال در خون‌رسانی جفت نیز از پیامدهای احتمالی مصرف کافئین است.

در سال‌های اخیر شواهدی مبنی بر اثرات بلندمدت کافئین بر رشد مغز و مسیرهای عصبی سفید کودک مطرح شده است. حتی مصرف دوزهای پایین نیز ممکن است با کوتاهی قد در اوایل کودکی یا تغییرات خفیف شناختی همراه باشد. بعضی پژوهش‌ها به ارتباط احتمالی میان مواجهه داخل رحمی با کافئین و بروز بیماری‌های متابولیک یا قلبی در بزرگسالی اشاره کرده‌اند.

آیا مصرف کافئین در بارداری باعث سقط جنین می شود؟
ا مصرف کافئین در بارداری می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.

آیا مصرف کافئین در بارداری باعث سقط جنین می شود؟

شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف مقادیر بالای کافئین در بارداری می‌تواند با افزایش خطر سقط جنین همراه باشد. برخی مطالعات بیان می‌کنند که حتی مصرف روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین ممکن است احتمال سقط را بالا ببرد، به‌ویژه در سه‌ماهه اول بارداری که مرحله حساس رشد و لانه‌گزینی جنین است. مکانیسم احتمالی این اثر به اختلال در لانه‌گزینی جنین، کاهش خون‌رسانی رحم و جفت، و تغییرات هورمونی نسبت داده می‌شود.

البته شدت و نوع اثر کافئین در افراد مختلف متفاوت است و این موضوع می‌تواند به تفاوت‌های ژنتیکی، عوامل اپی‌ژنتیکی و حتی شرایط محیطی مربوط باشد. با وجود این تفاوت‌های فردی، بیشتر متخصصان زنان و زایمان بر این باورند که برای کاهش ریسک سقط، بهتر است زنان باردار به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی بارداری مصرف کافئین را به حداقل برسانند یا به‌طور کامل آن را مصرف نکنند.

چرا کافئین در بارداری ضرر دارد؟

کافئین به‌راحتی از جفت عبور می‌کند و چون جنین توان متابولیزه‌کردن آن را ندارد، مدت بیشتری در بدن او می‌ماند. این ماده با مهار گیرنده‌های آدنوزین می‌تواند ضربان قلب و الگوی تنفس جنین را تغییر دهد و گاهی خون‌رسانی جفتی را کاهش دهد. در اوایل بارداری هم ممکن است روی لانه‌گزینی اثر بگذارد؛ به همین دلیل حتی مقدار کم برای بعضی‌ها مشکل‌ساز می‌شود.

می‌دونی خوردن کافئین در بارداری چه عوارضی داره؟

با متخصص زنان مشورت کن.

مصرف قهوه بدون کافئین در بارداری ضرر دارد؟

قهوه بدونِ کافئین در بارداری به‌طور کلی بی‌ضرر است و می‌تواند جایگزین امن‌تری برای قهوهٔ معمولی باشد، چون در فرآیند دکافئین‌سازی دست‌کم ۹۷٪ کافئین دانه‌ها حذف می‌شود و در هر فنجان ۲۴۰ میلی‌لیتری معمولاً فقط حدود ۲ تا ۶ میلی‌گرم کافئین باقی می‌ماند. البته مقدار دقیق کافئین در دکاف بسته به برند و اندازهٔ فنجان متغیر است و در بعضی نمونه‌های لیوان بزرگ (مثلاً ۴۷۵ میلی‌لیتر) تا حدود ۱۴ میلی‌گرم گزارش شده است.

حتی قهوه بدون کافئین هم حاوی ترکیبات دیگری مثل اسیدهای کلروژنیک و تئوفیلین است که ممکن است در برخی افراد ریفلاکس یا ناراحتی گوارشی را تشدید کند. بنابراین بهترین رویکرد، مصرف متعادل، خواندن برچسب برای میزان کافئین و روش فرآوری، و در صورت تمایل به پرهیز کامل از کافئین، استفاده از نوشیدنی‌های گرم بدونِ کافئین مانند دمنوش‌های ایمن در بارداری یا آب گرم با لیمو است.

متن انگلیسی:
Although no official guidelines exist for decaf coffee during pregnancy, it’s likely safe in moderation because the amounts of caffeine are very small.
ترجمه فارسی:
اگرچه دستورالعمل رسمی برای مصرف قهوهٔ بدون کافئین در دوران بارداری وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد مصرف متعادل آن بی‌خطر باشد، زیرا میزان کافئین آن بسیار کم است.

به نقل از healthline

آیا کاپوچینو برای زن باردار ضرر دارد؟

اگر مجموع کافئین روزانه با احتساب سایر منابع از حدود توصیه‌شده فراتر نرود، مصرف یک فنجانِ کوچک کاپوچینو معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. زمانی مصرف کاپ.چینو مضر است که با چند نوشیدنیِ کافئین‌دار دیگر مصرف شود و سقف روزانه را رد کند. برای نتیجه امن‌تر، انتخاب اندازه کوچک و تک‌شات و پرهیز از افزودنی‌های قندی منطقی است.

در ماه‌های پایانی، به‌علت کند شدن دفع کافئین در بدن مادر و حساسیت بیشتر نوزاد پس از تولد، بهتر است کاپوچینو را نزدیک خواب ننوشید. نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، به کافئین حساس‌ترند و پس از تولد هم ممکن است به دریافت بالای کافئین مادری واکنش نشان دهند.

فواید خوردن کاپوچینو در بارداری چیست؟

اگرچه کاپوچینو خاصیت پزشکی خاصی در بارداری ندارد، اما می‌تواند در حد اعتدال چند فایدهٔ محدود داشته باشد: لذت بردن از طعم و عطر قهوه و برآورده‌کردن ویارها، ایجاد هوشیاری و تمرکز ملایم، و دریافت اندکی پروتئین و کلسیم از شیرِ نوشیدنی که به کنترل گرسنگی و بهبود حال عمومی کمک می‌کند. با این حال، این فواید احتمالی زمانی معنا دارند که کافئین روزانه‌تان از همهٔ منابع زیر ۲۰۰ میلی‌گرم بماند و ترکیبات پرقند یا پرچرب به نوشیدنی اضافه نشود.

نگرانی خوردن قهوه در بارداری باعث سقط جنینت بشه؟ حتما از متخصص مشاوره بگیر.

اثرات خوردن کاپوچینو در ماه آخر بارداری چیست؟

در ماه آخر بارداری، کافئینِ موجود در کاپوچینو همچنان از جفت عبور می‌کند و به جنین می‌رسد. متابولیسم کافئین در مادر هم کندتر است، بنابراین اثرش طولانی‌تر است. این می‌تواند به افزایش ضربان قلب یا فعالیت جنین و تغییر الگوهای رفتاری جنینی بینجامد و برای مادر باعث بی‌خوابی، تپش قلب و تشدید رفلاکس شود. به‌همین دلیل، توصیهٔ معتبر این است که مجموع کافئین روزانه از همهٔ منابع حداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم باشد.

خوردن نسکافه در بارداری ضرر دارد؟

خوردن نسکافه (قهوه فوری) در بارداری ذاتاً مضر نیست، به شرط آن‌که مقدار کافئینِ هر فنجان و جمع روزانه مدیریت شود؛ هر فنجان ۲۳۷ میلی‌لیتری قهوه فوری معمولاً حدود ۷۶ تا ۱۰۶ میلی‌گرم کافئین دارد و نسبت به قهوه دمی پر‌کافئین‌تر می‌تواند انتخاب متوسطی باشد. برچسب‌ها را بخوانید و مجموع همه منابع را حساب کنید.

بخشتوضیحات
منابع کافئینقهوه، چای، شکلات، نوشابه‌های کافئین‌دار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، برخی داروها و مکمل‌های گیاهی (مثل گوارانا)
اثر بر مادرافزایش ضربان قلب و فشار خون، تکرر ادرار و کم‌آبی، بی‌خوابی و اضطراب، سردرد و سوءهاضمه
اثر بر جنینعبور از جفت و تجمع در بدن جنین، افزایش ضربان قلب، محدودیت رشد داخل‌رحمی، وزن کم هنگام تولد، احتمال سقط یا زایمان زودرس، تغییرات در رشد مغز
حد مجاز مصرفحداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم در روز (تقریباً معادل ۱ تا ۲ فنجان قهوه معمولی)
نکات ایمنیمحاسبه مجموع کافئین روزانه از همه منابع، انتخاب قهوه یا نوشیدنی‌های دکاف، پرهیز از نوشیدنی‌های انرژی‌زا، نوشیدن بین وعده‌ها برای کاهش اختلال در جذب آهن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟در صورت مشاهده علائمی مثل تپش قلب شدید، اضطراب، بی‌خوابی مداوم، حرکات غیرمعمول جنین یا سابقه مشکلات بارداری (مانند فشار خون بالا یا سقط)

عوارض مصرف کافئین در بارداری

شواهد نشان می‌دهد مصرف زیاد کافئین با افزایش خطر سقط، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد مرتبط است و حتی مصرف متوسط هم در برخی مطالعات با رشد کمتر و قد کوتاه‌تر در اوایل کودکی همراه بوده است. از آن‌جا که پاسخ افراد به کافئین متفاوت است، رویکرد احتیاطی توصیه می‌کند مجموع کافئین روزانه از همه منابع به کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم محدود شود.

عوارض کافئین برای مادر شامل موارد زیر است:

  • افزایش خفیف فشار خون و ضربان قلب
  • افزایش دفع ادرار
  • سوءهاضمه، بی‌قراری، اضطراب و اختلال خواب

عوارض مصرف کافئین بر روی جنین را در ادامه مطالعه خواهید کرد.

تولد نوزادی با قد کوتاه

مصرف کافئین در دوران بارداری می‌تواند باعث تولد نوزادی با قد کوتاه‌تر شود. طبق یکی از تحقیقاتی که انجام شده، مادرانی که در دوران بارداری خود قهوه مصرف می‌کردند، نسبت به مادرانی که مصرف قهوه نداشتند، نوزادانی با قد کوتاه‌تر به دنیا آورده‌اند. این اختلاف قد در سنین ۴ تا ۸ سالگی بیشترین بروز را داشته‌است. این کودکان معمولا ۱.۵ سانتی‌متر کوتاه‌تر از فرزندانی هستند که مادرانشان اصلا کافئین مصرف نکرده‌اند.

عوارض مصرف کافئین در بارداری
مصرف کافئین در بارداری می‌تواند باعث تولد جنین با قد کوتاه شود.

سقط جنین

مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری، بیشتر از ۲۰۰میلی گرم در روز، می‌تواند باعث سقط جنین در هفته‌های پایین شود. توجه داشته‌باشید که این مورد برای افرادی که مصرف زیاد کافئین دارند، مطرح می‌شود. البته که مصرف کمتر از آن، باعث سقط نمی‌شود. به خاطر داشته‌باشید که انجام آزمایش و مطالعه بر روی مادرانی که باردار هستند، چندان ساده نیست. بنابراین ارائه اطلاعات دقیق در این زمینه چندان ساده نیست. نمی‌توان از هر داده‌ای که در این زمینه به مادران باردار داده‌می‌شود، به طور کامل اطمینان داشت. پس سعی کنید همیشه در حاشیه‌ی امن باشید و به احتمالات نزدیک نشوید و قهوه‌های بدون کافئین استفاده کنید.

تولد زودهنگام نوزاد

بااینکه برخی از مطالعات این مسئله را تایید و برخی دیگر آن را رد می‌کنند، گفته شده که مصرف کافئین می‌تواند در تولد زودهنگام نوزاد موثر باشد. بنابراین برای اینکه با این مسئله مواجه نشوید و نوزاد شما به موقع متولد شود، بهتر است که مصرف کافئین خود را محدود و حتی قطع کنید.

نوزادی که زودتر از موعد به دنیا می‌آید، معمولا وزن مناسبی ندارد و برخی از بخش‌های سیستم تنفسی او تکامل پیدا نکرده‌است. بنابراین لازم است که چند روزی را در مراقبت‌های ویژه نوزادی بگذراند. همین مسئله می‌توند مشکلات زیادی برای مادر و نوزاد ایجاد کند.

وزن کم هنگام تولد

نوزادانی که از مادران با مصرف زیاد قهوه در دوران بارداری متولد می‌شوند، معمولا وزن کمی در هنگام تولد دارند. وزن مناسب هنگام تولد اهمیت بسیار زیادی در سلامت نوزاد دارد. کم‌وزنی می‌تواند مشکلات زیادی مثل انواع بیماری‌ها برای نوزاد ایجاد کند.

وزن کم هنگام تولد با مصرف کافئین
وزن کم جنین هنگام تولد یکی از عوارض مصرف کافئین است.

عوارض خوردن کاپوچینو در بارداری

مصرف کاپوچینو در مقادیر بالا ممکن است موجب بی‌خوابی، سردرد، اضطراب و سوءهاضمه در مادر شود. از آنجا که در بارداری متابولیسم کافئین کندتر است، اثر آن طولانی‌تر باقی می‌ماند و حساسیت بدن نسبت به این ماده بیشتر خواهد بود.

برای جنین نیز ورود کافئین از طریق جفت می‌تواند پیامدهای مهمی داشته باشد. شواهد نشان می‌دهد مصرف زیاد کاپوچینو و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار با افزایش خطر سقط جنین، تولد نوزاد با وزن کم و حتی زایمان زودرس مرتبط است. علاوه بر این، کافئین می‌تواند بر الگوی خواب و حرکات جنین اثر بگذارد و در مواردی باعث تغییرات در رشد او شود.

مصرف کافئین در شیردهی مجاز است؟

مصرف کافئین در شیردهی به‌طور کلی بی‌خطر است، اما باید در حد متعادل باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند که مادران شیرده مصرف کافئین خود را به حداکثر ۳۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنند؛ یعنی حدود دو تا سه فنجان قهوه معمولی. مقدار کمی از کافئین وارد شیر مادر می‌شود و برخی نوزادان نسبت به آن حساس‌تر هستند. نوزادان تازه‌متولدشده به دلیل متابولیسم کندتر، کافئین را دیرتر دفع می‌کنند و ممکن است بی‌قراری، بی‌خوابی یا تحریک‌پذیری بیشتری نشان دهند.

پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد کافئین در بارداری می‌تواند با افزایش خطر سقط جنین، تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد و حتی تغییرات در رشد مغز و قد کودک همراه باشد. در عین حال، مصرف محدود و در حد توصیه‌شده (کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز) برای بیشتر زنان باردار بی‌خطر است با توجه به اینکه پاسخ بدن هر فرد متفاوت است و برخی زنان ممکن است حتی نسبت به مقادیر کم حساس باشند، مدیریت مصرف کافئین در این دوران اهمیت زیادی دارد. اگر در دوران بارداری دچار علائمی مثل تپش قلب، اضطراب، بی‌خوابی یا تغییرات غیرمعمول در حرکت جنین شدید، حتماً با متخصص زنان مشورت کنید.

پرسش‌های متداول

بیشتر سازمان‌های معتبر پزشکی مثل ACOG و WHO توصیه می‌کنند که مصرف کافئین در دوران بارداری به حداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم در روز محدود شود. این مقدار معادل حدود یک تا دو فنجان قهوه معمولی است. توجه داشته باشید که کافئین فقط در قهوه نیست؛ چای، شکلات، نوشابه‌های انرژی‌زا و برخی داروها هم کافئین دارند و باید مجموع کل روزانه حساب شود.

سه ماه اول بارداری حساس‌ترین دوره رشد جنین است و مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد کافئین در این مرحله می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود مصرف کافئین به حداقل برسد یا حتی در صورت امکان حذف شود. اگر نوشیدنی کافئین‌دار می‌خورید، حتماً میزان آن را کنترل کنید و از حد مجاز روزانه بالاتر نروید.

هر فنجان قهوه دم‌کرده (حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر) معمولاً ۸۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد. بنابراین مصرف یک فنجان بزرگ یا حداکثر دو فنجان کوچک قهوه در روز می‌تواند در محدوده امن باشد. توصیه می‌شود از قهوه‌های فوری یا اسپرسو که ممکن است کافئین بیشتری داشته باشند کمتر استفاده کنید و در صورت تمایل از قهوه دکاف (بدون کافئین) کمک بگیرید.

یک فنجان نسکافه فوری معمولی (۲ گرم پودر در ۲۰۰ میلی‌لیتر آب) حدود ۶۰ تا ۸۰ میلی‌گرم کافئین دارد. بنابراین مصرف روزانه یک تا دو فنجان نسکافه معمولاً در محدوده مجاز قرار می‌گیرد. با این حال، برخی نسکافه‌ها یا کافی‌میکس‌ها ممکن است میزان بیشتری کافئین یا شکر داشته باشند، پس بهتر است برچسب محصول را بررسی کنید.

در سه ماهه سوم، دفع کافئین از بدن مادر بسیار کند می‌شود و کافئین مدت بیشتری در خون باقی می‌ماند. این موضوع باعث می‌شود جنین نیز مدت طولانی‌تری در معرض آن باشد که می‌تواند روی ضربان قلب، خواب و رشد او اثر بگذارد. بنابراین مصرف نسکافه در این دوره باید به حداقل برسد و مجموع کافئین روزانه حتماً زیر ۲۰۰ میلی‌گرم نگه داشته شود.

سه ماه اول بارداری مرحله‌ی حساس لانه‌گزینی و تشکیل اندام‌های اصلی است. مصرف بیش از حد کافئین (بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز) در این دوره با افزایش خطر سقط یا مشکلات رشد جنین همراه بوده است. مصرف یک فنجان کوچک نسکافه در حد مجاز معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت سابقه سقط یا بارداری پرخطر بهتر است به‌طور کامل از کافئین پرهیز شود.

امتیاز شما به مقاله:
(3.8از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن