فنیل افرین چیست و چه عوارضی دارد؟

داروی فنیل افرین یک داروی پرمصرف در زمینه پزشکی است که در درجه اول به دلیل اثربخشی آن در تسکین بسیاری از علائم شناخته شده است. فنیل افرین برای تسکین موقت احتقان یا گرفتگی بینی ناشی از تب یونجه یا سایر آلرژی‌ها، سرماخوردگی و مشکلات سینوسی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای بهبود علائم عفونت گوش هم موثر باشد. پیش از مصرف داروی فنیل آفرین، حتما از دکتر داروخانه مشاوره دارویی بگیرید. همچنین برای تجویز این دارو می‌توانید به دکتر آسم و آلرژی یا دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. دکترتو این امکان را به شما می‌دهد که در کوتاه‌ترین زمان ممکن از دکتر مورد نظر نوبت دریافت کنید.

داروی فنیل آفرین یا فنیل افرین هیدروکلراید چیست؟

داروی فنیل افرین هیدروکلراید یک مقلد سیستم سمپاتیک است و از داروهای ضد احتقان محسوب می‌شود (البته شواهد زیادی وجود دارد که فنیل افرین هنگام تجویز خوراکی به عنوان یک ضداحتقان عمل نمی‌کند) و با انقباض رگ‌های خونی می‌تواند از احتقان و گرفتگی جلوگیری کند و تورم و التهاب را کاهش دهد.

فنیل افرین یک آگونیست گیرنده α بدون فعالیت بتا آگونیست است. مصرف آن باعث انقباض عروق و افزایش فشار خون شریانی و کاهش ضربان قلب می‌شود.

۱. تفاوت فنیل افرین و کلداکس چیست؟

قرص کلداکس یکی از مسکن‌های موجود در داروخانه‌ها برای درمان علائم سرماخوردگی است. فنیل افرین نیز در ترکیبات این دارو وجود دارد.

۲. اشکال دارویی فنیل افرین

این دارو در اشکال مختلف از جمله اسپری فنیل افرین، قرص فنیل افرین و قطره بینی و قطره چشم فنیل افرین موجود است. فنیل افرین معمولاً بدون نسخه برای درمان‌های ضد سرماخوردگی و آلرژی در دسترس است.

فرم‌های از فنیل افرین که در ایران موجود است به شرح زیر است:

• فرم قطره‌ی بینی ۰.۵ ٪
• قطره‌ی بینی ۰.۲۵٪
• فرم اسپری بینی ۰.۵٪
• اسپری بینی ۰.۲۵٪
• فرم قطره‌ی چشمی ۰.۱۲٪
• قطره‌ی چشمی ۵٪
• قطره‌ی چشمی ۱۰٪
• آمپول ۱۰ میلی‌گرم/ میلی‌لیتر

۳. نحوه عملکرد فنیل افرین به چه صورت است؟

فنیل افرین باعث تنگ شدن عروق خونی و در نتیجه کاهش احتقان می‌شود. نمونه‌های تزریقی این دارو با اثر روی عروق بزرگ بدن و تنگ کردن این عروق می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. در واقع فنیل افرین با اثرات موضعی و سیستمیک روی گیرنده‌های سیستم سمپاتیک می‌تواند عضلات صاف عروق محیطی تحت تاثیر قرار دهد و باعث انقباض آنها شود.

نحوه مصرف فنیل آفرین چیست؟

فنیل افرین یا قرص استامینوفن فنیل افرین هیدروکلراید باید دقیقاً طبق دستورالعمل روی برچسب یا همانطور که توسط دکتر شما تجویز شده است، استفاده شود. برای استفاده ایمن و موثر، این دستورالعمل‌های کلی را دنبال کنید:

• قرص‌های خوراکی: قرص‌ها را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. آنها را خرد نکنید یا نجوید.
• اسپری بینی: قبل از استفاده از اسپری بینی، فین کنید. دستورالعمل‌های دوز خاص ارائه شده همراه با محصول را دنبال کنید.
• قطره‌های چشمی: قبل از استفاده از قطره دست‌های خود را بشویید. سر خود را به عقب خم کنید، پلک پایین خود را پایین بکشید و تعداد قطره‌های تجویز شده را در چشم بریزید.

اسپری بینی فنیل افرین برای کودکان مناسبه؟

برای جلوگیری از عوارض جانبی، مشاوره بگیر!

مشاوره داروییبهترین دکتر گوش و حلق و بینی

اثر داروی فنیل افرین چقدر است؟

این دارو برای تاثیرگذاری در بدن به ۲.۵ تا ۳ ساعت زمان نیاز دارد. اگر بعد از مصرف آن دچار عوارضی مانند سردرد و سرگیجه شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید.

متن انگلیسی:
Phenylephrine comes as a tablet, a liquid, or a dissolving strip to take by mouth. It is usually taken every 4 hours as needed.
ترجمه فارسی:
فنیل افرین به صورت قرص، شربت یا ساشه خوراکی موجود است. این دارو معمولا هر ۴ ساعت یکبار تجویز می‌شود.

به نقل از medlineplus

قرص فنیل افرین هیدروکلراید برای چیست؟ (موارد مصرف فنیل افرین)

قرص فنیل افرین هیدروکلراید برای چی خوبه؟ داروی فنیل افرین یا قرص بینی باز کن در بهبود علائم سرماخوردگی و آنفولانزا، علائم الرژی شدید، قطره نازوفرین برای گرفتگی بینی، علائم سینوزیت و موارد مشابه استفاده می‌شود. کاربرد این دارو در از بین بردن گرفتگی و احتقان در بینی، چشم‌ها و گوش‌ها است. همچنین این دارو می‌تواند در کاهش التهاب و تورم هم موثر باشد و باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود.

از آمپول‌های موجود فنیل افرین به صورت تزریق عضلانی، زیر جلدی و یا وریدی برای کاهش فشار خون و شوک استفاده می‌شود. همچنین از فرم تزریقی فنیل افرین برای نامنظمی‌های ضربان قلب از جمله تاکی‌کاردی فوق بطنی، به صورت وریدی در بیمارستان استفاده می‌شود.

توجه داشته باشید، فنیل افرین تنها می‌تواند به بهبود علائم ناشی از بیماری کمک کند ولی در درمان بیماری نقشی ندارد. در صورتیکه این دارو به صورت تزریقی استفاده شود، می‌تواند اثرات سیستمیک ایفا کند و باعث افزایش فشار خون شود. بنابراین، در لیست زیر به مواردی از مصرف فنیل‌ افرین اشاره شده است:

• افت فشار خون
• گلوکوم زاویه باز
• شوک
• آلرژی بینی و فصلی
• گشاد کردن مردمک چشم برای انجام اعمال جراحی یا معاینات چشمی
• درمان گرفتگی بینی و سینوس‌ها
• درمان نعوظ طولانی و دردناک

توجه داشته باشید لیست کامل نیست و فقط به موارد شایع اشاره شده است.

۱. دوزهای مختلف فنیل آفرین (فنیل افرین هیدروکلراید ۵ میلی گرم چیست؟)

دوز مصرفی فنیل افرین هیدروکلراید ۵ میلی گرم بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج  و همچنین علت تجویز دارو متفاوت است ولی به طور کلی دوز این دارو برای هر کدام از موارد زیر به شکل زیر است؛

احتقان و کیپ شدن بینی:

• بزرگسالان: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ٪۰.۵ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز
• اطفال: بهتر است در کودکان کمتر از ۶ سال فقط با دستور پزشک استفاده شود.
• اطفال ۶ تا ۱۲ سال: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ۰.۲۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز
• اطفال بالای ۱۲ سال: ۱ تا ۲ اسپری یا قطره از محلول ۰.۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز

 احتقان و قرمزی چشم با فنیل افرین چشمی:

• یک تا دو قطره از محلول ۰.۱۲٪ در چشم درگیر ۲ تا ۳ مرتبه در روز

جراحی چشم و گشاد کردن مردمک‌ها به مدت طولانی:

• از محلول‌های ۵ و ۱۰ درصد استفاده می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. 

۲. اسپری بینی فنیل افرین برای کودکان

اسپری بینی دکوفن برای کودکان یا قطره بینی نازوفرین ۰/۵ برای تسکین یا درمان گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی، آلرژی و تب یونجه استفاده می‌شود. این دارو باید در کودکان ۱۲ سال و بالاتر استفاده شود (مگر اینکه پزشک تشخیص دیگری داشته باشد).

۳. قطره فنیل افرین برای گوش

فنیل افرین یک ضد احتقان است و به تسکین گرفتگی گوش به عنوان قطره نازوفرین برای گوش کمک می‌کند. این دارو عفونت را درمان نمی‌کند. برای درمان عفونت باید از قطره‌های مناسب گوش (مثلاً اسید استیک، آنتی بیوتیک‌ها) استفاده شود.

۴. قطره نازوفرین برای چشم

قطره فنیل افرین چشمی برای چیست؟ فنیل افرین زینک چشمی ۲.۵ و ۱۰ درصد برای گشاد شدن مردمک چشم قبل از معاینه چشم، قبل و بعد از جراحی چشم و برای درمان برخی بیماری‌های چشمی استفاده می‌شود. قطره فنیل افرین برای افتادگی پلک و التهاب آن هم ممکن است کاربرد داشته باشد.

۵. فنیل افرین برای سینوزیت

این دارو همچنین برای رفع گرفتگی و فشار سینوس یا درمان عفونت سینوزیت استفاده می‌شود. اسپری بینی فنیل افرین علائم را تسکین می‌دهد اما علت علائم را درمان نمی‌کند. فنیل افرین در دسته‌ای از داروها به نام ضد احتقان بینی قرار دارد و با کاهش تورم رگ‌های خونی در مجرای بینی عمل می‌کند.

۶. داروی فنیل افرین برای سرماخوردگی خوب است؟

فنیل افرین برای تسکین ناراحتی بینی ناشی از علائم سرماخوردگی، آلرژی و تب یونجه استفاده می‌شود. اما توجه داشته باشید ضد احتقان که معمولاً در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می‌شود مؤثر نیست.

استفاده از قطره فنیل افرین بعد از عمل بینی لازم است؟

دکتر جراحی بینی و سینوس

عوارض فنیل افرین چیست؟

در زیر از برخی عوارض جانبی فنیل افرین صحبت شده است. توجه داشته باشید مصرف ممکن است عوارض دیگری داشته باشد که در این مطلب به آنها اشاره نشده است:

• نامنظمی ضربان قلب (آریتمی)
• سکته قلبی 
• خونریزی‌های مغزی 
• سردرد 
• تاری دید 
• واکنش‌های حساسیتی شدید مانند التهاب پوست (درماتیت) یا التهاب ملتحمه آلرژیک
• بازگشت مجدد احتقان و گرفتگی بینی در صورت مصرف بیش از سه روز (rebound (congestion
• حساسیت به نور
• خشکی و سوزش بینی از مهمترین عوارض قطره بینی فنیل افرین
• عطسه
• احتباس ادراری
• تهوع و استفراغ
• افزایش فشار خون
• ادم ریوی

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

موارد احتیاط و هشدار در مصرف فنیل افرین چیست؟

قبل از مصرف دارو در صورتیکه هرگونه سابقه حساسیت به فنیل افرین سودوافدرین یا سایر داروهای این دسته را دارید به پزشک خود اطلاع دهید. هر کدام از شرایط زیر را قبل از مصرف دارو با پزشک خود در میان بگذارید:

• سابقه‌ی فشار خون بالا
• هرگونه بیماری‌های قلبی و عروقی مانند اختلالات ضربان قلب، نارسایی قلبی، بیماری‌های میوکارد، بیماری‌های عروق کرونر و غیره
• بیماری‌های کلیوی
• آسیب‌های نخاعی 
• بیماری‌های عروق محیطی
• اختلالات تیروئید مثل هایپرتیروئیدی
• دیابت
• مشکلات روحی و روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و غیره
• بیماری‌های پروستات و احتباس ادراری
• بیماری‌های چشمی از جمله گلوکوم زاویه بسته

سایر نکاتی که در مصرف قطره و اسپری‌های فنیل افرین حائز اهمیت است:

• اگر تعداد قطره‌ها زیاد است بین هر قطره ۵ دقیقه صبر کنید.
• تنگ شدن برگشتی مردمک ممکن است در افراد مسن یک روز پس از درمان با فنیل افرین ایجاد شود.
• در صورت تغییرات بینایی، بدتر شدن یا بازگشت علائم به پزشک خود مراجعه کنید.
• تجویز وریدی دارو ممکن است باعث برادی کاردی شدید و کاهش برون‌ده قلبی شود، بنابراین بهتر است در بیماران مبتلا به برادی‌کاردی قلبی، نارسایی قلبی، بیماری‌های میوکارد یا بیماری‌های عروق کرونر شدید با احتیاط استفاده شود‌. همچنین ممکن است باعث افزایش فشار شریان ریوی شود.
• در خصوص مصرف فنیل افرین در بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
• هرگز بیشتر از میزان تجویز شده دارو مصرف نکنید. زیرا مصرف بیش از حد دارو نه تنها علائم را بهبود نمی‌بخشد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. به هیچ عنوان داروهای مصرفی خود را به سایر افراد ندهید، حتی اگر شرایط مشابهی دارند.

قرص فنیل افرین هیدروکلراید در بارداری و شیردهی

اگرچه از فنیل افرین به عنوان بهترین قطره باز کننده بینی یاد می‌شود، اما ممکن است بهترین انتخاب در دوران بارداری، به خصوص برای زنان در سه ماهه اول بارداری، نباشد به این دلیل که این دارو ممکن است باعث آسیب‌هایی مانند نقایص مادرزادی شود.

تداخلات دارویی فنیل افرین با سایر داروها

لیستی از داروهایی که می‌تواند با فنیل افرین اختلال ایجاد کنند عبارتند از:

• داروهای مهارکننده‌ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین و لینوزولاید (توجه داشته باشید که بین مصرف داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز و فنیل افرین باید حداقل ۲ هفته زمان باشد)
• قرص‌های ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین
• داروهای فشار خون مانند متیل دوپا 
• بتابلاکرها مثل متورال‌، پروپرانولول
• کلسیم چنل بلاکرها مانند دیلتیازم، نیفیدیپین و غیره
• دیگوکسین
• داروهای درمان سردردهای میگرنی مانند سوماتریپتان
• سایر داروهای ضد احتقان

توجه داشته باشید لیست بالا کامل نیست پس حتماً لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک معالج خود قرار دهید. برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.

اطلاعات دارویی تکمیلی فنیل آفرین

در جدول زیر اطلاعات دارویی فنیل آفرین را آورده‌ایم:

اشکال دارویی	عوارض	تداخل دارویی
اسپری بینی دکوفن ۰.۵% ۱۵ میلی لیتر	افزايش فشار خون	آمفتامین
اسپری بینی دکوفن ۰.۲۵% ۱۵ میلی لیتر	سرگيجه	کافئین
پمپ اسپری بینی دی بی-افرین ۰.۲۵% ۱۵ میلی لیتر	افزايش غير عادی تعريق	داروهای فشار خون
قطره بینی فنیل افرین رامین ۰.۵% ۱۰ میلی لیتر	ساير علائم تحريک سمپاتيک	داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
قطره بینی نازوفرین ۰.۵% ۱۰ میلی لیتر	—–	بتابلاکرها
قطره چشمی نئوفرین ۵%	—–	—–
آمپول فنیل افرین بیکون ۱۰میلی گرم/میلی لیتر	—–	—–
اسپری بینی نازوفرین ۰.۲۵%	—–	—–

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داروی فنیل افرین یا افونیکس برای درمان علائم سرماخوردگی، آنفولانزا، سینوزیت و برخی موارد دیگر کاربرد دارد، اما این دارو برای درمان این مشکلات و بیماری‌ها استفاده نمی‌شود. حتما قبل از استفاده از این دارو از مشاوره دارویی کمک بگیرید تا به عوارض آن دچار نشوید.

همچنین می‌توانید برای دریافت این دارو از دکتر گوش و حلق و بینی و فوق تخصص آسم و آلرژی نوبت بگیرید. دکترتو این امکان را به شما می‌دهد تا از بهترین دکتر در اولین فرصت نوبت دریافت کنید. برای مشاوره آنلاین پزشک مورد نظر از لینک‌های زیر وارد شوید:

• دکتر آسم و آلرژی آنلاین
• دکتر گوش و حلق و بینی آنلاین

دکترتو مراقب سلامت شماست!